Aantekeningen College 5: Genderidentiteit 2 (PF & KP) - Universiteit Utrecht (2023-2024)

Hoorcollege 5

Het brein: nature vs nurture. Het eeuwige debat.

Zit er een verschil tussen het mannelijke en het vrouwelijke brein?

• Enige verschil zowat is dat het mannelijke brein iets groter is.
• Putamen is het reward systeem
• amygdala is het angstsysteem.
• Conclusie:
• Mannenbrein is groter
• Overige verschillen zijn verwaarloosbaar.
• Hersenvolume is nog nooit aan functionaliteit gekoppeld.

Hirnstein & Hausmann:

• Een klein verschil in de amygdala kan een groot verschil zijn in emotioneel geheugen
• De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn niet triviaal, omdat het brein keer op keer dezelfde soort informatie verwerkt. Dit kan grote gevolgen hebben.

Maar: kleine verschillen zijn niet triviaal

• Cortisol is het eindproduct van stress. Dus eerst ben je gestresst, daarna komt cortisol in de bloedbaan. Cortisol zorgt juist voor verlaging van de stress om je weer terug te brengen in een homeostase. Zorgt er ook voor dat je alerter bent voor de volgende keer.
• Cortisol kan dus opbouwen en kan zorgen voor extreme angst-anticipatie en -generalisatie.
• Piek in de baarmoeder voor de geslachtsdelen ontwikkelen.
• De tweede piek gebeurt in de adolescentie.
• Het is dus een positief effect → je wil door testosteron meer confrontatie aangaan.
• Testosteron vermindert de sterkte van de verbinding tussen de amygdala en de OFC. Dit is het laatste gebied dat ontwikkelt in deze fase.
• Sekse hormoon testosteron interacteert met het stresshormoon. En het stresssysteem heeft veel invloed op het ontwikkelen van persoonlijkheidsstoornissen.

ASPD 

• Meer bij mannen
• Meestal gevolg van jeugdtrauma
• Impulsiviteit en emotieregulatie problematiek

Borderline

• Meer gediagnosticeerd bij vrouwen
• Hebben dezelfde onderliggende mechanismen
• Veel overlap, maar ook veel verschillen op gebied van sekse
• Vrouwen hebben niet de surge van testosteron. Zij hebben dus minder inhibitie van cortisol.
• Dus kleine verschillen in het brein kunnen grote gevolgen hebben op gedrag.

Dit is een voorbeeld hoe biologie, psychologie en sociale context ons gedrag vormgeven: Sociale en affectieve neurowetenschappen.

Psychopathologie binnen de seks:
Het afwijken van de norm

• Veel mensen die als transgender worden bestempeld, identificeren zich niet zo.
• Vandaar de term gender-nonconforme personen.
• Genderdysforie is opgenomen in de DSM-5.
• Moet genderdysforie wel beschouwd worden als psychische stoornis?
• Hij staat in de DSM-5. Hij staat niet in de ICD-11.

ICD wordt vaak in de medische wereld gebruikt. Als iets gediagnosticeerd kan worden, kan het vergoed worden door de zorg. Het maakt de toegang tot de zorg makkelijker. Reden om het niet te doen: het leidt erg tot stigmatisering.

Gender Minority stress model

• Minderheidsgroepen worden blootgesteld aan specifieke stressoren. Dit is extra stress bovenop de dagelijkse stress.
• Dit geldt ook voor etnische minderheden.
• Non-affirmation of Gender Identity: trans-vrouw die wordt aangesproken met ‘hij’.
• Dit is een van de distale feitelijke en observeerbare factoren die direct invloed hebben op de mentale gesteldheid.

Gebeurtenissen

• Proximale: wat die gebeurtenissen binnen een persoon voor effect hebben.
• Internalizing: je betrekt uiteindelijk de haat op jezelf.
• Concealment is het verhullen van de eigen identiteit.

Verbondenheid met de community en pride zijn twee resilience factoren. Resilience factoren houdt in: ze zorgen voor een verminderend effect van de proximale effecten op de mentale gezondheid. Algemeen weten we dat het lichaamsbeeld gerelateerd is aan de mate van mentale gezondheid,

Als je je heel erg beoordeeld voelt op je lichaam, dan voel je je geobjectified. Dat leidt weer tot psychopathologie.

Begrippen

• TGNC = transgender, gender nonconform
• TGNC personen ervaren meer lichaamsontevredenheid en schaamte dan cisgender personen

Het Gender Minority Stress Model is wellicht een proximale stress factor

• Als je je congruent voelt met je appearance. Dan rumineer je minder over je genderidentiteit. Dit zorgt voor een hoger self-esteem
• Misgendering is hoe vaak je als ‘hij’ aangesproken wordt terwijl je bijvoorbeeld een trans-vrouw bent.

Klinische Psychologie: sterke punten en blinde vlekken

• Sterke punten: we kijken heel erg naar de ervaringen en de belevingen van het individu. Die staan centraal.
• Tegelijkertijd zijn die ook onze grootste zwakte.
• Veel factoren spelen een rol bij de mentale gezondheid van TGNC. Er is weinig aandacht voor sociale/maatschappelijke factoren.

We doen veel kwantitatief onderzoek, we kijken naar vragenlijsten en naar gemiddelden. Gemiddelden doen niet altijd recht aan het individu.