Onderzoek aan smartphone - Arrest

Onderzoek aan smartphone (HR 04-04-2007, NJ 2017/230)

Feiten

Ten laste van de verdachte is bewezenverklaard dat hij 2886,5 gram cocaïne heeft ingevoerd. Dit is mede gebleken uit Whatsapp-gesprekken met andere betrokkenen en naar aanleiding van een onderzoek naar de toevoer van drugs via Schiphol.

De raadsman van de verdachte heeft aangevoerd dat het onderzoek aan de mobiel van zijn cliënt op grond van art. 8 EVRM onrechtmatig is geweest omdat niet alleen toegang tot verkeersgegevens maar ook tot de inhoud van communicatie en privé-informatie is verkregen. Het ophalen van de opgeslagen gegevens vormt een inbreuk op het recht op privacy, terwijl art. 94 Sv daarvoor een onvoldoende wettelijke grondslag biedt. Volgens de raadsman levert dit zo’n ernstig vormverzuim op, dat al het bewijs dat door het uitlezen van de gegevens van de smartphone is verkregen van het bewijs moet worden uitgesloten.

Het hof stelt dat alle voorwerpen die kunnen dienen om de waarheid aan het licht te brengen vatbaar zijn voor inbeslagneming. Voor de waarheidsvinding mag onderzoek worden gedaan aan inbeslaggenomen voorwerpen, waaronder computers. Er is geen reden anders te oordelen ten aanzien van de gegevens opgeslagen in een smartphone. De mobiel van de verdachte is dan ook rechtmatig in beslag genomen. Art. 94 Sv biedt een wettelijke grondslag voor het onderzoek in de smartphone van de verdachte. Ook de Whatsapp-berichten kunnen dienen tot het bewijs en er is geen sprake van een vormverzuim.

Het middel klaagt dat het hof bij de verwerping van het verweer dat het onderzoek aan de smartphone van de verdachte onrechtmatig was ten onrechte heeft geoordeeld dat art. 94 Sv een voldoende wettelijke grondslag vormt voor het onderzoek in de inbeslaggenomen smartphone van de verdachte.

Hoge Raad

Voor de waarheidsvinding mag ook onderzoek worden verricht aan inbeslaggenomen smartphones om zo gegevens voor het strafrechtelijk onderzoek ter beschikking te krijgen.

Als de met het onderzoek samenhangende inbreuk op de persoonlijke levenssfeer als beperkt kan worden beschouwd, biedt de bevoegdheid van opsporingsambtenaren daarvoor voldoende legitimatie (art. 94, 95 en 96 Sv). Als het onderzoek zo verstrekkend is dat een min of meer compleet beeld is verkregen van bepaalde aspecten van het persoonlijk leven van de gebruiker van de gegevensdrager, kan dat onderzoek jegens hem onrechtmatig zijn.

De Hoge Raad stelt dat het hof had moeten beoordelen of ten aanzien van de smartphone en het vastleggen van de daarin opgeslagen gegevens sprake is van meer dan een beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de verdachte. Als het hof stelt dat (volledig) inzicht is verkregen in contacten, oproepen, berichten en foto's dan ontstaat daardoor het vermoeden dat een meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer is gemaakt. In dat geval zal het op grond van art. 359a Sv moeten beoordelen of aan het ontbreken van een wettelijke legitimatie enig rechtsgevolg moet worden verbonden en, zo ja, welk rechtsgevolg dan in aanmerking komt.

Verder kan het onderzoek ook worden verricht door een officier van justitie of de rechter-commissaris. Dit biedt een toereikende grondslag voor onderzoek aan inbeslaggenomen voorwerpen dat een meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer meebrengt.

Kern

De Hoge Raad oordeelt dat onderzoek aan een smartphone mogelijk is op grond van de artikelen 94, 95 en 96 van het Wetboek van Strafvordering. Dit onderzoek kan echter wel onrechtmatig zijn als dit zo verstrekkend is dat er een min of meer compleet beeld wordt verkregen van het persoonlijk leven van de gebruiker van die smartphone.