Hoofdstuk 2 Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)

Hoofdstuk 2 Overheden

2.1 Inleiding
Overheden worden omschreven als instanties die binnen een omschreven domein met gezag bindende beslissingen nemen en handhaven.
 
Overheden hebben twee kenmerken:
1. Gezag gebruiken om besluiten te nemen
2. Naleving van deze besluiten afdwingen
 
2.2 Argumenten voor het instellen van overheden
- Zonder krachtige overheid, geen openbare orde (Hobbes)
- Zonder regulering verdwijnen eindige hulpbronnen (Hardin)
- Zonder verplichte belasting, zijn er ontoereikende voorzieningen (Samuelson)
- Zonder inkomensverdeling, is er geen sociale vrede (Rawls)
  • Hobbes (1588-1679) laat zien dat veiligheid een essentiële voorwaarde is voor de ontwikkeling van de welvaart.
  • Hardin (1915-2003) toont aan dat het behoud van natuurlijke hulpbronnen en biodiversiteit van groot belang is voor het overleven van de mensheid.
  • Samuelson (1915-2009) toont aan dat een goede infrastructuur van veel betekenis voor de ontwikkeling van de welvaart is
  • Rawls (1921-2002) laat zien dat burgers in een geïndividualiseerde marktsamenleving behoefte aan sociale zekerheid hebben. 
       Producent kan burger niet van gebruik uitsluitenProducent kan burger wel van gebruik uitsluiten
Burger kan zich niet aan gebruik onttrekken
Strikt collectieve goederen
- defensie
- zeewering
- bestrijding besmettelijke ziekten
- preventie criminaliteit
- handhaving openbare orde
Hulpverlening door brandweer, ambulance or politie; correctie door normovertreding
Burger kan zich wel aan gebruik onttrekken
- Wetenschappelijke kennis
- Vuurtorens
- Weersverwachting

Tolgoederen: gebruik van bruggen, wegen, kanalen, parken, telefoonnet, kabelnet, pay-tv

Bij de vrijwillige levering van collectieve goederen is er sprake van een sociaal dilemma. Dat wil zeggen dat een voorziening waarvan vrijwel alle burgers profiteren en waarvan de kosten relatief laag uitvallen niet tot stand komt omdat de burgers er niet in slagen onderling afdwingbare afspraken te maken. De sociale impasse kan alleen worden doorbroken wanneer overheden ermee gaan bemoeien en gezamenlijke aanleg en kostenverdeling afdwingen. 

Access: 
Public
Join WorldSupporter!

Join with an account for more service, or become a member with full access and support of WordSupporter

This content is related to:
Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)
Work for WorldSupporter

Image

JoHo can really use your help!  Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Search other summaries?

Image

This content is also used in .....

Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)

Hoofdstuk 1 Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)

Hoofdstuk 1 Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)

Hoofdstuk 1. Beleid, processen en effecten

1.1 Beleid en beleidswetenschap
Beleid wordt omschreven als het streven (doelgericht handelen) naar het bereiken van bepaalde doeleinden met middelen en tijdskeuzes. De beleidswetenschap houdt zich bezig met de studie van de inhoud, processen en effecten van beleid in hun politieke en maatschappelijke omgeving.
 
1.2 Het beleidsproces
Het beleidsproces omvat een reeks deelprocessen, van agendavorming tot beleidsevaluatie en bijsturing. Hierbij is sprake van een wisselwerking tussen factoren die bij het proces horen. 
DeelprocessenFunctie
1. AgendavormingHet bepalen van de agenda
2. Beleidsvoorbereiding
Het verzamelen en analyseren van informatie en het formuleren van adviezen met het oog op het voeren van beleid
3. BeleidsbepalingHet nemen van beslissingen (besluitvorming) over de inhoud van een beleid
4. ImplementatieDe uitvoering van de gekozen middelen voor doeleinden
5. Naleving en handhavingDe zorg dat vastgestelde gedragsnormen worden nageleefd
6. BeleidsevaluatieHet beoordelen van de inhoud, het proces en de effecten van een beleid aan de hand van bepaalde criteria
1.3 Beleidseffecten
De effecten en gevolgen van beleid kun je beantwoorden door middel van het stellen van onderstaande deelvragen.
 
- Doelbereiking: Worden de doeleinden van het beleid bereikt?
- Effectiviteit: In hoeverre kan het bereiken van de doeleinden toegeschreven worden aan de gekozen beleidsinstrumenten?
- Bijwerkingen: Wat zijn de neveneffecten (niet-beoogde effecten) van het beleid? 
- Efficiëntie/doelmatigheid: Hoe is de verhouding tussen kosten van de ingezette middelen en de baten van de bereikte doelen?
- Profijt: Hoe gelijk/ongelijk verdelen de kosten en baten van het beleid zich over bepaalde groepen van de bevolking en diverse overheidsinstanties?
- Conformiteit (rechtvaardigheid): Zijn de instrumenten van het beleid op de correcte manier toegepast?
- Legimiteit: In hoeverre wordt het beleid door de betrokkenen als juist beschouwd en gesteund?
 
1.4 Verandering van beleid op lange termijn
Er kunnen vier mogelijke vormen van ontwikkeling van een beleid optreden: rationalisering, democratisering, differentiatie en integratie. 
OntwikkelingsvormDefinitie
1. RationaliseringDit is de toename van rationaliteit, d.w.z. de toename van de redelijkheid en houdbaarheid van argumentatie (zowel empirisch als normatief)
2. DemocratiseringDit is de toename van democratie, d.w.z. de mogelijkheid voor alle betrokkenen om direct of indirectie invloed uit te oefenen op het beleid
3. DifferentiatieDit is de toename van verscheidenheid van doeleinden en middelen in het beleid en een toenemende taakverdeling en specialisatie in beleidsorganisatie
4. Integratie Dit is de toename van afstemming en bundeling van onderdelen van het beleid en van de organisatie tot samenhangend geheel

 

 
 
.....read more
Access: 
Public
Hoofdstuk 2 Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)

Hoofdstuk 2 Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)

Hoofdstuk 2 Overheden

2.1 Inleiding
Overheden worden omschreven als instanties die binnen een omschreven domein met gezag bindende beslissingen nemen en handhaven.
 
Overheden hebben twee kenmerken:
1. Gezag gebruiken om besluiten te nemen
2. Naleving van deze besluiten afdwingen
 
2.2 Argumenten voor het instellen van overheden
- Zonder krachtige overheid, geen openbare orde (Hobbes)
- Zonder regulering verdwijnen eindige hulpbronnen (Hardin)
- Zonder verplichte belasting, zijn er ontoereikende voorzieningen (Samuelson)
- Zonder inkomensverdeling, is er geen sociale vrede (Rawls)
  • Hobbes (1588-1679) laat zien dat veiligheid een essentiële voorwaarde is voor de ontwikkeling van de welvaart.
  • Hardin (1915-2003) toont aan dat het behoud van natuurlijke hulpbronnen en biodiversiteit van groot belang is voor het overleven van de mensheid.
  • Samuelson (1915-2009) toont aan dat een goede infrastructuur van veel betekenis voor de ontwikkeling van de welvaart is
  • Rawls (1921-2002) laat zien dat burgers in een geïndividualiseerde marktsamenleving behoefte aan sociale zekerheid hebben. 
       Producent kan burger niet van gebruik uitsluitenProducent kan burger wel van gebruik uitsluiten
Burger kan zich niet aan gebruik onttrekken
Strikt collectieve goederen
- defensie
- zeewering
- bestrijding besmettelijke ziekten
- preventie criminaliteit
- handhaving openbare orde
Hulpverlening door brandweer, ambulance or politie; correctie door normovertreding
Burger kan zich wel aan gebruik onttrekken
- Wetenschappelijke kennis
- Vuurtorens
- Weersverwachting

Tolgoederen: gebruik van bruggen, wegen, kanalen, parken, telefoonnet, kabelnet, pay-tv

Bij de vrijwillige levering van collectieve goederen is er sprake van een sociaal dilemma. Dat wil zeggen dat een voorziening waarvan vrijwel alle burgers profiteren en waarvan de kosten relatief laag uitvallen niet tot stand komt omdat de burgers er niet in slagen onderling afdwingbare afspraken te maken. De sociale impasse kan alleen worden doorbroken wanneer overheden ermee gaan bemoeien en gezamenlijke aanleg en kostenverdeling afdwingen. 

Access: 
Public
Hoofdstuk 3 Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)

Hoofdstuk 3 Overheidsbeleid - Inleiding in de beleidswetenschap (A. Hoogerwerf, M. Herweijer, 9e druk)

Hoofdstuk 3. Problemen op de agenda

3.1 Probleem
Een probleem wordt ook wel gedefinieerd als de discrepantie tussen een maatstaf (beginsel, norm) en een voorstelling van een bestaande of verwachte situatie. Er zijn vier modellen van agendavorming die bepalen of een probleem op de agenda komt. Hoewel deze van elkaar verschillen, valt duidelijk te zien dat zij op zekere wijze elkaar aanvullen.
 
Vier modellen van agendavorming 
1. Kloofmodel
2. Barrièremodel 
3. Stromenmodel
4. Relatieve aandachtsmodel 
 
Model 1 Kloofmodel
De ernst van het probleem is bepalend voor de aandacht die het krijgt. Bepalend voor het ontstaan van beleid is het verschil tussen de maatstaf en de waargenomen situatie.
- Actoren van invloed: invloed van actoren is in dit model weinig tot geen
 
Model 2 Barrièremodel
De relatieve omvang van problemen vergeleken de omvang van andere problemen is bepalend voor het ontstaan van beleid. Agendavorming bestaat uit het overwinnen van barrières.
- Actoren van invloed: De media draagt bij aan het zetten van problemen op publieke beleids- en besluitvormingsagenda
 
Model 3 Stromenmodel
De mate waarin problemen en beleidsvoorstellen op elkaar zijn afgestemd en passen in het dominante politieke klimaat is bepalend voor het ontstaan van beleid.
Toeval speelt grote rol, welke problemen wel of niet op de agenda komen is onvoorspelbaar.
- Actoren van invloed: Policy entrepeneurs en beleidsmakelaars kunnen adequaat inspringen op onverwachte ontwikkelingen en hierdoor door hen voorgestane beleid door te drukken. 
 
Model 4 Relatieve aandachtsmodel
De duur van hoelang het probleem tot nu toe is verwaarloosd en in welke mate in de voorgaande periode is verdrukt is bepalend voor het ontstaan van beleid.
- Actoren van invloed: Zowel in de politiek als in de samenleving ontstaat een gedeeld idee dat bepaalde aspecten van problemen te lang zijn verwaarloosd en aandacht moeten krijgen door toenemende onvrede over de (eenzijde) wijze hoe problemen worden aangepakt. 
 
3.2 Het verdwijnen van onderwerpen op de agenda
Er zijn verschillende manieren waarop onderwerpen van de besluitvormingsagenda kunnen verdwijnen. Symbolisch beleid is beleid dat het probleem lijkt op te lossen, zodat burgers gerustgesteld zijn, maar eigenlijk niets oplost. De vensterbankmethode houdt in dat beleidsmakers problemen parkeren in de hoop dat het over een tijd vanzelf over zal gaan. 
  • Het verlagen van de maatstaf waarmee vastgesteld werd of er een probleem was en wat de grootte hiervan was kan ervoor zorgen dat het probleem wordt gebagatelisseerd en misschien zelfs verdwijnt (bijv. het schrappen van wetten waardoor een bepaald gedrag niet meer als wetsovertreding wordt gezien)
  • Het veranderen van perceptie van de werkelijkheid is een andere manier om een probleem aan te pakken zonder daadwerkelijk actie te ondernemen. Dit kan bijv. door het wijzigen van definities van problemen, waardoor de werkelijke omvang van het probleem wellicht hetzelfde blijft maar de waargenomen omvang ervan veranderd (bijv. de definitie van werkeloosheid kent een andere omschrijving nu vergeleken de jaren '80)
  • Het verschil tussen norm en perceptie kan worden weggedefinieerd. Verschillende uitspraken kunnen namelijk nog steeds dezelfde informatie bevatten,
.....read more
Access: 
Public
Follow the author: mnymph
More contributions of WorldSupporter author: mnymph:
Comments, Compliments & Kudos:

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.
Promotions
Image

Op zoek naar een uitdagende job die past bij je studie? Word studentmanager bij JoHo !

Werkzaamheden: o.a.

  • Het werven, aansturen en contact onderhouden met auteurs, studie-assistenten en het lokale studentennetwerk.
  • Het helpen bij samenstellen van de studiematerialen
  • PR & communicatie werkzaamheden

Interesse? Reageer of informeer

Check how to use summaries on WorldSupporter.org


Back to top

Online access to all summaries, study notes en practice exams

Back to top

Using and finding summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter

There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.

  1. Starting Pages: for some fields of study and some university curricula editors have created (start) magazines where customised selections of summaries are put together to smoothen navigation. When you have found a magazine of your likings, add that page to your favorites so you can easily go to that starting point directly from your profile during future visits. Below you will find some start magazines per field of study
  2. Use the menu above every page to go to one of the main starting pages
  3. Tags & Taxonomy: gives you insight in the amount of summaries that are tagged by authors on specific subjects. This type of navigation can help find summaries that you could have missed when just using the search tools. Tags are organised per field of study and per study institution. Note: not all content is tagged thoroughly, so when this approach doesn't give the results you were looking for, please check the search tool as back up
  4. Follow authors or (study) organizations: by following individual users, authors and your study organizations you are likely to discover more relevant study materials.
  5. Search tool : 'quick & dirty'- not very elegant but the fastest way to find a specific summary of a book or study assistance with a specific course or subject. The search tool is also available at the bottom of most pages

Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?

Back to top

Quicklinks to fields of study (main tags and taxonomy terms)

Field of study

Back to top
Check related topics:
Institutions and organizations
Access level of this page
  • Public
  • WorldSupporters only
  • JoHo members
  • Private
Statistics
1127