Dit is een samenvatting van het artikel Lemaigre, C., Taylor, E. P., & Gittoes, C. (2017). Barriers and facilitators to disclosing sexual abuse in childhood and adolescence: A systematic review, voorgeschreven literatuur bij week 1 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden.

Introductie

• Seksueel misbruik bij kinderen (Child Sexual Abuse, CSA) = 'betrokkenheid van een kind bij seksuele activiteiten die hij of zij niet volledig begrijpt en waarvoor hij of zij geen geïnformeerde toestemming kan geven' (referentie: WHO)
• Prevalentie in recente onderzoeken van 11,8% onder 9.911.748 deelnemers, met hogere percentages voor vrouwen (18%) dan voor mannen (7,6%).
  • Het is niet duidelijk of deze onevenwichtigheid tussen mannen en vrouwen een weerspiegeling is van sekseverschillen in de prevalentie van seksueel misbruik bij kinderen of de openbaarmakingspercentages, maar weerspiegelt wel de oververtegenwoordiging van vrouwen in de bredere CSA-literatuur.
• Kinderen die het slachtoffer zijn van CSA, vertellen er niet vaak over, wat ertoe leidt dat de daders ongeïdentificeerd blijven en seksueel misbruikt blijft.
  • Gemengde ondersteuning als jongere kinderen de onthulling eerder uitstellen dan oudere kinderen.
• Belemmeringen en facilitators voor het bekendmaken van seksueel misbruik zijn een complex samenspel tussen verschillende intrapersoonlijke, interpersoonlijke en sociale factoren, die nog maar ten dele worden begrepen.
  • Naast een complexe wisselwerking tussen veelzijdige interne en externe factoren, zijn cognitieve en ontwikkelingsbarrières belangrijke drijfveren bij de beslissing van kinderen en adolescenten om informatie niet te onthullen (anders dan bij volwassenen).
• Vragen in dit onderzoek:
  • Met welke barrières worden kinderen en adolescenten geconfronteerd wanneer ze seksueel misbruik bekendmaken?
  • Welke factoren houden verband met het faciliteren van kinderen en adolescenten om hun ervaringen met seksueel misbruik bekend te maken?

Methode

• Studies met betrekking tot de onthullingen van seksueel misbruik door kinderen en adolescenten (leeftijd < 18 jaar).
• 13 studies werden beoordeeld en beoordeeld op methodologische kwaliteit.
• 658 vrouwen 421 mannen.

Resultaten

Belemmeringen

• 6 onderzoeken vonden een waargenomen gebrek aan begrip en beperkte steun van volwassenen (ouders of professionals) belemmeringen voor openbaarmaking.
  • Congruent met onderzoek, waaruit is gebleken dat verwachte sociale reacties een belangrijke drijvende factor zijn bij de beslissing van een individu om informatie openbaar te maken.
• Uit onderzoek is gebleken dat kinderen en adolescenten bang zijn voor negatieve gevolgen voor zichzelf, zoals sancties van ouders, het verlies van familiesteun, sociale schaamte, het ruïneren van hun reputatie, het schenden van de familie-eer en de dood. 
  • Kinderen waren ook bang voor negatieve gevolgen voor de vermoedelijke dader (bijv. gevangenisstraf) en voor hun gezin (bijv. uiteenvallen van het gezin).
• De liefde van het kind voor en de noodzaak om de vermeende dader te beschermen werden gevonden als mogelijke belemmeringen voor slachtoffers om hun ervaringen met seksueel misbruik bekend te maken.
  • Legt gedeeltelijk uit waarom uit eerder onderzoek is gebleken dat slachtoffers van intra-familiaal misbruik eerder geneigd zijn de openbaarmaking uit te stellen dan slachtoffers van extrafamiliaal misbruik.
• Zes studies identificeerden de emotionele reactie van het kind op het misbruik (schuldgevoel, schaamte, zelfverwijt en verantwoordelijkheid voor de daden van de dader) als belangrijke belemmeringen voor openbaarmaking.
  • Kinderen die de onthulling uitstelden, geloofden aanzienlijk vaker dat het misbruik net zo goed hun schuld was als de daders.

Facilitators

• Kinderen die direct werden aangesproken of gevraagd naar mogelijk misbruik, was de meest genoemde facilitator.
  • Kinderen mogen niet onthullen, simpelweg omdat ze niet worden gevraagd. 
• Relationele factoren suggereren dat hechte relaties een belangrijke rol kunnen spelen bij het faciliteren van jongeren om seksueel misbruik te melden.
• Jongeren voorzien van informatie over seksueel misbruik die geschikt is voor hun ontwikkeling, is cruciaal om onthullingen te vergemakkelijken.
  • Interventie op school over ongewenste seksuele ervaringen ondersteunde slachtoffers om te onthullen.
• Andere significante facilitators die werden geïdentificeerd, waren of het slachtoffer geen schuld of schaamte voelde, of het kind positieve emotionele steun en begrip kreeg en of het misbruik buiten de familie omging (= misbruik dat buiten de familie plaatsvindt).

Discussie

• Bevindingen suggereren dat de optimale voorwaarde voor een onthulling is dat een persoon het kind rechtstreeks naar zijn ervaringen vraagt en dat deze persoon actief luistert en steunt, de gevoelens van schuld en schaamte van het kind minimaliseert en de angst voor negatieve gevolgen vermindert.
• Review benadrukt de behoefte aan robuuste, longitudinale studies met een meer geavanceerde methodologie om bevindingen te repliceren.
• Preventieprogramma's zouden familieleden, vrienden en eerstelijnsprofessionals moeten aanmoedigen om aanwijzingen van seksueel misbruik te identificeren, kinderen expliciet te vragen naar de mogelijkheid van seksueel misbruik en ook om ondersteunend te reageren als onthullingen plaatsvinden.
• Het op deze manier faciliteren van openbaarmaking is essentieel om slachtoffers te beschermen en betere resultaten te bevorderen voor kinderen en adolescenten die seksueel misbruik hebben overleefd.

Dit is een samenvatting van het artikel Goodman, G.S., Goldfarb, D.A., Chong, J.Y., & Goodman-Shaver, L. (2014). Children's eyewitness memory: the influence of cognitive and socio-emotional factors, voorgeschreven literatuur bij week 2 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden. Deze samenvatting is oorspronkelijk van JoHo uit 2021.

Introductie

• Zijn getuigenverklaringen van kinderen accuraat?
• Veel onderzoek is afhankelijk van rechtszaken en dat is controversieel bij seksueel misbruik.
• Kinderen hebben ontwikkelende cognitieve vermogens en hebben sociaalemotionele steun nodig om in een legale context goed te kunnen functioneren.
• Er moet aandacht besteed worden aan de vermogens, kwetsbaarheden en behoeften van kind getuigen, omdat anders onder-geloof of over-geloof geriskeerd wordt.
  • Onder-geloof = kan resulteren in gebrek aan bescherming van misbruikte kinderen en vrijheid voor daders om te blijven misbruiken.
  • Over-geloof = kan leiden tot het verwoesten van de levens van onschuldige mensen, terwijl de ware dader vrij is door te gaan met misbruiken.
• Dit artikel bekijkt cognitieve en sociaalemotionele factoren die invloed hebben op:
  • onthulling en nondisclosure van seksueel misbruik van kinderen,
  • ooggetuigen geheugen
  • getuigenis bij proces.

Disclosure en nondisclosure van kind seksueel misbruik

• Kinderen rapporteren bijna nooit seksueel misbruik uit zichzelf.
• Nondisclosure = kan komen door gevoelens van schaamte, realisatie dat seksuele handelingen taboe zijn, of angst zichzelf of anderen in de problemen te krijgen.
  • De signalen die kinderen wel afgeven worden vaak gemist door ouders (‘moet ik echt de avond met Oom Jim doorbrengen?’).
  • Ook al herinneren kinderen de seksuele gebeurtenissen, ze hebben tegenzin hierover te vertellen.
• Wetenschappelijk studies zijn gebaseerd op rapportages van daders of van slachtoffers.
  • Ze vergelijken dit met latere interviews over hun onthullingen.
  • Uit onderzoek van Leander et al. is gebleken dat kinderen niet alleen tegenzin hebben in rapporteren seksueel misbruik bij intrafamiliaal misbruik, maar ook bij extra familiaal misbruik.
  • Kinderen meerdere keren interviewen helpt hen om meer te vertellen over de seksuele ervaringen.
  • Het blijkt dat veel kinderen niet vertellen over de seksuele handelingen, zelfs als ze foto’s zien waarop ze zelf misbruikt worden.
• Sociaal-emotionele factoren die bijdragen aan nondisclosure en nalatigheid van seksuele informatie zijn: schaamte, angst voor negatieve gevolgen en schuld.
  • Dit kan het leeftijdsvoordeel zelfs omdraaien:
    • Oudere kinderen hebben een beter geheugen en rapporteren hierdoor meer informatie, maar ze vertellen minder over genitale aanraking dan jongere kinderen.

Moederlijke steun en disclosure seksueel misbruik

• Een aantal contextuele factoren beïnvloeden onthulling. Deze factoren zijn cultureel en interpersoonlijk.
  • Belangrijke factor is het niveau van emotionele steun van significante anderen in leven van het kind (niet-misbruikende familie leden).
  • Daarnaast is familie steun belangrijk.
    • De meeste kinderen vertellen over het misbruik tegen een ouder.
  • Adolescenten vertellen er, vaker dan kinderen, over aan leeftijdsgenootjes, maar ook vaak tegen een familielid.
  • Onthulling is afhankelijk van hoe kinderen waarnemen dat hun familie erop zal reageren.
• In dit stuk gaat het vooral over moederlijke steun.
  
  • Kinderen rapporteren ook wel aan andere familieleden, maar meestal bij hun moeders (vooral jonge kinderen).
  • Veel onderzoek heeft zich ook gericht op moederlijke steun, al is steun van andere familieleden ook belangrijk.
  • Daarnaast is het onduidelijk wat precies onder steun valt: hoe conceptualiseer je dit? En wat valt onder steun?
• Ouderlijke reacties op informatie anders dan seksueel misbruik onthullingen voorspelt of kinderen wel of niet over het misbruik zullen vertellen.
  
  • Kinderen met ouders die normaal kalm reageren op stressvolle gebeurtenissen, verlaten de onthulling van misbruik niet.
  • Daarnaast rapporteren ze ook eerder aan een ouder dan aan een niet-ouder, onthulden ze vaker spontaan en reageerden de ouders vaker positief.
• Steun van verzorgers is ook belangrijk in het onthullen van seksueel misbruik in later forensisch interview.
  
  • Wanneer kinderen een steunende niet-misbruikende verzorger hadden vertelde ze eerder over misbruik dan als ze dit niet hadden.
  • Gebrek aan familie steun voorspelt ook herroepingen van seksuele misbruik beweringen: minder steun, grotere kans op herroeping.
• De relatie tussen dader, moeder en kind is ook belangrijk in onthulling van kind en moederlijke reacties.
  
  • Kinderen die gerelateerd zijn aan de dader hebben meer angst en zorgen over de onthulling, door angst voor verlies van een relatie, angst voor straf, persoonlijk verantwoordelijk voelen of bang voor schade aan familie.
    • Daardoor vertellen deze kinderen later over hun misbruik.
  • Moeders die de onthullingen van hun kinderen geloven, hebben minder vaak een relatie met de dader.
    • Moeders die in een afhankelijke relatie met de dader staan straffen hun kinderen vaker voor het onthullen of maken ze uit voor leugenaar of geven ze de schuld.
• Kind relaties met niet-misbruikende verzorgers kan ook tegen onthulling werken, doordat kinderen degene van wie ze houden willen beschermen.
  
  • Ze kunnen angst hebben voor de negatieve gevolgen voor anderen, zoals een scheiding of dat het moeilijk zal zijn voor hun moeder om er emotioneel mee om te gaan.
  • Wanneer kinderen negatieve gevolgen voor anderen verwachten, onthullen ze pas later.
  • De relatie tussen steun van de familie en verwachting van negatieve gevolgen voor hen is onduidelijk.
  • Mogelijkheden:
    
    • Steunende familie en dus banger voor negatieve gevolgen door onthulling
    • Steunende familie en dus meer vertrouwen dat familie het kan doorstaan en altijd van ze zou houden onafhankelijk van negatieve gevolgen van onthulling
• Verwachtingen van reacties van ouders is afhankelijk van de cultuur en hun beeld op onthulling en seksualiteit.
  • ​​​​​​​Dit kan gerelateerd zijn aan hoeveel negatieve gevolgen je verwacht.
• Familie steun voorspelt ook de uitkomsten voor kinderen, die seksueel misbruikt zijn.
  
  • Is het zo dat moeders met meer steun, een meer verzorgende omgeving voor kinderen bieden, of dat ze beter reageren op seksueel misbruik onthulling.
  • Waarschijnlijk speelt beide een rol.

Kind ooggetuigen en geheugen ontwikkeling

• Er is veel bekend over het geheugen in niet-misbruikte kinderen.
• In onderzoek weet men precies wat de kinderen moeten onthouden en kan dit dus gecheckt worden.
• In onderzoek over ooggetuigengeheugen wordt er aandacht besteed aan de accuraatheid van geheugen en weerstand tegen valse suggesties.
• Cognitieve en sociaal-emotionele factoren zijn hierin belangrijk.

Cognitieve factoren in kind ooggetuigen geheugen en suggestibiliteit

• Kind geheugenrapportages worden steeds accurater en completer met leeftijd.
• Kinderen hebben meer aanmoediging en signalen nodig om informatie op te halen, en kunnen dit niet alleen.
  
  • Dit wordt in de forensische context echter als suggestief gezien.
  • Het kan de accuraatheid verhogen, maar kan ook bijdragen aan suggestibiliteit en geheugen fouten, vooral in jonge kinderen.
  • Jonge kinderen zijn extra kwetsbaar voor suggestie en misinformatie effecten.
  • Kinderen van vier/vijf jaar kunnen vaak toonaangevende vragen over negatieve, taboe handelingen wel weerstaan.
• Cognitieve factoren die bijdragen aan verbeteringen in geheugen en verminderde suggestibiliteit met leeftijd zijn biologische maturatie, taalontwikkeling, kennisbasis, recollectieve processen, bron monitoren en geheugenstrategieën.

Theorieën:

• Source Monitoring Framework: vermogen om te differentiëren tussen bronnen van informatie in het geheugen (zelf meegemaakt of verteld door anderen).
  • Kinderen hebben hier meer moeite mee dan volwassenen, en dus zien ze suggesties vaker als eigenlijke ervaring
  • Zwakke geheugensporen dragen bij aan suggestibiliteit, omdat ze makkelijk te overschrijven zijn en mensen hier minder zeker over zijn.
• ​​​​​​​Volgens Fuzzy Trace Theory zijn er twee type geheugen parallel naast elkaar:
  1) 'verbatim' (letterlijke, oppervlakte niveau geheugen spoor)
  2) 'gist' (geheugenspoor over globale betekenis van gebeurtenis).
  
  • 'Verbatim' herinneringen vervagen of desintegreren snel, 'gist' herinneringen zijn duurzamer.
  • Valse herinneringen ontstaan doordat 'gist' herinneringen vals toegeschreven worden aan een ervaring of door het ophalen van verkeerde verbatim geheugen

• Het geheugen voor stressvolle gebeurtenissen is robuuster en langer durend dan voor minder stressvolle gebeurtenissen en weerstand voor suggestie is sterker voor centrale vergeleken met perifere eigenschappen van gebeurtenissen.
  • Er zijn individuele verschillen in het begrip van stressvolle gebeurtenissen en in de wil om na te denken en te discussiëren over traumatisch materiaal.
  • Dit beïnvloedt de mate waarin een gebeurtenis wordt verwerkt, opgeslagen en opgehaald.
• Bijna alle kinderen vanaf drie/vier jaar kunnen negatieve gebeurtenissen herinneren met accuraatheid en detail.
  
  • Toch zijn andere suggestibel en kwetsbaar voor misinformatie.
  • Er zijn veel individuele verschillen in deze suggestibiliteit.
  • Dit is ook afhankelijk van de situatie.

Kind valse herinnering

• Valse herinnering = valse rapportage van gebeurtenissen, die niet gebeurd zijn.
  • Dit komt voor bij zowel kinderen als volwassenen.
  • Het gebeurt minder vaak voor distinctieve, persoonlijk significante, taboe gebeurtenissen dan wereldse gebeurtenissen.
  • Kinderen zijn minder vatbaar voor suggestie over negatieve dan positieve gebeurtenissen.
  • De meeste forensische interviews gaan over negatieve gebeurtenissen.
  • Het is echter niet zo dat kinderen immuun zijn tegen suggestie over deze handelingen, vooral jongere kinderen niet.

Sociaal emotionele factoren en kind ooggetuigen geheugen, suggestibiliteit en valse herinnering

• Meerdere factoren dragen bij aan suggestibiliteit, zoals het willen plezieren van de interviewer vs. erg verdacht zijn over de implicaties van de interviewer, of het krijgen van  bepaalde beloningen als kinderen de versie van waarheid van hun ouder/ therapeut/ interviewer accepteren.
• Een belangrijke factor is sociale steun, zowel na de negatieve gebeurtenis als tijdens het interview.
  
  • Men heeft een beter geheugen wanneer men meer steun ervaart en men geeft meer informatie en maakt minder fouten bij een steunende interviewer.
    • ​​​​​​​Dit leidt tot accuratere herinneringen en meer weerstand tegen suggestie.
• Verbeteringen in sociaal begrip kan zorgen voor minder wil om te rapporteren, door het begrip van de sociale implicaties van onthulling en verklaring.
  
  • Zowel sociale als cognitieve factoren zijn van belang in de herinnering van bepaalde gebeurtenissen.

Mishandeling en geheugen

• Veel misbruikte kinderen hebben een normaal geheugen functioneren, vooral voor trauma gerelateerde informatie. Maar ook hier spelen cognitieve en sociaal-emotionele factoren een rol.

Cognitieve factoren in mishandelde kinderen ooggetuigengeheugen en suggestibiliteit

• Deze factoren worden onderzocht door documentatie van misbruik door daders in wettelijke zaken te vergelijken met de verklaringen van kinderen.
• Een andere manier is het geheugen van het kind voor gebeurtenissen, gedocumenteerd door onderzoekers, te onderzoeken.
  • ​​​​​​​Voordeel is dat zowel cognitieve als sociaal-emotionele factoren onderzocht worden.
• Bij een medisch onderzoek door een dokter over mogelijk kind seksueel misbruik vertelden oudere kinderen meer details en antwoorden zij specifieke vragen accurater dan jongere kinderen.
  
  • Kinderen gaven bijna nooit toe aan misleidende vragen, maar dit werd wel vaker gedaan door jongere mishandelde kinderen.
  • Dit komt doordat ze een sterk geheugen hebben voor wat er gebeurd was en meer weerstand voor suggesties over onplezierige dingen.
  • De prestatie was gelijk over kinderen, die op verschillende manieren misbruikt waren.
  • Een lagere intelligentie voorspelt een minder accuraat geheugen.
• Kinderen, die seksueel misbruikt waren, beantwoordden vragen over anus/genitaal onderzoek accurater dan andere mishandelde kinderen of kinderen zonder bekend misbruik verleden die medisch onderzocht waren.
  
  • Dit kan komen door een verhoogde focus op trauma gerelateerde informatie, wat weer kan komen door meer kennis over trauma gerelateerde informatie of sociaal-emotionele factoren geassocieerd met traumatisering.

Sociaal-emotionele factoren in mishandelde kind ooggetuigen geheugen en suggestibiliteit

• Er zijn wisselende resultaten of trauma-gerelateerde psychopathologie leidt tot meer of minder geheugenfouten.
• Mentale gezondheidsproblemen kunnen leiden tot grotere ooggetuigengeheugen fouten.
• Sommige vormen van trauma gerelateerde psychopathologie (bijv. PTSS) zijn echter gerelateerd aan accurate herinneringen voor trauma.
• Grotere dissociatie voorspelt accurater geheugen.
  
  • Als dissociatie echter samen voorkomt met andere trauma symptomen leidt het tot meer fouten.
  • Een verklaring hiervoor kan de ‘respons bias’ zijn: hoe snel iemand het eens is met de interviewer.
  • Kinderen met hoge dissociatie en met andere trauma symptomen gaan wellicht eerder mee met misleidende vragen in een interview, wellicht door angst gerelateerde aandachtsproblemen tijdens het interview, druk om de interviewer te plezieren of wens om het interview snel af te sluiten
• Mishandelde kinderen hebben een verhoogde kans op sociaal-emotionele problemen.
  
  • Ze hebben vaker onzekere hechtingsrepresentaties en minder vertrouwen in andere mensen.
  • Onzekere hechting is gelinkt aan een slechter geheugen en verhoogde suggestibiliteit voor stressvolle gebeurtenissen.
  • Omdat mishandelde kinderen meer kans hebben op onzekere hechting en sociaal-emotionele problemen, zijn zij wellicht extra gevoelig voor de houding van de interviewer.
  • Sociaal-emotionele problemen kunnen beïnvloeden hoe kinderen vragen beantwoorden in een wettelijke context.
• Emotie regulatie tijdens een forensisch interview of in een andere wettelijke context is belangrijk voor mishandelde kinderen.
  
  • Steunende interviewers zijn nodig om te helpen in het reguleren van angst, onzekerheid en emoties, om zo accuraat mogelijke rapportages te krijgen.
  • Interview stijl en context beïnvloeden ook de geheugen prestatie en suggestibiliteit.
  • Dit is vooral belangrijk voor mishandelde kinderen, met weinig vertrouwen in zichzelf en met trauma gerelateerde symptomen.
  • Belangrijk zijn het niveau van verstandhouding, warmte en sociale steun.

Kruisverhoor en kind ooggetuigengeheugen​​​​​​​

• Na onthulling en forensische interviews, moeten kinderen hun verhaal vaak nog eens vertellen in rechtbank.
  • Dit zijn intimiderende sociale contexten.
  • Kinderen die accurate herinneringen hebben, kunnen deze omgeving te stressvol vinden om optimaal te beschrijven wat er gebeurd is en te stressvol om valse suggesties te weerstaan.
  • Ze hebben vaak ook hun ouders er niet bij voor steun.
• In de VS worden kinderen ondervraagd.
  
  • De aanklager zal eerst vragen stellen aan het kind.
  • Daarna zal de verdedigende advocaat vragen stellen over zijn huidige verklaring en eerdere statements.
  • De aanklager probeert vaak open vragen te stellen en daarbij het kind te ondersteunen.
  • De verdediger is echter meer intimiderend met suggestieve vragen om het kind in diskrediet te brengen.
  • Een samenspel van cognitieve en sociaalemotionele factoren tijdens het kruisverhoor kan het kind als getuige enorm benadelen.
• Hoe kruisverhoor schadelijk kan zijn voor verklaring van het kind:
  
  • Suggestieve en moeilijke vragen zijn verwarrend voor het kind en kunnen leiden tot inaccurate verklaringen
  • Intimiderende rechtszaaksetting kan leiden tot een verminderd betrouwbare verklaring.
• Hoog suggestieve vragen kunnen leiden tot het betwijfelen van de geloofwaardigheid van kinderen en hun verklaring door de jury.
  
  • Complexe vragen door verdedigende advocaten voorspellen wel een hogere kans op veroordeling dan op vrijspraak. 
• Getuigen in de rechtbank kan negatieve effecten hebben op de mentale gezondheid en waarnemingen van het wettelijke systeem.
  
  • De uitkomsten zijn erger voor oudere kinderen dan jongere.
  • Wellicht doordat ze strenger ondervraagd worden of doordat oudere kinderen beter door hebben dat hun geloofwaardigheid betwijfeld wordt.
  • Oudere kinderen realiseren het effect van hun verklaring op de toekomst van de verdediger ook meer.
• Negatieve effecten van kruisverhoor kunnen verminderd worden door waarheidsinductie, bijvoorbeeld een ontwikkelingsgeschikte aanpak voor eed, en het voorbereiden van het kind op het kruisverhoor.
  
  • Men moet op de hoogte zijn van hoe de ontwikkeling interacteert met de wettelijke procedure.

Dit is een samenvatting van het artikel Loftus, E.F. (2005). Planting misinformation in the human mind: a 30 year investigation of the malleability of memory, voorgeschreven literatuur bij week 2 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden. Deze samenvatting is oorspronkelijk van JoHo uit 2021.

Introductie

• In dit artikel wordt een overzicht gegeven van het onderzoek wat de afgelopen 30 jaar gedaan is naar het geven van misleidende informatie en de invloed daarop op herinneringen.
• Ook is gekeken naar de condities waarin deze misleidende informatie invloed heeft op het geheugen en wanneer niet.
• Wanneer na een bepaalde gebeurtenis verkeerde informatie gegeven werd, werd die verkeerde informatie in bijna de helft van de gevallen herinnerd als deel van de echte gebeurtenis.
• Het geven van verkeerde informatie zorgt dus voor beperkingen van het geheugen.
• De neurale activiteit tijdens de gebeurtenis en tijdens het geven van de verkeerde informatie zou het ‘misinformation effect’ voorspellen.
  = effect wijst op de veranderingen in het rapporteren van gebeurtenissen die ontstaan na het krijgen van verkeerde, misleidende informatie.

Wanneer

• Bepaalde condities zijn vatbaarder voor misinformatie dan andere.
• Wanneer er een langere tijdsperiode na de gebeurtenis is en de herinnering wat begint te vervagen, is men vatbaarder voor misinformatie.
• Wanneer de gebeurtenis al heel lang geleden is, kan het zelfs zo zijn dat de herinnering zo zwak is dat het niet meer herkenbaar is na misinformatie.
• Als men niet duidelijk meer onderscheid kan maken tussen de herinnering en de misinformatie, kunnen herinneringen gemakkelijker veranderd worden = ‘Discrepancy Detection principle’.
• Wanneer na een kort tijdsinterval tussen de misinformatie en een test gevraagd werd of de informatie misinformatie was of dat het echt had plaatsgevonden, gaven de meesten aan dat het zowel uit de misinformatie als uit de echte gebeurtenis kwam.
• Het tijdelijk veranderen van iemands toestand (bijvoorbeeld teveel alcohol drinken) kan ervoor zorgen dat mensen vatbaarder zijn voor misinformatie.

Waarschuwingen

• Het waarschuwen van mensen voor misinformatie heeft effect, maar alleen als dit voor het geven van de misinformatie gebeurt.
• Een waarschuwing na het geven van misinformatie werkt waarschijnlijk niet doordat de gewijzigde herinnering al in het geheugen opgenomen is.
  
  • Het waarschuwen na misinformatie heeft alleen nut als het informatie betreft die slecht toegankelijk in het geheugen is.
• Het maakte niet uit of de waarschuwing in het algemeen gold of specifiek was.

Wie

• Sommige mensen worden meer beïnvloed door misinformatie dan anderen.
• Jongere kinderen zijn over het algemeen vatbaarder dan oudere kinderen en volwassenen, maar ouderen zijn weer vatbaarder dan volwassenen.
• Cognitieve bronnen spelen hierbij een rol, want we weten dat de effecten van misinformatie groter zijn als de bronnen beperkter zijn.
• Mensen met veel empathie, absorptie en zelfcontrole lijken vatbaarder te zijn voor misinformatie.
• Mensen zijn vatbaarder voor misinformatie als de misinformatie dichter naar het laatste testmoment gegeven werd dan wanneer het snel na de originele gebeurtenis gegeven werd.

Originele herinnering

• Misinformatie kan invloed hebben op mensen die zich de echte gebeurtenis niet goed kunnen herinneren.
• Echter, er wordt ook gepleit voor het feit dat mensen zich de informatiebron wel herinneren, maar na overweging de misinformatie als juiste informatie zijn gaan zien.

Aard van herinneringen

• Bij het omschrijvingen van valse herinneringen dekten mensen zich vaker in, waren de beschrijvingen langer, werd minder zintuiglijke informatie gegeven en werd vaker verwezen naar cognitieve handelingen.
• Soms gaan mensen zich dingen voorstellen die ze niet echt gezien hebben = ‘source misattribution effect.

Hoeveel

• Uitgebreide valse herinneringen (‘rich false memories’) zijn misinformatie met betrekking tot een hele gebeurtenis.
• Soms geven mensen kort na de verzonnen gebeurtenis aan dat ze zich dit niet of nauwelijks kunnen herinneren, maar na verloop van tijd wordt de ‘herinnering’ gedetailleerder en gaan mensen er zelf in geloven.
• Deze sterke vorm van suggestie wordt ook wel de ‘bekende informant verkeerde verhaalprocedure’ genoemd of de ‘lost-in-the-mall’ techniek (omdat het vaak gaat om een verzonnen verhaal over verdwalen in een winkelcentrum als kind).
• Ongeveer 30% van de mensen vormt als gevolg hiervan een (gedeeltelijke) valse herinnering.
• Dit gold ook wanneer de verzonnen gebeurtenis onmogelijk of onwaarschijnlijk was.

Conclusie

• Misinformatie kan ervoor zorgen dat mensen iets geloven wat ze nooit gezien hebben.
• Dit geldt zelfs voor uitgebreide valse herinneringen.
• Deze valse herinneringen kunnen gedetailleerd zijn.
• Neurologisch onderzoek naar dit fenomeen wijst uit dat er meer sensorische activiteit is bij een waargebeurd verhaal dan bij een verzonnen verhaal.
• Ook is zijn de hippocampus en andere nabijgelegen gebieden actiever bij een verzonnen gebeurtenis.
• Misinformatie kan zowel bewust als onbewust gegeven worden.

Dit is een samenvatting van het artikel Dekens & Van der Sleen. Hoofdstuk 6 handleiding “Het kind als getuige”: Scenariomodel, voorgeschreven literatuur bij week 3 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden. Deze samenvatting komt oorspronkelijk van JoHo uit 2021.

Introductie

• De uitgeschreven versie van de verklaring die een kind geeft in de kindvriendelijke verhoorstudio kan dienen als bewijsmateriaal in een rechtszaak, omdat kinderen onder de twaalf jaar vaak niet worden gehoord op een rechtszitting.

6.1 Het scenariomodel

• Het scenariomodel is een gestructureerde verhoormethode om een getuigenverklaring te krijgen die zo zuiver mogelijk is. Er bestaan drie scenario’s:

1. Een getuige verklaart spontaan na een neutrale openingsvraag.
2. Een getuige verklaart na bevraging op een indirecte manier.
3. Een getuige heeft voorinformatie nodig.

• De ideale situatie wordt beschreven bij scenario A.
• Het scenariomodel omvat drie onderdelen en zorgt ervoor dat het verhoor in totaal ongeveer één tot anderhalf uur duurt, afhankelijk van de leeftijd en concentratieboog van het kind:

1. Introductie

• De verhoorder haalt het kind en de ouders of begeleiders op in de wachtkamer.
• Het kind krijgt een rondleiding door de regiekamer en de verhoorkamer.
• Er wordt aandacht besteedt aan opgehangen tekeningen van andere kinderen, zodat het kind weet dat er vaker kinderen komen.
• Ze keren vervolgens terug naar de wachtruimte, waarna de verhoorder en het kind naar de verhoorkamer gaan.
• De ouders mogen niet meekijken met het verhoor, ze mogen de opname wel achteraf bekijken.
  
  • Tijdens het verhoor vertelt de verhoorder wat over zijn of haar rol en over het doel van het gesprek. Het kind krijgt de keuze: praten of nog even wat anders doen. Als het kind voor het laatste kiest, wordt de afspraak gemaakt dat er daarna wordt gesproken over de verklaring. De verhoorder probeert zoveel mogelijk gebruik te maken van free recall.

2. Zaakgericht deel

• Het kind krijgt zoveel mogelijk de gelegenheid om vrijuit te vertellen waarom hij of zij gekomen is.
• Vooraf krijgt het kind instructies, bijvoorbeeld dat hij of zij het mag zeggen als hij of zij het antwoord niet weet.
• Vervolgens wordt er gestart met een neutrale algemene openingsvraag, zoals ‘waarover kom je praten?’.
• Daarna worden er zoveel mogelijk open vragen gesteld door de verhoorder.
• De drie eerder genoemde scenario’s (A, B en C) kunnen dan ontstaan. 

3. Afsluiting

• Tijdens de afsluiting vraagt de verhoorder of het kind nog iets wil vertellen of vragen.
• Er wordt gevraagd wat het kind van het verhoor vond, het kind kan een compliment krijgen over zijn of haar inzet en er wordt nog wat ontspannend gedaan.
• Wanneer het kind en de ouders terug naar huis zijn, wordt het verhoor besproken met de regisseur.

6.2 De kwaliteit van het verhoor in de kindvriendelijke verhoorstudio

• Met het scenariomodel moet er op een zo minimaal mogelijk beïnvloedende manier bewijs worden verzameld.
  • Er moet sprake zijn van afstemming op de individuele getuige.
  • Er moet sprake zijn van contact en vertrouwen tussen de verhoorder en de getuige.
  • De verhoorder moet zich neutraal opstellen, maar ook kennis en voldoende vaardigheden bezitten.

Betrouwbaarheid

• Al voor het uitvoeren van een verhoor, moet er rekening gehouden worden met het feit dat de getuige zo min mogelijk beïnvloed mag worden. Kinderen tot twaalf jaar vergelijken een verhoor met de schoolse situatie, er is daar immers ook een volwassene die vragen stelt aan kinderen.
• Het vervelende aan deze vergelijking is, is dat er op school doorgaans maar één antwoord juist is en dat de leerkracht weet wat het juiste antwoord is. Dit is natuurlijk niet het geval bij een verhoor. Het is daarom belangrijk een kind te leren dat deze vergelijking niet helemaal juist is en wat wel de bedoeling is van het verhoor.

Instructies

• Kinderen krijgen vijf expliciete instructies:

1. Je mag fouten van de verhoorder in een samenvatting verbeteren en de samenvatting aanvullen.
2. De verhoorder weet de antwoorden op de vragen niet omdat hij of zij er niet bij is geweest.
3. Je mag om uitleg vragen als je de vraag niet begrijpt of als er moeilijke woorden zijn.
4. Je mag het zeggen als je het antwoord niet weet.
5. Wanneer de verhoorder een vraag herhaalt, heeft hij of zij het antwoord niet goed onthouden. Dit betekent dus niet dat het eerder gegeven antwoord onjuist is.

• De instructies worden geoefend aan de hand van voorbeelden en worden vaak verspreid, het is bijvoorbeeld gebruikelijk om tijdens de kennismaking al enkele instructies te geven om een informatieoverload te voorkomen. Soms is het raadzaam enkele instructies tijdens het verhoor nogmaals te herhalen.

Free recall stimuleren

• Het kind wordt door de verhoorder aangespoord om zoveel mogelijk uit zichzelf te vertellen. De informatie die zo wordt verkregen, is spontaan en dus minimaal beïnvloed door de verhoorder. Het kan worden aangemoedigd door vragen als ‘vertel verder…’ andersoortige vragen mogen de free recall nooit onderbreken.
• Pas wanneer er uitputtend aan free recall is gedaan, stelt de verhoorder meer gerichte vragen.

Open vragen stellen

• De kans op beïnvloeding is bij open vragen kleiner dan bij gesloten vragen. Dit komt doordat gesloten vragen vaak suggestief zijn.
• Ook leveren open vragen meestal meer informatie op dan gesloten vragen.
• Toch zijn er bij zowel open als gesloten vragen uitzonderingen. Ook open vragen kunnen, door de woordkeuze, suggestief zijn en soms, bijvoorbeeld in het geval ‘wat zei hij?’ (open vraag) en ‘zei hij nog iets?’ (gesloten vraag), hebben gesloten vragen de voorkeur.
• Voor het stellen van meerkeuzevragen gelden de volgende eisen:
  • er zijn minimaal vier antwoordalternatieven
  • de mogelijk juiste keuze moet (ongeveer) in het midden staan
  • er moet een neutrale keuzemogelijkheid zijn

Suggestieve vragen en opmerkingen vermijden

• Door te benadrukken dat het belangrijk is dat er antwoord wordt gegeven en door complimenten te geven over zaakgerichte informatie, wordt de sociale wenselijkheid bij het kind vergroot. Dit moet dus worden vermeden.
• De verhoorder moet zo min mogelijk elementen inbrengen die niet door de getuige zijn genoemd.
• Een ander belangrijk punt is dat de verhoorder zowel verbaal als non-verbaal geen (on)geloof uit mag drukken.

Reageren op emoties

• Vragen naar gevoelens of meningen moeten open vragen zijn. In de reactie op wat het kind vervolgens vertelt, moet de verhoorder strak aansluiten op de (non)verbale communicatie van het kind. De reactie van de verhoorder moet echter wel neutraal (maar ook passend) zijn. Dit kan de verhoorder bijvoorbeeld doen door het kind letterlijk te herhalen. Ook kan de verhoorder benoemen wat hij of zij ziet, zonder te interpreteren.

Scenario B

• Wanneer scenario A niet werkt, moet de verhoorder overstappen op scenario B. Hierin zijn twee stappen, welke kunnen leiden tot scenario A. Wanneer dit inderdaad gebeurt, moet er meteen worden overgegaan naar de free recall.
• De eerste stap houdt in dat de verhoorder vragen stelt over de leefwereld van het kind, waardoor hij of zij bij de verdachte en de verdachte handelingen uitkomt. Er worden vanwege neutraliteit, niet alleen vragen gesteld die direct naar de verdachte leiden.
  • Dit kost echter wel extra tijd en energie van het kind, waardoor er ook niet teveel omwegen moeten worden gemaakt.
• De tweede stap begint wanneer het kind de naam van de verdachte heeft genoemd. Hierin wordt er gevraagd naar de relatie tussen het kind en de verdachte en andere personen (die ‘neutraal’ zijn).
  • Wanneer het kind de verdachte handelingen gaat benoemen, wordt er onmiddellijk overgegaan op free recall.

Scenario C

• Wanneer scenario B is doorlopen en er nog geen informatie door het kind is gegeven over de verdachte en de verdachte handelingen, treedt scenario C in werking. Hier wordt voorinformatie uit de aangifte gebruikt om het kind te confronteren. Dit wordt gedaan wanneer er wordt vermoed dat het kind wel wil, maar niet durft te vertellen.
• Het confronteren met voorinformatie moet zo zorgvuldig en objectief mogelijk gebeuren. Zo mogen de naam van de verdachte en de verdachte handelingen niet benoemd worden. Er mag wel een locatie worden genoemd. Ook vastgestelde feiten mogen worden ingebracht in het verhoor. De bron van de voorinformatie mag echter niet worden onthuld, om sociale wenselijkheid te voorkomen.
  • De beslissing over de voorinformatie die wordt ingebracht, wordt genomen door zowel de verhoorder, als de verbalisant als de regisseur. Wanneer de verhoorder de verhoorruimte wil verlaten om dit te bespreken, wordt aan het kind uitgelegd dat de verhoorder even wil vragen of hij of zij alle vragen heeft gesteld en of het oké is dat het kind even alleen in de verhoorkamer blijft. Zo ja, dan krijgt het kind even iets te doen. Wanneer het kind niet alleen wil blijven, kan de regisseur binnenkomen met aanvullende vragen op een briefje.
• Wanneer een kind alsnog, op basis van de voorinformatie, gaat vertellen, is het strafrechtelijk noodzakelijk dat er wordt overgegaan op free recall. Een bevestiging van de voorinformatie zonder verklaring is onvoldoende bewijs.

6.3 Omgaan met weerstand

• Weerstand is gedrag waaruit blijkt dat het kind iets te vertellen heeft, maar dit niet kan, durft of wil.
  • Een andere reden voor dit soort gedrag is dat het kind moe is, dat de vragen te moeilijk zijn, dat er te lang over hetzelfde onderwerp wordt doorgevraagd of dat het kind niets meer te verklaren heeft.
• Het is belangrijk om bij weerstand uit te zoeken waar dit vandaan komt en waarom het kind op die manier reageert.
  
  • Dit kun je doen door eerst neutraal te benoemen wat je ziet en vervolgens een meerkeuzevraag met mogelijke oorzaken te stellen (volgens de eerder besproken regels!). Weerstand vervolgens wegnemen kan door over een neutraal onderwerp te gaan praten of door een neutrale activiteit te gaan ondernemen.
  • Een andere manier is met de ui-pelvragen.
    
    • Dit zijn keuzevragen die zijn gebaseerd op de inhoud van de weerstand. Er wordt hiermee van buiten naar binnen gewerkt, alsof je een ui afpelt.
    • Eerst richt je de vragen op zaken rondom hetgeen er is gebeurd, en vervolgens richt je je vragen steeds iets meer tot de kern van het voorval. Je moet hierbij wel aansluiten op wat het kind vertelt.
    • Bij het gebruik van ui-pelvragen zegt de verhoorder veel voor, bijvoorbeeld in vragen als ‘gaat het over iets leuks of over iets wat niet leuk is?’ en ‘gaat het over jou of over iemand anders?’. Het is daarom belangrijk dat niet het hele verhoor uit dit soort vragen bestaat.
• Wanneer de weerstand niet afneemt na het praten over of doen van iets neutraals en niet na de ui-pelvragen, zal de weerstand moeten worden geaccepteerd en is het beter het verhoor af te ronden.
• Het is daarbij van belang dat de verhoorder aangeeft dat het kind altijd terug mag komen om te praten als het kind dit wil.

6.4 Hulpmiddelen gebruiken

• Je kunt bij een verhoor ook gebruiken van hulpmiddelen, bijvoorbeeld wanneer ene kind iets niet kan of wil zeggen.
  • Zo kan een kind bij zichzelf lichaamsdelen aanwijzen waar iets is gebeurd, of kan het kind een tekening maken.
• Een ander hulpmiddel is een stoffen pop. Met dit soort poppen kan het kind situaties voordoen.
  
  • Deze worden alleen gebruikt om posities en houdingen aan te geven na het verklaren van het kind over de gebeurtenissen.

6.5 Bewijsvergaring

• Er zijn een aantal voorwaarden die de kans op juridisch bruikbaar bewijsmateriaal uit een verhoor verhogen:

1. Gebeurtenissen afbakenen

• De verhoorder kan vragen, na de free recall, hoe vaak een gebeurtenis heeft plaats gevonden. Daarna kan de verhoorder vragen waar elke gebeurtenis heeft plaatsgevonden.
• Bij jonge kinderen is de tweede vraag vaak van meer waarde dan de eerste vraag, omdat zij nog geen tijdsbesef hebben.
• Vervolgens kan worden ingegaan op specifieke gebeurtenissen, in ieder geval wordt de gebeurtenis die het kind zich het beste kan herinneren uitgevraagd
• Handelingen voor omstandi​gheden
  • Eerst wordt er naar de handelingen gevraagd met wat- en hoe-vragen. Daarna wordt er met de vragen aandacht besteedt aan de omstandigheden waaronder de gebeurtenis plaatsvond.
  • De reden voor deze volgorde is dat wat- en hoe-vragen doorgaans beter in het geheugen zijn opgeslagen. De verhoorder moet ervoor waken geen wat-/hoe-vragen en vragen over omstandigheden door elkaar te gaan gebruiken.

2. Details verzamelen

• Omdat de verhoorder informatie nodig heeft over de specifieke zaak, moet er zoveel mogelijk worden gevraagd naar details. Er moet bijvoorbeeld, ook wanneer een kind dit niet spontaan zegt, altijd worden gevraagd welke handelingen een kind heeft moeten doen (en niet alleen welke handelingen er bij een kind zijn gedaan).
  • Dit komt omdat kinderen dit soort handelingen vaak niet zelf ter sprake brengen.
• Ook moet er altijd worden gevraagd naar de beleving van het kind voor en na het incident over de verdachte en over wat de verdachte heeft gedaan.
• Bij zaken als kindermishandeling is het belangrijk de intentie van de verdachte te achterhalen. Denkt een kind dat de verdachte iets expres wel of juist niet heeft gedaan? Vragen naar dit soort motieven zijn lastig voor jonge kinderen en mensen met een verstandelijke beperking, waarbij je beter naar een beschrijving van de aanloop van de gebeurtenis kunt vragen.
• Daarnaast is het nog belangrijk uit te vragen of er, bij misbruik, filmopnamen of foto’s zijn gemaakt. Bij een bevestigend antwoord van het kind moet worden overgegaan op free recall.

3. Alternatieve scenario’s toetsen

• De aangifte wordt door de verhoorder gezien als één mogelijk scenario.
• Bij het voorbereiden van het verhoor maakt de verhoorder gebruik van een tijdlijn en zoekt hij of zij naar alternatieve scenario’s en alternatieve verdachten. Hierover stelt de verhoorder tijdens het verhoor onderzoekende vragen.
• De verhoorder vraagt naar disclosure: wanneer heeft het kind de eerste maal gesproken over de gebeurtenis, tegen wie, wie initieerde het gesprek, wat ging vooraf aan dat gesprek en hoe reageerde de gesprekspartner verbaal en emotioneel gezien? Er wordt ook altijd de vraag gesteld of iemand anders dan de door het kind benoemde verdachte ook zoiets gedaan heeft.
  • Dit soort vragen worden pas aan het eind van het verhoor gesteld, tenzij het een heel aannemelijk alternatief scenario is (dan wordt het al eerder behandeld).

4. Toetsvragen stellen

• Toetsvragen worden gesteld om wat meer te weten te komen over oorzaak-gevolg relaties.
• Ook kun je met toetsvragen de herkomst van bepaalde informatie achterhalen (‘hoe weet je dat het twaalf uur was?’ ‘ik keek op de klok.’).
• Een toetsvraag kan ook als meerkeuzevraag (volgens de eerder besproken regels) gesteld worden. Voor bruikbare bewijslast moet het kind het antwoord wel verder uitleggen.

6.6 Afstemming

• Het verhoor moet zijn afgestemd op het individuele kind. Hierin moet de verhoorder rekening houden met een aantal zaken:
  • De manier van contact maken en het zorgdragen voor een goed contact met het kind.
  • Duidelijk zijn in wat het kind komt doen en in de vragen die de verhoorder stelt en structuur aangeven.
  • De manier van verhoren moet flexibel zijn (dat wil zeggen: aangepast aan onder andere de leeftijd, het ontwikkelingsniveau, de concentratiespanne en de wens van het kind).
  • De verhoorder moet de balans tussen kindgericht en zaakgericht waarborgen.

6.7 Afstemming per fase in het verhoor

• In elke fase van het verhoor moet er worden afgestemd op het (niveau van) het kind. Een goede voorbereiding is hier al belangrijk: is er genoeg tekenmateriaal in de verhoorruimte, zijn er andere hulpmiddelen aanwezig, moet er speelgoed weggehaald of juist toegevoegd worden aan de verhoorkamer?
  • Vervolgens moet de getuige op een goede manier worden verwelkomd. Het kind moet zich immers tijdens het hele verhoor geaccepteerd en veilig voelen. Bij de kennismaking geef je eerst de hand aan de ouders en daarna aan het kind, zodat het kind even heeft kunnen toekijken. Bij contact met het kind zorg je altijd dat je op ooghoogte met het kind bent. Heel belangrijk is ook het kennen en noemen van de naam van het kind. Bij de rondleiding krijgt het kind de kans om vragen te stellen en wanneer de ouders worden teruggebracht naar de wachtkamer, wordt gevraagd of het kind alles mag vertellen (in het bijzijn van het kind).
  • In de verhoorruimte wordt aangesloten bij wat het kind verwacht en bij wat het kind van de situatie vindt. De verhoorder legt het doel van het gesprek en zijn of haar rol uit. Het kind krijgt vervolgens de keuze om meteen te gaan praten over de gebeurtenis of om iets anders te gaan doen, waarna de afspraak wordt gemaakt later te gaan praten over de gebeurtenis.
  • Vanaf het begin van het gesprek doet de verhoorder zoveel mogelijk beroep op free recall om het kind aan de vraagstelling te laten wennen.
• Tijdens het verhoor wordt het kind geïnstrueerd dat hij of zij bijvoorbeeld niet mee hoeft te gaan in wat de verhoorder zegt. Verbeteren mag, graag zelfs. De andere instructies die worden gegeven, staan beschreven in de samenvatting van paragraaf 6.2.
  
  • Vervolgens moet het voor het kind duidelijk zijn wanneer het verhoor zaakgericht wordt. Het zaakgerichte verhoor start op het moment wanneer het kind daar klaar voor is.
  • Tijdens het bevragen wordt er, zoals al eerder benoemd, veel beroep gedaan op free recall. De taal die de verhoorder gebruikt is simpel en worden gesteld in een actieve vorm. De zinnen die de verhoorder gebruikt zijn kort.
• Soms kan het zo zijn dat het kind zich niet naar behoren gedraagt en moet het kind worden gecorrigeerd.
  
  • Dit doet de verhoorder altijd gedragsgericht (en niet persoonsgericht) aan de hand van de drieslagregel: (1) gedrag benoemen, (2) de regel benoemen en (3) benoemen wat het kind moet doen. Wanneer het kind hiernaar luistert, kun je hiervoor waardering uiten.
• Bij het afsluiten van het verhoor geeft de verhoorder aan geen vragen meer te hebben en krijgt het kind de kans om zelf nog iets te vertellen of te vragen. Er wordt gevraagd wat het kind van het verhoor vond en de verhoorder complimenteert het kind. Hij of zij biedt het kind iets aan tot ontspanning en brengt het kind terug naar de wachtkamer. De begeleider van het kind wordt vervolgens verteld dat het kind goed zijn of haar best gedaan heeft, de verhoorder neemt daarna afscheid en bedankt het kind voor het komen.

6.8 Twijfel en onduidelijkheid

• Om het kind zoveel mogelijk eigen herinneringen te laten vertellen (in plaats van verzonnen dingen), krijgt het kind een aantal instructies.
  • Wanneer het kind vaak spreekt van ‘denk ik’ of ‘geloof ik’, moet er worden doorgevraagd met een waaromvraag.
• Onduidelijkheden kunnen worden verhelderd met toetsvragen, hiermee kun je zien of iets de eigen waarneming van het kind betreft.
  • Wanneer het kind tegenstrijdige dingen zegt, moet de verhoorder dit aan het kind vertellen en om uitleg vragen.
  • Hierbij is het belangrijk dat de verhoorder zegt dat hij of zij het niet snapt en dat er niet de indruk wordt gewekt dat het kind het verkeerd heeft gezegd. Er mag dus geen beschuldiging van uitgaan.
  • Bij twijfel over bepaalde uitspraken, gebruikt de verhoorder ook deze techniek.

7.5 Het verhoor van een verstandelijk beperkte getuige

• Mensen met een verstandelijke beperking willen vaak niet onderdoen voor iemand met een normale begaafdheid en ze willen voldoen aan wat een ander van hen wil horen.
  • Sociaal wenselijk gedrag en sociaal wenselijke antwoorden komen in dit soort verhoren dus vaak voor. Dit zorgt ook voor een extra gevoeligheid voor zowel positieve als negatieve feedback van de verhoorder.
• Er treedt sneller bias op, aangezien mensen met een verstandelijke beperking hun eigen geheugen minder goed vertrouwen. Vaak hebben deze mensen moeite met het taalgebruik van de verhoorder en de snelheid waarmee de verhoorder vragen stelt.
• De verhoorder moet zich bewust zijn van het Pygmalion-effect.
  
  • = verwachting dat iemand met een verstandelijke beperking slechter zal presteren, leidt tot een slechtere prestatie.
• Meestal moet een verhoor van een getuige met een verstandelijke beperking audiovisueel worden geregistreerd. De verhoorder maakt een keuze voor een normale of voor een kindvriendelijke verhoorstudio.
  
  • De inrichting van de verhoorstudio dient te worden aangepast aan het niveau van de getuige (vooral in het geval dat de kindvriendelijke verhoorstudio wordt gebruikt).
• Bij het horen van een getuige met een verstandelijke beperking, moet de mate van de beperking worden vastgesteld.
  
  • Niet alleen verschillen mensen met een verstandelijke beperking vaak veel van elkaar, ook de achtergrond van de beperking is bij iedereen anders.
• Mensen met een Intelligentie Quotiënt (IQ) tussen de vijftig en 75 worden beschouwd als licht verstandelijk beperkt, een IQ van vijftig of lager wordt geclassificeerd als licht verstandelijk beperkt met bijkomende problemen tot matig verstandelijk beperkt. Het gemiddelde IQ van de bevolking is honderd en het IQ kan worden gemeten met een intelligentietest.
• Er gelden drie criteria voor het hebben van een verstandelijke beperking:
  
  • Een IQ onder de zeventig.
  • Aanwezige tekorten in sociale vaardigheden, aanpassing en zelfredzaamheid.
  • Begin voor het achttiende levensjaar.
• Vaak wordt bij het horen van zowel getuigen als daders met een verstandelijke beperking hulp ingeschakeld van een professional. Deze heeft hierin een adviserende functie.
  • Heel af en toe kan de professional aanwezig zijn in de verhoorkamer. Hierover heeft de officier van justitie de beslissende stem.

Afweging

• (wordt niet expliciet besproken)

Voorbereiding verhoorder

• De verhoorder neemt zelf contact op met de ouders of begeleiders (in plaats van de verbalisant).
• Alledaagse vaardigheden worden aan de ouders of begeleiders uitgevraagd.
• Psychologische informatie kan verkregen worden bij de school of bij MEE (en eventueel bij een instelling).
• Een orthopedagoog of psycholoog wordt gevraagd een inschatting te maken van de verschillende cognitieve vermogens en sociaal inzicht.

Voorbereiding getuige

• De getuige moet weten dat hij of zij met iemand van de politie gaat praten die vaker met volwassenen en soms ook met kinderen spreekt.
• Er kunnen foto’s worden laten zien van de verhoorstudio. Met brochures kan, in simpele taal en in plaatjes, worden uitgelegd hoe het verhoor in zijn werk gaat.
• De voorbereiding geschiedt door de verbalisant, in aanwezigheid van een vertrouwenspersoon. Deze persoon moet een neutrale positie hebben wat betreft de zaak.

Verhoor

• Wanneer van te voren duidelijk is geworden dat de getuige als getuige of als dader al eens eerder met de politie in aanraking is gekomen, moet hier aan het begin van het verhoor over worden gesproken, omdat mensen met een verstandelijke beperking vaak denken dat alle politiemensen elkaar kennen en dat ze ook alles weten.
  • Er moet dus duidelijk worden gemaakt dat dit niet zo is. Van belang is het ‘sporen’ met de getuige.
  • Dit betekent dat de verhoorder zijn of haar houding, stem, volume, energie enzovoorts afstemt op de getuige.
• De inleiding is bij voorkeur kort en de verhoorder moet snel ter zake komen. Soms is spel wel nodig om contact te maken.
  • Let wel, spel kan energie wegnemen, waardoor daarna verhoren lastig wordt.
• Een manier van contactleggen is fouten uitgebreid toe te geven, bijvoorbeeld wanneer om uitleg gevraagd wordt bij een lastig woord. Dit bevordert de gelijkwaardigheid.
• Er is gevaar op overschatting en overvraging, omdat mensen met een verstandelijke beperking graag doen zoals anderen. Sociaal wenselijke antwoorden worden dan ook regelmatig gegeven. Instructies moeten hierom duidelijk worden gegeven, met behulp van voorbeelden.
• Wanneer de getuige moeilijke woorden gebruikt, is het van belang uit te vragen wat de getuige bedoelt.
  • Zo kan ‘ik voel me gedeprimeerd’ bijvoorbeeld ook ‘ik heb buikpijn’ betekenen.
• Het verhoor visueel maken met bijvoorbeeld poppen of tekeningen kan van grote waarde zijn voor de getuige.
• Mensen met een verstandelijke beperking kunnen meestal geen gevoelens van anderen benoemen of interpreteren. Woorden over eigen gevoelens blijven veelal beperkt tot basistermen zoals boos en blij.
  • Ook vragen naar oorzaak-gevolgrelaties zijn vaak te lastig en vragen gericht op de Theory of Mind kun je ook beter niet stellen.
  • Waarom- en hoe-vragen zijn vaak te complex.

Dit is een samenvatting van het artikel Hritz, A. C., Royer, C. E., Helm, R. K., Burd, K. A., Ojeda, K., & Ceci, S. J. (2015). Children's suggestibility research: Things to know before interviewing a child, voorgeschreven literatuur bij week 3 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden.

Confirmatory bias

• Het is aangetoond dat mensen de neiging hebben om bevooroordeeld te zijn in de richting van informatie die hun eigen persoonlijke overtuigingen bevestigt, en informatie afwijzen die niet met die overtuigingen overeenkomt.
• Als een interviewer een kamer binnenkomt, bereid om een kind te ondervragen en vooraf vastgestelde overtuigingen over de zaak of de juistheid en geloofwaardigheid van het kind meebrengt, kan de interviewer onbedoeld onevenredig zwaar wegen op sommige uitspraken van het kind terwijl hij andere negeert. Als de aanvankelijke vermoedens van de interviewer onjuist zijn, kan dit leiden tot een valse melding = Vooringenomenheid van de interviewer
  • Verontreinig niet alleen de nauwkeurigheid van het kind, maar ook de nauwkeurigheid van de interviewer.
  • Gegevens suggereren dat ongeacht wat kinderen daadwerkelijk zeggen, bevestigende vooringenomenheid ertoe leidt dat interviewers de beweringen van het kind onnauwkeurig rapporteren om ze consistent te maken met hun eigen hypothesen.
• Om deze voorkeur voor bevestiging tegen te gaan, hebben onderzoekers aanbevolen dat interviewers die een kind over een gebeurtenis ondervragen, alternatieve hypothesen moeten testen over wat er mogelijk is gebeurd.
  • Het testen van alternatieve hypothesen is belangrijk omdat er veel situaties zijn waarin de verklaringen van een kind verkeerd begrepen kunnen worden, zelfs als er geen flagrante suggestieve vragen worden gesteld of situaties waarin een kind de interviewer het antwoord geeft waarvan hij aanneemt dat deze het wil horen.
• Sommige interviewers lijken te geloven dat gedrag bij het afleggen van een valse of gesuggereerde verklaring te onderscheiden is van gedrag bij het vertellen van een ware verklaring.
  • Studies hebben echter aangetoond dat zelfs professionals valse verklaringen niet van echte kunnen onderscheiden
• Hoewel kinderen niet altijd valse verklaringen afleggen wanneer specifieke, misleidende vragen worden gesteld, geven ze ook niet altijd waarheidsgetrouwe, nauwkeurige informatie wanneer ze spontaan spreken, dat wil zeggen bij afwezigheid van misleidende vragen.
  • Deze spontane generatie van valse informatie kan zelfs optreden na een lange vertraging tussen het voorgestelde interview en de vrije herinnering.
  • Verwarrende of dubbelzinnige gebeurtenissen kunnen aanleiding geven tot spontane valse herinneringen aan verwante gebeurtenissen.
• Dus hoewel reacties op vrije herinnering en spontane verklaringen waarschijnlijk nauwkeuriger zijn dan reacties op directe vragen, kunnen kinderen inderdaad spontaan onjuiste informatie rapporteren.
• Belangrijk om de getuigenis van het kind niet buiten beschouwing te laten: het is gebleken dat verkeerde informatie de geheugennauwkeurigheid daadwerkelijk vergroot in bepaalde contexten wanneer het geheugen van een kind voor de gebeurtenis duidelijk verschilt van de verkeerde informatie.

Dit is een samenvatting van het artikel Harris, T. S. (2010). Bruises in children: normal or child abuse?, voorgeschreven literatuur bij week 4 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden. Deze samenvatting komt oorspronkelijk van JoHo uit 2021.

Inleiding

• Kneuzingen met specifieke patronen of op specifieke plaatsen kunnen het gevolg zijn van mishandeling.
• Kneuzingen van de huid
  • Kneuzing van de huid treedt op na een stomp trauma, dat onderliggende bloedvaten verstoort en lekkage en ophoping van bloed in de dermale lagen veroorzaakt.
  • De afbraak van hemoglobine en bloedcellen resulteert in een reeks kleuren, waaronder rood, paars, zwart, blauw, geel, groen en bruin.
  • Eeuwen van blauwe plekken
    • Een blauwe plek met geel is waarschijnlijk ouder dan 18 uur
    • de kleuren rood, blauw, paars of zwart kunnen op elk moment optreden vanaf 1 uur na blauwe plekken totdat ze zijn verdwenen
    • rood kan aanwezig zijn in een blauwe plek, ongeacht de leeftijd
    • blauwe plekken van dezelfde leeftijd en oorzaak bij dezelfde persoon vertonen mogelijk niet dezelfde kleur of veranderen niet in hetzelfde tempo.
  • Het uiterlijk en de resolutie van een blauwe plek wordt beïnvloed door vele factoren, waaronder de hoeveelheid gebruikte kracht, vasculariteit van onderliggende weefsels, ziekten, leeftijd en huidskleur.
    • Blauwe plekken zijn beter zichtbaar op een lichtere huid.
    • De locatie van een blauwe plek is ook een belangrijke factor. In gebieden waar de huid los of oppervlakkig is, zoals het periorbitale gebied, ontstaan gemakkelijker blauwe plekken.

Evaluatie van kind met blauwe plekken

• Evaluatie van een kind met blauwe plekken moet beginnen met een gedetailleerde geschiedenis, inclusief het huidige probleem en de medische geschiedenis van het kind en het gezin, met name aandacht voor bloedingsstoornissen, psychosociale geschiedenis en beoordeling van systemen (wie was bij het kind enz.).
• Vervolgens moet het kind, afhankelijk van de leeftijd en het ontwikkelingsniveau, rechtstreeks worden ondervraagd over de verwonding.
• Rode vlaggen die de aanbieder moeten waarschuwen voor mogelijk misbruik, zijn onder meer een geschiedenis die niet overeenkomt met het letsel, geen verklaring voor het letsel, een geschiedenis die niet overeenkomt met het ontwikkelingsniveau van het kind en/of letsel dat wordt toegeschreven aan een ander kind of broer of zus.
• Een kind met blauwe plekken moet volledig van top tot teen worden onderzocht, inclusief het algemene uiterlijk van het kind, inclusief gedrag, fysieke verschijning en hygiëne.
  • Elk kind jonger dan 2 jaar met vermoedelijke fysieke mishandeling moet een radiologisch skeletonderzoek ondergaan
• Documentatie moet objectief en volledig zijn. De locatie, grootte, kleur en beschrijving van alle kneuzingen moeten op een lichaamsdiagram worden genoteerd en, indien mogelijk, worden gefotografeerd.
  • Bovendien moeten de ontwikkelingsgeschiedenis van het kind, de uitgevoerde procedures, de diagnose en de uiteindelijke aanleg van het kind in het dossier worden opgenomen.

Ontwikkelingsoverwegingen

• Blauwe plekken bij zeer jonge baby's op welke locatie dan ook zijn ongebruikelijk. Bij baby's jonger dan 9 maanden zonder bekende medische aandoening zijn blauwe plekken verdacht voor misbruik.
• Na de leeftijd van 9 maanden worden vaak blauwe plekken gezien op de benige uitsteeksels van de ledematen.
• Tussen 9 maanden en 4 jaar is het voorhoofd ook een veelvoorkomende plaats van verwonding bij normale kinderen.
• Sites die zelden worden aangetast bij normale kinderen van welke leeftijd dan ook, maar vaak voorkomen bij mishandelde kinderen, zijn het gezicht, het hoofd, de nek, de romp, de geslachtsorganen en de billen

Kenmerken van beledigende blauwe plekken

• Bij het evalueren van kinderen met blauwe plekken moeten de locatie, vorm en patroon van de blauwe plekken worden genoteerd.
• Toegebracht letsel kan duiden op een ernstiger onderliggende aandoening zoals fracturen, intracraniaal letsel en intra-abdominaal letsel, vooral bij kinderen jonger dan 2 jaar
• Over het algemeen komen patroonblessures niet voor tijdens normaal spel en moeten ze als toegebracht worden beschouwd totdat het tegendeel is bewezen.
• Toegebrachte kneuzingen hebben vaak de vorm van het object dat het heeft veroorzaakt.
  • Handen kunnen bijvoorbeeld een negatieve afdruk achterlaten wanneer haarvaatjes tussen de vingers breken wanneer bloed van het punt van impact wordt weggeduwd.
• Bijtsporen kunnen ook een grove verwonding zijn die een blauwe plek met een patroon achterlaat. Ze verschijnen meestal als eivormige of elliptische kneuzingen of schaafwonden die centrale open plekken of kneuzingen kunnen hebben.
  • Bijten van honden of andere dieren hebben de neiging om vlees te scheuren en steekwonden te veroorzaken; mensenbeten scheuren zelden vlees.
  • Als de afstand tussen de honden kleiner is dan 2,5 cm, heeft een kind de beet waarschijnlijk veroorzaakt. Als de afstand tussen de honden groter is dan 3,0 cm, is de beet waarschijnlijk veroorzaakt door een volwassene.

Ziektes die verward worden met misbruik

Mongoolse vlekken (aangeboren laesies)

• Ze verschijnen als blauwgrijze pigmentvlekken en worden vaak aangetroffen op het sacrale gebied en de billen.
• Mongoolse vlekken kunnen worden onderscheiden van blauwe plekken doordat ze niet vervagen of van kleur veranderen zoals blauwe plekken.

Capillair hemangioom

• Hemangiomen zijn goedaardige vasculaire misvormingen die voorkomen bij ongeveer 10% van de baby's
• Hemangiomen hebben meestal een erythemateus of gekneusd uiterlijk en komen vaak voor op het gezicht, maar kunnen ook elders op het lichaam worden gezien.
• Deze laesies onderscheiden zich van kneuzingen doordat ze verbleken bij druk en een klassiek patroon van groei en involutie vertonen.

Ecchymotische laesies

• Erythema multiforme minor is een acuut reactief erytheem waarvan wordt aangenomen dat het wordt veroorzaakt door een reactie op medicijnen of infecties.
• Een volledige medische geschiedenis, inclusief recente medicijnen en ziektes, kan de zorgverlener helpen deze aandoening te onderscheiden van misbruik.

Henoch-Schönlein purpura (HSP)

• Gekenmerkt door symmetrische kneuzingen op de billen en extensoroppervlakken van de armen en benen.
• HSP moet worden vermoed bij een kind met een voorgeschiedenis van een recente infectie van de bovenste luchtwegen.

Idiopathische trombocytopenische purpura en leukemie

• Kan zich presenteren met onverklaarbare kneuzingen in verschillende stadia van genezing die kunnen worden aangezien voor mishandeling.
• Een volledig aantal bloedcellen met differentiële protrombinetijd, geactiveerde partiële protrombinetijd en bloedingstijd moet worden uitgevoerd om deze aandoeningen te onderscheiden van abusieve blauwe plekken.

Culturele praktijken

• Sommige culturele praktijken die worden gebruikt om ziekten te behandelen, produceren petechiën en purpura die misbruik kunnen nabootsen.
• Coining of Cao gio is een vorm van dermabrasie die veel wordt gebruikt in Zuidoost-Aziatische culturen om het lichaam te ontdoen van ‘slechte winden’ door slecht bloed naar de oppervlakte te brengen.
  • Het resultaat is een duidelijk, symmetrisch patroon van kneuzingen, meestal op de rug, schouders, borst, slapen en voorhoofd, die verdwijnen zonder blijvende effecten.
• Cupping is een andere culturele praktijk die wordt gebruikt om ziekten te behandelen.
• Kennis van culturele praktijken en een consistente geschiedenis van aanbieders kunnen helpen bij de diagnose en beschuldigingen van kindermishandeling voorkomen.

Juridische kwesties

• Verpleegkundigen en andere zorgverleners zijn wettelijk verplicht om vermoedens van misstanden te melden; de aanbieder hoeft echter niet te bewijzen dat het misbruik heeft plaatsgevonden voorafgaand aan de melding.
• Aanbieders moeten op de hoogte zijn van lokale meldingswetten en contacten met kinderbeschermingsdiensten, en alle vermoedelijke misbruiken moeten onmiddellijk worden gemeld.
• De rol van de aanbieder is om te getuigen van de feiten van de zaak op basis van zijn of haar kennis, ervaring en expertise op het gebied van kindergeneeskunde en/of kindermishandeling.​​​​​​​

Communiceren met de familie

• De familie moet op een objectieve, niet-oordelende manier worden benaderd, ongeacht de oorzaak van het letsel.
• Bovendien moeten de omvang en het doel van het onderzoek worden toegelicht.
• Als misbruik wordt vermoed, moeten zorgverleners worden geïnformeerd en verteld dat de verkregen informatie zal worden gerapporteerd aan kinderbeschermingsdiensten
• Het verstrekken van informatie over de verplichte meldingswetten voor kindermishandeling kan zorgverleners helpen begrijpen waarom melding noodzakelijk is.

Dit is een samenvatting van het artikel Finkelhor, D., Ormrod, R., & Chaffin, M. (2009). Juveniles Who Commit Sex Offenses Against Minors, voorgeschreven literatuur bij week 5 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden.

Belangrijkste bevindingen

• Jongeren zijn goed voor meer dan een derde (35,6 procent) van degenen waarvan de politie weet dat ze zedendelicten tegen minderjarigen hebben gepleegd.
  • De grote meerderheid (ongeveer 85-95 procent) van de zedendelinquente jongeren heeft geen arrestaties of rapporten voor toekomstige seksuele misdrijven of anderszins niet-seksuele misdrijven.
  • Jeugdige zedendelinquenten hebben verschillende achtergronden en delicten (kleine vergrijpen tot gangbangs).
• Een klein aantal jeugdige delinquenten – 1 op de 8 – is jonger dan 12 jaar.
• Het aantal jongeren dat bij de politie komt voor zedendelicten neemt sterk toe op 12-jarige leeftijd en vlakt af na 14-jarige leeftijd.
  • De vroege adolescentie is de piekleeftijd voor misdrijven tegen jongere kinderen.
  • Misdrijven tegen tieners nemen toe tijdens de midden tot late adolescentie, terwijl misdrijven tegen slachtoffers onder de 12 jaar afnemen.
• Jongeren die zedendelicten tegen andere kinderen plegen, hebben meer kans dan volwassen zedendelinquenten om in groepen en op scholen delicten te plegen en meer mannelijke en jongere slachtoffers te maken.
  • Ze hebben ook meer kans op sodomie of liefkozing, en minder kans op verkrachting
  • Jeugdige zedendelinquenten richten zich vaker op andere jongeren die wat jonger zijn dan zij.
    • Wanneer tienerdelinquenten zich op jongens richten, richten ze zich eerder op veel jongere en seksueel onvolwassen jongens dan op hun leeftijdsgenoten, terwijl wanneer oudere tienerdelinquenten zich op meisjes richten, ze zich meer richten op seksueel volwassen vrouwen.
    • Deze bevinding kan voortkomen uit het feit dat jeugdige delinquenten het gemakkelijker vinden om meisjes en jongere jongens te domineren dan om oudere jongens te domineren.
  • Het kan echter ook zijn dat oudere mannelijke slachtoffers van tienerdelinquenten bijzonder terughoudend zijn om aangifte te doen bij de politie in vergelijking met vrouwelijke tienerslachtoffers.
• Jongere daders verschillen van oudere daders:
  • Daders jonger dan 12 jaar zijn iets vaker dan oudere daders vrouw en plegen meerdere dader- en slachtofferepisodes.
  • Ook plegen jongere daders iets vaker dan oudere daders misdrijven tegen familieleden en in de woonomgeving.
  • Jongere daders richten zich vaker dan oudere daders op mannelijke slachtoffers (37 procent versus 20 procent) en jongere slachtoffers dichter bij hun eigen leeftijd.
  • Hun ernstigste vergrijp is eerder strelen en minder snel verkrachting.
  • Politie arresteert minder vaak jongere overtreders (17 versus 33 procent).
• Vrouwen vormen 7 procent van de jongeren die zedendelicten plegen
• Onder jongere jongeren komen vaker vrouwen voor dan oudere jongeren die zedendelicten plegen.
  • Bij de delicten van deze groep zijn meer episodes met meerdere slachtoffers en meerdere daders betrokken, en de kans dat slachtoffers familieleden of mannen zijn, is groter.
• Rechtsgebieden variëren enorm in hun concentratie van gerapporteerde jeugdige zedendelinquenten, veel meer dan dat ze variëren in hun concentratie van volwassen zedendelinquenten.
• In sommige gevallen lijkt een geschiedenis van seksueel misbruik in de kindertijd bij te dragen aan latere zedendelicten door jongeren, maar de meeste slachtoffers van seksueel misbruik worden geen zedendelinquenten in de adolescentie of volwassenheid.
  • Vooral onder jonge kinderen met seksuele gedragsproblemen komt een voorgeschiedenis van seksueel misbruik veel voor.
• Interventies en preventies dienen gericht te zijn op de bovengenoemde punten.

Dit is een samenvatting van het artikel Bourget, D., Grace, J., & Whitehurst, L. (2007). A review of maternal and paternal filicide, voorgeschreven literatuur bij week 6 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden.

Introductie

• Filicide = moord op kind door ouder, veelzijdig fenomeen met verschillende oorzaken en kenmerken.
• Neonaticide = moord op kind op de dag van geboorte.
• Filicide is ingedeeld in verschillende systemen naar motief of oorzaak.

Bourget en Gagné classificatiesysteem voor filicide:

• Alle soorten kindermoord (d.w.z. geestesziek, fataal misbruik, vergelding, barmhartigheid en andere/onbekende) worden gespecificeerd als zijnde met of zonder bedoeling, het bewuste verlangen om te doden.
• Geesteszieke kindermoord = gevallen waarin het delict verband houdt met een DSM-IV13 belangrijke As I geestesziekte die actief was op het moment van de kindermoord.
  • De aan- of afwezigheid van psychose als determinant wordt in deze categorie gedocumenteerd, evenals gevallen van kindermoord, een term die alleen wordt gebruikt om postpartumverschijnselen, hormonale invloeden en andere niet-specifieke mentale stoornissen te verklaren bij moeders die binnen het jaar zijn bevallen.
• Dodelijke mishandeling filicide = gevallen van kinderverwaarlozing en mishandelde-kind- en shaken-baby-syndromen.
  • Dit type kindermoord wordt gepleegd zonder specifieke bedoeling en de gebeurtenis kan niet voldoen aan de criteria voor geesteszieke kindermoord.
• Vergeldende kindermoord = geassocieerd met specifieke intentie om moord te plegen en kan het resultaat zijn van woede of wraak.
• Mercy filicide = gepleegd met de specifieke bedoeling om te doden en vindt plaats wanneer het kind een ernstige, slopende ziekte heeft.
  • De ouder heeft geen psychose en de gebeurtenis kan niet beter worden verklaard door een andere categorie.
• De categorie overig/onbekend wordt alleen gebruikt wanneer de informatie onvoldoende is om een nauwkeurige classificatie mogelijk te maken en kan gevallen met meerdere factoren omvatten

Algemene kenmerken van kindermoord

• Terwijl moeders oververtegenwoordigd zijn in gevallen van kindermoord, worden kindermoorden die plaatsvinden na de eerste levensweek vaak gepleegd door de vader of stiefvader, waarbij vaders de meest voorkomende daders van kindermoord zijn in de latere kinderjaren.
• Bij neonaticiden zijn evenveel mannelijke als vrouwelijke slachtoffers.
• Moeders zullen eerder meisjes vermoorden en vaders jongens, vooral jongens boven de 15 jaar.
  • Jongere slachtoffers zijn wellicht vaker fysiek mishandeld door de ouder.
• Verschillende onderzoeken hebben gemeld dat slachtoffers van filicide vaker de eerstgeborenen zijn
• Resultaten van talrijke onderzoeken wijzen op een verband tussen kindermoord en psychiatrische aandoeningen van ouders, waarbij ernstige depressie met psychotische kenmerken het meest voorkomt.
• Moorddadige ouders hebben een hoog aantal zelfmoordpogingen, die vaak serieus en succesvol zijn.
  • Ouders (zowel moeders als vaders) plegen vaker zelfmoord na het doden van oudere kinderen. (Vaders waarschijnlijk meer)
  • De toename van filicide-suïcide-gebeurtenissen met de leeftijd van het kind kan verband houden met verschillen in motieven voor filicides waarbij oudere versus jongere kinderen betrokken zijn.
  • Pogingen tot zelfmoord door ouders zijn niet kenmerkend voor kindermoord, ongewenste kindermoord, vergeldingsmoord en dodelijke kindermoord.
  • Dodelijk misbruik kindermoord wordt algemeen beschouwd als een ongeluk en niet met voorbedachten rade; dus de uiteindelijke "toevallige" dood van het kind is niet het motief voor het misbruik, maar de kinderen zijn vaak jonge en ongewenste kinderen.
  • Geestesziekte, en in het bijzonder depressie, is een significante bevinding in gevallen van moord en zelfmoord, waaronder kindermoord en zelfmoord.

Moederlijke kindermoord

• Vrouwen die neonaticide plegen, zijn doorgaans jonger, vaak ongehuwd, ontkennen en/of verbergen vaak hun zwangerschap, hebben een gebrek aan prenatale zorg en hebben geen plannen voor de zorg voor het kind.
  • De belangrijkste motivatie is waarschijnlijk de onwenselijkheid van het kind.
  • Tweede kind onder de 20 is risicofactor voor neonaticide.
  • Deze vrouwen hebben vaak minder psychische problemen, minder zelfmoordpogingen en minder ziekenhuisopnames en zoeken zelden hulp die preventief problematisch is.
• Moeders die kindermoord plegen, zijn meestal getrouwd en melden hoge niveaus van stress en een gebrek aan steun en middelen op het moment van het misdrijf.
  • Er zijn meerdere psychosociale stressfactoren geïdentificeerd als motiverende factoren voor kindermoord bij moeders, waaronder de primaire verzorger zijn van ten minste één kind, werkloosheid / financiële problemen, aanhoudende gewelddadige volwassen relaties, conflicten met familieleden en beperkte sociale steun, en geschiedenis van kindermishandeling.
• Depressie of psychotische ziekte typeert moeders die oudere kinderen hebben vermoord.
  • Psychotische vrouwen waren over het algemeen ouder, hoger opgeleid, waren vaker gescheiden of gescheiden, maar hadden minder vaak een baan, en hadden meer kans op een geschiedenis van middelenmisbruik, psychiatrische ziekenhuisopname, lopende psychiatrische behandeling en zelfmoordpogingen.
• Persoonlijkheidsstoornissen en intense psychosociale stress ten tijde van het fatale misbruik komen vaak voor.
  • Scheiding van ouders tijdens de kindertijd en geweld binnen het huwelijk zijn geïdentificeerd als cofactoren bij dodelijke kindermishandeling door moeders, en veel daders van dodelijke mishandeling hebben een geschiedenis van misbruik in hun jeugd
  • Fataal misbruik komt vaak voor na herhaaldelijk misbruik.
• Vrouwen die als vergelding kindermoord plegen, hebben doorgaans persoonlijkheidsstoornissen en een hoge incidentie van zelfmoordpogingen (maar dit komt zelden voor).
• Relevante kenmerken van kindermoord bij moeders in de context van een ernstige psychische aandoening kunnen ongeorganiseerd denken en een onstabiele mentale toestand zijn.
  • Moeders die kindermoord plegen hebben vaak psychische problemen.
  • Psychotische vrouwen hadden meer kans om meerdere slachtoffers te doden, om zelfmoord te plegen op het moment van de kindermoord, en gebruikten meer gewelddadige manieren om te doden.

Vaderlijke kindermoord

• Onderzoek naar vaders die kindermoord plegen is schaars.
• Er is een hoge frequentie van voltooide zelfmoorden of pogingen tot zelfmoord door vaders nadat ze moorden hebben gepleegd, dit gebeurt vaker naarmate het kind ouder is.
• Vaders zijn vaak daders van dodelijke kindermoord, wat meestal het gevolg is van het mishandelde-kindsyndroom en zelden gepaard gaat met een psychotische stoornis of zelfmoordpoging.
  • Daders hebben waarschijnlijk een persoonlijke geschiedenis van kindermishandeling, met name bij vaderlijke kindermoorden waarbij kinderen jonger dan één jaar betrokken zijn, en eerder huiselijk geweld is vaak een cofactor voor dodelijk misbruik en andere vaderlijke kindermoord.
• De aanwezigheid van significante stressoren in het leven is gemeld door vaders met kindermoord, waaronder financiële problemen, dreigende huwelijksbreuk en angst voor scheiding.
  • Veel kinderlijke vaders zijn werkloos en hebben een ondergemiddeld opleidingsniveau. Sociaal isolement en/of een gebrek aan sociale steun worden ook vaak gemeld bij vaderlijke kindermoord.
• Motiverende factoren die worden genoemd voor kindermoord door de vader zijn onder meer pogingen om het gedrag van het kind te beheersen en een verkeerde interpretatie van het gedrag van het kind.
• Het lijkt erop dat vaders die kindermoord plegen ook psychotische problemen hebben.

Discussie

• Overeenkomsten tussen mannen en vrouwen die kindermoord plegen, zijn onder meer:
  • Aanzienlijke delen hebben depressie en/of psychose (persoonlijkheidsstoornis, zoals BPS)
  • Aanwezigheid van significante stressoren in het leven
  • Sociaal isolement en gebrek aan sociale steun
  • Geschiedenis van misbruik in de kindertijd
• Factoren die kinderlijke vaders onderscheiden van kinderlijke moeders zijn:
  • Vaders plegen zelden neonaticide
  • Ficidale vaders zijn meestal ouder
  • Ficidale vaders hebben meer kans op een geschiedenis van geweld tegen hun kinderen
  • Meer vaders die kindermoord plegen, plegen ook zelfmoord.
• Maar er zijn enkele beperkingen
  • Het is niet duidelijk of eerstgeboren kinderen meer kans hebben om slachtoffer te worden in verhouding tot het percentage eerstgeborenen.
  • Neonaticide en filicide geen duidelijke richtlijnen.
• Er zouden van geval tot geval interventies moeten zijn en mensen die kindermoord zouden kunnen detecteren/vermoeden, zoals artsen, zouden ouders moeten ondervragen om kindermoord te voorkomen.

Dit is een samenvatting van het artikel Lopes, N. R., Eisenstein, E., & Williams, L. C. (2013). Abusive head trauma in children: a literature review, voorgeschreven literatuur bij week 6 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden. Deze samenvatting komt oorspronkelijk van JoHo uit 2021.

Introductie

• Beledigend hoofdtrauma bij kinderen (shaken-babysyndroom): letsel aan de schedel of intracraniale inhoud van een baby of kind jonger dan 5 jaar als gevolg van een opzettelijke abrupte impact en/of hevig schudden.
  • Het komt voornamelijk voor bij baby's en kinderen jonger dan 1 jaar en kan ernstige gevolgen hebben, van lichamelijke of geestelijke handicaps tot de dood.
  • Een manier om een baby te schudden die resulteert in aanzienlijk hersenletsel, is door het kind bij de borstkas of een extremiteit vast te houden en het met geweld heen en weer te schudden, waardoor het hoofd met herhaalde versnellingen en vertragingen in elke richting zweeft.
  • Er kan een kenmerkend letselpatroon worden waargenomen, waaronder netvliesbloeding, fracturen, vooral in de ribben en het uiteinde van lange botten, en erkende patronen van hersenletsel.
    • Telkens wanneer het hoofd van de baby tegen een voorwerp botst, kunnen er extra verwondingen zijn, zoals blauwe plekken, snijwonden en breuken.
  • Kinderen jonger dan 1 jaar lopen meer kans op hersenletsel door kindermishandeling dan door ongelukken.
    • Zou kunnen omdat ze meer alleen zijn met verzorger en hun hoofd relatief groter is dan hun lichaam en hun nekspieren nog niet volledig ontwikkeld zijn.
  • Hoewel er specifieke tekenen zijn voor deze vorm van misbruik, kunnen ze worden aangezien voor veelvoorkomende ziekten bij kinderen of accidenteel hoofdletsel.
• 173 artikelen over Abusive Head Trauma (AHT) gebruikt.

Prevalentie

• 14,7 tot 38,5 gevallen per 100.000 kinderen, met een grotere incidentie bij kinderen jonger dan 1 jaar.
• Prevalentie kan een onderschatting zijn
• Prevalentie kan ook worden bestudeerd door te bestuderen hoeveel ouders hun baby hebben geschud om hem stil te krijgen.

Kenmerken AHT

• Kenmerken van AHT zijn subduraal hematoom, hersenoedeem en retinale bloeding.
  • AHT lijkt de belangrijkste oorzaak te zijn van subdurale hematomen bij jongere kinderen.
  • Als er geen grote voorgeschiedenis is van accidenteel hoofdtrauma bij kinderen, zoals een auto-ongeluk of een val van grote hoogte, moet een netvliesbloeding een waarschuwing zijn voor AHT bij kinderen.
    • Wanneer netvliesbloeding optreedt als gevolg van ongevallen, is deze meer gematigd dan wanneer deze optreedt in situaties van geweld.
• Andere tekenen kunnen zijn: infectie van de bovenste luchtwegen, oncontroleerbaar braken, diarree, verminderde eetlust, prikkelbaarheid, lethargie, apneu, epileptische aanvallen en een voorgeschiedenis van licht trauma.
• Het kind kan tekenen vertonen van verminderde spierspanning, slechte zuig- en slikreflexen, stijve houding, ademhalingsmoeilijkheden, groter dan normaal hoofd of voorhoofd, onvermogen om het hoofd op te heffen, onvermogen van de ogen om te focussen of om bewegingen te volgen, ongelijke grootte van pupillen, en afwezigheid van glimlachen of vocalisaties.
• De belangrijkste neurologische manifestaties die het gevolg zijn van AHT zijn:
  • veranderde bewustzijnstoestand (77%)
  • epileptische aanvallen (43-50%)
  • braken (15%)
  • ontwikkelingsachterstand (12%).
• Volgens de NCSBS zijn fysieke tekenen van sterke druk op de armen of borst zeldzaam.
• Kenmerken minder herkend met minder ernstige gevallen.
  • Hoe ernstiger de neurologische verwonding van het kind, hoe ernstiger de tekenen en hoe korter de periode tussen het trillen en het begin van de symptomen.

Consequenties

• 80% loopt hoofdletsel op na AHT, 25% tot 30% van de kinderen die het slachtoffer zijn sterft en slechts 15% overleeft het zonder gevolgen.
• Klinische kenmerken die door het slachtoffer worden gepresenteerd op het moment van het letsel lijken hun toekomstige ontwikkeling te beïnvloeden (ernstiger tekenen, ernstiger problemen bij de follow-up).
• Onmiddellijke gevolgen van deze vorm van misbruik zijn: ademhalingsstilstand of -stoornis, prikkelbaarheid, epileptische aanvallen, stijve houding, verminderd bewustzijn, braken, verminderde eetlust, niet kunnen zuigen of slikken, hartstilstand of overlijden.
• Gevolgen op de lange termijn zijn onder meer leerproblemen, problemen met het gezichtsvermogen (waaronder blindheid), gehoor- en lichamelijke handicaps, hersenverlamming, spraakproblemen, epileptische aanvallen, cognitieve stoornissen en overlijden.
• Er is een mogelijkheid dat kinderen die het slachtoffer waren van AHT cognitieve en leerstoornissen hebben op school.

Risicofactoren

• Risicofactoren:
  • Eenoudergezinnen, moeders jonger dan 18 jaar, moeders met een lage opleiding, moeders zonder prenatale zorg en gezinnen met een lage sociaaleconomische status.
  • Enkele kenmerken van het kind die de kans op AHT lijken te vergroten, zoals de leeftijd van het kind jonger dan 1 jaar, mannelijk geslacht en vroeggeboorte of laag geboortegewicht.
• Stephens et al. 3-componentenmodel met baby, situationele factoren en factoren die verband houden met de verzorger werken samen en leiden tot het optreden van AHT:
  • Baby: ontwikkelingskenmerken van het kind, zoals huilpatroon en verlatingsangst.
  • Situationele factoren: stressvolle situaties zoals natuurrampen, sociale status, moeilijkheden tijdens de zwangerschap en gezinsisolatie.
  • Factoren van de verzorger: gebrek aan kennis over het normale huilpatroon van de baby en de risico's van beven, frustratietolerantie, gebrek aan ervaring als verzorger van andere kinderen, psychopathologische factoren en jaloezie over de relatie tussen de baby en andere verzorgers.
• Baby's huilpatroon belangrijkste trigger AHT
  • Huilen speelt een belangrijke rol bij het verzekeren van de overleving, gezondheid en ontwikkeling van het kind, maar het kan verzorgers een gevoel van frustratie geven.
  • Het door Brazelton gevonden huilpatroon wordt gekenmerkt door een toename van de gemiddelde dagelijkse duur van het huilen in de eerste weken van het leven van een baby, met een piek in de tweede maand (zesde week) en een afname van het gemiddelde dagelijkse huilen na de piek. Na de vierde levensmaand neemt het aantal periodes van ontroostbaar huilen af; het huilen wordt meer opzettelijk en meer gerelateerd aan omgevingsgebeurtenissen (ook universeel).
  • De curves van huilen en het optreden van AHT waren vrij gelijkaardig, wat empirisch bewijs levert voor de veronderstelling dat huilen een versnellende factor is voor het optreden van deze vorm van mishandeling.

Mogelijke preventie strategieën

• AHT heeft een duidelijk risicogedrag (schudden) en een voorafgaande stimulus die sterk verband houdt met het optreden ervan (huilen), waardoor preventieve acties objectiever en gerichter kunnen zijn.
• Mogelijke preventies:
  • Interventie met educatieve acties gericht op ouders van pasgeborenen vóór ontslag uit het ziekenhuis
    • De belangrijkste materialen die werden gebruikt, waren onder meer video's en pamfletten die de risico's van het door elkaar schudden van een baby onthullen, het huilpatroon van de baby in de eerste levensmaanden en de strategieën die ouders kunnen gebruiken als ze boos of gefrustreerd zijn door de huilende baby.
  • Ouders een 'sociaal contract' laten ondertekenen waarin ze verklaren dat ze weten dat het schadelijk is om een baby door elkaar te schudden en dat ze het anderen zouden vertellen.
  • Behoefte aan professionele training op verschillende gebieden, zodat ze kunnen worden betrokken bij preventie, door preventieprogramma's op de werkplek te implementeren en/of gevallen van AHT te identificeren en te melden, evenals het voorkomen van deze vorm van mishandeling door professionals die verantwoordelijk zijn voor de verzorging van baby's of kleine kinderen.
  • Video waarin het reageren op een huilende baby wordt uitgelegd.

Dit is een samenvatting van het artikel Jespersen, A. F., Lalumière, M. L., & Seto, M. C. (2009). Sexual abuse history among adult sex offenders and non-sex offenders: A meta-analysis, voorgeschreven literatuur bij week 7 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden. Deze samenvatting komt oorspronkelijk van JoHo uit 2021.

Introductie

• Seksueel misbruikt – seksuele misbruikerhypothese = er is een specifieke relatie tussen de geschiedenis van seksueel misbruik en zedendelicten, zodat personen die seksueel misbruikt zijn, aanzienlijk meer kans hebben om zich later in te laten met seksuele misdrijven.
• Omdat seksueel misbruik in de kindertijd vaak gepaard gaat met andere moeilijke ervaringen (bijv. andere vormen van misbruik, verwaarlozing, geweld gericht tegen andere gezinsleden, algemene ontberingen in het gezin), en omdat seksueel delict meestal niet voorkomt als er geen ander probleemgedrag is (bijv. , niet-seksuele misdrijven, middelenmisbruik), is het moeilijk vast te stellen of de ervaring van seksueel misbruik een unieke associatie heeft met het plegen van zedendelicten.
  • Het ervaren van seksueel misbruik kan deel uitmaken van een meer algemeen ongunstige vroege omgeving die verband houdt met meerdere problemen later in het leven.
• Deze relatie tussen seksueel misbruik in de kindertijd en seksueel misbruiker worden op volwassen leeftijd kan prospectief (volgens een bepaalde groep) of retrospectief worden bestudeerd
• Deze studie bestudeert retrospectief deze relatie.
  • Niet alleen waargenomen bij adolescente delinquenten, maar ook bij volwassen delinquenten. Als de hypothese van seksueel misbruikt-seksuele misbruiker juist is, zullen volwassen zedendelinquenten meer kans hebben op een geschiedenis van seksueel misbruik dan andere soorten daders, en zou er een veel kleiner of zelfs kleiner verschil moeten zijn tussen deze groepen met betrekking tot andere vormen van misbruik.
  • Verwachtte een hogere prevalentie van seksueel misbruik in de geschiedenis van zedendelinquenten tegen kinderen in vergelijking met daders van volwassenen, en geen verschil voor de geschiedenis van fysiek misbruik.
  • Ten slotte onderzochten we de geschiedenis van misbruik van zedendelinquenten tegen kinderen die werden geclassificeerd als pedofiel of niet-pedofiel (pedofilie wordt gedefinieerd als een aanhoudende seksuele aantrekking tot prepuberale kinderen).
    • Niet alle zedendelinquenten tegen kinderen zijn pedofielen - Seto (2008) suggereerde dat tot de helft van de zedendelinquenten tegen kinderen geen pedofielen zijn en beledigen als gevolg van andere motiverende factoren - en het kan zijn dat de seksueel misbruikte seksuele misbruiker associatie wordt gemedieerd door pedofilie.
    • Het is dus waarschijnlijker dat pedofielen seksueel misbruik in hun jeugd hebben meegemaakt en eerder seksueel contact zoeken met kinderen, terwijl er mogelijk geen significant verband bestaat tussen niet-pedofiele delinquenten.

Discussie

• Een geschiedenis van seksueel misbruik kwam significant vaker voor bij volwassen zedendelinquenten dan bij volwassen niet-zedendelinquenten, maar zedendelinquenten verschilden niet significant van andere daders wat betreft hun geschiedenis van fysieke mishandeling of emotionele mishandeling/verwaarlozing.
• Daders tegen volwassenen waren minder vaak seksueel misbruikt dan daders tegen kinderen, maar vaker fysiek mishandeld.
  • Adolescente zedendelinquenten met minderjarige slachtoffers hadden meer kans op een geschiedenis van seksueel misbruik dan adolescente zedendelinquenten met leeftijdgenoten of volwassen slachtoffers.
• Studies hebben aangetoond dat volwassen zedendelinquenten die aangeven seksueel misbruikt te zijn, meer geneigd zijn toe te geven seksueel opgewonden te zijn door kinderen
  • Zedendelinquenten tegen kinderen meldden vaker ervaringen met seksueel misbruik in de kindertijd, naast vroege blootstelling aan pornografie, een eerder begin van masturbatie en seksuele activiteit met dieren.
  • Daarentegen meldden zedendelinquenten tegen volwassenen vaker ervaringen met fysieke mishandeling in de kindertijd, ouderlijk geweld, emotionele mishandeling en wreedheid jegens dieren.

Uitleg voor vereniging van seksueel misbruikte seksuele misbruikers

• Leren
  • Leren kan plaatsvinden door imitatie van het gedrag van de dader, conditionering als resultaat van het koppelen van seksuele stimulatie veroorzaakt door de seksuele activiteit met aanwijzingen van het seksueel misbruik, zoals het soort handelingen dat plaatsvond, en het versterken van attitudes en overtuigingen over de aanvaardbaarheid van volwassenheid. - kinderseks.
  • Adolescente zedendelinquenten die seksueel misbruikt waren, hadden de neiging dezelfde vormen van seksueel misbruik te plegen die ze zelf hadden meegemaakt.
• Seksuele ontwikkeling
  • Seksueel misbruik kan een impact hebben op de daaropvolgende psychoseksuele ontwikkeling, waardoor het risico op seksueel geweld tijdens de adolescentie of volwassenheid toeneemt
  • Eerdere masturbatie bij seksueel misbruikte volwassen zedendelinquenten.
• Familiale overdracht of derde variabelen
  • Associatie kan misschien beter worden verklaard door derde variabelen, zoals genetische overdracht of psychopathologische uitkomsten
• De grote meerderheid van de zedendelinquenten is man, maar de meerderheid van de minderjarige slachtoffers van seksueel misbruik is vrouw en niet alle zedendelinquenten hebben een geschiedenis van seksueel misbruik, dus een geschiedenis van seksueel misbruik is noch een voldoende noch een noodzakelijke voorwaarde voor seksuele delicten door volwassenen.

Uit verschillende studies blijkt dat tussen de 14 en 24% van de misbruikte jongens en 6 en 14% van de misbruikte meisjes misbruikt zijn door een vrouw. Echter is maar 2 tot 5% van seksuele overtreders in het rechtssysteem vrouw. Dit kan komen door stigma, het idee dat misbruik door een vrouw minder schadelijk is, of de angst van slachtoffers om niet geloofd te worden. In sommige landen kunnen vrouwen zelfs niet terecht gesteld worden voor verkrachting. Echter is er een opkomend veld in het onderzoek naar geslacht specifieke factoren in de etiologie en behandeling van seksuele overtredingen.

Wat wellicht kan bijdrage zijn negatieve ervaringen in de kindertijd, zoals kindermishandeling en disfunctioneren in het huishouden. Deze factoren worden vaker gezien in misbruikers dan in niet-seksuele criminelen en de algemene populatie. In de huidige studie wordt gekeken naar verschillende nare ervaringen in de jeugd en de relatie met eigenschappen in vrouwelijke overtreders.

Negatieve ervaringen in de algemene populatie

Vrouwen hebben meer ervaring met seksueel (25%) en emotioneel (13%) misbruik dan mannen (16 en 8%), terwijl mannen iets vaker fysiek misbruikt worden (30% vs. 27%). Vrouwen worden ook vaker emotioneel verwaarloosd, zijn vaker getuige van huiselijk geweld en hebben vaker een middelen misbruikende of mentaal zieke ouder. Verder blijkt dat de kans op een negatieve ervaring verhoogd na een eerdere negatieve ervaring. Het lijkt erop dat vrouwen vaker een negatieve ervaring meemaken in de kindertijd dan mannen. Wanneer er hoger gescoord wordt op verwaarlozing en misbruik, is de kans op alcohol en drugs misbruik, roken, depressie, zelfmoordpogingen, hartziekten, etc. ook hoger.

Negatieve ervaringen van vrouwelijke overtreders

Uit een onderzoek kwam naar voren dat zo’n 36,7% van de vrouwen in de gevangenis seksueel of fysiek misbruik hadden meegemaakt voor hun 17^e. Bovendien was dit misbruik gerelateerd aan een hogere kans op een geweldsovertreding en huishouden disfunctioneren. Er zijn meer vrouwen dan mannen in de gevangenis, die mishandeld zijn. Het komt maar weinig voor dat kindermishandeling en familie disfunctie alleen voorkomen. Vaak komen er meerdere nare ervaringen bij, zoals familie geweld, ouderlijk middelen misbruik, of het overlijden van een familielid.

Kindermishandeling is een voorspeller voor crimineel gedrag in jongens en meisjes. Ook de kans op mentale en persoonlijkheidsstoornissen wordt hierdoor verhoogd. Ondanks dat vele studies verschillen in resultaten door verschillende definities van negatieve ervaringen en verschillen in steekproefgrootte, vergelijkingsgroepen en methoden, zien we dat negatieve ervaringen in de kindertijd vaker voorkomen in vrouwelijke overtreders dan in de algemene populatie en dat dit de kans op medische en psychosociale problemen vergroot.

Negatieve ervaringen van vrouwelijke seksuele overtreders

Uit onderzoek blijkt dat veel seksuele overtredingen door vrouwen samen worden gedaan met een man. Vaak zijn ze tegen kinderen en in een derde van de gevallen tegen hun eigen kind. Een derde van de overtredende vrouwen had emotionele verwaarlozing, fysiek en/of psychologisch misbruik of seksueel misbruik meegemaakt. Vrouwelijke overtreders zijn vaker seksueel misbruikt dan mannen, maar rapporteren ook een groter aantal misbruikers, jongere leeftijd bij het eerste misbruik en vaker fysiek misbruik dan mannen.

Volgens Gannon, Rose and Ward (2008) zijn er drie typen overtreders:

1. Met subklinische psychopathologische niveaus en middelen misbruik problemen

2. Hoog risico voor borderline persoonlijkheidsstoornis

3. Ernstig verstoorde individuen

Wijkman, Bijleveld en Hendriks (2011) maken een ander onderscheid:

1. Generalisten laten diversiteit in hun criminele overtredingen zien

2. Specialisten laten een patroon van meerdere seksuele overtredingen zien en weinig andere overtredingen

3. Eenmalige overtreders

Bovendien misbruiken specialisten mensen van beide geslachten en mensen die ze kennen. Ze zijn ook vaker seksuele misbruikt vroeger, terwijl generalisten vaker fysiek misbruikt zijn. Ook zijn er meer specialisten die samen met hun intieme partner een overtreding begingen, dan generalisten.

Rol van tegenspoed in kindertijd

Nare ervaringen in de kindertijd kunnen leiden tot sociale, emotionele en cognitieve problemen. Daarnaast ontwikkelen deze individuen risicovol gedrag als maladaptieve coping strategie. Dit kan leiden tot meer medische, mentale en psychosociale problemen. Als gevolg van stressoren worden er teveel stress hormonen aangemaakt, wat vervolgens de groei en verbindingen van neuronen beperkt. Dit kan leiden tot gebreken in affect regulatie, sociale hechting en cognitieve processen. Het verwerken van een trauma wordt negatief beïnvloed als de omgeving hen niet geloofd.

Misbruik wordt vaak gepleegd door iemand die ze vertrouwen, met overschrijding van hiërarchische grenzen. Vaak wordt het geheim gehouden en zijn slachtoffers bang om de relatie te verlaten. Als kinderen niet genoeg liefde ontvangen van hun ouders kan dit leiden tot gebrek aan vertrouwen, vijandigheid en onzekere hechting, waardoor het later lastiger wordt om zelf persoonlijke relaties aan te gaan. Vroege tegenspoed kan leiden tot crimineel gedrag, doordat tieners het geweld thuis ontvluchten en hierdoor financiële problemen hebben, maar ook kans op verslaving, geweld en gedrag dat hen in aanraking brengt met het rechtssysteem.

Doel van de studie

In deze studie wordt gekeken naar de prevalentie en impact van nare ervaringen in de kindertijd bij vrouwen die seksuele overtredingen begaan zijn. De frequentie van nare ervaringen wordt vergeleken tussen vrouwelijke seks overtreders en de algemene vrouwelijke populatie. Ook worden correlaties tussen de ervaringen bekeken. Als laatste kijken ze naar de individuele items van de ACE questionnaire, de totaal score en de eigenschappen van de overtreding. De hypotheses zijn als volgt:

1. Meer kindermishandeling en familie disfunctie in seksovertreders dan de algemene populatie

2. Relatie tussen de verschillende nare ervaringen

3. Opeenstapeling van traumatische gebeurtenissen is geassocieerd met verhoogd afwijkend en crimineel gedrag

Methode

De steekproef bestaat uit 47 vrouwelijke seksuele overtreders. De meeste zaten in de leeftijdscategorie tussen de 30 en 60 jaar (66%). In 95% van de gevallen was er seksueel contact met een minderjarige geweest. De meeste overtredingen waren tegenover andere vrouwen begaan (58%) en in 43% tegen kinderen voor de puberteit. 89% van de vrouwen was maar één keer gearresteerd voor een seks overtreding. Ook was 80% niet eerder gearresteerd voor een niet-seksueel gerelateerde overtreding.

In het onderzoek is gebruik gemaakt van de Adverse Childhood Experiences (ACE) schaal, waarbij gekeken wordt of er sprake is geweest van misbruik, verwaarlozing of huishoudelijk disfunctioneren. De ACE score geeft aan hoeveel nare ervaringen iemand heeft meegemaakt. Ook is er navraag gedaan naar de geschiedenis van overtredingen en demografische eigenschappen van het slachtoffer.

Resultaten

Een derde van de vrouwen had fysiek misbruik meegemaakt, 38% verbaal misbruik, 40% emotionele verwaarlozing en 11% fysieke verwaarlozing. De helft was seksueel misbruikt. Ook kwam huishoudelijk disfunctioneren vaak voor, zoals ongetrouwde ouders, getuigenis van huiselijk geweld, ouderlijk middelen misbruik, ouder met mentale stoornis of familielid in de gevangenis. Een vijfde had geen negatieve ervaringen meegemaakt in de kindertijd en 41% vier of meer nare ervaringen. In de algemene vrouwelijke populatie had 15% vier of meer nare ervaringen meegemaakt. Bij vrouwelijke seksuele overtreders kwamen alle ACE items vaker voor dan bij de algemene vrouwelijke populatie, behalve fysiek misbruik, fysieke verwaarlozing en mentale stoornis in huis (Tabel 3, p.270).

Ook laat het onderzoek zien dat veel ACE items positief met elkaar correleren. Dit betekent dat kindermishandeling vaak voorkomt in huishoudens waar meerdere typen disfunctie zijn (Tabel 4, p.272). Seksueel kindermisbruik was bijvoorbeeld significant gerelateerd met ongetrouwde ouders en middelenmisbruik in huis.

Hogere ACE scores waren significant negatief gecorreleerd met opleidingsniveau en gecorreleerd met slachtoffers onder 12 jaar. Verbaal misbruik was gecorreleerd met slachtofferschap binnen de familie en onder de 12 jaar. Seksueel misbruik, emotionele verwaarlozing en middelenmisbruik was gerelateerd aan slachtoffers onder 12 jaar. Huiselijk geweld en middelenmisbruik waren gerelateerd aan slachtofferschap in de familie. Het hebben van een familielid in de gevangenis was gerelateerd aan niet-gerelateerd slachtoffer en vele slachtoffers.

Discussie

Uit het onderzoek komt naar voren dat vrouwelijke seksuele overtreders vaker nare ervaringen mee hebben gemaakt in de kindertijd dan de vrouwelijke algemene populatie. De kans op seksueel misbruik was drie keer zo hoog bij seksuele overtreders dan bij de algemene populatie, en ook hoger dan bij mannelijke seksuele overtreders. Meerdere mishandelingen gingen vaak samen met meerdere typen familie disfunctioneren. Dit suggereert dat misbruik en verwaarlozing ontstaan in een omgeving met chaos doordat verzorgers hun dochters niet tegen schade kunnen beschermen.

De helft van de vrouwelijke overtreders had seksueel misbruik meegemaakt. Uit eerder onderzoek komt naar voren dat seksuele misbruik bijna nooit alleen voorkomt, maar vaak met andere vormen van mishandeling. Dit leidt, samen met ernstig en frequent misbruik, jongere leeftijd en meerdere daders, tot hogere trauma scores. Het kan ook leiden tot Cluster B persoonlijkheidsstoornissen. Als seksueel kindermisbruik gepleegd wordt door een verzorger of iemand die hecht is met het kind is de kans op depressie, angst en suïcidaliteit hoger.

Hogere ACE scores zijn gerelateerd aan het hebben van jongere slachtoffers, vooral seksueel kindermisbruik, emotionele verwaarlozing, verbaal misbruik en middelenmisbruik in de huiselijke omgeving. Gebrek aan steunende, beschermende verzorging gaat samen met chaotisch en niet-beschikbaar ouderschap, wat de kwetsbaarheid van seksueel kindermisbruik verhoogd. Dit kan leiden tot zelf-troosten of het zoeken van seksuele contact met anderen. Dit draagt bij aan seksueel misbruikend gedrag. Het kiezen van jonge kinderen kan zijn omdat zij hen waarschijnlijk niet zullen afwijzen of emotioneel bedreigen, zoals volwassenen kunnen doen.

Trauma leidt tot interpersoonlijke problemen en niet werkende coping strategieën. Bovendien zijn er neurobiologische responsen, die aanpassingen aan nieuwe omgevingen moeilijker maken. Als kinderen niet beschermend zijn opgevoed is het lastig om later mensen te kunnen vertrouwen. Doordat ze ook een gebrek aan zelfvertrouwen hebben kan het zijn dat ze slechte keuzes maken en relaties aangaan met gewetenloze leeftijdsgenoten of misbruikende partners. Behandeling moet hierop worden aangesloten.

Implicaties

De misbruik cyclus moet worden doorbroken. Een belangrijk behandelingstarget is de rol van vroege nare ervaringen. Vroeger trauma moet eerst begrepen en verwerkt worden voordat er aan een betere toekomst gewerkt kan worden. Een mogelijke behandeling is ‘trauma-informed care’ (TIC), waarbij gekeken wordt naar de rol van traumatische gebeurtenissen in de ontwikkeling van hoog risico gedrag en de subjectieve interpretatie van trauma.

TIC houdt in het aanbieden van klinische service rekening met de prevalentie van trauma en de impact ervan. De omgeving is veilig en gericht op de cliënt, waarbij maladaptief gedrag gezien wordt als coping en overlevingsvaardigheden. Er wordt gekeken naar de betekenis die cliënten hebben gekoppeld aan traumatische ervaringen en hoe deze ervaringen hun schema’s aantasten. Het belangrijkste is dat cliënten met respect en mededogen behandeld worden.

Behandeling moet ook specifiek zijn per geslacht. Zo is trauma belangrijk in de ontwikkeling van mentale gezondheid, middelen misbruik en relatie problemen bij vrouwen. Bij vrouwen in de gevangenis moet ook aandacht besteed worden aan fundamentele benodigdheden, zoals behuizing, medische en mentale gezondheidszorg en steunsystemen. Ook belangrijk in de behandeling van vrouwen is de relationele component, zoals empathie. Doordat de vroege familie omgeving waarschijnlijk geen veilig relaties bood, moet binnen de therapie geleerd worden beschermende relaties aan te gaan. Vooral bij vrouwen zijn emotionele verbindingen belangrijk.

Confrontatie lijkt niet te werken, omdat het kan leiden tot schaamte, herhaling van traumatische ervaringen en maladaptieve coping strategieën. Wat beter werkt is de focus op competenties en het promoten van zelfvertrouwen. TIC kan makkelijk worden toegevoegd aan andere behandelingen, zoals cognitieve gedragstherapie. Door het ontwikkelen van een niet-bedreigende omgeving kunnen nieuwe vaardigheden geleerd en geoefend worden. Door TIC ontwikkelen cliënten zelf observatie vaardigheden om hun zelf regulatie te verbeteren. Hierdoor worden ook nieuwe neurale paden in het brein aangemaakt.

Het beleid in Amerika is zo ingesteld dat er vooral gefocust wordt op straffen en managen van overtreders, en niet zo zeer op preventie strategieën. Echter weten we dat vooral kinderen die vroege mishandeling hebben meegemaakt vaak criminele overtreders worden. Daarom zouden preventie programma’s bij families die risico lopen moeten worden gebruikt. Echter is dit het eerste wat eruit vliegt als er een tekort aan geld is.

Limitaties en toekomstig onderzoek

Het huidige onderzoek had maar een kleine steekproefgrootte, waardoor generalisatie lastig is. Bovendien gaat het alleen om vrouwelijke overtreders die behandeld worden, en niet om overtreders die niet gevangen of veroordeeld zijn. Ook is er alleen gekeken naar nare ervaringen in de kindertijd en niet naar die in volwassenheid. Hier moet bij toekomstig onderzoek ook naar gekeken worden. Als laatste blijft de vraag of zelf gerapporteerde data betrouwbaar genoeg is, zonder sociaal wenselijke antwoorden. Bovendien kunnen mensen ervaringen vergeten zijn, ontkennen of minimaliseren. In de toekomst moet gekeken worden naar de relatie tussen ACE scores en volwassen uitkomsten en naar de rol van TIC in behandeling.

Introductie

Gesteld wordt dat kindermishandeling geweldsdelicten door jongeren voorspelt.

• Er is echter weinig bekend over de onderliggende mechanismen en kenmerken van de dader.
• In deze studie probeert men daar meer over te weten te komen.

Onderzoek heeft aangetoond dat kindermishandeling kan leiden tot geweldsdelicten bij jongeren.

• Dit geldt niet alleen voor fysieke mishandeling, maar ook voor bijvoorbeeld seksueel misbruik en verwaarlozing.
  • De meeste kinderen die mishandeld zijn, worden echter niet gewelddadig later.
• Mechanismen die een rol spelen bij latere geweldsdelicten zijn onder andere spanning, sociale leertheorieën en sociale controle.
• Kindermishandeling kan via negatieve school- en gezinsprocessen, negatieve verhoudingen tot leeftijdsgenoten en emotionele-gedragsproblemen tot geweld leiden.

Er zijn echter verschillende beperkingen in de studie naar de slachtoffer-dadercyclus:

1. Veel studies hebben onderzoek gedaan vanuit de theorie.
2. Er zijn maar weinig prospectieve onderzoeken gedaan en veel retrospectief onderzoek, wat voor een bias kan zorgen.
3. Er is wel onderzoek gedaan naar kindermishandeling en geweld in de adolescentie, maar niet naar geweld in de volwassenheid als gevolg van kindermishandeling.
4. In veel onderzoeken gebruikgemaakt van slechts een paar variabelen, terwijl er veel factoren zijn die kindermishandeling en geweldsdelicten aan elkaar relateren.
5. Weinig studies gedaan naar de verschillen in geslacht en de slachtoffer-dadercyclus en zijn de meeste studies gericht op mannen.

Als laatste is in weinig onderzoeken gekeken naar de invloed van mensen uit lage inkomensgroepen of minderheidsgroepen. Om deze beperkingen op te lossen, zijn in deze studie de volgende onderzoeksvragen gesteld:

1. Voorspelt kindermishandeling (bij kinderen van 0-11 jaar) significant het aantal geweldsdelicten bij volwassenen (18-26 jaar) en bij jongeren/volwassenen (12 tot 26 jaar)?
2. Blijft de relatie kindermishandeling-geweldsdelict bestaan als gecontroleerd is voor geslacht?
3. Verklaren theoretische mechanismen de relatie tussen kindermishandeling en later geweld bij mannen en vrouwen?

Getest worden: Internaliserend en externaliserend gedrag, instabiliteit van de omgeving en sociale beperkingen.

Review van de literatuur

Onderzoeksvraag 1: Hoofdeffect

• Zowel fysieke kindermishandeling als kindermishandeling in het algemeen voorspellen significant geweldsdelicten bij jongeren.
• Ook is gebleken dat het als kind ervaren van seksueel misbruik, fysieke mishandeling en blootstelling aan partnergeweld de kans verhoogt op het plegen van partnergeweld in de volwassenheid.
• Kindermishandeling werd ook geassocieerd met algemeen gewelddadig gedrag in de volwassenheid.
  • Kindermishandeling die tot en met het 11e levensjaar plaatsvond was geen significante voorspeller van gewelddadig gedrag in de volwassenheid, kindermishandeling die tussen het 12e en 17e levensjaar plaatsvond wel.
  • Kindermishandeling (0-11 jaar) lijkt wel significant samen te hangen met geweldsdelicten in de jeugd en arrestaties voor geweldsdelicten in de jeugd of volwassenheid.

Onderzoeksvraag 2: Het effect van geslacht

• Voor mannen en vrouwen zijn verschillende theorieën opgesteld met betrekking tot de dader-slachtoffercyclus.
• Zo suggereerde Howell (2003) dat vrouwen vatbaarder zijn voor deze cyclus dan mannen.
  • Dit zou te wijten zijn aan het feit dat kindermishandeling een meer uitgesproken criminogene invloed op meisjes heeft, omdat meisjes het binnen een sociale context ervaren die gekenmerkt wordt door langdurig seksisme, wat hen een grotere kwetsbaarheid geeft voor aanhoudende beledigingen en vervolgens antisociaal gedrag.
  • Er is geen eenduidig bewijs met betrekking tot deze theorie.
• Wel is in een studie gevonden dat na fysiek misbruik meisjes na 5 jaar significant vaker in aanraking waren gekomen met justitie dan jongens.
  • Echter, dit verschil werd niet in alle studies gevonden.

Onderzoeksvraag 3: Het mediërende effect

• Er zijn nog geen studies die een mediërende rol van mishandeling en geweld hebben gevonden gedrag kan gewelddadig gedrag als gevolg hebben.
• De sociale leertheorie benadrukt dat als gevolg van kindermishandeling of verwaarlozing vaak antisociaal gedrag ten opzichte van leeftijdsgenoten ontstaat.

Discussie

Uit prospectief onderzoek is gebleken dat kindermishandeling geassocieerd wordt met geweldsdelicten in de adolescentie en in de vroege volwassenheid.

• Slachtoffers van mishandeling hebben een grotere kans om vervolgd te worden voor geweldsdelicten met en geweldsdelicten zonder gebruik van wapens.
• De link tussen kindermishandeling en geweld geldt zowel voor mannen als vrouwen, hoewel significant meer mannen dan vrouwen een geweldsdelict pleegden.

Bij mannen spelen externaliserend gedrag in de kindertijd, slechte relaties met leeftijdsgenoten in de adolescentie en instabiliteit van de omgeving een mediërende rol bij geweldsdelicten.

Bij vrouwen medieert externaliserend gedrag gedeeltelijk tussen kindermishandeling en geweldsdelicten, terwijl internaliserend gedrag een suppressor lijkt te zijn van het verband slachtoffer-dader.

Instabiliteit op school en thuis was alleen voor mannen een significante voorspeller in de volwassenheid, voor vrouwen was het geen voorspeller.

Meisjes lieten minder externaliserend gedrag zien dan jongens en als ze dit lieten zien, was het gemiddeld later dan jongens, die vaak snel na mishandeling externaliserend gedrag vertoonden.

• Deze verschillen kunnen te wijten zijn aan verschillen in neurobiologische ontwikkeling en aan verschillen in sociale verwerking.
• Externaliserend gedrag bij adolescente meisjes leidt vaker tot geweld, terwijl internaliserend gedrag bij adolescente meisjes beschermt tegen gewelddadig gedrag.

Samenvattend kunnen we stellen dat de mechanismen die van kindermishandeling tot geweld leiden bij jongens beter verklaard zijn dan bij meisjes. Voor de mechanismen bij meisjes is dan ook nog meer onderzoek nodig.

Implicaties

Deze resultaten geven het belang aan van een interventie na kindermishandeling om geweld in de toekomst te voorkomen.

• Daarbij is het van belang dat voor mannen en vrouwen andere interventies georganiseerd worden, omdat er bij de link van kindermishandeling-geweldsdelict een ander mechanisme in werking is.
• Zo zouden mannen meer baat hebben bij regulatietraining voor gedrag en emoties en sociale vaardigheidstraining.
• Ook wordt gepleit voor meer interdisciplinaire samenwerking, zodat interventieprogramma’s verbeterd kunnen worden en jongeren effectiever behandeld kunnen worden.

Dit is een samenvatting van het artikel Topizes, J., Mersky, J.P., Reynolds, A.J. (2012). From child maltreatment to violent offending: An examination of mixed-gender and gender-specific models, voorgeschreven literatuur bij week 7 bij het vak Forensische Aspecten van Kindermishandeling aan de Universiteit Leiden. Deze samenvatting komt oorspronkelijk van JoHo uit 2021.