Hoorcollege week 2 verbintenissenrecht

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?

Beginselen van het contractenrecht:

1. Contractvrijheid: je hebt de vrijheid om te contracteren (of niet). Uit het arrest CBB/JPO volgt dat je vrij bent om van de onderhandelingstafel weg te lopen. Je hebt ook de vrijheid om te beslissen met wie en waarover je contracteert. Dit vloeit voort uit de partijautonomie. 
2. Consensualisme: de vorm die aan de relatie gegeven wordt is minder van belang. Verklaring kan in beginsel vormvrij geschieden. 
3. Verbindende kracht van de overeenkomst: contractvrijheid houdt op als er een contract wordt gesloten. Je moet je houden aan de verplichtingen die voortvloeien uit de overeenkomst. Welke verplichtingen hieruit voortvloeien wordt bepaald op grond van art. 6:248 lid 1.

Begrenzing inhoudelijke contractvrijheid:

Vuistregel is dat nietigheden niet verder strekken nodig (zie beginsel van contractvrijheid).

Hier wordt veel aan de rechter overgelaten, omdat art. 3:40 algemene bewoordingen bevat. 

Wanneer art. 3:40 van toepassing is, moet je altijd beginnen met het tweede lid (lid 3 hoort bij lid 2). 

Lid 2 stelt dat het aangaan van de overeenkomst nietig is.

Lid 1 stelt dat een verboden inhoud of verboden strekking nietig is (wanneer dit ook in strijd is met de openbare orde en goede zeden).

Art 3:40 lid 2 is van toepassing wanneer het aangaan van de rechtshandeling is strijd is met een dwingende wetsbepaling. Lid 2 is alleen dan van toepassing wanneer het gaat om een wet in formele zin, een dwingende wetsbepaling en waarin het verrichten van de overeenkomst strafbaar is.

Het rechtsgevolg kan verschillen:

-    Nietigheid

-    Vernietigbaarheid (bescherming van één van partijen)

-     Geldigheid (lid 3)

Art. 3:40 lid 1 is van toepassing wanneer de inhoud of strekking in strijd is met de wet. Inhoud ziet op de prestatie die moet worden verricht. Als de prestatie in strijd is met de goede zeden of de openbare orde dan is de rechtshandeling nietig.De strekking ziet op de wederzijds kenbare motieven. 

Rechtsgevolg is nietig wanneer de inhoud of strekking in strijd is met de wet, maar op grond an art. 3:40 lid 1 moet dit ook in strijd zijn met de goede zeden en openbare orde (arrest Esmil/Mediq). De Hoge Raad formuleerde in dit arrest bepaalde gezichtspunten om te kunnen beoordelen of iets ook in strijd is met de goede zeden of openbare orde. ‘Een bij wet verboden prestatie levert niet automatisch verboden strekking van de overeenkomst op, maar hangt af van gezichtspunten:

- Welke belangen worden door de geschonden regel beschermd?

- Worden door de inbreuk op de regel fundamentele beginselen geschonden?

- Waren partijen zich van de inbreuk op de regel bewust?

- Voorziet de regel in een sanctie?’

Het rechtsgevolg van een geslaagd beroep op art. 3:40 lid 1 kan enkel nietigheid zijn.

Inhoud van de overeenkomst:

Welke rechtsgevolgen brengt de overeenkomst met zich mee? Uitgangspunt is art. 6:248 lid 1.

De meeste overeenkomsten regelen alleen het noodzakelijke. Zij regelen meestal enkel de essentie van de overeenkomsten.

Stap 1: eerst kijken naar wat partijen zelf hebben afgesproken, dit volgt ook uit art. 6:248 lid 1. Wat voor rechtsgevolgen hebben zij beoogd?Uitganspunt hierbij is de Haviltexnorm. Deze norm is van toepassing bij 2 contractspartijen, die met elkaar hebben gecontracteerd, waarin de partijen over een bepaling verschillen van mening over de betekenis.Het wordt lastiger als iets moet worden uitgelegd wanneer 1 of beide partijen niet betrokken waren bij het maken van de invulling. Dit is in het geval van de CAO-norm(zie arrest DSM/FOX).

Stap 2: aanvulling voor wat partijen niet hebben afgesproken (aard van de overeenkomst, enz).

Beroep op contractuele bepaling naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar (6:248 lid 2 BW)? Voorbeeld hiervan is in het geval van rechtsverwerking. Dit speelt in situaties waarin partijen een overeenkomst hebben gehad, waaruit rechten en aanspraken voortvloeien. Op welk moment kan de wederpartij aanvoeren dat iemand zijn recht heeft verwerkt? De Hoge Raad voert 2 gronden aan: 1)Gerechtvaardigd vertrouwen bij schuldenaar dat geen aanspraak volgt, of 2) Positie schuldenaar onredelijk benadeeld of verzwaard als toch aanspraak (arrestVan den Bos/Provincial). 

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Er zijn geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Overheid begon eind negentiende eeuw en begin twintigste eeuw in te grijpen (na industrialisatie). Paternalisme (vader): overheid stelde dwingende regels op.

Fraternalisme (broer): de overheid trok zich weer iets meer terug, maar wees erop dat de partijen rekening met elkaar moesten houden. 

Waar staan we nu? Langzamerhand een opschuiving naar het paternalisme. Dit komt ondere andere door invloeden uit Europa en de zwakke groep consumenten. De overheid probeert weer steeds meer op de consumenten te beschermen. Daarbij komt de discussie over klimaat, mensen moeten het gedrag aanpassen, als dit niet vrijwillig gebeurt, meer regelgeving over de vrijheid van contracten sluiten. Vrijblijvende adviezen zouden kunnen worden vastgelegd in dwingende regelgeving (niet iets nieuws kopen, maar iets laten repareren).

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er zijn geen opmerkingen gemaakt met betrekking tot het tentamen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?

Er worden geen vragen behandeld die gesteld zouden kunnen worden op het tentamen.