Onrechtmatige actie op het spoor (Ktr. Almere 06-12-2017, ECLI:NL:RBMNE:2017:6010)

Feiten

De werknemer is op 1 maart 1979 in dienst getreden bij NS als machinist.

In juli 2017 is actie gevoerd waarbij onregelmatigheden zijn ontstaan. Een groep werknemers van NS heeft na het werkoverleg het treinverkeer rond het station Amsterdam CS ernstig verstoord. Er is aan de noodrem getrokken, gedreigd “de sporen in te gaan” en er zijn die avond ongeveer 75 treinen niet vertrokken. De werknemer was aanwezig tijdens de actie en is als woordvoerder opgetreden. Hij heeft contact gezocht met de werkgever en aangestuurd op het stilleggen van het treinverkeer.

NS verzoekt nu de arbeidsovereenkomst met de werknemer te ontbinden. NS baseert haar verzoek op artikel 7:671b BW jo. 7:669 lid 3, primair op sub e en subsidiair op sub g BW (“e- en g- grond”). NS verzoekt ook om vast te stellen dat de werknemer geen transitievergoeding toekomt. De werkgever meent dat de werknemer ernstig verwijtbaar heeft gehandeld doordat hij actief en bewust de bedrijfsvoering van NS heeft verstoord en schade heeft veroorzaakt aan NS (en reizigers). Ook is de veiligheid in gevaar gebracht en heeft hij niet open en eerlijk verklaard over zijn betrokkenheid bij de actie toen hem hiernaar gevraagd werd. NS acht deze handelingen zowel ieder voor zich als gezamenlijk (ernstig) verwijtbaar. Ook is er sprake van een verstoorde arbeidsverhouding, omdat zij geen vertrouwen in de werknemer meer heeft. De NS verwijst ook naar een aantal incidenten uit het recente verleden die de houding en het gedrag van de werknemer betreffen.

Kantonrechter

Is de actie aan te merken als collectieve actie in de zin van het Europees Sociaal Handvest (ESH)? En is er sprake van verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer?

De kantonrechter geeft aan dat i.c. geen sprake was van lopende onderhandelingen, maar alleen van een petitie zonder concrete doelen om de onvrede van de werknemers kenbaar te maken. Volgens de rechter valt de actie daarom niet onder het ESH en is onrechtmatig.

Gezien de veiligheid op en rond het spoor kan de actie zwaar worden aangerekend aan de werknemers.

Het doel van de werknemer was om het treinverkeer te ontregelen, met alle schadelijke gevolgen van dien. Zo had hij niet de aanwezige veiligheidsdiensten om hulp gevraagd. Of hij ook de initiator was van de actie is hierbij niet doorslaggevend. De betrokkenheid van de werknemer bij de actie en het meermalen en welbewust aansturen op het stilleggen van het treinverkeer, is al genoeg om zijn handelen als ernstig verwijtbaar aan te merken.

Heeft de werknemer recht op een transitievergoeding? De rechter moet terughoudend zijn bij het niet toekennen van een transitievergoeding vanwege ernstig verwijtbaar handelen. Zelfs bij ernstig verwijtbaar handelen kan toch recht bestaan op de transitievergoeding, voor zover het niet toekennen daarvan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. De werknemer heeft weliswaar een lang dienstverband, maar heeft (gelet op de eerdere incidenten) geen onberispelijke staat van dienst. Het niet toekennen van een transitievergoeding is daarom niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. Het verzoek van NS om vast te stellen dat de werknemer geen transitievergoeding toekomt, wordt dus gehonoreerd.

Kern

Een wilde staking valt niet onder het ESH en geeft daarom geen recht op bescherming tegen ontslag en andere vormen van benadeling. Ontbinding wegens ernstig verwijtbaar handelen wordt toegestaan. Het niet toekennen van een transitievergoeding vanwege ernstig verwijtbaar handelen moet terughoudend worden toegepast.