Dat je kinderen hebt, wil niet zeggen dat je vrijwilligerswerk in het buitenland maar moet laten schieten. Er zijn namelijk genoeg organisaties die hele gezinnen welkom heten. Sterker nog, vrijwilligerswerk met je kinderen kan jouw vrijwilligerservaring nóg specialer maken. Met deze 7 tips ga je goed voorbereid op reis.

1. Kies voor een georganiseerde reis

Op eigen houtje voor het hele gezin vrijwilligerswerk én accommodatie vinden is geen makkie. Gelukkig zijn er organisaties die je hierbij kunnen helpen. Uiteraard kost dat iets en dat is logisch; je mag dan wel jouw tijd en energie in een project steken, maar verwacht daar niets voor terug – geen geld, geen accommodatie, geen vliegtickets.

Het is mogelijk om zelf projecten te zoeken, maar of je ze vindt is een tweede. Als gezin willen jullie het liefst samen werken en niet verdeeld worden in groepjes. Het vrijwilligerswerk dat je via organisaties vindt, is vaak alleen maar via die organisaties te regelen. Je betaalt er dus (iets meer) voor, maar je kunt er met z’n allen onbezorgd door op reis.

2. Spreek de taal

Communicatie is bij vrijwilligerswerk belangrijk. Zorg daarom dat je naar een land gaat waarvan je de taal spreekt, of waarbij de locals een taal machtig zijn die jij ook spreekt. In Azië is Engels een logische communicatievorm, maar in veel Afrikaanse landen kun je beter met Frans terecht. In Zuid-Amerika is Spaans een vereiste, of Portugees in Brazilië. Idealiter spreken je kinderen ook die vreemde taal.

3. Blijf zo lang mogelijk

Kinderen hebben leerplicht. Afhankelijk van de leeftijd van je kinderen ben je als gezin gebonden aan de schoolvakanties. Wat dat betreft is de zomervakantie het beste moment voor vrijwilligerswerk in het buitenland. Waarom? Omdat hoe langer je blijft, des te groter de impact is die je maakt. 

Als voorbeeld: het is niet de allerbeste keuze om Engelse les te geven aan kinderen of ander sociaal werk te doen wanneer je maar twee weken hebt. Werken met mensen vereist dat je een band met ze opbouwt en dat doe je niet even in twee weken. Lukt het je toch, dan kan het frustrerend zijn voor die mensen als je na zo’n korte periode weer weggaat. Ironisch genoeg wordt sociaal werk, en dan vooral het helpen organiseren van sportactiviteiten, vaak als geschikt vrijwilligerswerk voor gezinnen genoemd.

Steek je graag je handen uit te mouwen? Een school of waterputten bouwen betekent vooral hard werken. Dit ongeschoolde werk is beter geschikt voor zo’n kortere periode. Maar dan nog, verwacht niet dat jouw hulp in korte tijd veel kan veranderen.

4. Breng skills die locals niet hebben

Het geeft een heerlijk gevoel om een steentje bij te dragen. Maar voorkom dat jij werk gaat doen dat de locals ook prima kunnen doen. Als jij jouw tijd en geld weggeeft aan een project, bestaat de mogelijkheid dat een lokaal persoon zonder werk komt te zitten. Bedenk dus goed welke werkervaring of welk talent jij hebt dat ter plekke (waarschijnlijk) niet aanwezig is. Een organisatie voor vrijwilligersreizen kan je hierover adviseren.

5. Houd rekening met ziekte

Als je met z’n vieren naar een exotisch land gaat, is het vrijwel onvermijdelijk dat iemand ziek wordt. En dan hoef je niet (meteen) aan enge ziektes te denken, maar onhygiënisch bereid eten of een muggenbeet kunnen een gezinslid zomaar een week vellen. Neem hier zoveel mogelijk voorzorgsmaatregelen tegen; een goede reisverzekering afsluiten, constant je handen wassen, malariatabletten slikken, wondjes goed verzorgen, alleen water uit flesjes drinken, en ga zo maar door.

Houd voordat je gaat het nieuws over de regio in de gaten, mocht er ter plekke een epidemie zich ontwikkelen. Heeft iemand een chronische aandoening of zijn ze op een andere manier kwetsbaar, zoek dan goed uit of de risico’s te groot zijn. Kijk ook naar de aanwezige voorzieningen bij noodgevallen en hoe je snel en eenvoudig terug naar huis kan. 

6. Bereid je financieel voor

Dat je moet betalen voor je vrijwilligerswerk, al is het alleen maar voor de reis erheen, de accommodatie en de maaltijden, wist je al. Maar houd ook rekening met eventuele (financiële) tegenslagen. Als het even kan zamel je bij vrienden of familieleden geld in om ter plekke te doneren aan de organisatie waar je voor werkt. Zorg daarnaast ook dat je er bij kunt als je in het buitenland bent.

7. Koop en slaap lokaal

Niet alleen met jouw fysieke en mentale ondersteuning help je mensen op de bestemming. Ook met je portemonnee kun je verschil maken. Omdat vrijwilligersprojecten meestal in kleine en/of landelijke gemeenschappen plaatsvinden, is de kans klein dat je buitenlandse hotel- of restaurantketens tegenkomt. 

Maar hoe dan ook is het verstandig om kritisch te kijken naar de plekken waar jij je geld uitgeeft. Bij kleinschalige winkels en horecagelegenheden vloeit de winst niet weg naar buitenlandse investeerders en profiteren de locals het meest. Gebruik het liefst de lokale munteenheid en betaal in cash. 

Als je rekening houdt met de factoren die meespelen bij reizen met kinderen en het vrijwilligerswerk waar ze aan deel kunnen nemen, zorg je voor een onvergetelijke ervaring die geen school ze kan bieden. En mocht je toch besluiten nog even te wachten, zijn er genoeg opties voor vrijwilligen in Nederland.

In het buitenland werken is een verrijking; je krijgt de kans je kennis uit te bouwen over hoe het is om te werken in een land buiten Nederland én je doet internationale praktijkervaring op in een vaak totaal andere cultuur. Dat je als vrijwilliger in het buitenland ook werkt aan diverse individuele competenties en vaardigheden wordt vaak onderbelicht. Wat steek je nu concreet op van een aantal weken of maanden werken voor een stichting of ngo in het buitenland? In hoeverre draagt het bij aan je "curriculum vitae", naast de concrete bijdrage die je levert in het project?

In dit blog licht ik drie concrete voorbeelden uit waarin vrijwilligers achteraf werd gevraagd in hoeverre ze met het vrijwilligerswerk nieuwe competenties of vaardigheden hadden opgedaan, of bestaande hadden bijgeschaafd, en zo ja welke dat waren.

Vrijwilligerswerk in het buitenland: Curaçao

• Wie: Nederlandse vrijwilligster Kim (22)
• Wat: Vier weken gewerkt bij Fundashon Amigunan di Cristo, een stichting die het leefklimaat wil verbeteren voor kansarme jongeren in de wijken Fuik, Seru Machu, Seru Grandi en Sabana Kra.
• Via wie: Wereldstage
• Bijdrage: ik wilde graag overal meedraaien en heb activiteiten gecoördineerd en begeleid die de stichting organiseert voor de jeugd, ik heb jongeren begeleid bij hun huiswerk, hééél veel broodjes voor de lunch gesmeerd, jongeren gestimuleerd bij een leesproject, samen geknutseld, muziek gemaakt en gedanst, door te sporten de kids enthousiaster gemaakt om regelmatig te bewegen
• Competenties & vaardigheden: ik heb door de vele activiteiten waar ik kon bijdragen geleerd beter te plannen, ik heb veel geleerd over samenwerken (met projectleiding en andere vrijwilligers), me professioneel op te stellen, ik heb door voor een groep te staan gewerkt aan mijn zelfvertrouwen, ik heb in de praktijk geleerd te communiceren met mensen met een andere achtergrond/cultuur en er werd veel gevraagd van mijn flexibiliteit.

Vrijwilligerswerk in het buitenland: Filippijnen

• Wie: Nederlandse vrijwilliger Hans (45)
• Wat: Twee weken gewerkt bij Wildlife in Need, een animal rescue center gericht op het voorkomen van uitsterven van diverse bedreigde diersoorten, o.a. door het beschermen van hun leefgebied, het redden van zieke of gewonde dieren en het voorkomen van (illegale) handel
• Via wie: Worldexperience Philippines
• Bijdrage: ik heb meegewerkt in het project gericht op de langstaart makaak (een apensoort). Ik werkte in de Subic Bay Freeport Zone, waar makaken onder coördinatie van het project worden vrijgelaten. Ik vond het bijzonder om met dit gedreven team van Filippijnse en internationale vrijwilligers samen te werken; ik mocht assisteren bij het vrijlaten van een makaak, ik heb geholpen met het bereiden van voedsel (de apen worden tijdelijk gevoerd volgens een afbouwschema) en heb hand- en spandiensten gericht bij diverse kluswerkzaamheden in het project.
• Competenties & vaardigheden: het samenwerken met het vrijwilligersteam was voor mij heel leerzaam, ik heb in korte tijd veel geleerd over de kansen maar ook bedreigingen van een dierenopvangproject waardoor mijn organisatiebewustzijn groeide, mijn geduld werd her en der op de proef gesteld en natuurlijk heb ik me ook redelijk moeten aanpassen aan de klimatologische omstandigheden en manier van werken in het project. 

Vrijwilligerswerk in het buitenland: Tanzania

• Wie: Nederlandse vrijwilligster Manouk (32)
• Wat: Anderhalve maand gewerkt bij een kleine kliniek in Iringa
• Via wie: Vrijwillig Wereldwijd
• Bijdrage: omdat ik een medische opleiding en werkervaring had mocht ik veel doen in deze kleine kliniek; ik heb meegeholpen bij de intake van patiënten, ik heb samen met een Tanzaniaanse collega mensen getest en behandeld die besmet waren met het HIV virus, ik heb geassisteerd bij het verstrekken van medicijnen aan patiënten die de kliniek bezochten en ik heb voorlichting gegeven over hygiëne en gezondheid in het algemeen.
• Competenties & vaardigheden: het was heel anders werken dan in het ziekenhuis waar ik in Nederland werkzaam ben. Dat vroeg bijvoorbeeld veel van mijn flexibiliteit, geduld en aanpassingsvermogen. I heb geleerd professioneel te handelen onder totaal andere omstandigheden dan in Nederland, het samenwerken met het medisch team van de kliniek vond ik heel prettig en omdat ik op zoveel plekken kon assisteren moest ik mijn eigen werkzaamheden plannen, veel meer nog dan in Nederland. Ook ben ik omgevingsbewuster geworden; de leefomstandigheden in de dorpen rondom Iringa bepalen mede de zorgvraag van de patiënten die ons bezochten.

Deel je ervaringen

• Ben jij je bewust geworden van een groei in bepaalde competenties of vaardigheden, door je vrijwilligersperiode in het buitenland?
• Heb je daar specifiek op ingezet (je project gekozen juist om bepaalde vaardigheden te verbeteren) of is dat meer onbewust gegaan?
• Op welke manier pas je hetgeen je geleerd hebt tijdens je periode in het buitenland nu toe in je werk, vrijwilligerswerk of andere activiteiten in Nederland?
• Deel je ervaringen via een reactie hieronder, of schrijf er zelf een blog over.

Meer lezen over het ontwikkelen van je talenten en vaardigheden

• Wil je meer lezen over de mogelijkheden voor jou als vrijwilliger op Curaçao, in de Filippijnen, Tanzania of een andere regio? Oriënteer je via het landenoverzicht van JoHo en maak gebruik van de keuzehulp voor vrijwilligerswerk in het buitenland.
• Benieuwd naar je eigen skills en competenties en hoe je ze inzet? Of heb je hulp nodig om te ontdekken wat je kunt en nog beter wilt kunnen?