Vertrek je voor een lang verblijf naar het buitenland, of ga je emigreren, dan vind je online op sites, in Facebookgroepen en op fora veel versnipperde informatie. Hieronder tien eerste tips om je op weg te helpen bij je voorbereidend werk. Bij "Lees meer" vind je tips voor je vervolgroute(s)!

1. Houd een vertrek- en verblijfdagboek / persoonlijk magazine bij

• voor het vastleggen van hetgeen je meemaakt, ervaart
• in alle fasen van je verblijf in het buitenland
• om na een eerste periode van gewenning of bij latere twijfel/heimwee nog eens terug te kunnen kijken naar je motivaties en verwachtingen
• voor het delen van kennis en ervaringen: met je thuisfront en/of met vertrekkers na jou

2. Verdiep je #1 & start tijdig met je voor te bereiden

• verdiep je in onder andere taal & cultuur, gezondheidszorg, veiligheid, push- en pullfactoren, budgettering
• maak lijstjes, taakplanningen en vink af: alle mee-verhuizenden (partner, kinderen)
• maak gebruik van de uitgebreidere checklists -zie Lees meer

3. Benut de kennis van anderen

• regel een sparring partner die objectief meekijkt -voor reflectiemomenten
• regel iemand die je administratieve zaken in Nederland kan beheren c.q. een zaakwaarnemer
• verdiep je in de ervaringen van expats, emigranten die al terplaatse zijn
• gebruik overzichten van organisaties die je kunnen ondersteunen -zie Lees meer

4. Maak een shortlist van eisen en wensen omtrent je nieuwe woonomgeving

• overleg tijdig de (on)mogelijkheden van een expat afdeling als je wordt uitgezonden
• laat je via een gespecialiseerd bureau of juridisch adviseur voorlichten over alle wettelijke regelingen rondom het aankopen van een woning als (buitenlands) particulier
• laat de staat van je koopwoning grondig onderzoeken voordat je tot koop overgaat
• overweeg gebruik te maken van een intermediair als je je woning in Nederland gaat (onder)verhuren en check eventuele gevolgen voor je huisverzekeringen
• start tijdig met het opvragen van offertes bij verhuizers (het combineren van ladingen kan soms een kostenvoordeel opleveren)

5. Let tijdig op (door)lopende regelingen & abonnementen

• maak een lijst van alle lopende verplichtingen, abonnementen, contracten en let op opzegtermijnen of calculeer boetes in bij voortijdig opzeggen
• informeer bij je huidige bank(en) naar de gevolgen van emigratie voor lopende rekeningen, creditcards, spaartegoeden
• reken tijdig af met de belastingdienst
• maak op tijd een start met het opstellen van een lijst met te informeren instanties

6. Verdiep je #2: in regelgeving, ziektekosten, sociale voorzieningen

• verdiep je tijdig in de regels rondom het stopzetten van je zorgverzekering & uitschrijven uit de Basisregistratie Personen
• bouw voldoende basiskennis op over de in je nieuwe woonland geldende wetten & regels
• vraag tijdig advies bij een specialist voor het regelen van passende internationaal bruikbare (ziektekosten)verzekeringen
• verdiep je in regelgeving rondom het wel of niet stopzetten van kinderopvangtoeslag, huurtoeslag, zorgtoeslag
• check welke gevolgen je buitenland verblijf hebben op AOW en pensioen; regel particuliere (bij)verzekering
• verdiep je in lokale gezondheidszorg: ziekenhuizen, (huis)artsen, tandartsen, kraamzorg en zoek uit van welke je wel of niet gebruik mag maken (als buitenlander, via je internationale ziektekostenverzekering)

7. Oriënteer je op tijd op werk & vrijwilligerswerk

• oriënteer je op tijd op mogelijke werkzaamheden voor jezelf en eventuele partner in je nieuwe woonland: werk, vrijwilligerswerk
• verdiep je in visumkansen bij het werk dat je voor ogen hebt & check beroepenlijsten die je visumkansen kunnen verhogen; maak per gezinslid een visum & (werk)vergunning inventarisatie
• zoek uit wat de waarde is van je Nederlandse diploma's & opleidingscertificaten in je nieuwe woonland; laat documenten tijdig legaliseren
• word je uitgezonden, informeer dan bij je werkgever naar het huidige expatbeleid en de manier waarop je bedrijf jou en je gezin kan ondersteunen
• zoek tijdig uit welke documenten (diploma's, certificaten) je moet vertalen en legaliseren

8. Regel ruim voor vertrek onderwijs & cursus voor jezelf en je kinderen

• zoek manieren op je nieuwe woonbestemming om 'spelenderwijs' te werken aan je taalvaardigheden; via vrienden, verenigingen, bijeenkomsten, radio, tv etc.
• besteed op tijd aandacht aan onderwijs voor je kinderen in het buitenland, aangevuld met (of vervangen door) onderwijs-op-afstand
• verdiep je in de regels omtrent de Nederlandse leerplichtwet
• onderzoek de aansluiting van onderwijsmethodieken op je nieuwe woonbestemming met onderwijs in Nederland; voorkom tijdig dat je kind achterstanden op gaat lopen of zorg voor extra lessen op specifieke vakken

9. Bereid je praktisch voor op vertrek, cultuur & culture schock

• wacht niet te lang met het delen van je vertrekbeslissing met dierbaren, als de knoop eenmaal is doorgehakt
• kies een goed doordacht vertrekmoment: seizoen/klimaat, werk, onderwijs, huisvesting, reiskosten, visa
• overweeg een centraal afscheidsmoment voor globale vrienden, collega's en kennissen
• verdiep je vooraf in de fasen van culture shock en neem de tijd om te wennen na aankomst
• stop energie in het opbouwen van vriendschappelijke relaties met locals en je internationale netwerk

10. Hou altijd rekening met onverwachte of voortijdige terugkeer

• blijf investeren in je relaties in Nederland; zowel privé als qua werk/zakelijk
• regel internationale verzekeringen waarbij plotselinge terugkeer mogelijk is (je blijft verzekerd/kosten worden vergoed)
• zorg voor voldoende aansluiting van het lokale onderwijs op het Nederlandse onderwijs -of laat je kinderen extra lessen volgen

Lees meer

• check de 10x10 aandachtspunten bij lang verblijf in het buitenland of emigratie
• benut de JoHo keuzehulp (vraag/antwoord) bij lang verblijf in het buitenland of emigratie
• maak gebruik van de uitgebreide checklists per subthema en maak deze persoonlijk voor jouw individuele traject

Start met delen

• maak een eigen World Supporter account aan (als je dat nog niet hebt)
• werk voortdurend aan je persoonlijke verblijf-in-het-buitenland magazine

Hou je bij vertrek naar het buitenland een eigen woning aan in Nederland? Let op, de verandering van situatie en gebruik heeft gevolgen voor de lopende verzekeringen en de risico's.

Ik las er recent een nuttig blog over bij JoHo Insurances:

Bij vertrek naar het buitenland wordt om uiteenlopende redenen de eigen woning in Nederland aangehouden. Om er later in terug te keren, als een belegging, of omdat verkopen van de woning nog even duurt. Je moet er echter niet vanuit gaan dat de verzekering geldig blijft. 

Zijn de woonverzekeringen nog geldig als je naar het buitenland vertrekt?

Voor een woning kunnen de volgende verzekeringen van toepassing zijn:

1. Opstal - de woning en alles wat vast zit aan de woning;
2. Eigenaarsbelang - alleen van toepassing bij een appartement - opstal (woonverbeteringen) die niet onder de dekking van de opstalverzekering via de Vereniging van Eigenaren (VvE) valt;
3. Inboedel - alle meubels en losse spullen;
4. Aansprakelijkheid - voor schade (letsel en materieel) waar je als eigenaar van de woning voor verantwoordelijk bent;
5. Rechtsbijstand - voor juridische geschillen met derden.

Verandering van je situatie en het verzekerde risico moeten worden gemeld bij de verzekeraar. Dat betekent dat je de verzekeraar moet inlichten als je bijvoorbeeld de woning gaat verhuren. De verzekeraar kan op basis hiervan beslissen:

1. De verzekering(en) en dekking(en) blijven ongewijzigd doorlopen;
2. Er volgt een beperking van dekking;
3. De verzekeringen moeten worden beëindigd;

De volgende wijzigingen van situatie (enkele voorbeelden) moeten worden gemeld, en hebben vaak belangrijke gevolgen voor de lopende verzekeringen:

1. Uitschrijving bij de gemeente in verband met langdurig verblijf in het buitenland;
2. Verhuur, ook indien familie of vrienden intrekken, ongeacht of ze wel of geen huur betalen;
3. Langdurige leegstand of onbewoond: geen vaste bewoning meer.

Zijn er hypotheek vereisten?

Voor de hypotheek wordt in de regel minimaal een opstalverzekering vereist. Zo heeft de bank meer zekerheid indien als gevolg van bijvoorbeeld brand of ontploffing de woning geen waarde meer heeft. Als er geen opstalverzekering actief is en de woning loopt veel schade op, dan heb je nog wel een schuld ten opzichte van de bank, maar geen uitkering van de verzekeraar. 

Wat zijn aandachtspunten bij een appartement?

De opstalverzekering voor een appartement loopt normaal gesproken via de VvE. Een VvE is verplicht, en de collectieve opstalverzekering ook. Wat betekent dit in praktijk?

1. De opstalverzekering zal naar verwachting ongewijzigd doorlopen bij vertrek naar het buitenland. Dit ongeacht bij leegstand of verhuur van de woning.
2. De opstalverzekering voor een VvE dekt vaak alleen de “kale” opstal. Alles anders dan standaardoplevering (met name met betrekking tot keuken, badkamer, vloeren, etc) valt vaak niet onder deze opstalverzekering. Dit kan apart via een eigenaarsbelang of optioneel bij de inboedelverzekering worden verzekerd.

Wat zijn aandachtspunten bij verhuur van de woning?

Verhuur meeverzekerd

Reguliere woonverzekeringen geven vaak geen dekking meer als je de woning gaat verhuren. Neem dus een verzekeringspakket waarmee verhuur is toegestaan en meeverzekerd.

Aansprakelijkheid eigenaar verhuurde woning

Een “nieuw” risico is de aansprakelijkheid als eigenaar van een verhuurde woning Als eigenaar van de woning is er namelijk een aansprakelijkheidsrisico indien schade wordt geleden “door” de woning. Dit kan schade (letsel en/of materiële) zijn aan de huurders, maar ook aan buren, of andere derden. Denk hierbij aan de volgende soort schades:

• Brand als gevolg van kortsluiting;
• Ontploffing (cv ketel / gasleiding);
• Waterschade (lekkende leiding);
• Vallende dakpan.

De reguliere aansprakelijkheidsverzekering is meestal niet meer geldig vanwege vertrek naar het buitenland, en ook omdat het verhuur van een woning dekt (geen dekking). Het is een risico wat al snel over het hoofd wordt gezien.

"Wietplantage van de huurder in de eigen woning? Dubbel pech!"
Helaas gebeurt het wel eens dat een huurder een wietplantage aanlegt in de gehuurde woning. Vaak gaat dit gepaard met heel veel schade. Extra vervelend is dat deze schade, veroorzaakt door strafbare gedragingen van de huurder, niet is gedekt op de woonverzekering! En op de huurder is vaak niets meer te verhalen. Let dus goed op wie de woning huurt, OOK als dat via een verhuurmakelaar verloopt.  Een goede verhuurmakelaar is hier alert op. Maar schroom niet goed navraag te doen naar welke acties en maatregelen de verhuurmakelaar neemt, en controleer dit alles gerust nog eens zodra de verhuur rond is.

Wat zijn aandachtspunten bij leegstand / grotendeels onbewoonde woning?

Het feit dat er zelden tot nooit iemand woonachtig is in de woning, wordt gezien als leegstand. Ook al staan er nog wel meubels, en is de woning ingericht. Leegstand is voor verzekeraars een groter risico dan bewoning. Waarom? Het risico op bepaalde soorten van schades is groter dan bij bewoning:

• Lekkages worden minder snel opgemerkt: meer gevolgschade;
• Grotere kans op inbraak en vandalisme omdat er zelden iemand aanwezig is.
• Grote kans op vorstschade omdat verwarming en water niet of minder worden gebruikt.

Ook voor deze situatie zijn er verzekeringen. Deze zijn wel fors duurder dan verzekeringen voor verhuur of bewoning. Overnacht u of een bekende regelmatig / maandelijks zelf in de woning, dan kan een situatie anders worden beoordeeld.

Deel je ervaringen

• Heb je aanvullende aandachtspunten bij bovenstaand advies? Ervaring met wat te doen met een achterblijvende woning in Nederland? Deel je tips en adviezen via een reactie hieronder, of schrijf er zelf een blog(je) over.

Zorg dat het goed is geregeld

• Stap 1 - Neem contact op met de huidige verzekeraar. Leg alles (! verhuur / leegstand, uitschrijving, buitenland, etc) ) voor ter beoordeling, en vraag bij een positief antwoord om schriftelijke (email) bevestiging.
• Stap 2 - Geeft de huidige verzekeraar geen dekking meer? Neem contact op met JoHo Insurances en/of kijk op de website.

Lees meer

• De keuzehulp van JoHo voor lang verblijf buitenland & emigratie biedt ondersteuning omtrent je huis in Nederland en bij het huren of kopen van woonruimte in het buitenland.

Bovenstaand blog verscheen eerder op de website van JoHo Insurances

Er komt veel kijken bij emigratie. Zeker de laatste periode voor vertrek is de ‘regeldruk’ groot. Vaak zijn de ziektekostenverzekering (en andere verzekeringen) ‘sluitpost’ van de regelzaken. Dit keer zoomen we in op de voor- en nadelen van een ziektekostenverzekering via de werkgever in het buitenland.

Dit blog is een bewerking van een blog dat eerder verscheen op www.expatverzekering.nl.

"Ik krijg een verzekering via de werkgever dus ik ben goed verzekerd". Mensen nemen (soms onterecht) aan dat de verzekering via de werkgever een goede regeling is. Het is natuurlijk een prettig idee dat iemand in het "nieuwe woonland" een verzekering voor je heeft geregeld. Dit voorkomt dat je zelf informatie moet verzamelen, producten moet vergelijken en een keuze moet maken. Soms wordt de verzekering ook betaald door de werkgever, nóg een reden om het niet zelf te willen regelen. Toch is het de moeite waard om hier beter naar te kijken, om te voorkomen dat je bepaalde behandelingen zelf moet betalen of dat je ineens zonder verzekering zit.

Enkel voorbeelden van situaties waar expats en emigranten in de praktijk mee te maken krijgen:

"Ik was verzekerd, maar nu stop ik met werken en zit ik zonder verzekering"

Afhankelijk van de afspraken die de werkgever heeft gemaakt met de verzekeraar, stopt de verzekering op het moment dat je niet meer werkt. Het komt ook nog wel eens voor dat de verzekering alleen dekking biedt voor kosten die gerelateerd zijn aan de werktijden. Met andere woorden; ga je in je vrije tijd sporten en breek je een arm, dan betaalt de verzekering de kosten niet.

"De verzekering van de werkgever gaf 100% dekking voor inpatient. Ik dacht dat dit wel goed was"

Verzekeringen binnen het Nederlandse ziektekostenstelsel passen het verschil tussen "inpatient en outpatient" niet toe. Logisch dus dat je niet goed in kunt schatten wat "100% inpatient" eigenlijk inhoudt. In elk geval geeft 100% een goed gevoel en denk je dat je goed verzekerd bent. Het betekent echter wel dat bepaalde kosten (die erg kunnen oplopen) niet zijn verzekerd. Inpatient kosten zijn strikt genomen alle kosten die je in een ziekenhuis maakt, maar alleen wanneer je in het ziekenhuis wordt opgenomen én er moet overnachten. Ben je 100% inpatient verzekerd, dan kunnen kosten van medicatie die wordt voorgeschreven door een arts, zonder dat je bent opgenomen in het ziekenhuis, niet worden vergoed. Bijvoorbeeld bloeddrukverlagers die je dagelijks moet innemen. Of behandelingen in een ziekenhuis zonder opname, zoals een foto om te kijken of je been is gebroken en de behandeling van dat gebroken been.

"Zwangerschap blijkt niet verzekerd op de polis en nu kan ik het niet meer verzekeren"

In Nederland zijn de kosten die te maken hebben met zwangerschap en bevallen automatisch verzekerd. Daar is het eigen risico ook niet op van toepassing, om ervoor te zorgen dat zwangere vrouwen gebruik maken van zorg. Bij andere verzekeringen is het helemaal niet vanzelfsprekend dat er dekking is voor zwangerschap. Denk aan controles, echo's, maar ook de bevalling, keizersnede, etc. Mocht een dekking voor zwangerschap (in de toekomst) gewenst zijn dan is het belangrijk om daar rekening mee te houden in de ziektekostenverzekering die je afsluit.

Op het moment dat je zwanger bent (of je partner zwanger is) is het namelijk erg lastig om een andere verzekering te regelen die de kosten voor de bestaande zwangerschap nog zal vergoeden. En denk bijvoorbeeld ook aan de pasgeboren baby. Kan deze altijd worden meeverzekerd op de polis van de werkgever? Wat als de baby een tijdje in het ziekenhuis moet blijven na geboorte en het kan niet worden meeverzekerd?

"Na een jaar met pech, werd mijn verzekering gewoon stopgezet"

Stel dat je in een jaar wat meer medische kosten maakt door een ongeval, operatie en herstel. Natuurlijk prettig als de verzekeraar die kosten betaalt. Minder fijn als de verzekeraar na dat jaar jouw premie verhoogt (dus specifiek voor jou) of de verzekering stopzet. Uiteraard zul je dit niet terugvinden in het dekkingsoverzicht van de verzekering die je wordt aangeboden, dus denk je dat je goed zit omdat de verzekering een mooie dekking biedt. Maar als je wordt gestraft nadat je die dekking gebruikt, dan heb je alsnog geen goede deal gesloten. Je moet goed kijken naar de voorwaarden om erachter te komen welke rechten de verzekeraar heeft met betrekking tot aanpassen of opzeggen van jouw verzekering.

Wanneer je ziek bent als de verzekeraar je verzekering beëindigt, bevindt je je in een lastig parket omdat een andere verzekeraar niet meer zal willen betalen voor de aandoening die je al hebt. Beter dus om te voorkomen dat je in zo'n situatie terechtkomt.

Deel je ervaringen

• Heb jij een ziektekostenverzekering voor jezelf en/of je partner of kinderen via je werkgever in het buitenland? Wat vind je van deze polis, wat zijn de voor- en nadelen?
• Heb je je voor vertrek uit Nederland en/of eenmaal ter plaatse verdiept in de ins en outs van deze polis?
• Heb je situaties meegemaakt waarbij je niet, onvoldoende of juist heel goed verzekerd bleek? Of waarbij de voorwaarden, premies of geboden dekking veranderden naar gelang je gebruik maakte van de verzekering?

Deel je ervaringen via een reactie op dit blog hieronder, of schrijf zelf een blog.

Meer lezen

Ook als je al in het buitenland bent en wel of niet een verzekeringspolis hebt lopen, kan het raadzaam zijn deze periodiek eens tegen het licht te laten houden. Zijn de verzekeringsvoorwaarden nog up-to-date, kan je voor minder geld tegen dezelfde voorwaarden worden verzekerd, kan je beter worden verzekerd voor dezelfde premie, is de polis nog passend bij je huidige situatie (partner, kinderen, andere werkgever, etc.)?

• www.expatverzekering.nl en www.emigratieverzekering.nl bieden veel extra info en achtergronden voor wie overzicht en grip wil op de vraag 'Hoe regel je een goede ziektekostenverzekering als je gaat wonen en werken in het buitenland'.
• Belangrijke aandachtspunten bij Lokaal verzekeren
• JoHo Insurances heeft ruime expertise en ontzorgt, met praktische adviezen en een eenvoudig online adviesformulier.
• Keuzehulp: Aandachtspunten bij lang verblijf in het buitenland of emigratie
• Checklist Verzekering bij lang verblijf in het buitenland of emigratie

De laatste tijd wordt er weer meer aandacht besteed aan de vraag of we als Nederland "onze" Nederlanders die wonen en werken in het buitenland niet meer zouden moeten koesteren. Koesteren, in plaats van eigenlijk tegenwerken met allerlei (extra) regeltjes die het de Nederlanders in het buitenland eerder moeilijker maken dan makkelijker. Denk aan issues rondom dubbele nationaliteit, het verlengen van een paspoort, stemmen vanuit het buitenland. Ik besteedde op dit World Supporter platform, maar ook in de "Emigreren" sectie van de World of JoHo, al vaker aandacht aan de waarde van Nederlanders in het buitenland voor Nederland.

Ambassadeurs

Nederlanders die wonen & werken in het buitenland houden -wisselend in intensiteit- vaak veel meer contact met "Nederland" dan toen de Nederlanders in de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw emigreerden. Door regelmatig terug te reizen (goedkopere verbindingen), door makkelijker digitaal contact (Skype etc.), door allerlei beschikbare online media (online kranten, tv etc.) blijf je vaak ook meer betrokken bij je (voormalige) thuisland en blijf je ook beter op de hoogte van ontwikkelingen in Nederland.

Nederlanders die voor langere tijd in het buitenland verblijven zijn -uitzonderingen daargelaten- de beste ambassadeurs voor hun 'moeder'land.

• na verloop van tijd begrijp je de taal, cultuur en interculturele verhoudingen vaak veel beter, heb je meer grip op wat eigenlijk wordt bedoeld als x of y wordt gezegd
• je hebt vaak een sterke toegevoegde waarde voor Nederlanders die op jouw bestemming zaken willen doen of een eigen onderneming willen beginnen
• je hebt een schat aan ervaring, tips en trucs voor Nederlanders die -net als jij ooit- willen komen wonen en werken op jouw bestemming; kent de valkuilen, do's and don'ts. Ik lobby dan ook al jaren voor de rol van bijvoorbeeld de expat partner richting de toekomstige "ik vertrekkers".
• het netwerk van Nederlanders op een bepaalde bestemming heeft vaak goed grip op de lokale veiligheids- en gezondheidssituatie, soms nog vele malen beter dan de (afgeslankte) Nederlandse ambassade ter plaatse: wat speelt er nu écht, waar kan je beter écht niet reizen en waar ligt de situatie genuanceerder dan het formele reisadvies laat zien
• vaak spelen Nederlanders een belangrijke rol rondom bezoeken van handelsdelegaties aan lokale bedrijven of (ontwikkelings)projecten; wederom door de betere kennis van taal en cultuur, of door een beter inzicht in marktsectoren en ondernemingskansen
• Nederlanders die al jaren wonen en werken op een bestemming fungeren vaak haast 'automatisch' als vangnet richting landgenoten die -al reizende of stage lopend- op de bestemming in wat voor problemen dan ook raken. Een landgenoot wordt, terecht of onterecht, dan vaak sneller vertrouwd dan een local. Maar denk bv. ook aan het periodiek bezoeken van landgenoten die ter plaatse in de gevangenis zijn beland; het ministerie doet dan veelal expliciet een beroep op Nederlanders die hun landgenoten willen bezoeken.
• Nederlandse media zoekt regelmatig contact met Nederlanders op locatie als er iets 'urgents' speelt op bestemming; als Nederlander heb je dan vaak info uit eerste hand, kun je de lokale ontwikkelingen duiden, spreek je uit eigen ervaring.

De rollen die je als Nederlander in het buitenland voor Nederland als 'moeder'land kunt spelen zijn talrijk. Toch is er nog weinig structuur, laat staan een netwerk, rondom de honderdduizenden Nederlanders 'in den vreemde'. Contact hangt van toevalligheden aan elkaar en veel gebeurt op adhoc basis. Soms worden Nederlanders op locatie zelfs overvraagd: er wordt van ze verwacht dat ze wel 'even assisteren bij...', zonder enige vorm van tegenprestatie.

Kindersekstoerisme

Een specifiek en bijzonder voorbeeld van een rol die Nederlanders kunnen spelen is het signaleren van issues rondom kindersekstoerisme op een bestemming. Recent kwam wederom in het nieuws dat Nederland helaas hoog scoort op de ranglijst van kindersekstoerisme in Cambodja, gemeten naar aantallen gearresteerde kindermisbruikers. Kindersekstoerisme speelt in Azië vooral in Thailand, Cambodja, Nepal en de Filippijnen.

Nederlanders in het buitenland zouden prima kunnen assisteren bij het tijdig opvangen van signalen rondom Nederlanders die een land bezoeken omwille van het misbruiken van kinderen. Niet zelden gaan deze misbruikers terplekke helemaal niet zo subtiel te werk en vangen landgenoten al vroeg signalen op dat iemand met verkeerde doeleinden een tijdje ter plaatse is. Er gaat bijvoorbeeld een gerucht rond, of de Nederlander zelf laat steken vallen, of je ziet met eigen ogen dat een Nederlander zich afzondert in bijvoorbeeld een hotelkamer, je hoort terplaatse dat iemand informeert naar 'de juiste kanalen'.

Zeker als je voor langere tijd op een bepaalde bestemming woont ga je signalen herkennen die zouden kunnen wijzen op beoogd kindermisbruik. Een (al dan niet anonieme) melding bij het Meldpunt Kindersekstoerisme zorgt er vervolgens voor dat de situatie vertrouwelijk wordt behandeld en objectief wordt onderzocht.

Nederlanders, verenigt u: structurele(r) aanpak

Nederlanders in het buitenland zijn -hoe verrassend ook- nog nauwelijks georganiseerd. JoHo pleit al jaren voor een formeler netwerk dat de honderdduizenden Nederlanders in het buitenland registreert, organiseert, benut én bedient. Voor het goed en duurzaam opzetten van zo'n netwerk zijn echter extra middelen (tijd, geld en duurzaamheid) noodzakelijk en moet je de Nederlander andersom ook wat te bieden hebben, zodat je die meerwaarde ook structureel kunt benutten.  

• Heb je ideeën over jouw rol als Nederlander in het buitenland, deel ze dan via een reactie hieronder.
• Bied je met je bedrijf in het buitenland diensten, vacatures of producten aan die interessant zijn voor Nederlanders? Zet ze in de picture door samen te werken met JoHo.

Deel je ervaringen

• Heb je zelf ervaring met jouw meerwaarde voor Nederland terwijl je in het buitenland woonde of werkte (c.q. woont of werkt)?
• Deel je expertise of mening via een reactie hieronder, of deel je bijdrage(n) via een van de World Supporter tools.

Lees meer

• Keuzehulp: Wat is de meerwaarde van Nederlandse expats en emigranten in het buitenland voor Nederland?
• Keuzehulp rondom Emigreren of voor langere tijd naar het buitenland vertrekken
• Ontdek via Samenwerken met JoHo wat JoHo jou als ondernemer in het buitenland te bieden heeft.
• Lees wat het Meldpunt Kindersekstoerisme doet en hoe je een melding van een verdachte situatie kunt maken.

Door allerlei oorzaken kan je als Nederlander een dubbele (of meervoudige) nationaliteit hebben. Die mogelijkheid van het hebben van een dubbele nationaliteit ligt tegelijkertijd tegenwoordig sterk onder vuur. Tevens kan je je Nederlandse nationaliteit ook onverwacht (en/of onbedoeld) verliezen, bijvoorbeeld door onoplettendheid rondom het verlengingsmoment.

Voordelen van een dubbele nationaliteit

Een dubbele nationaliteit kan prettig zijn, bijvoorbeeld:

• als je reist kan je bepaalde landen makkelijker binnenkomen als je beschikt over meerdere nationaliteiten
• als je je wilt vestigen in het land waarvan je de nationaliteit bezit verloopt dat over het algemeen makkelijker en kom je in aanmerking voor allerlei voordelen
• je hebt met een dubbele nationaliteit voordeel als je bepaalde visa wilt verkrijgen
• je kunt stemmen in het land waarvan je de nationaliteit bezit

Wanneer je een enkele nationaliteit hebt, zijn je rechten vaak duidelijker en eenduidiger; er kan minder discussie ontstaan over waar je wel, of niet, recht op hebt.

Nadelen van een dubbele nationaliteit

• verschillende, soms conflicterende, wet- en regelgeving kan van toepassing zijn op jouw situatie
• er zijn verschillen in dienstplicht
• er zijn verschillen in kiesrecht
• je valt onder meerdere belastingregimes, hetgeen tot onduidelijkheden kan leiden

Wordt dubbele nationaliteit gestimuleerd of juist afgeremd?

De Nederlandse overheid wil tegenwoordig, net als veel overheden uit andere landen, dubbele nationaliteit zoveel mogelijk beperken.

• De enkelvoudige nationaliteit is al sinds de negentiende eeuw het uitgangspunt van de Rijkswet op het Nederlanderschap.
• Voor wie Nederlander wil worden, geldt een verplichting om de oorspronkelijke nationaliteit op te geven.

Tegelijkertijd is er een sterker wordend tegengeluid waarbij het aanhouden van de Nederlandse nationaliteit (als "eerste" of "tweede" nationaliteit) wel mogelijk moet zijn, ook al word je verplicht de nationaliteit van het land waar je je vestigt aan te nemen. Juist om nationaliteitsproblemen voor de vele Nederlanders die zich elders gaan vestigen, al dan niet tijdelijk, te voorkomen.

Verlies van de Nederlandse nationaliteit

Ga je emigreren, dan verlies je NIET automatisch de Nederlandse nationaliteit. Cruciaal daarbij is dat je telkens TIJDIG je paspoort of identiteitskaart (en/of dat van je partner, kinderen) verlengt. Op dit moment is het eigen verantwoordelijkheid van Nederlanders in het buitenland om, als zij van plan zijn een andere nationaliteit aan te nemen, zich te (laten) informeren over mogelijke gevolgen vanuit de relevante wet- en regelgeving.

Er is geen actieve informatieplicht vanuit de overheid; je komt er dus vaak pas achter als je je paspoort wilt gaat verlengen (en dit niet meer blijkt te kunnen), of als je reist en aan de grens met Nederland komt.

Nieuwe wetgeving in de maak

Er wordt sinds 2017/2018 gewerkt aan nieuwe wetgeving rondom (dubbele) nationaliteit.

• Opties worden onderzocht ter verruiming van de mogelijkheid van het bezit van meerdere nationaliteiten voor aankomende eerste generatie emigranten en immigranten (zij die zélf naar het buitenland verhuisd zijn).
• Gelijktijdig komt er dan voor volgende generaties (kinderen van die emigranten en immigranten) een verplicht keuzemoment, dat daadwerkelijk leidt tot het behoud van niet meer dan één nationaliteit.

Daarnaast ligt er begin 2019 een uitspraak van het Europees Hof van Justitie, die Nederlanders mogelijk nieuwe kansen biedt om hun Nederlanderschap terug te krijgen als ze dat, onbedoeld, bij het verlengingsmoment zijn verloren. 

• De uitspraak (onder andere n.a.v. het arrest Tjebbes) opent de deur voor een gang naar de rechter, die per individueel geval kan toetsen of het redelijk is dat iemand zijn paspoort is ontzegd.
• Het arrest draait om de vraag of iemand überhaupt wel automatisch het Nederlanderschap kan verliezen, omdat je met het verlies van het Nederlanderschap ook het Europees burgerschap kwijt raakt...wat niet zomaar kan. 

Ofwel: het Nederlandse recht kan wel eens conflicteren met het Europese recht...en welk recht weegt dan zwaarder?

Deel je ervaringen

• Heb jij positieve of negatieve ervaringen rondom het verlengen van je Nederlandse nationaliteit?
• Ben je je ervan bewust dat er situaties zijn waarbij je je Nederlanderschap kan verliezen?
• En hoe werkt die verlenging praktisch gezien, in het land waar je woont en werkt?
• Wat vind jij van het recht op dubbele nationaliteit, of juist de mogelijke afschaffing daarvan?

Deel je ervaringen via een reactie hieronder, of schrijf er een eigen blog over.

Lees meer

Aimee van Bilsen woont en werkt sinds 2015 in zuid-Frankrijk (Provence). Tevens stelt zij als Emigratiecoach haar kennis en ervaring beschikbaar voor iedereen die plannen heeft om te emigreren, of die stap wellicht al heeft gezet. Aimee schreef een blog met 5 redenen waarom emigreren helemaal niet zo leuk is -of in ieder geval ook minpunten kent in de beginfase...

1. Stomme taal!

Sinds onze geboorte communiceren we met mensen. Eerst met geluidjes en gebaren en later met onze taal. Krijg je ineens te maken met een andere taal die je niet vloeiend spreekt mis je een hele belangrijke manier om te communiceren met je omgeving.

De moeilijkste momenten voor mij zijn:

• Emoties uiten: ja dat kan ik dus echt niet goed. Wat ik voel, wat ik denk, de nuances in een zin leggen. Terwijl je juist heel veel emoties doormaakt na een emigratie en het fijn is als je die ook in de nieuwe taal kunt uiten.
• Je dommer voelen dan je bent. Als reactie op mijn berichtje schreef iemand dat zij zich ook meteen dommer voelde in de nieuwe taal. Dat herken ik. Je woordenschat is beperkt, je moet langer nadenken over wat je zegt en soms zeg je maar niks omdat het je niet weet hoe je iets moet zeggen. Voor je idee kom je veel dommer over dan je in werkelijkheid bent.
• Groepen: 1 op 1 red ik me aardig. Als ik iemand kan aankijken en goed hoor wat hij/zij zegt. In groepen gaat dit contact vaak verloren. Je ziet iemands gezicht minder goed en mensen praten door elkaar. Als er ook nog geluid bij is (denk aan een feestje ofzo) dan is het vaak kansloos om iemand goed te begrijpen.

2. Je familie missen

Verder weg zijn van je familie en vrienden. De fysieke afstand is groter en dat doet soms heel erg pijn. De vervelendste momenten zijn:

• Er niet kunnen zijn als iemand in de familie ziek is. Weten dat je moeder ziek is en je niet langs kunt gaan om haar even op te beuren. Of je zus/broer waarvan je weet dat die even niet zo lekker in zijn vel zit. Je kunt niet zomaar langsgaan voor een praatje. Dat doet pijn. Het schuldgevoel schiet omhoog. Dat zijn dus hele moeilijke momenten.
• Bijzondere momenten missen: ik weet zelf nog dat mijn zus jarig was. Mijn moeder vertelde dat ze met haar ging lunchen. En hoe ‘normaal’ dit misschien ook was. Ik voelde me rot dat ik niet mee kon. Het gekke was dat ik waarschijnlijk in Nederland ook helemaal niet mee had gekund vanwege werk of zo, maar toch vond ik het heel erg dit te moeten missen. Het leven in Nederland gaat gewoon door en daar kan je niet altijd fysiek aan deelnemen.
• Als je zelf niet lekker bent: als je zelf ziek bent of iets mankeert dan is het fijn als je dichtbij je familie en vrienden bent. Als ik ziek ben dan voel ik me sowiezo al ‘down’ en dan mis ik mijn familie en vrienden nog meer.

3. Alles kost extra energie

Niks lijkt vanzelf te gaan. Zeker in het begin na je emigratie. Je moet alles opnieuw uitzoeken en regelen.

• Een nieuwe huisarts, tandarts, garage, ‘noem het maar op’ zoeken kost extra energie. Zeker in combinatie met de taal is dit een uitdagende periode. Niets is meer vanzelfsprekend en draaide je je in Nederland je hand niet om voor een bezoekje aan bijvoorbeeld de apotheek, in het nieuwe land is het een ware uitdaging.
• Uitgenodigd worden voor een feestje en niet weten hoe dat werkt. Hoe groot het cadeautje mag zijn? Of het de bedoeling is dat je er bij blijft als ouder of niet? Allemaal dingen waar je de eerste keer achter moet zien te komen. Niks is meer vanzelfsprekend.

Het eerste halfjaar deed ik ’s middags regelmatig een dutje. Zo moe was ik van al het geregel en uitzoek werk. Gelukkig bleek dit maar tijdelijk en wordt het steeds gemakkelijker.

4. Schuldgevoel & twijfel

Is dit wel goed voor mijn kind? Wat doe ik mijn ouders aan? Was dit wel de juiste keuze? Krijg ik geen spijt. Wat als ik….

• Kinderen: als je als ouders emigreert neem je die beslissing ook voor je kinderen. Dit kan gepaard gaan met een groot schuldgevoel.

Mijn grootse schuldgevoel heb ik voor mijn dochter. Zeker toen zij moest wennen heb ik daar regelmatig last van gehad. Dan had ik haar met zachte drang het schoolplein op geduwd (‘mam ik wil niet naar school, mam ze begrijpen me niet, mam ik weet niet wat ik moet zeggen als ik met plassen’). Zat ik zelf in de auto een potje te janken omdat ik het zo zielig vond en me schuldig voelde dat ik haar dit had aangedaan.

• Ouders: schuldgevoel naar je ouders en familie toe. Zeker als ze ouder worden en je wilt er voor hen zijn. Vanuit het buitenland is dat gewoon moeilijker. En kun je er niet altijd voor ze zijn als dat nodig is.
• Twijfel over je keuze: heb ik hier wel goed aan gedaan? Is dit allemaal wel de moeite waard?

5. Sociaal isolement & afhankelijkheid partner

Sociaal op punt nul zitten. Niemand in je omgeving kennen (buiten je eigen gezin). Afhankelijk van hoe je bent ingesteld duurt deze periode korter of langer. Eenzaam zijn is vooral lastig om de moeilijke momenten waarin je wel wat gezelschap kunt gebruiken. Als je partner een nieuwe baan heeft en jij gaat mee kan er ook een ‘onbalans’ ontstaan in je eigen onafhankelijkheid. Als je zelf bijvoorbeeld altijd gewerkt hebt dan is dat een nieuwe rol en situatie waar je mee om moet leren gaan. De moeilijkste momenten:

• Fikse ruzie: dat gebeurt natuurlijk in het buitenland ook. En ‘thuis’ zou je misschien je vriendin gebeld hebben en op de fiets zijn gesprongen om een bakkie te doen. Als je niemand kent is dat dus niet mogelijk. Op zo’n moment is ‘Remy, alleen op de wereld’ er niets bij
• (Tijdelijk) een nieuwe rol als ‘huisvrouw’ of ‘niet-werkende’. Voor mij was dat wel even schakelen. Na 17 jaar gewerkt te hebben (met vaak een hulp in de huishouding). In het begin vond ik het heerlijk, maar na een tijdje vond ik het niet meer zo leuk. Stofzuigen heb ik echt een hekel aan en strijken trouwens ook ;). Daarnaast mistte ik de deadlines en werkgerelateerde uitdagingen.
• Financiële afhankelijkheid van je partner: geen eigen inkomen meer hebben en financieel afhankelijk van mijn man. Dat maakte mij kwetsbaar en ik verloor echt een deel van mijn ‘onafhankelijkheid’.

Meer lezen

• Lees meer over motivaties en verwachtingen als je voor langere tijd naar het buitenland gaat, of gaat emigreren (log wel even in op JoHo's website).
• Tip: gebruik JoHo's 10x10 aandachtspunten checklist voor een snelle oriëntatie bij plannen voor lang verblijf in het buitenland.
• Oriënteer je op De Emigratiecoach via het organisatieprofiel
• Volg Aimee op haar eigen blog en stimuleer haar ervaringen te gaan delen met andere World Supporters op dit platform - bijvoorbeeld Aimees blog waarom emigreren heel leuk is ;-)

"Working in the cloud". "Digital nomads". "Cloud computing". "Working nomads". "Wanderers". "De moderne nomaden". Vele -veelal Engelse- termen die een leven typeren met "ultieme vrijheid" waarin je werken, vrije tijd, reizen en ontspannen op een ideale manier combineert.

Digitale nomaden zijn personen die het internet gebruiken om hun werk locatieonafhankelijk uit te voeren. Ze leven een "nomadisch" bestaan door veel te reizen en op die manier gebruik te maken van hun flexibele manier van werken en geld verdienen. Aldus Wikipedia.

Nieuwe manier van werken

Een steeds groter wordende groep mensen -wereldwijd- kiest voor een flexibele manier van werken. Niet meer werken op één vaste locatie, niet meer kiezen voor één vaste werkgever, maar "locatie-onafhankelijk werken", bijvoorbeeld als freelancer, veelal voor diverse opdrachtgevers. Digitale nomaden gaan een stap verder dan de thuiswerkers; men trekt de wereld in, maakt rondtrekkend werken tot een lifestyle. Digitale nomaden gebruiken internettools die "werken in de cloud" faciliteren, kiezen werkzaamheden die goed op afstand kunnen worden uitgevoerd of ontwikkelen nieuwe vaardigheden en competenties die beter aansluiten bij deze manieren van reizen en werken.

Werkzaamheden op afstand

Niet iedere job leent zich ervoor om afscheid te nemen van het vaste bureau op -altijd maar weer- diezelfde werklocatie. Digital nomads kiezen bijvoorbeeld voor:

• starten van een webwinkel
• online teksten schrijven ('content marketeer')
• programmeren of webdesignen
• maken van vertalingen
• editen van videomateriaal
• starten van een site, blog, vlog of ander online kanaal
• ontwikkelen van apps
• managen van social media kanalen
• starten van een online coachings-, trainings- of adviesbureau
• geven van (online) presentaties

Ook voor dit soort werkzaamheden is contact met een opdrachtgever veelal noodzakelijk (tenzij je je eigen opdrachtgever bent). Maar digital nomads zijn experts in het op afstand van contact onderhouden met hun opdrachtgevers, via online meetings, videobellen etc. Of men vliegt, indien essentieel, een keer heen-en-weer voor face2face overleg op een fysieke locatie.

Favoriete werklocaties

Digital nomads vind je overal, wereldwijd. Volgens mij is de essentie van het bestaan als digital nomad dat je werken en reizen combineert, dat je regelmatig van werkplek en -regio verandert. Daarbij zijn vooral Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika populaire bestemmingen; vooral vanwege klimaat, kosten van levensonderhoud en levensstijl.

Een leuke website die digital nomad werklocaties inventariseert en rangschikt vond ik nomadlist.com. Via uitgebreide data-analyse en een duizelingwekkende hoeveelheid factoren zijn locaties in kaart gebracht. Inderdaad redelijk wat Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika locaties in de top-50, maar toch ook veel Europese wereldsteden als Barcelona, Madrid, Berlijn, Lissabon.

De últieme bestemming voor working nomads is echter Canggu op Bali (Indonesië). Lonely Planet noemt het meer een state-of-mind dan een echte plaats...dat zegt al heel veel denk ik. Met een enorm aantal bedrijfjes en dan vooral laagdrempelige cafeetjes worden de working nomads gefaciliteerd. De werklocaties bevinden zich, hoe kan het ook anders, met name vlakbij het strand. Bij Nomadlist scoort de plaats goed op onder andere internetsnelheid, luchtkwaliteit, verkeersveiligheid, beschikbare werkplekken, vriendelijkheid ten opzichte van buitenlanders, "fun", beschikbaarheid van gratis WIFI, vriendelijkheid voor vrouwen en tolerantie.

Deel je ervaringen

Heb jij ervaring met het nomadenbestaan als werkende reiziger of reizende werker?

• Deel de voors & tegens met anderen die ook al rondreizen, of juist nadenken over een dergelijk bestaan.
• Wat was jouw motivatie om je vaste(re) werkstructuren op te geven en te kiezen voor een working nomad levensstijl?
• Heb je tips voor mensen die nadenken over een carrière-move en twijfelen om over te stappen naar een leven als working nomad?
• Schrijf een reactie hieronder, of maak een eigen blog.

Meer lezen

• Check de favoriete locaties voor working nomads bij Nomadlist.com
• Lees meer over de voors en tegens van het bestaan als working nomad, voorbeelden van werkzaamheden, inrichting van je ict faciliteiten en manieren om jezelf passend te verzekeren via JoHo's keuzehulp voor Working en Digital Nomads

Maandenlange voorbereidingen. Perioden van ideeënvorming, concretisering, knopen doorhaken, de emigratiebeslissing delen, praktische voorbereiding en afscheid nemen. En dan...eindelijk vertrokken naar het buitenland. Vele tienduizenden Nederlanders doorlopen globaal dit proces wanneer ze voor langere tijd, of 'definitief', vertrekken uit Nederland. Niet zelden is het beeld van "in het buitenland wonen" ‘geromantiseerd’, denken we dat alles ‘vanzelf’ gaat en ‘wel goedkomt’.

Onnodig beren op de weg creëeren hoeft niet en met grip op alle te nemen stappen, valkuilen en een goede voorbereiding kom je een heel eind. Tóch geeft een flink aantal van de vertrokken Nederlanders aan een moeizame eerste periode na vertrek door te maken. Processen rondom culture shock spelen uiteraard een rol, maar er speelt nog wat: er wordt in de voorbereidingen vaak weinig bewust aandacht besteed aan 'het snel gewend raken op de nieuwe bestemming'.

6 mythen rondom de eerste periode na vertrek

Emigratiecoach Aimee, zelf een aantal jaren geleden geëmigreerd naar Frankrijk, spreekt van '6 mythen over emigreren naar het buitenland':

Nieuwe vrienden heb je zo

In de praktijk blijkt dat het maken van nieuwe vriendschappen tijd kost. Er zijn meerdere contactmomenten over een langere periode nodig om écht aansluiting te vinden, los van eventuele sterke culture verschillen met mensen in je directe omgeving.

Je voelt je meteen thuis

Bij 'je thuis voelen' komt een hoop meer kijken dan alleen een 'nieuw huis'. Het duurt gewoon even voordat je weer in balans bent. Ook in het buitenland krijg je je eerste ergernissen, gaat je roze bril na de eerste dagen of weken af.

Contact met Nederland gaat vanzelf

Met de huidige technologische middelen is het hartstikke makkelijk om contact te onderhouden. Voor vertrek wordt dat door iedereen ook bevestigd, maar eenmaal aangekomen blijkt toch dat contacten verwateren. Je mist belangrijke momenten bij familie en vrienden in Nederland. En zij kunnen zich op hun beurt vaak maar moeilijk verplaatsen in jouw ervaringen elders op de wereld.

Iedereen die zegt dat hij op bezoek komt, komt ook

Als iedereen die voor vertrek zegt je in het buitenland te komen bezoeken ook écht langs zou komen, dan zou je het razend druk hebben. Maar de realiteit is dat ook in Nederland het leven doorgaat en dat de meesten er niet zomaar even tussenuit kunnen. 

Je (eerdere) problemen verdwijnen door de nieuwe start

Ergens anders helemaal opnieuw beginnen, een mooie kans om een nieuwe start te maken en alles anders te gaan doen. Maar natuurlijk neem je jezelf, je karakter, je angsten en onzekerheden (en die van je eventuele partner) mee. Daarbij komt de stress van de verhuizing, die ook zorgt voor nieuwe problemen.

De kinderen zijn snel gewend

'Kinderen zijn zó flexibel, die zijn zo gewend aan hun nieuwe situatie.' Voor veel kinderen geldt dit ook wel. Maar ze hebben daarbij wel begeleiding nodig. Ze bewust helpen om zich goed te voelen in hun nieuwe woonomgeving kost energie.

Voel Je Snel Thuis In Het Buitenland - Week

Is alles rondom een vertrek naar het buitenland dan alleen maar 'kommer en kwel'? Nee, uiteraard niet! Een goede eerste periode na vertrek naar het buitenland heeft alles te maken met jezelf bewust zijn van bovenstaande mythes en je eigen verwachtingen. Een goede voorbereiding -op álle thema's rondom vertrek- kan een hoop schelen. En soms is het handig om ervaringen uit te wisselen met lotgenoten of gebruik te maken van een coach en ervaringsdeskundige.

Hoe voel je je sneller thuis waar je woont? Hoe geniet je meer van je omgeving? Hoe krijg je meer vertrouwen in je toekomst in het buitenland? Hoe zorg je voor meer geluk in je leven in het buitenland?

De 'Voel Je Snel Thuis In Het Buitenland' - Week wordt door De Emigratiecoach periodiek, of op maat, aangeboden. Een week lang krijg je achtergronden bij en opdrachten over kernthema's gericht op een snelle gewenning bij je nieuwe thuis. Deze focusweek stelt je in staat om te focussen op wat voor jou (en je eventuele partner, je kinderen) nodig is om snel(ler) gewend te raken aan je fysiek nieuwe omgeving, maar je werkt ook aan je mentale veerkracht. Je gaat 'thuis' aan de slag, maar staat ook in live contact met je emigratiecoach. Er is volop ruimte voor het stellen van vragen en delen van twijfels.

Op stage in het buitenland? Tijdelijk een langere periode voor werk of vrijwilligerswerk in het buitenland? Ook dan kan je direct na aankomst opeens sterke twijfel hebben over het avontuur dat je bent aangegaan, of bijvoorbeeld issues rondom heimwee ervaren. Hoezeer je ook uitkeek naar je vertrek. Leg eens contact met de Emigratiecoach om te kijken hoe je deze eerste periode goed door komt.

Deel je ervaringen

• Hoe sloten jouw verwachtingen voor vertrek aan op de realiteit na aankomst? Op welke manier heb je je voorbereid op de eerste periode in het buitenland?
• Herken je bovenstaande mythes en zijn er wellicht andere zaken waar vertrekkers bewust van zouden moeten zijn? Heb je concrete tips om zelf -plus eventuele partner en kinderen- de eerste weken na aankomst goed door te komen?
• Deel je ervaringen via een reactie onderaan, of schrijf een eigen blog.

Lees meer

• Oriënteer je op de kernthema's in je voorbereiding bij vertrek naar het buitenland voor langere tijd
• Maak gebruik van de uitgebreide Keuzehulp van JoHo rondom vertrek voor een lange periode in het buitenland; bijvoorbeeld rondom culture shock, heimwee, bewust afscheid nemen en eerste regelzaken na aankomst in het buitenland.
• Bron: De Emigratiecoach (helaas ondertussen niet meer actief in coaching van emigranten)

Athit Kong werd in 2002 ontslagen vanwege zijn inzet voor de Cambodjaanse vakbond. Hij werkte toen zo’n 2,5 jaar als assistent-machineoperator op de wasafdeling van een textielfabriek. Maar van de een op de andere dag was het voorbij. Sindsdien maakt hij carrière bij de bond; nu is hij vice-voorzitter. Athit zorgde er samen met anderen voor dat de vakbond groeide van 5.000 naar ruim 50.000 leden. ‘Het is echt een leerproces, werken bij een vakbond. Maar langzaamaan zie ik resultaten. We groeien, de werkomstandigheden verbeteren en er is een minimumloon bereikt’.

Waarom een artikel over de vakbond in Cambodja?

Normaliter heb ik niet zoveel met vakbonden. Ik heb er gewoon bijzonder weinig mee te maken gehad, in mijn werkzame jaren tot nu toe. Via een klik hier en een klik daar ben ik terecht gekomen op de website van CNV Internationaal. En daar klik ik, uit nieuwsgierigheid, op de pagina ‘projecten waarvoor financiering wordt gezocht’. Om uit te komen bij de Cambodja pagina. De informatie en het interview met Athit Kong triggeren me. En specifieker, één zin blijft in mijn achterhoofd hangen.

De vakbond in Cambodja wil graag een project uitvoeren waarbij 150 jongeren een sollicitatietraining krijgen, leren hoe ze een baan kunnen vinden en wat hun rechten zijn.

Leren solliciteren en werk vinden dus. Mmm, dat komt me ergens bekend van voor.

Wie of wat is CNV Internationaal?

CNV Internationaal komt wereldwijd op voor arbeidsrechten en helpt werkenden om sterk te staan en zich te organiseren in vakbonden. Zo kunnen werknemers wereldwijd ook zélf hun werkomstandigheden verbeteren. CNV werkt samen met lokale vakbondsorganisaties. Zij weten immers zelf het beste wat er nodig is voor de mensen ter plekke, op de werkvloer.

• CNV Internationaal is een afdeling binnen de CNV Vakcentrale, het op 1 na grootste vakverbond in Nederland met ruim 235.000 leden.
• Het uitgangspunt van CNV? Iedereen heeft recht op goed werk.
• CNV Internationaal heeft drie focusregio’s: Latijns-Amerika (5 kernlanden), Afrika (6 kernlanden) en Azië (3 kernlanden)
• Binnen de drie regio’s onderscheidt CNV Internationaal drie werkterreinen: arbeidsrechten, werkgelegenheid voor jongeren en de ‘sociale dialoog’.
• Binnen die werkterreinen focust CNV weer op vier kernthema’s: palmolie, mijnbouw, suikerriet en kleding.

Maar goed, Cambodja dus.

Ik lees verder op de website van CNV Internationaal. CNV steunt in Cambodja het werk van de jonge vakbondsorganisatie CLC, met CCAWDU als grootste aangesloten organisatie en dé bond voor de arbeiders in de textielfabrieken. Deze organisatie groeit van vijfduizend leden in 2000 naar ruim vijftigduizend nu. De werkomstandigheden van arbeiders in de textielfabrieken zijn inmiddels verbeterd en er is in de textielsector een minimumloon bereikt.

CLC richtte bijvoorbeeld in 2015 bij zes bedrijven CLC-bonden op, onder meer in de horeca en de toeristische sector. Door dat te doen, kunnen de rechten van steeds meer werknemers worden gewaarborgd. Maar belangrijker nog: kunnen werknemers een normaal, fatsoenlijk loon verdienen waarmee ze in hun dagelijkse levensbehoefte (voedsel, woonruimte, onderwijs en toegang tot gezondheidszorg) kunnen voorzien.

Werkgelegenheid voor jongeren in Cambodja

Ook in Cambodja heeft de jeugd de toekomst. Maar om een goede toekomst te kunnen realiseren is naast goed onderwijs ook voldoende toegang tot de arbeidsmarkt nodig. Voldoende werkgelegenheid dus voor jongeren en -een andere deels overlappende focusdoelgroep- vrouwen. Maar ook fatsoenlijke werktijden, een veilige en gezonde werkomgeving, een normaal uurloon dat past bij de levensstandaard in Cambodja en normale werknemersrechten.

Aan de ene kant kun je zorgen voor voldoende werkgelegenheid, maar dan moeten aan de andere kant de Cambodjaanse jongeren voldoende vaardigheden hebben om die banen te bemachtigen. Zie hier de zin waarmee ik dit artikel begon: De vakbond in Cambodja wil graag een project uitvoeren waarbij 150 jongeren een sollicitatietraining krijgen, leren hoe ze een baan kunnen vinden en wat hun rechten zijn.

PROMOTING CORE LABOUR STANDARDS,  TOWARDS A DECENT JOB FOR CAMBODIAN WORKERS

Onder deze projectnaam slaan CNV International en CLC in Cambodja de handen ineen, met financiële steun van de EU -ja, Europa dus. Dat Europa dat wij als Nederlanders zo steunen of bekritiseren.

Belangrijkste doelen van het project, voor wat betreft de 'arbeidsrechten':

• tegengaan van overmatige werkuren
• steunen van het recht van werknemers om zich te verenigen
• stimuleren van een gezonde werkomgeving, tegengaan van regelmatig flauwvallen van werknemers
• versterken van onderhandelingsvaardigheden van vakbondsleiders

Mede door de website van CNV had ik de gedachte dat dit project volop actief is, totdat ik in een nieuwsbericht lees dat het project met een ‘final conference’ tussen 13 en 16 maart 2017 is beëindigd. Er zijn trainingen georganiseerd over onderhandelen en gelijke rechten voor vrouwen en mannen en er zijn festiviteiten geweest rondom belangrijke internationale dagen van de arbeid, jeugd en mensenrechten. Er zijn nieuwe allianties gevormd voor een betere dialoog tussen overheid, werkgevers en maatschappelijke organisaties.

OK – project afgerond dus. De gedachte die ik bij afgeronde projecten altijd heb bekruipt me ook nu: “En daarna dan?” Hoe staat het nu met die arbeidsrechten? En zijn die 150 jongeren nou eigenlijk getraind in sollicitatietechnieken? Zijn de werkuren en werkomstandigheden in Cambodja nu echt verbeterd? Wat doet CNV nu dan in Cambodja, in de periode 2018, 2019 en 2020?

Ik blijf over met teveel vragen. Tegelijkertijd snap ik dat je arbeidsomstandigheden in een land met ruim 16 miljoen inwoners niet zomaar even met een ‘EU projectje’ verandert. Dat zijn processen van de lange adem. En ook snap ik dat een website niet altijd de meest up-to-date stand van zaken laat zien.

Nog even over sollicitatietrainingen

De hele tijd tijdens het lezen van de achtergronden van dit project blijft dat zinnetje maar in mijn hoofd hangen…150 Cambodjaanse jongeren leren te solliciteren. Wat een toeval dat mijn werkgever, Stichting JoHo, ‘talentontwikkeling’ al jaren als speerpunt heeft. Het stimuleren van vragen als (en antwoorden op) hoe krijg ik een beter zelfinzicht, wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik ontwikkelen, waar wil ik werken, en wat past daar dan bij qua werkplek, soort werkgever en baan. Dat we al sinds jaar en dag informatie ontwikkelen over het ontwikkelen van je talenten, solliciteren, assessments, opdoen van werkervaring.

Nu weet ik ook wel dat de bestaande info van JoHo vooral gericht is op Nederlanders. Nederlanders, die vooral in Nederland willen werken. Maar; niet voor niets heeft JoHo “talentontwikkeling” en “internationale samenwerking” als speerpunten. JoHo bereikt toch ook wel erg vaak Nederlanders die in een internationale en/of interculturele context willen werken, of ervaring in het buitenland willen opdoen. Om daar weer persoonlijk of arbeidstechnisch door te groeien. Nu weet ik ook wel dat je dat wat in Nederland werkt, niet zomaar kan doorkopiëren naar een land in Zuidoost-Azië. Laten we de culturele context niet vergeten.

Laat mij nou even dagdromen

Wat zou ik het mooi vinden wanneer JoHo, JoHo donateurs en andere World Supporters, samen met CNV, CLC en bijvoorbeeld partners van Nederlandse expats in Cambodja (die vaak om zingevende projecten zitten te springen) praktische, ‘hand-on’ trainingen opzetten en tools ontwikkelen die in beide landen duurzaam werken. Hoe krijg je meer inzicht in jezelf? Hoe leer je een baan vinden? Wat zijn je vaardigheden en competenties en welke banen passen daar bij? Hoe solliciteer je? Hoe presenteer je jezelf? Welke passies drijven je? Waar wil je over vijf jaar staan? Ook al is de context wellicht volledig anders; dit soort vragen leven zowel bij Nederlandse als Cambodjaanse jongeren (en niet-jongeren, trouwens).

Trainingen, tools en e-courses die, telkens voorzien van een ‘lokale module’, wereldwijd functioneren. De ontwikkeling ervan gefinancierd door de EU en Nederlandse en Cambodjaanse ministeries.

Laat mij nou even dagdromen…

Wakkerrrrrr

Natúúrlijk gebeurt er post-2017 al een hele hoop in Cambodja op het gebied van toegang tot arbeid. Zo wees Google me al heel snel op een lijvig, bijna 100 pagina’s tellend rapport ‘Kingdom of Cambodja Decent Work Country Programme 2019-2023’. Dit programma formuleert drie ambitieuze doelen voor de periode tot aan 2023, en verder tot aan 2030:

1. stimuleren van fatsoenlijke werkgelegenheid en duurzame ondernemingen, gecombineerd met het ontwikkelen van relevante vaardigheden en competenties van werknemers
2. versterken en uitbreiden van bescherming van werknemers, hun veiligheid en gezondheid
3. verbeteren van arbeidsomstandigheden en arbeidsrechten, inclusief het bespreekbaar maken van seksuele intimidatie en bescherming van het moederschap

Dat overlapt toch behoorlijk met de ambities van CLC en CCAWDU, is mijn eerste gedachte.

> Voor de geïnteresseerden: download hier het volledige rapport.

Ondanks gerealiseerde projecten en lijvige plannen vol mooie doelen, is er ook een realiteit van alledag. Begin 2020 plaatste Trouw een artikel over de meest recente invoerheffingen van de EU op Cambodjaanse producten, omdat het land structureel achterblijft in het verbeteren van mensenrechten en arbeidsrechten. Vakbonden en arbeiders die willen staken worden geïntimideerd, het land van boeren wordt ‘afgepakt’ door groeiende suikerrietplantages en het bestuur heeft de oppositie en media monddood gemaakt.

De EU wil dat arbeiders een betere positie krijgen in Cambodja. Maar textielwerkers, meestal vrouwen, kunnen hun baan kwijtraken als de export afneemt. Tegelijkertijd, zonder maatregelen geen structurele verandering. Een duivels dilemma dus. De maatregelen gelden voor ongeveer 20% van de exporthandel; opkomende en dus nog kwetsbare industrieën in Cambodja worden ontzien.

O ja, die 150 jongeren…

Ze laten me niet los.

Wie hen nu precies helpt om betere sollicitatieskills te bemachtigen? Ik weet het nog steeds niet. Wie het weet, mag het zeggen. Of gaan doen. Een mooie pilot-onderzoeksklus, internationale stagetaak, een mooie casestudy voor een MBO/HBO opleiding P&O / HR die over de grenzen kijkt. Samen met JoHo, CNV, CLC en die potentiële financierders?

In de woorden van Athit Kong:

“In Cambodja zijn de werkomstandigheden slecht en er is te weinig werk. Daarom vind ik het belangrijk om te strijden en de vakbeweging te steunen. Ik wil voor mensen een fatsoenlijk leven bereiken. Om successen te bereiken, moet je met elkaar praten. Sociale dialoog is een instrument om een platform te creëren voor de werkende klasse. Stapje voor stapje kom je verder. Hoe? Door je organisatie sterker te maken.”

Athit Kong, website CNV Internationaal

Ik lees graag nog eens opnieuw over Kongs gedachten in 2023, of 2030, in hoeverre het ‘Decent Work Programme’ duurzame verandering heeft gebracht. Ik hoop dat CNV deze ontwikkeling blijft volgen. En wellicht vinden CNV en JoHo elkaar nog eens, in de toekomst.

Deel je ervaringen

• Ben je zelf actief (geweest) met ontwikkeling van kennis & vaardigheden in Cambodja of op bijvoorbeeld het gebied van arbeidsrechten en mensenrechten? Deel je ervaringen.
• Ken jij of steun je CNV International? Vertel over je ervaringen!
• Hoe zou Nederland of de EU moeten omgaan met het duivelse dilemma rondom de export uit Cambodja?
• Wat is volgens jou de sleutel tot duurzame ontwikkeling in Cambodja? Hoe krijgen vooral vrouwen, jongeren en andere kwetsbare groepen voldoende toegang tot de arbeidsmarkt?

Ik hoor graag meer van je, via de reacties hieronder. Of schrijf er zelf een blog over.

Meer lezen

• Bezoek de website van Cambodja Labour Confederation (CLC)
• Maak kennis met Cambodja via de JoHo landeninformatie
• Bijdragen aan ontwikkeling in Cambodja? JoHo wijst je de weg naar organisaties die er actief zijn. Start bij de landenpagina Cambodja, of via de organisatieprofielen bij Helpen & Inspireren.
• Lees het hele interview met Athit Kong op de website van CNV Internationaal
• Leren Solliciteren: JoHo helpt je op weg
• Lees het hele artikel in Trouw: EU-maatregel tegen Cambodja treft ook arme textielarbeiders

De vraag naar Engels docenten in o.a. Azie blijft stijgen! Ook ontstaat er een groeiende groep digital nomads die met hun laptop en rugzak al reizend werken. Ook de vraag van Nederlanders of het mogelijk is om Engels les te geven online (vanuit je kamer, of tuinstoel in Nederland, of juist onderweg), is een vraag die steeds vaker gesteld wordt. Maar wat zijn eigenlijk de mogelijkheden voor non-native speakers (waaronder Nederlanders) om online les te geven?

Hoe werkt het online Engels lesgeven via online mogelijkheden?

• Er zijn verschillende organisaties actief die bemiddelen tussen docenten en scholen/individuen die graag hun Engels willen verbeteren

• Het gaat in veel gevallen om mensen die de Engelse grammatica en leesvaardigheid beheersen, maar gewoonweg te weinig Engels spreken (een beetje zoals de meeste Nederlanders Frans of Duits zullen beheersen).

• Er is met name in Azie een grote vraag naar online tutors om Engels mee te spreken, en aangezien er overal op de wereld mensen zijn die anderen graag Engels leren spreken, is er bij veel organisaties de optie om 24/7 in te loggen en Engels te geven.

Kan ik ook online Engels lesgeven als non-native speaker?

• Dat kan zeker! Net als bij reguliere TEFL banen, zijn er organisaties die daarvoor open staan, en organisaties die specifiek zoeken naar native speakers.

• Handig om inderdaad eerst uit te zoeken welke organisaties ook voor non-natives mogelijkheden hebben (die het lijstje verderop).

• Wel vragen de meeste platformen om een TEFL certificaat, en sommigen ook om bijvoorbeeld een bachelor (HBO/WO) diploma.

Wat verdient het ongeveer om online les te geven?

• De verdiensten zijn best verschillend per organisatie. Sommige organisaties hebben vaste prijzen (van 10 dollar per uur tot 25 dollar per uur).

• Andere organisaties werken met prijzen die afhankelijk zijn van bijvoorbeeld het aantal studenten.

Wat zijn mogelijke voordelen van online lesgeven?

• Wil je uitproberen of het lesgeven iets voor jou is? Dan is het online lesgeven een manier om er achter te komen of het je ligt of niet. Je hoeft dan niet eerst je baan op te zeggen, huis te verhuren en naar de andere kant van de wereld te gaan (laat staan de sollicitatiegesprekken en werkvisumprocedures te doorstaan). Een andere manier overigens is door het eens als vrijwilliger te proberen - of bijvoorbeeld eerst dichtbij (in Europa) uit te proberen

• Een ander voordeel is dat je natuurlijk zelf kan kiezen waarvandaan je werkt – dat kan lekker vanuit je eigen huiskamer zijn, of vanuit een hub in Marokko of Bali. Heb je je koffers al gepakt?

• Ook als je zoekt naar flexibiliteit, is het zeker handig. Het verschilt per organisatie hoe flexibel het is (sommigen zijn geheel flexibel, anderen vragen een standaard werkweek en minimum aantal uren). Zoek daarin vooral het platform wat bij jouw wensen past.

• Wat voor de een een voordeel is (zoals flexibele uren), zal voor de ander wellicht juist weer een nadeel zijn.

Wat zijn mogelijke nadelen van online lesgeven?

• Je hebt een goede plek nodig, met steady en snel internet, om les te kunnen geven. Vanuit je backpackershostel is dat dus soms wat minder makkelijk te regelen.

• Je geeft vaak les aan mensen in Azie. Hierdoor kan er een behoorlijk tijdsverschil zijn. Handig als je een nacht of ochtendmens bent, maar minder handig als je juist tijdens Europese werktijden wilt werken.

• Als je online lesgeeft, dan ontbreekt natuurlijk het directe contact met de student. Vind je het juist leuk om voor een hele groep te staan, dan is lesgeven in een 'old school' leslokaal misschien meer passend.

Welke organisaties bieden opties om als non-native speaker online Engels te doceren?

Er zijn verschillende online platforms die de mogelijkheid bieden om te werken als non native speaker. Onderstaand een selectie van organisaties:

• DaDaAbc

  • wie: je geeft les aan Chinese kinderen (4-16 jr)

  • uren: minimaal 4 uur per week beschikbaar

  • vergoeding: +/- 25 dollar per uur

  • vereisten: geen diploma's en certificaten gevraagd. TEFL is een pre.

• Cambly

  • wie: je spreekt Engels met volwassenen

  • uren: wisselend afhankelijk van je eigen beschikbaarheid en de beschikbaarheid van de studenten.

  • vergoeding 10 dollar per uur

  • vereisten: geen certificaten vereist. TEFL is een pre

• TutorABC

  • wie: lesgeven aan volwassenen of Young Learners (Azie)

  • uren: je krijgt een vaste weekindeling

  • vergoeding: afhankelijk van de lessen en de tevredenheid van je deelnemers

  • vereisten: TEFL certificaat & een universitaire opleiding (of lesgeefervaring) vereist

• First Future

  • wie: je geeft engels les aan Chinese kinderen (meestal een klein groepje)

  • uren: je hebt vaste uren, die je flexibel kunt aanvullen

  • vergoeding: 8 tot 20 dollar per uur (non natives verdienen wel minder

  • vereisten: TEFL certificaat, TOEFL test, neutraal Engels accent

Wat zijn jouw ervaringen met online Engels lesgeven?

• Heb je zelf online lesgegeven of juist ervoor gekozen om naar het buitenland te vertrekken om op locatie les te geven? Laat gerust je ervaringen hieronder achter of deel je ervaringen via je eigen WorldSupporter profiel!

Meer weten over lesgeven als Engels docent?

• Check de pagina over lesgeven in het buitenland op joho.org of kom langs op een JoHo dag over lesgeven in het buitenland (zie agenda)

Online lesgeven is in 2020 dé manier van lesgeven geworden. Over de hele wereld zitten mensen thuis, waardoor de vraag naar online leraren Engels sterk gegroeid is. Maar waar moet je beginnen als je een online lesgeefbaan wil vinden? Hieronder enkele tips. 

Volg een TEFL cursus 

Met een TEFL certificaat kun je je lesgeefvaardigheden aantonen aan werkgevers en leerlingen wereldwijd. Kies voor een uitgebreidere TEFL cursus, zoals de level 5, om een streepje voor te hebben op andere docenten. De meeste TEFL cursussen zijn zelf ook volledig online te volgen!

Op de JoHo TEFL pagina vind je meer informatie over de TEFL cursus.

Vind jouw specialisatie

Er is veel vraag naar Engelse docenten, maar ook veel aanbod. Om op te vallen kun je ervoor kiezen om je te specialiseren in een bepaalde doelgroep, zoals lesgeven aan (jonge) kinderen of lesgeven in zakelijk Engels aan volwassenen. Ook bieden veel TEFL cursussen een specialisatie 'online lesgeven' aan waarmee je klaargestoomd wordt voor deze specifieke manier van lesgeven. 

Doe ervaring op

Als je eerder hebt lesgegeven is dat natuurlijk een pré als je op zoek bent naar een online lesgeefbaan. De skills die je nodig hebt als leraar kun je echter ook op een andere manier opdoen. Denk aan werken met kinderen, vrijwilligerswerk of een cursus. Bedenk bij het opstellen van je CV welke ervaring jij hebt opgedaan en gebruik dit om te laten zien dat je bijvoorbeeld kunt communiceren, dat je flexibel bent of dat je kunt plannen. 

Online platform vs freelancen

Er zijn talloze online ‘teaching platforms’ die leraren en leerlingen samenbrengen. Het voordeel van werken voor zo’n platform is dat je niet alles zelf hoeft te regelen. Platforms hebben vaak al een groep van studenten, verschillende betaalmogelijkheden en soms zelfs lesprogramma’s waar je gebruik van kan maken. Dit is fijn als je net begint met online lesgeven.

Je kunt er echter ook voor kiezen om freelancer te worden. Hiervoor moet je jezelf goed in de markt kunnen zetten en je eigen studenten weten aan te trekken. Het is meer werk, zeker in het begin, maar geeft je uiteindelijk wel de vrijheid om je eigen prijzen vast te stellen en te werken wanneer jij wil. 

Zie voor een overzicht van verschillende teaching platforms ook deze blog van I-to-I.

Ga aan de slag!

Je hebt een TEFL certificaat, een goed CV en weet waar je les wil gaan geven? Dan ben je klaar om aan de slag te gaan.