Vragen

Vraag 1 (16 punten)

1. In hoeverre is de volgende stelling juist of onjuist? (4 punten) De procedure in cassatie eindigt met de Conclusie van de A-G.

2. Is een recht van vruchtgebruik altijd een zakelijk recht? (4 punten)

3. Wat wordt bedoeld met het gesloten systeem van de beperkte rechten? (4 punten)

Vraag 2 (15 punten)

1. Moet een ‘daartoe bestemde bedrijfsruimte’ als bedoeld in art. 3:86 lid 3 sub a BW, duurzaam met de grond verenigd zijn? (5 punten)

2. Galeriehouder Brouwers wordt het slachtoffer van diefstal. Een schilderij van een nieuwe (nog niet zo bekende) kunstenaar wordt tijdens de feestelijke opening uit de galerie gestolen. Het schilderij komt terecht bij Galeriehouder Sanders. Galeriehouder Sanders heeft het schilderij gekocht en geleverd gekregen van een man die beweerde de maker van het werk te zijn. Sanders had geen reden om hier aan te twijfelen. De galeriehouder doet het schilderij vervolgens cadeau aan een goede relatie van de galerie: Jasper. Jasper hangt het meteen aan zijn muur. Is Jasper de eigenaar geworden van het schilderij? (10 punten)

Vraag 3 (19 punten)

Verschillende sponsoren geven aan een autoraceteam spullen in bruikleen. Goudmijn BV is eigenaar van een raceauto en geeft deze voor de duur van het seizoen in bruikleen. Vermeulen BV geeft een betere uitlaat uit haar voorraad van uitlaaten voor de auto in bruikleen. De uitlaat wordt vervolgens door de technische ondersteuning van het team in de auto ingebouwd. In de racesport is het in- en uitbouwen van uitlaaten zeer gebruikelijk. Na iedere race worden uitlaaten vliegensvlug in- en uitgebouwd. Aan het einde van het raceseizoen haalt Goudmijn BV de raceauto terug, inclusief de nog steeds ingebouwde uitlaat van Vermeulen BV. Vermeulen BV vordert daarop de uitlaat bij Goudmijn BV, stellende dat zij de eigenaar is van de uitlaat. Goudmijn BV verMaarssen zich en stelt als eigenaar van de auto ook eigenaar van de uitlaat te zijn.

1. Wat is de goederenrechtelijke positie van het raceteam en Goudmijn BV ten opzichte van de raceauto vóórdat deze weer door Goudmijn BV is opgehaald. (4 punten)

2. Hoe heet de vordering die Vermeulen BV instelt? (2 punten)

3. Onderbouw de stelling van Goudmijn BV dat zij eigenaar is geworden van de auto inclusief de uitlaat. (10 punten)

4. Wie zou u als rechter in het gelijk stellen? (3 punten)

Antwoordindicatie

Vraag 1

1. Onjuist, de conclusie van de A-G is een advies aan de Hoge Raad over de te nemen beslissing. De Hoge Raad doet vervolgens uitspraak.

2. Nee, indien een recht van vruchtgebruik is gevestigd op een zaak is het een zakelijk recht. Het is geen zakelijk recht als als het wordt gevestigd op een vordering.

3. Alleen vestiging van in de wet genoemde beperkte rechten is mogelijk

Vraag 2

1. Dat is niet vereist. Waar het wel om moet gaan is een voor dergelijke zaken normale handel, zoals koop in een winkel of een ander bedrijf met een duurzame en op een vaste plaats gevestigde bedrijfsruimte, waar klanten in beginsel geen gestolen zaken behoeven te verwachten. Het enkel feit dat de bedrijfsruimte niet duurzaam met de grond is verenigd is geen belemmering om het als een bedrijfsruimte in de zin van art. 3:86 lid 3 sub a te beschouwen. (HR Uitslag/Wolterink)

2. Allereerst dient er te worden gekeken of Sanders eigenaar is geworden van het schilderij. Tussen Sanders en de beweerde maker heeft geen overdracht krachtens art. 3:84 BW plaatsgevonden. Er was een titel, namelijk een koopovereenkomst en er is feitelijk geleverd (art. 3:90 jo. 3:114 BW). De maker was echter beschikkingsbevoegd, omdat de Brouwers eigenaar is van de schilderijen. Tegen deze beschikkingsonbevoegdheid wordt Sanders op grond van art. 3:86 BW niet beschermd. Er is wel voldaan aan de eisen van art. 3:86 lid 1 BW. Het ging om een roerende zaak, namelijk een schilderij hij heeft anders dan om niet verkregen. Hij heeft het schilderij immers gekocht en was te goeder trouw. Hij had geen reden te twijfelen aan de beschikkingsbevoegdheid van de verkoper. Brouwers kan echter krachtens art. 3:86 lid 3 BW het schilderij opeisen gedurende drie jaar. Daarna beschikt hij nog steeds over die mogelijkheid, want Sanders is geen natuurlijk persoon conform art. 3:86 lid 3 sub a BW. Dit heeft tot gevolg dat Jasper het schilderij heeft gekregen van een beschikkingsonbevoegde. Er is dus geen overdracht tot stand gekomen blijkens art. 3:84 BW, hoewel er een geldige titel was en er feitelijke levering heeft plaatsgevonden (art. 3:90 jo. 3:114). Tegen de beschikkingsbevoegdheid van Sanders wordt Jasper niet beschermd, omdat hij anders dan om niet heeft verkregen (art. 3:86 lid 1 BW).

Vraag 3

1. Het raceteam is onmiddellijk houder, Auto BV is eigenaar en middellijk bezitter.

2. Revindicatie krachtens art. 5:2 BW.

3. Goudmijn BV meent eigenaar te zijn geworden krachtens art. 5:3 jo 5:14 lid 1 art. 3:4 lid 1 BW. Hoewel de uitlaat niet dermate verbonden is dat deze zonder schade kan worden verwijderd (art. 3:4 lid 2 BW), kan de raceauto zonder uitlaat als incompleet worden beschouwd. De uitlaat maakt naar de verkeersopvatting onderdeel uit van de auto en is daarom bestanddeel van de auto (art. 3:4 lid 1 BW). Een bestanddeel is niet vatbaar voor aparte eigendom. De eigenaar van de hoofdzaak is eigenaar inclusief alle bestanddelen (art. 5:3 BW). De auto wordt dan als de hoofdzaak beschouwd (art 5:14 lid 3).

4. Er is sprake van een specifiek soort auto’s waarbij het gebruikelijk is dat uitlaten vaak gewisseld worden. Om die reden wordt ervan uitgegaan dat de uitlaat zelfstandig is gebleven en dus geen bestandddeel is. N.B. andere juridisch onderbouwde antwoorden zijn ook mogelijk.