Sheetnotes hoorcolleges Inleiding Sociaal Recht - RUG 2017/2018

Deze sheetnotes zijn gebaseerd op: Hoorcollegeaantekeningen Inleiding Sociaal Recht - RUG 2016/2017

Week 1

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De onderwerpen, besproken door prof. dr. S.S.M. Peters en G. Vonk, zijn grotendeels hetzelfde gebleven, maar soms aangevuld. De volgende onderwerpen worden in 17/18 behandeld die niet in 16/17 voorkwamen:

  • Deelgebieden arbeidsrecht: in welke deelgebieden zien we de beschermings- en ordeningsfunctie vooral.

  • Bronnen arbeidsrecht.

  • Definitie van sociale zekerheid: ‘regelingen die inkomensbescherming bieden tegen sociale risico’s of bij behoeftigheid’.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

• Het enige onderwerp dat voorkomt in het hoorcollege, maar niet precies in de literatuur, is de eigen conclusie van docent uit de Nederlandse jurisprudentie over het element ‘partijbedoeling’ uit art. 7:610 BW:

  • De partijbedoeling is vooral relevant in de situatie dat de rechtsverhouding trekken vertoont van zowel een arbeidsovereenkomst als van een andere overeenkomst. Als de feitelijke rechtsverhouding tussen partijen echter heel anders is dan wat partijen op papier hebben gezet als hun bedoeling, is de partijbedoeling bijna niet relevant. Dan gaat ‘het wezen voor de schijn’. Dit volgt uit het Gouden Kooi-arrest.

  • Als de partijbedoeling en de feitelijke uitvoering uiteen lopen, kan de uitvoering van de overeenkomst niet strekken ter interpretatie van de bedoeling. Wezen gaat dus weer voor de schijn. Dit volgt uit het Beurspromovendi UvA-arrest.

• De docent geeft daarnaast extra voorbeelden, namelijk:

  • ‘Rana Plaza drama’ in Bangladesh en ‘Gebruik Noord-Koreaanse slaven bij bouw Nederlandse schepen: nog steeds confrontaties met slechte arbeidsomstandigheden.

  • Arresten Logidex, Beurspromovendi UvA, Gouden Kooi en ABVAKABO/RUG: over het element ‘arbeid’ uit art. 7:610 BW.

  • Arresten Groen/ Schroevers, Gouden Kooi en PostNL-zaken: over het element ‘gezagsverhouding’ uit art. 7:610 BW.

  • Arresten Gouden Kooi, Verzekeringspositie prostituees en Dubbele woonplaats Ned Marokko: over personele werkingssfeer.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Er worden geen recente ontwikkelingen besproken.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Ten eerste moet je gedurende de hele periode goed bedenken dat het tentamen uit meerkeuzevragen bestaat.

• De jurisprudentie is bij dit vak erg belangrijk, want het wordt uitgebreid in de hoorcolleges aan de orde gebracht. Vooral de conclusie van de docent over de Nederlandse jurisprudentie is van belang, want hieruit blijkt wat zij belangrijk vindt.

• Schema’s uit de hoofdstukken 1 en 2 van het boekje ‘Socialezekerheidsrecht in kort bestek’.

• Zelfstudie is ook een belangrijk onderdeel van dit vak. Denk daarom niet dat de onderwerpen die niet in de hoorcolleges zijn besproken niet belangrijk zijn.

Week 2

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De onderwerpen, besproken door mr. G.R. Oldenhuis en mr. dr. C.P. Robben, zijn grotendeels hetzelfde gebleven, maar soms aangevuld. Hoorcollege 2A van dit jaar, is vergelijkbaar met hoorcollege 3B van vorig jaar. Hoorcollege 2B van dit jaar is te vergelijken met hoorcollege 6B van vorig jaar. De volgende onderwerpen worden in 17/18 behandeld die niet in 16/17 voorkwamen:

  • Vormen van medezeggenschap: over vakbonden.

  • Ontwikkelingen van de WOR (Wet op de Ondernemingsraden): o.a. over 1950, 1971, 1981, 1995, 2013.

  • Definities uit art. 1 WOR: o.a. over onderneming, ondernemer en bestuurder.

  • Instelling medezeggenschapsorganen: o.a. over ondernemingsraad (or), personeelsvertegenwoordiging, personeelsvergadering, gemeenschappelijke or (GEMOR), groepsondernemingsraad (GOR) , centrale or (COR).

  • Loonbegrip Wet minimumloon: verschil met civielrechtelijk loonbegrip.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

• Er worden geen onderwerpen besproken die niet voorkomen in de literatuur.

• De docent geeft daarnaast extra voorbeelden, namelijk:

  • Arrest NS reizigers, ‘Tjoapack’: over verhouding tussen OR, GOR en COR.

  • Arrest Linge-ziekenhuis: over sancties voor schending van het adviesrecht.

  • Chelbi/ Klene: over vordering tot loondoorbetaling en tewerkstelling.

  • Van der Gulik/ Vissers: over risicoverdeling bij schorsing.

  • Wielemaker/ De Schelde: over risicoverdeling bij staking.

  • MAK/ SGBO: over risicoverdeling bij situatieve arbeidsongeschiktheid.

  • Werkneemster/ Wolters: over oproepkrachten.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Art. 13 WML: in beginsel verbod op inhouding en verrekening op minimumloon. Heeft te maken met Wet Aanpak Schijnconstructies (uit 2016).

• Art. 12 lid 6 WML: over stukloon. Vóór dit artikel ging men uit van uren die redelijkerwijs voor de te verrichten arbeid nodig waren, nu wordt er gekeken naar de daadwerkelijke uren die de werknemer heeft besteed aan de te verrichten arbeid.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Het is voor het tentamen belangrijk dat je de definities uit art. 1 WOR goed begrijpt. Dit is namelijk de basis waar de rest van de kennis op is gebaseerd. Zo moet je bijvoorbeeld de begrippen ‘ondernemer’ en ‘bestuurder’ goed uit elkaar houden.

Week 3

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De onderwerpen, besproken door professor Vonk, zijn grotendeels hetzelfde gebleven, maar soms aangevuld of anders uitgelegd. Hoorcollege 3B behandelt de onderwerpen van hoorcollege 5A uit 2016/17.

• De volgende onderwerpen worden in 17/18 behandeld die niet in 16/17 voorkwamen:

  • Minimumbeschermingsfunctie: van rechtvaardig arbeidsloon naar wettelijk minimumloon & van loondervingsfunctie naar minimumbehoefte functie.

  • Wet op het minimumloon: vooral over artikelen 10, 12, 14 en 15.

  • Uitleg begrip ‘sociaal minimum’: loondervings- en minimumbehoeftefunctie.

  • Enkele procedurele aspecten bij ziekte en arbeidsongeschiktheid: over bedrijfsarts, deskundigenoordeel en cumulatie van procedures bij loonsancties.

  • Artikel 7:658 BW: over aansprakelijkheid van de werkgever bij schade aan de werknemer.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

• Er worden geen onderwerpen besproken die niet voorkomen in de literatuur.

• De docent geeft daarnaast extra voorbeelden, namelijk:

  • Uitspraken ‘Onaangekondigd huisbezoek’, ‘Fraudewet onverbindend’ en ‘Aanpassing boetebesluit’ over gezamenlijke huishouding en hoogte uitkeringen.

  • Mak/ SGBO: over artikel 7:629 BW.

  • Kummeling/ Oskamp: over ‘bedongen arbeid’ bij loondoorbetaling.

  • Goldsteen/ Roeland: over de materiële werkgeversverplichtingen.

  • ‘Diefstal AH’, Dakdekkersarrest en ‘TBS-kliniek Rooijse Wissel’: over art. 7:658 BW.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Er is een nieuwe kostendelersnorm in de Participatiewet en de Anw.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• In het college werkt benadrukt dat de vereisten van de werkgeversverplichtingen zowel zijn uitgewerkt in de regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar én in UWV-Beleidsregels beoordelingskader poortwachter. Dit moet je dus ook goed onthouden voor het tentamen.

• Verder zijn de schema’s die in de PowerPoint van hoorcollege 3B staan erg belangrijk. Zie daarvoor sheet 18 en 21.

Week 4

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De onderwerpen, besproken door mr. Oldenhuis, zijn grotendeels hetzelfde gebleven, maar een enkele keer aangevuld. Het hoorcollege van week 4 is te vergelijken met hoorcollege 2B van vorig jaar. De volgende onderwerpen worden in 17/18 behandeld die niet in 16/17 voorkwamen:

  • Bijzondere regels bij opzegging tijdens proeftijd: artikelen 669 lid 7, 676 lid 1 en 671 lid 1 sub b BW.

  • Instructierecht ex art. 7:660 BW: gaat om aanwijzingen, niet om wijziging van arbeidsvoorwaarden.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

• Er worden geen onderwerpen besproken die niet voorkomen in de literatuur.

• De docent geeft daarnaast extra voorbeelden, namelijk:

  • Den Haan/ The Box Fashion: over ontspanningsmogelijkheid v/d werkgever.

  • Codfries/ ISS: over discriminatie bij toetsing proeftijdontslag.

  • Triple P/ TAP: over goed werkgeverschap bij toetsing proeftijdontslag.

  • Philips/ Oostendorp: over de schriftelijkheidseis van het concurrentiebeding.

  • ECLI:NL:RBAMS:2016:1680: over procedurele mogelijkheden werknemer bij een tijdelijk contract.

  • Stoof/ Mammoet: over de wijziging van arbeidsvoorwaarden op grond van art. 7:611 BW.

  • ECLI:NL:RBAMS:2015:899, Van der Lely/ Taxi Hofman: over wijzigingsbedingen.

3. Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Er zijn geen recente ontwikkelingen besproken.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Het geheimhoudingsbeding, het studiekostenbeding en het verbod van nevenwerkzaamheden moeten zelf worden bestudeerd. Ondanks dat ze niet in het hoorcollege voorkomen, zijn ze wel belangrijk.

• Het is belangrijk om te weten dat bij artikel 671 lid 1 sub b BW er geen instemming nodig is van de werknemer en er daarom ook geen preventieve toets van het UWV of de Kantonrechter is vereist.

• Anders dan het proeftijdbeding kan het concurrentiebeding op grond van art. 653 lid 2 BW alleen in de arbeidsovereenkomst zelf staan en dus niet in een collectieve arbeidsovereenkomst!

Week 5

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De onderwerpen, besproken door prof. mr. S.S.M. Peters, zijn grotendeels hetzelfde gebleven, maar een in enkele gevallen aangevuld. Het hoorcollege van week 5A behandelt de onderwerpen uit hoorcollege 4A van 2016/17. Hoorcollege 5B behandelt de onderwerpen uit college 4B van 2016/17.

• De volgende onderwerpen worden in 17/18 behandeld die niet in 16/17 voorkwamen:

  • Manieren waarop een arbeidsovereenkomst kan eindigen: vier manieren: opzegging (met of zonder schriftelijke instemming werknemer), ontbinding, beëindigingsovereenkomst, einde van rechtswege.

  • Verschillen tussen het oude en het nieuwe ontslagrecht: schema sheet 6.

  • Voorbeelden van opzeggingen ‘wegens’: artikelen 7:646, 648, 649 BW, art. 5 jo. 8 AWGB, art. 4 jo. 9 WGBHCZ, art. 3 Wet Flexibel Werken.

  • Sanctie bij opzegverbod: art. 681 lid 1 sub b/c en 686a.4.a BW.

  • (Additionele) billijke vergoeding: artikelen 671b.8.c, 671c.2.b, alleen bedoeld voor ‘werkelijk onrecht’.

  • Einde arbeidsovereenkomst van rechtswege: dood werknemer, tijdsverloop of ontbindende voorwaarde.

  • Ontbindingsverzoek werkgever: onder andere over art. 671b lid 1 sub c, de Ontslagregeling.

  • A- en b-grond: hoe komt de kantonrechter in beeld na een beslissing van het UWV, art. 671b lid 1 sub b en 682 lid 1 BW.

  • Reactie werknemer op een (volgens hem niet rechtsgeldig) ontslag op staande voet: art. 6.8.1.1a + loonvordering óf art. 681.1a + transitievergoedign + gefixeerde schadevergoeding.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

• Er worden geen onderwerpen besproken die niet voorkomen in de literatuur.

• De docent geeft daarnaast extra voorbeelden, namelijk:

  • Ktr. Breda 30 juni 2016, AR 2016-0728: over transitievergoedingen.

  • Ktr. Enschede 21 januari 2016, ECLI:NL:RBOVE:2016:212 (Grolsch): over de (additionele) billijke vergoeding.

  • Arrest ‘New Hairstyle’ en uitspraak ‘VPRO’: over de hoogte van billijke vergoedingen.

  • Arresten Haiziani/ Van Woerden, Sietses/ Sneek: over de beëindigingsovereenkomst.

  • ECLI:NL:RBGEL:2017:4252, Ktr. Bergen op Zoom 19 februari 2018, Ktr. Enschede 15 maar 2016, ECLI:NL:HR:2018:220: over ontbindingsverzoek van de werkgever.

  • Schoenmaker-arrest, Bagateldelict: over objectieve dringendheid reden.

  • Ktr. Dordrecht 10 januari 2018: over ontslagname op staande voet.

  • ‘Greenpeace’: over bewuste tussenpauze na drie contracten.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Wetsvoorstel WAB (die is dus nog niet ingevoerd) om toch een combinatiegrond in te voeren bij art. 7:669 lid 3 BW.

• Wetsvoorstel WAB wat betreft de ketenregeling om de tussenpoos terug te brengen naar 3 maanden bij terugkerend tijdelijk werk (bij cao) en conversie weer pas bij 36 maanden.

• Uit de rechtspraak: dat werkgever van verstoring arbeidsverhouding een verwijt kan worden gemaakt, staat niet aan ontbinding op g-grond in de weg.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Op het tentamen is het in het algemeen erg belangrijk dat je de artikelen goed leest.

• Bekijk goed de schema’s op de sheets (en in het boek), daardoor begrijp je de stof beter.

• Als een werkgever de arbeidsovereenkomst wil ontbinden, is het belangrijk dat je altijd bij art. 7:671 BW begint! Dit is een lastig artikel, dus zou ik voor het tentamen al goed bestuderen.

• Let op de vervaltermijnen van art. 7:686a lid 4 BW bij ontslag.

• Voor ontslag met dringende reden is art. 677 lid 2 BW het belangrijkste artikel, daarin staan de juridische regels. Art. 678 en 679 zijn, in tegenstelling tot wat veel studenten denken, minder belangrijk. Daar staan namelijk voorbeelden in, maar dat betekent nog niet dat er per se in zo’n geval sprake is van een dringende reden.

Week 6

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De onderwerpen, besproken door prof. dr. Vonk en prof. mr. Peters, zijn grotendeels hetzelfde gebleven, maar een in enkele gevallen aangevuld. Het hoorcollege van week 6A behandelt de onderwerpen van hoorcollege 5B van 2016/17. Hoorcollege 6B behandelt de onderwerpen van college 6A van vorig jaar.

• De volgende onderwerpen worden in 17/18 behandeld die niet in 16/17 voorkwamen:

  • Rechtsvoorwaarden Werkloosheidwet: artikelen 15 jo. 8, 16 en 17.

  • Hoogte van de werkloosheiduitkering: artikel 47 WW.

  • Verplichtingen en sancties: artikelen 24, 27, a-grond, b-grond, passende arbeid.

  • Participatiewet: artikelen 11, 15, 81, 14, 35, 38, 22a.

  • Medewerkingsverplichtingen en sancties: over directe en afgeleide arbeidsverplichtingen, sanctiesystematiek (art. 18 lid 5) en de taaleis.

  • Vormen van gebondenheid op grond van Wet cao/ AVV: zie schema sheet 15.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

• Er worden geen onderwerpen besproken die niet voorkomen in de literatuur.

• De docent geeft daarnaast extra voorbeelden, namelijk:

  • ‘Beveiligingsmedewerker Schiphol’: over de a-grond.

  • Doorwerkingsjurisprudentie naaister: over de b-grond.

  • CRvB 9 maart 2005: over passende arbeid.

  • ‘Persvoorlichter SZW: over benadelingshandeling en passende arbeid.

  • ‘De schoffelaar’, ‘Weigering maatschappelijke tegenprestatie’, ‘Het zelfverklaarde nachtmens’: over verplichte arbeid of dwangarbeid.

  • Suk/Brittania, Hop/Hom, Rode Kruis Ziekenhuis/Te Riet, Beenen/Vanduho, Bongers/KSB: over cao-recht.

  • Arresten ‘Enerco’, ‘Amsta’: over stakingsrecht.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Er worden geen recente ontwikkelingen besproken.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Wat betreft de fictieve opzegtermijnen in artikel 19 lid 3 en 4 WW, kun je het beste de tekst van het artikel letterlijk volgen en toepassen. Dan kom je er wel uit.

• In de hoorcollegeaantekeningen zelf staan ook nog enkele oefenvragen uitgewerkt.

• In het hoorcollege is niet gesproken over de uitleg van cao-bepalingen (Haviltex-norm vs. cao-norm; arrest CSM/Fox), maar dit is wel een belangrijk onderwerp.

Week 7

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• Er was deze week maar één hoorcollege. De onderwerpen, besproken door professor Vonk, zijn grotendeels hetzelfde gebleven, maar een in enkele gevallen aangevuld. Het hoorcollege van week 7A is te vergelijken met hoorcollege 2A van vorig jaar. De volgende onderwerpen worden in 17/18 behandeld die niet in 16/17 voorkwamen:

  • Motieven voor bemoeienis internationale gemeenschap: internationale grondrechtenproject, bevordering sociale bescherming, bescherming migrerende werknemers, regelen rechtsconflicten.

  • Bronnen van het internationaal sociaal recht: internationale en Europese grondrechten en normverdragen, verdragen voor regulering van grensoverschrijdende arbeid, EU-recht.

  • De internationale arbeidsorganisatie (ILO).

  • Sociaal recht van de EU: over beleid en harmonisatie van wetgeving, vrij verkeer van personen en coördinatie van wetgeving.

  • Grensoverschrijdende arbeid en detachering: arbeidsrechtelijke en socialezekerheidsrechtelijke aspecten.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

• Er worden geen onderwerpen besproken die niet voorkomen in de literatuur.

• De docent geeft daarnaast extra voorbeelden, namelijk:

  • NS-arrest, ‘Kinderen van uitgeprocedeerde vreemdelingen’, ‘Bed, bad, brood’: over doorwerking van het internationaal sociaal recht.

  • FNV/ Remak: over grensoverschrijdende arbeid.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Er zijn geen recente ontwikkelingen besproken.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Op het tentamen komt bijna altijd een vraag over detachering.

• Kijk vooral deze week goed naar de oefenvragen, dan weet je op welk niveau je deze stof moet kennen.