Universiteit van Amsterdam Colleges: Constitutioneel Recht, de Constitutie

Grondwetgevende macht

Er zijn twee constitutionele tradities:

  • revolutionaire

  • evolutionaire

Revolutionaire:

grondwet die een einde aan iets moet maken. Denk bijvoorbeeld aan het einde van een dictatuur en dergelijke. Je kan het moment aanwijzen waarop de grondwet is ontstaan. Het is de grondslag van de statelijke bouwsteen. Een voorbeeld van een land dat zo’n revolutionaire grondwet kent, is Frankrijk. De revolutionaire traditie is de dominante traditie in Europa (NL vormt één van de uitzonderingen).

Evolutionaire grondwet:

dit proces gaat meer stapsgewijs. De oorspronkelijke grondwet is lastiger aan te wijzen. Vaak is er ook geen sprake van een enkelvoudig document.

Revolutionaire constitutionele momenten’

  • Republiek der Verenigde Nederlanden

Denk aan de Unie van Utrecht en de Opstand.

  • Bataafse periode (1795-1813):

op constitutioneel vlak nogal instabiel.

  • Proclamatie van 1813. De prins van Oranje zou het soevereine staatshoofd worden, met andere woorden de vorst. Stamt de oorspronkelijke GW van Nederland uit 1814 of 1815? Deze vraag roept menig discussie op. In 1815 werd Nederland een koninkrijk. Ook 1840 valt te beschouwen als jaartal van de oorspronkelijke grondwet. Eigenlijk doet het jaartal er niet echt toe. Ook is het een signaal dat er niet echt sprake is van een revolutionaire constitutie, gezien de omstandigheid dat we geen concreet jaar kunnen aanwijzen.

Pouvoir constituant

  • Originaire: oorspronkeleijke grondwetgevende macht

  • Dérivé: afgeleide grondwetgevende macht

Bronnen constitutioneel recht

  • Statuut van het Koninkrijk

  • Verdragsbepalingen

  • Grondwet

  • Wet

  • Lagere regelgeving

  • Decentrale regelgeving

Dat sommige verdragsbepalingen voorrang verkrijgen boven bepaalde nationale regelgeving, staat in de Grondwet zelf.

Relevantie van wijzigingen tot nu toe

O.a. democratisering: 1840, 1848 ,1917, 1919 en 1922

De procedure van grondwetswijzigingen is te vinden in artikel 137 GW. We kennen een eerste lezing en een tweede lezing. Bij beide gaat het om een wetsvoorstel. Tussen de eerste en tweede lezing vindt er plaats een Kamerontbinding van de Tweede Kamer (niet van de Eerste Kamer).

Eerste lezing, oftewel ‘verklaringswet’

De wet verklaart, dat in een verandering in de GW,zoals zij die voorstelt, in overweging zal worden genomen.

Er is hier sprake van de gewone wetsprocedure. Kan ook een initiatiefwetsvoorstel zijn. Of de regering die bij de Tweede Kamer indient. Heeft de Eerste Kamer het aangenomen, dan gaat het naar de regering voor bekrachtiging. De Eerste Kamer kan het voorstel verwerpen.

Bij de tweede lezing moet de regering indienen. Er is geen amendement mogelijk, wel splitsing. Er moet gestemd worden met een 2/3 meerderheid van de stemmen die zijn uitgebracht (=gekwalificeerde meerderheid).

Na de bekendmaking van de wet worden verkiezingen gehouden. De Tweede Kamer wordt namelijk ontbonden.

Een grondwetswijziging kan op twee gronden onwettig zijn:

  • inhoudelijk (denk bij de grenzen van de grondwetgevende macht o.a. aan de bepalingen van het EVRM, het EU-recht en de waarden van een democratische rechtsstaat);

  • qua procedure die niet goed gevolgd is (denk bij de grenzen aan art. 137).

Het voorstel Halsema wat betreft art. 120, houdt in dat Halsema het niet eens is met het gegeven dat een rechter niet mag toetsen aan de Grondwet. De rechter mag namelijk wel toetsen aan verdragen. Er zijn echter nog meer redenen te noemen.

Wie bepaalt of een grondwetswijziging ongrondwettig is?

De rechter mag niet toetsen aan de GW, ook niet de grondwetsprocedure (dus ook niet de eerste- en tweede lezingswetten). De wetgever bepaalt dus eigenlijk of de grondwetswijziging wel van grondwettige aard is.

Collegejaar Collegereeks

Gebaseerd op collegejaar 2015-2016

Image

Access: 
Public

Image

Image

 

 

Contributions: posts

Help other WorldSupporters with additions, improvements and tips

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.

Image

Spotlight: topics

Check the related and most recent topics and summaries:
Institutions, jobs and organizations:
Activity abroad, study field of working area:
WorldSupporter and development goals:

Image

Check how to use summaries on WorldSupporter.org

Online access to all summaries, study notes en practice exams

How and why use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?

  • For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
  • For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
  • For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
  • For compiling your own materials and contributions with relevant study help
  • For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.

Using and finding summaries, notes and practice exams on JoHo WorldSupporter

There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.

  1. Use the summaries home pages for your study or field of study
  2. Use the check and search pages for summaries and study aids by field of study, subject or faculty
  3. Use and follow your (study) organization
    • by using your own student organization as a starting point, and continuing to follow it, easily discover which study materials are relevant to you
    • this option is only available through partner organizations
  4. Check or follow authors or other WorldSupporters
  5. Use the menu above each page to go to the main theme pages for summaries
    • Theme pages can be found for international studies as well as Dutch studies

Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?

Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance

Main summaries home pages:

Main study fields:

Main study fields NL:

Follow the author: Law Supporter
Work for WorldSupporter

Image

JoHo can really use your help!  Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Statistics
2643