Intracranieel: tumor in het hoofd. Valt op te delen in:

• Primaire hersentumoren: ontstaan uit hersenweefsel zelf, hersenzenuwen, hypofyse of hersenvliezen
• Secundaire hersentumoren: uitzaaiingen (metastasen) van primaire tumoren

Extracranieel: tumoren elders in het lichaam.

Soorten intracraniële tumoren: meningeoom (vanuit hersenvliezen) en gliomen (astrocytomen, oligodendrogliomen & glioblastomen).

Graad 1&2 tumoren zijn laaggradig (langzaam groeiend), graad 3&4 zijn hooggradig (snelgroeiend). Een laaggradige tumor wordt uiteindelijk vaak een hooggradige tumor.

Er is een steeds langere overleving door verbeterde behandelmethoden. Dit maakt ook dat er veel aandacht moet zijn van cognitie.

Cognitieve stoornissen bij intracraniële tumoren kunnen ontstaan door:

• Tumor en oedeem
• Neurochirurgische interventie
• Epilepsie (tumorgerelateerd)
• Behandeling, medicatie
• Psychische gesteldheid

Cognitieve stoornissen komen heel veel voor. Uit een studie blijkt dat 60% al in minstens 1 cognitieve domein een stoornis had, voordat er enige behandeling heeft plaatsgevonden. De mensen met een hooggradige tumor hadden dit vaker dan de mensen met een laaggradige tumor.  Na een wakkere hersenoperatie gaat vooral de psychometrische snelheid achteruit.

De eerste symptomen van een hersentumor is vaak een epileptische aanval. Maar dit kunnen ook cognitieve stoornissen zijn, bijvoorbeeld krachtsvermindering, verminderde sensibiliteit, verhoogde intracraniële druk en daardoor neurologische uitval.

De eerste stap is beeldvorming. Bij een ruimte innemend proces (RIP) weet je dat er iets zit, maar nog niet wat.

Cognitieve beschadiging kan effect hebben op het functioneren van een verder gelegen gebied.

Corticosteroïden worden gebruikt om de intracraniële druk te verlagen. Levert vaak veel op, maar er zitten wel veel bijwerkingen aan vast. Door de verminderde druk is er vaak een positieve opklaring van de cognitieve klachten.

Daarna kan hersenoperatie een stap zijn. Tijdens het opereren kan je de histologische diagnose stellen, en de symptomen verlichten en levensverlenging door massareductie.

Als de tumor in een eloquent gebied zit: wakkere hersenoperatie!

Cushing: grondlegger van de neurochirurgie.

Penfield: eerste die met behulp van elektrische stimulatie verschillende cognitieve functies in kaart bracht.

Wat zijn de voordelen van een hersenoperatie? Uit onderzoek blijkt dat de overleving beter is na een hersenoperatie en radiotherapie dan na alleen radiotherapie. Als je mensen wakker opereert kan je vaak meer weghalen van de tumor, en is de uiteindelijke uitval minder.

Wat is de rol van de klinisch neuropsycholoog bij een wakkere craniotomie?:

Pre-operatief: neuropsychologisch onderzoek en uitleg geven over de procedure.

Tijdens de operatie: cognitieve monitoring (met elektrische pen) en coaching.

Post-operatief: neuropsychologisch onderzoek en indien nodig psychologische behandeling.

Cognitieve monitoring tijdens de operatie bestaat uit:

• Taal
• Executieve functies
• Werkgeheugen
• Motoriek

De tests tijdens de operatie moeten:

• Een goede baseline meting kunnen geven
• Duidelijke antwoorden vragen
• Een beperkte testtijd hebben
• Veel vergelijkbare trials hebben
• Uitvoerbaar zijn tijdens de operatie.

Er zijn veel meer testen nodig die af te nemen zijn tijdens een wakkere hersenoperatie. Nu zijn er alleen voor taal veel taken.

Je vergelijkt tijdens een operatie een patiënt met zijn eigen functioneren pre-operatief. De normgegevens zijn hier minder belangrijk.

Psychologische begeleiding na een operatie bestaat uit:

• Acceptatie/verwerking
• Leren omgaan met de beperkte levensduur
• Stemming/angst (door de situatie of door de locatie van de tumor)
• Vermoeidheid
• Begeleiding systeem

Na de operatie wordt de PA uitslag gegeven, en wordt een verder behandeltraject besproken/gestart. Ook moet er post-operatief neuropsychologisch onderzoek worden verricht.

Vragen? Laat het vooral hieronder weten en ik probeer ze te beantwoorden!

Vond je deze samenvatting interessant en wil je op de hoogte blijven van mijn nieuwe bijdragen? Volg dan snel mijn Worldsupporter account! Dit kan door rechts naast deze samenvatting op '+ Follow' te klikken! Wordt erg gewaardeerd :)