Join with a free account for more service, or become a member for full access to exclusives and extra support of WorldSupporter >>
Casus
Werknemers van NS voeren onder verantwoordelijkheid en leiding van de vakbonden collectieve acties, zoals stiptheidsacties, langzaamaanacties en werkonderbrekingen van korte duur. Met de acties willen de vakbonden voorkomen dat de minister van Sociale Zaken gaat ingrijpen in de collectieve onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden voor onder andere het NS personeel.
Het voeren van collectieve onderhandelingen is in die sector gebruikelijk.
Hoewel NS personeel niet in overheidsdienst is, is de minister bevoegd om in te grijpen in de collectieve onderhandelingen. De NS dagvaardt de vakbonden en eist stopzetting van de acties.
Rechtsvraag
Toepassing, reikwijdte en uitleg art. 6 lid 4 Europees Sociaal Handvest (ESH)?
Hoge Raad
Art. 6 lid 4 ESH heeft op grond van art. 93 Grondwet rechtstreekse werking. Hierdoor kan de Nederlandse rechter collectieve acties toetsen aan dit artikel.
Art. 6 lid 4 ESH heeft in principe alleen betrekking op de collectieve actie die zich niet alleen keert tegen maar ook richt tot de werkgever. Met "zich richten tot de werkgever" wordt hier bedoeld dat de actie beoogt om de werkgever onder druk te zetten. Met "zich keren tegen de werkgever" wordt hier bedoeld dat de actie de werkgever schade toebrengt.
Voor een uitzondering hierop is onder andere plaats indien de actie zich richt tot de overheid (die niet de werkgever is) die bevoegd is en wil ingrijpen in collectieve onderhandelingen, terwijl collectieve onderhandelingen hier gebruikelijk zijn.
De werkgever tegen wie de actie zich keert maar niet richt, kan worden beschouwd als een derde in de zin van art. 31 ESH.
Zijn rechten op grond van art. 31 (geen schade hoeven te lijden) kunnen de uitoefening van het stakingsrecht ex art. 6 lid 4 beperken.
Toch is de NS hier geen derde in de zin van art. 31 ESH.
Dat komt omdat de salarissen van het NS personeel geheel of in belangrijke mate direct of indirect ten laste komen van de collectieve middelen. Hierdoor kan de overheid op één lijn worden gesteld met de werkgever, zodat de acties van het personeel zich hier richten tot de "werkgever".
Art. 6 lid 4 ESH heeft alleen betrekking op belangengeschillen, niet ook op rechtsgeschillen. Maar: als de uitoefening van het recht op collectief onderhandelen wordt belemmerd, dan is sprake van een belangengeschil.
Art. 6 lid 4 ESH heeft niet alleen betrekking op werkstakingen, maar ook op stiptheidsacties, langzaam-aan-acties en korte werkonderbrekingen.
Een werkstaking mag de werkgever beantwoorden met stopzetting van loon. Welk antwoord de werkgever mag geven op andere actiemiddelen, is onzeker. Gaat hij te ver in zijn reactie (houdt hij teveel loon in), dan kan hij door de rechter veroordeeld worden. Daarom verstoren dergelijke actiemiddelen het evenwicht tussen werknemer en werkgever.
Met dit werkgeversbelang kan de rechter bij toetsing aan art. 6 lid 4 ESH geen rekening houden. Hij kan hiermee wel rekening houden bij toetsing aan de vraag of de vakbonden in redelijkheid tot die acties hebben kunnen besluiten. Dit is een nationaalrechtelijk toet-singscriterium waarbij ook art. 31 ESH van betekenis is.
Bij de uitvoering van de collectieve acties mag niet de zwaarwegende procedureregel worden geschonden. Die regel houdt in dat de vakbonden de NS in de gelegenheid moeten hebben gesteld om zoveel als binnen de grenzen van de gekozen actievorm mogelijk is de belangen van het reizende publiek en van de belanghebbenden bij het goederenvervoer te beschermen en onnodige bedrijfsschade te voorkomen.
Commentaar
Ad 2. De politieke staking valt volgens de HR niet onder art. 6 lid 4 ESH, maar een staking die zich tegen de overheid richt is niet ipso facto een politieke staking. Een actie gericht tegen de overheid is namelijk geen politieke staking indien zij zich richt tegen (bevoegde) overheidsbemoeienis met de collectieve onderhandelingen. In andere gevallen kunnen onder omstandigheden buiten art. 6 lid 4 ESH om acties gericht tegen de overheid op bescherming van de rechter rekenen.
Dat is het geval wanneer algemene belangen of zedelijke beginselen in hoge mate door de staking worden gediend (Panhonlibco HR 15-01-1960, NJ `60, 84).
Ad 6. Bij een staking hoeft de werkgever op grond van art. 7:627 en 628 geen loon uit te betalen aan stakers en werkwilligen. Aan werknemers die van andere actiemiddelen gebruik maken, mag de werkgever minder loon uitbetalen.
Onzeker is hoeveel minder. Dit recht van de werkgever moet niet verward worden met een ander recht van de werkgever, namelijk uitsluiting (lock-out). Verschillen zijn dat (a) uitsluiting ook mogelijk is voor werknemers van bedrijfsonderdelen waar geen actie wordt gevoerd en (b) uitsluiting impliceert geen (enkele) beloning voor werknemer en geen toegang tot het werk.
Arresten en jurisprudentie
- Arresten en jurisprudentie : waar vind je meer uittreksels en samenvattingen op WorldSupporter?
- Arresten en jurisprudentie: hoe kan je ze lezen, begrijpen en bestuderen?
- Arrestsamenvattingen: waar vind je per vakgebied arresten verzameld op WorldSupporter?
Samenvattingen en studiehulp
Studie in het buitenland
- Recht & Bestuur: opleiding tot studeren in het buitenland
- Juridische en bestuurlijke vaardigheden: leren of versterken
Vacatures en Stage in het buitenland
Een ieder verbindende verdragsbepalingen Bundel: Verzamelde samenvattingen van arresten en artikelen
- Spoorwegstaking - Arrest
- Het spoorwegstakingsarrest: actueel of achterhaald?
- Rookverbod kleine cafés - Arrest
- Huwelijkstoestemming - Arrest
- Grenstractaat Aken - Arrest
- Van Gend & Loos - HvJ EU - 1963 - Arrest
- Eigen bijdrage kraamzorg, CRvB 29 mei 1996, AB 1996, 501 - Arrest
- Vzr. Rb. Midden-Nederland 30 december 2014 Brink’s/FNV Bondgenoten - Arrest
- ECHR, case 24833/94, Matthews v. United Kingdom - Arrest
- Bouterse - Arrest
- HR 1 juni 2012, Geert Wilders tegen de Nederlandse Staat (ESM-verdrag) - Arrest
- Maatregelen tegen SGP - Arrest
- NS - Arrest
- Collectieve acties bij de NS HR 30-05-1986 - Arrest
- NS/Vervoersbonden (stakingsarrest) - Arrest
- 1 of 1921
- next ›
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
Online access to all summaries, study notes en practice exams
- Check out: Register with JoHo WorldSupporter: starting page (EN)
- Check out: Aanmelden bij JoHo WorldSupporter - startpagina (NL)
How and why would you use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?
- For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
- For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
- For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
- For compiling your own materials and contributions with relevant study help
- For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.
Using and finding summaries, study notes and practice exams on JoHo WorldSupporter
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
- Use the menu above every page to go to one of the main starting pages
- Starting pages: for some fields of study and some university curricula editors have created (start) magazines where customised selections of summaries are put together to smoothen navigation. When you have found a magazine of your likings, add that page to your favorites so you can easily go to that starting point directly from your profile during future visits. Below you will find some start magazines per field of study
- Use the topics and taxonomy terms
- The topics and taxonomy of the study and working fields gives you insight in the amount of summaries that are tagged by authors on specific subjects. This type of navigation can help find summaries that you could have missed when just using the search tools. Tags are organised per field of study and per study institution. Note: not all content is tagged thoroughly, so when this approach doesn't give the results you were looking for, please check the search tool as back up
- Check or follow your (study) organizations:
- by checking or using your study organizations you are likely to discover all relevant study materials.
- this option is only available trough partner organizations
- Check or follow authors or other WorldSupporters
- by following individual users, authors you are likely to discover more relevant study materials.
- Use the Search tools
- 'Quick & Easy'- not very elegant but the fastest way to find a specific summary of a book or study assistance with a specific course or subject.
- The search tool is also available at the bottom of most pages
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
- Check out: Why and how to add a WorldSupporter contributions
- JoHo members: JoHo WorldSupporter members can share content directly and have access to all content: Join JoHo and become a JoHo member
- Non-members: When you are not a member you do not have full access, but if you want to share your own content with others you can fill out the contact form
Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance
Field of study
- All studies for summaries, study assistance and working fields
- Communication & Media sciences
- Corporate & Organizational Sciences
- Cultural Studies & Humanities
- Economy & Economical sciences
- Education & Pedagogic Sciences
- Health & Medical Sciences
- IT & Exact sciences
- Law & Justice
- Nature & Environmental Sciences
- Psychology & Behavioral Sciences
- Public Administration & Social Sciences
- Science & Research
- Technical Sciences
Add new contribution