Reisverslag Lewengo

Reisverslag Lewengo

26 januari

Na een ontspannen weekend te hebben gehad bij Lake Bonyonyi, vertrokken we maandag rond 07:00 richting Project Lewengo. We zijn nu op dag 10 aangekomen van deze expeditie.

Na een lange rit van 6 uur, met de nodige plaspauzes en tankstation bezoekjes, kwamen we aan bij de school in Lewengo waar we de gedurende dagen zouden verblijven. Toen we aankwamen met de busjes stonden de kinderen al klaar om ons te verwelkomen. De kinderen stonden in hun oranje schooluniformen in 2 lange rijen voor de bussen. Het was de bedoeling om erdoorheen te lopen terwijl zij een welkomstlied zongen.

De basisschool is groot en erg afgelegen van de ‘bewoonde’ wereld. Rondom de school stonden wat huizen en het dichtstbijzijnde dorp was 15 minuten rijden. In tegenstelling tot veel andere plekken waar we waren geweest was het schoolgebouw nog van erg goede kwaliteit. Er waren zo’n 10 klaslokalen waar de kinderen dan met z’n 35en les kregen. Tijdens het project mochten we elk gewenst moment de klaslokalen bezoeken om te kijken hoe de lessen hier verliepen. Dit vond ik erg leuk. De kinderen bleven slapen op de school in de slaapvertrekken. Alleen in de vakanties gingen de kinderen naar huis. De vakanties zijn in Oeganda dan ook veel langer als in Nederland.

Op de binnenplaats van de school stond een houten kunstwerk en 3 schommels. Bij de school stonden ook weer de oude vertrouwde latrines en een enorme watertank waar de regen werd opgevangen en bewaard voor het droogseizoen. De speelplaats van de kinderen was niet op het schoolterrein zelf maar was 15 minuten lopen, ook was hier een enorm voetbalveld.

We hebben 2 engelslokalen geclaimd en de tenten erin opgezet om de nachten door te komen. Na het instaleren heb ik een praatje gemaakt met wat leraren. Ik vond het soms moeilijk om het accent te verstaan en dat zorgde ook voor wat onenigheid. Dijsselbloem geeft geen biologielessen.

Ik had het voor vandaag helemaal gehad. Ik was moe en ging voor de rest van de dag in mijn tent liggen slapen.   

27 januari

Alles waar ik Mevr. Bussemaker voor heb uitgemaakt neem ik terug. De eerst les begon al om 6 uur. Dat betekend dat alle kinderen met veel kabaal zich opfrissen voor de les en hun tanden poetsen. De was plek stond vlak naast ons geclaimde engelslokaal dus we konden lekker meegenieten. Na de eerste les begint het ontbijt voor de kinderen, dat was om 7 uur. Een uur later gingen wij aan het ontbijt. Ik werd nog even bijgepraat wat ik de avond ervoor allemaal had gemist.

Vandaag hadden we een project in de community. Aangezien de meeste Afrikanen hun afval gewoon op straat gooien en hier geen Rova is was er een enorme behoefte aan afvalgaten. Afijn we werden in kleine groepjes opgedeeld en gingen in de busjes naar verschillende gezinnen toe.

Na een ritje van 15 minuten kwamen we aan bij het gezin. Het huisje was gemaakt van steen en de mensen hadden een enorme tuin. Wat overigens heel normaal is voor de Oegandezen op het platte land. De mensen die op het platte land wonen hebben zeeën aan ruimte. Om de 800 meter staat misschien een huis. En zo’n ‘tuin’ bestaat dan uit een stuk grond waar op verbouwd wordt, veel bomen en een stuk grond waar de gewassen worden gedroogd. Plek genoeg dus voor 2 afvalgaten. De man en vrouw hielpen mee met het graven. De kinderen woonden een tijd op school.

Zo’n afvalgat is 50 cm diep en 4 meter in omtrek. De grond is hard en droog, gelukkig hebben pa en moe al vaker met deze hoe gehakt. Om hard te werken in de vele zon zijn wij westerlingen niet echt in de wieg gelegd. Tijdens het hakken zorgden we dus maar voor het amusement, de man en vrouw waren nieuwsgierig hoe het leven in Nederland was. Daar konden we wel wat verhalen over vertellen. Een miljoen shillings boete voor claxonneren schrok een toekomstig bezoekje echter wel af.

Eenmaal teruggekomen bij de school stond ‘pauze’ op de planning. Dit leek mij wel relaxed maar het was de bedoeling dat wij de pauze gingen invullen voor de kinderen! De kinderen hebben een anderhalf uur pauze bij het grote voetbalveld. Dat was zo’n 15 minuten lopen. We hadden allemaal wat spelletjes bedacht die we met de kinderen konden gaan doen. Om geen complete chaos te creëren was de groep kinderen (c/a 200) opgedeeld in 4 groepen. Onderweg hadden we nog wat kinderen opgepikt die niet naar school gingen maar de Mzungu’s wel interessant vonden.

De spellen die we bedacht hadden waren: Bowlen met zandflessen, variant op Hints, volg de leider en handballen met grote ballonnen. Ik vond het moeilijk om even door de kinderen heen te prikken. In tegenstelling tot de projecten waar we eerder waren geweest waren de kinderen in Lewengo heel verlegen en schuw. Het standaard haren voelen en smalltalk was niet aan de orde. Gelukkig kwamen ze wel los toen de spellen eenmaal in gang waren gezet. Volg de leider en het bowlen was erg in de smaak, de kinderen genoten hiervan. Het hints spelen was de eerste 10 minuten leuk. Maar met dit spel kon je natuurlijk niet lekker rennen. Na 10 minuten was de groep ‘volg de leider’ met 50 kinderen gegroeid. De ballonnen konden (blijkbaar) niet tegen de vele zon. Enkele waren onderweg al geknapt… de ballonnen die we nog hadden werden uitgedeeld en waren razend populair. Totdat deze ook knapten terwijl de kinderen ermee speelden.

In een paar van de ballonnen hadden we wat water gestopt omdat dat een leuk geluidje maakte bij het bonken. Toen deze ballonnen knapte sproeide er wat water over de kinderen die vervolgens in tranen uitbarsten. Van het schrikken dacht ik. Maar de reisleiders die zelf ondertussen Hints speelde legde uit dat ze niet met natte kleren de klaslokalen in kunnen komen omdat het droogseizoen is. De leraar zou wel eens heel boos kunnen worden als er water is verspeeld.

Na de pauze liepen we weer naar de school toe om deel te nemen aan de maaltijd. Ook op dit project werd er gekookt voor ons door 2 vrouwen. De vrouwen woonden in de buurt van de school en hadden een eigen keuken op het terrein. Ook hier werd het eten gereserveerd met veel tomaten…

Na het eten zaten er nog een paar kinderen op het binnenhof te spelen. De meeste kinderen zaten binnen huiswerk te maken in de klaslokalen. De kinderen zitten meestal tot 9 uur ’s avonds huiswerk te maken. Daarna moeten ze richting de slaapvertrekken. (Jet Bussemaker grapje) We hadden nog een paar zakjes met ballonnen over van de middag. Ik kwam op het briljante idee om de ballonnen op te blazen en naar de kinderen te gooien. Maar toen er 3 ballonnen in het speelveld zaten kwamen er 50 kinderen naar buiten gestormd om gebruik te maken van dit buitenkansje. Nu zaten we met z’n allen ballonnen op te blazen en naar de kinderen te keilen. Na ongeveer 20 minuten dollen met de kinderen kwamen de leraren om het grut erop te wijzen dat er nog huiswerk wacht. Toen waren er alleen nog maar kinderen op het plein die niet op school zaten. Zij spraken daarom ook geen Engels. Het woord ‘’Balloon’’ kenden ze dan weer wel… helaas waren de ballonnen op dus kregen ze een vliegtuigje.

28 januari

Vandaag gingen we op huisbezoek bij gehandicapte kinderen en volwassenen. Dit was natuurlijk erg interessant voor de opleiding die we volgen. Na een stevig ontbijt van popcorn en gekookte eieren met fruit gingen we op pad. De groep werd in tweeën gesplitst.

Het eerste adres was bij een oma wie de zorg van haar kleindochter op zich genomen had. Het meisje was ongeveer 10 jaar en was zowel lichamelijk als psychisch beperkt. Ze kon niet meer lopen of recht zitten. Praten ging haar ook heel moeilijk af. Ik vond dit heel moeilijk om te zien. In Nederland zou ik hier veel minder moeite mee hebben. In Nederland kan je de zorg krijgen die je nodig hebt en zijn er allerlei mogelijkheden om je beperking te verminderen. Het meisje zit vaak binnen of in de tuin op haar doeken. Oma probeert de buurtkinderen te stimuleren om met haar meid om te gaan en laat haar kleindochter vaak participatieklusjes doen, zoals bijvoorbeeld: pinda’s pellen. Zelfstandig kan ze dit niet doen. Vaak moet oma wel even helpen. Mooi om te zien was dat het meisje wel de hele tijd bleef lachen. Volgens mij vond ze het fijn om contact te hebben met mensen of simpelweg de aanwezigheid van mensen om haar heen. We kwamen net langs toen oma en het meisje bezig waren met het participatieklusje. We konden gelijk aanschuiven en helpen bij het pinda’s pellen. Een paar groepsgenoten boden aan om water te halen voor Oma. Als Oma zelf water ging halen zou dit wel 3 kwartier kunnen duren. En om haar kleindochter zolang alleen te laten zonder toezicht kan natuurlijk gevolgen hebben.

Als enige mannelijke gast stond Oma erop dat ik op de stoel ging zitten terwijl de rest allemaal op de grond pinda’s zaten te pellen. In Oeganda is het namelijk heel normaal dat de man boven de vrouwen mag/moet zitten om het overzicht te hebben en omdat de man toch wel boven gesteld is aan de vrouw. Normaal ben ik een groot voorstander voor deze norm maar toch voelde het niet helemaal lekker om op een stoel te zitten terwijl het meisje en haar oma voor hun eigen huis in het zand zaten.

Tijdens het pinda’s pellen probeerden we te communiceren met het meisje en betrokken we haar bij het participatieklusje. Zij was degene die de gepelde pinda’s in de grote mand gooide. Toen de rest van de groep er weer aankwam met het water zijn we 15 minuten later weer vertrokken.

Na het eerste bezoek splitste onze groep zich nogmaals in 2 en bezochten we andere adressen. Ik ging op bezoek bij Favilia een meisje van 15 jaar met het syndroom van down. Het meisje woonde bij haar moeder en haar broers en zussen. Toen we aankwamen was ze een beetje verlegen en verschool zich achter haar moeder. We stelden ons even voor en praatte wat standaard Oegandese zinnen met haar. Ook bij dit gezin gingen we gezellig pinda’s pellen. Na een tijdje was Favilia het wel weer zat en wou weer spelen. Favilia stond erop om het terrein rondom haar huis even te laten zien. Onderweg plukte ze van elke struik en boom alle (nog niet rijpe) vruchten en gaf deze aan ons. Favilia kon geen Engels spreken maar was wel heel duidelijk in haar non-verbale communicatie. Elk moment zat ze te genieten en was ze aan het lachen. Ze droeg een oude witte jurk zonder schoenen. Haar moeder trad een beetje op naar de achtergrond. Ook zei sprak geen Engels. Als we vragen stelden vroegen we dit eerst aan de reisleider. Hij speelde dan voor tolk en vertelde het ons in het Engels. Favilia ging niet naar school en is voornamelijk thuis. Als er bezoek is van bijvoorbeeld de buren en familie is ze altijd dolenthousiast en wil graag even een praatje maken. Professionele hulp voor Favilia is er niet. Ze heeft haar moeder die voor haar zorgt en kan rekenen op haar broers en zussen. Hoewel dit natuurlijk hartstikke mooi is heeft Favilia helaas weinig zekerheid voor de toekomst.

Na het bezoek kregen we een halve Jackfruit van de familie. Het geven van een gift na een bezoek is nog zo’n voorbeeld van de Oegandese gebruiken die mij zo bevallen. Hiermee laten de Oegandezen zien dat ze het fijn vonden dat je geweest was. Het niet geven van een gift na een bezoek kan daarom ook als belediging worden opgevat. Afijn een halve jackfruit is net zo groot als 4 watermeloenen dus we waren hartstikke blij.

Eenmaal weer teruggekomen op de school kregen we te horen dat er een speciaal afscheidsoptreden werd gegeven ter ere van de Mzungu’s. Tot die tijd heb ik nog even gebruik gemaakt om een paar klaslokalen te bezoeken. Naast de sportmiddag heb ik nog weinig echt contact gemaakt met de kinderen en de leraren dus dit leek mij wel leuk. Samen met wat anders Supporters gingen we van klaslokaal naar klaslokaal. Als we voor de ingang stonden werden we scherp in de gaten gehouden door de pupillen, want als je over de drempel stapte stonden alle kinderen op om een welkomstlied te zingen. Veel van het accent verstond ik niet maar het was wel heel leuk om te zien.

Toen was het tijd voor het optreden. We gingen allemaal klaar zitten in een groot lokaal achter de schoolbanken waar al enkele trommels stonden. Toen kwam het officiële drumteam binnen om te instaleren. Na intense spanning kwam langzaam het koor naar binnen dansen. Onder een krachtige beat en de swingende bewegingen van het koor was het een groot spektakel. We mochten luisteren naar 5 afscheidsliederen. Sommige in het Oegandees sommige in het Engels. Ze zongen erover hoe erg ze ons wel niet zouden missen. Ik denk dat dat wel reuze meevalt. Na het optreden kwamen de ellelange speeches van de docenten…

Zelf hadden we ook wat dansjes voorbereid. Nou ja.. we hadden bedacht dat wij ook wel wat dansjes wouden doen als bedankje voor de gastvrijheid.. Buiten op het binnenhof hebben we met 200 kinderen de ‘hokipoki’ gedanst, dit was wel een hele mooie ervaring. Het liedje viel niet erg in de smaak maar in een lange ketting zo hard als je kunt naar het midden rennen is natuurlijk geweldig. Verder hebben we het ‘Vliegerlied’ gedanst en de ‘Kabouter Plop Dans’ gedanst. De blikken van de kinderen waren onbetaalbaar. Zoiets belachelijks hadden ze nog nooit gezien.

Na het optreden was het ijs wel gebroken. De kinderen waren niet meer zo verlegen, (en ik ook niet meer;) Na het dansen hebben we veel mooie verhalen verteld en veel mooie verhalen mogen horen van de kinderen.

Na het eten en tegen negenen aan waren de meeste pupillen nog huiswerk aan het maken in de klaslokalen. Om de dag mooi af te sluiten besloten we om een slaapliedje te zingen en zelf de dag af te sluiten met een spelletje ‘Weerwolven’. Dit liep echter wat anders af. Na het zingen viel ergens het woord ‘Ninja’ ik weet niet hoe en waarom maar dat woord was populair. Voor ik het weet kreeg ik een karatetrap tegen m’n scheen. Niet alleen ik maar ook de andere Supporters werden belaagd door 88 Ninja’s in feloranje kleding. Binnen was het te klein dus verliep het gevecht verder buiten. Ook tijdens het ‘vechten’ kwamen er mooie gesprekken. Ik heb Frank de toekomstige president ontmoet en een leger advocaten. Na een half uur zweten was het wel genoeg geweest. De kinderen gingen richting de slaapvertrekken maar moesten de ledematen achterlaten.

De volgende dag gingen we weer vroeg op pad naar het volgende project ‘Kim & Kim’