Inleiding Privaatrecht II: Goederenrecht - UU - Oefententamen 2017/2018 (2)

Vragen

Vraag 1 (18 punten)

Annet heeft een garagebedrijf met opslagruimte. Zij koopt regelmatig auto’s die zij vervolgens opknapt en weer verkoopt. Onlangs heeft zij een zeldzame Mercedes SL gekocht waarvan enkel de banden ontbreken. Jelle woont in een klein appartement in het centrum van Utrecht en heeft weinig bergruimte. Hij spreekt met Annet af dat zij de reservebanden van zijn auto tot 1 oktober 2018 voor hem zal bewaren. Op 1 februari 2018 geeft Jelle de banden af aan Annet. Als Annet op 15 februari 2018 door haar opslagruimte loopt, ziet ze dat de banden van Jelle perfect passen op de Mercedes. Ze besluit op dat moment dan ook dat ze de banden niet terug zal geven aan Jelle. Op 1 maart 2018 monteert Annet de banden onder de Mercedes SL. 

Wat is de goederenrechtelijke positie (eigenaar, bezitter, houder) van Jelle en Annet ten aanzien van de reservebanden op 16 februari 2018 en op 5 maart 2018?

Vraag 2 (14 punten)

Angela koopt tijdens de kerstborrel op haar werk een tweedehands racefiets van een collega. Ze betaalt een marktconforme prijs en neemt de fiets direct mee naar huis. Later blijkt dat de collega de fiets heeft gestolen.Angela traint de hele winter en schrijft zich in voor een toertocht door de Limburgse heuvels die op zondag 16 april 2017 wordt gehouden. Bij de start wordt zij aangesproken door Elis, bij wie de fiets in september 2016 is gestolen.
Wie is eigenaar van de fiets op 16 april 2017?

Vraag 3 (6 punten)

Bespreek gemotiveerd of de volgende stellingen juist of onjuist zijn.

a. (2 punten)

De in boek 3 BW geregelde beperkte rechten kunnen niet op zaken rusten.

b. (4 punten)

In het arrest Hinck/vd Werff & Visser ('Love/Love') oordeelde de Hoge Raad dat er sprake was van zaaksvorming.

Vraag 4 (12 punten)

a. (6 punten)

In zijn artikel “De joyrider, het strafrecht en het goederenrecht” neemt Jelle Jansen een standpunt in ten aanzien van de goederenrechtelijke positie van de joyrider. Wat is dit standpunt en noem twee argumenten waarmee hij dit standpunt onderbouwt.

b. (6 punten)

Corpus en animus zijn twee begrippen uit het Romeinse recht.

• Omschrijf wat met deze begrippen werd bedoeld.
• Geef aan of, en zo ja waar deze begrippen terug te vinden zijn in het huidige BW.

Antwoordindicatie

Vraag 1

16 februari 2018: Jelle is eigenaar en bezitter van de autobanden, 5:1 BW en 3:107 lid 1 BW. Op grond van de bewaarnemingsovereenkomst is Annet de houder, 3:107 lid 4 jo 108 BW. De enkele wilswijziging van Annet wanneer zij besluit om de banden niet terug te geven aan Jelle, brengt geen wijziging in haar goederenrechtelijke positie vanwege het interversieverbod van art. 3:111 BW nu de uitzonderingen van dat artikel zich niet voordoen.

5 maart 2018: Wanneer Annet de banden onder de Mercedes monteert is er sprake van bestanddeelvorming: art. 3:4 lid 1 en 2 BW. Art. 3:4 lid 2 BW doet zich i.c. niet voor want banden kunnen zonder beschadiging van betekenis worden verwijderd. Vervolgens dient aan de hand van artikel 4 lid 1 BW te worden bezien of de banden volgens verkeersopvatting bestanddeel van de auto zijn geworden,

Het arrest Depex/Curatoren (r.o. 3.7 ) geeft twee aanwijzingen: constructieve afstemming en/of de zaak is onvoltooid zonder de banden (exclusief bedrijfsproces). In casu wordt voldaan aan het laatstgenoemde criterium, immers volgens de verkeersopvattingen is een auto zonder banden incompleet. Nu de banden bestanddeel zijn geworden van de auto die als hoofdzaak heeft te gelden, hebben zij hun zelfstandigheid verloren. Dit alles leidt tot de conclusie dat Annet ex art. 5:14 lid 1 BW eigenaar en bezitter van de auto inclusief banden is. Jelle heeft geen goederenrechtelijke positie meer tav de banden, hij heeft zowel het bezit als de eigendom verloren.

Vraag 2

Tijdens de kerstborrel is er sprake van een overdracht tussen Angela en haar collega, art. 3:84 BW: er is sprake van een geldige titel, een koopovereenkomst. De collega is niet beschikkingsbevoegd, deze is als dief slechts bezitter en geen eigenaar. Er is een geldige levering, nl. bezitsverschaffing van een roerende zaak ex art. 3:90 jo 114 BW. Vanwege het ontbreken van een beschikkingsonbevoegde vervreemder is er geen geldige eigendomsoverdracht.

Vraag 3a.

Onjuist, want de beperkte rechten uit boek 3 BW kunnen zowel op zaken als op vermogensrechten worden gevestigd. Bijv. een pandrecht kan op roerende zaak worden gevestigd.

Vraag 3b.

Onjuist, er was geen sprake van zaaksvorming want geen er is geen sprake van een nieuwe identiteit. Het casco dient reeds als een schip te worden beschouwd en de identiteit van het schip verandert niet doordat het wordt afgebouwd en voorzien van voortbewegingswerktuigen en navigatieapparatuur (ro 3.5)

Vraag 4a.

Standpunt van Jelle Jansen: de joyrider wordt meteen bezitter. Argumenten:

• rechtszekerheid: de goederenrechtelijke positie van de joyrider is dan direct duidelijk en niet pas achteraf.
• als bezitter ben je risico aansprakelijk. De risico aansprakelijkheid gaat direct over op de joyrider.

Vraag 4b.

Deze begrippen zijn terug te vinden in het huidige BW in o.a. art. 3:107 lid 1, “houden van een goed” ziet op corpus en “voor zichzelf” op animus.