Aantekeningen bij de colleges uit 2015/2016 voor de tweede deeltoets.

College 1: Lichaam-geest probleem/vrije wil

Dualisme

Descartes stelde dat de geest controle heeft over het lichaam. Maar dit veroorzaakt het lichaam-geest probleem: hoe kan de geest het lichaam aansturen? Voorbeelden van problemen:

interactie probleem: hoe kan de onstoffelijke geest materie in beweging zetten? Gaat tegen wet van behoud van energie in.

Causal closure problem: als iedere gebeurtenis een fysieke oorzaak heeft, hoe komt de geest daar dan nog tussen? Tussen die fysieke reacties?

Brain damage problem: hoe komt het dat een onstoffelijke substantie reageert op hersenschade?

Verder is het de vraag of wij de geest eigenlijk wel begrijpen. Veel dingen weten we bijvoorbeeld niet: wat gebeurt er met de geest als we gaan slapen of in coma gaan? Gaat die geest dan even weg?

Teleportatie gedachte-experiment: teleportatie is het verplaatsen van je lichaam zonder de tussenliggende afstand te overbruggen. Hiervoor moet je lichaam even afgebroken worden. Maar wat gebeurt er dan met de geest? Zweeft die geest dan even boven het lichaam tijdens teleportatie? Dit is moeilijk te bedenken op basis van intuïtie. Dit experiment is een voorbeeld van dat wij niet goed weten hoe een geest eigenlijk werkt.

Materialisme

De meeste mensen hangen versie van materialisme aan. In feite zegt het materialisme dat de geest gerealiseerd is in de materiele wereld. Hierbij moet materie vrij ruim worden opgevat.

Grootste probleem met het materialisme:

Bewustzijnsprobleem: hoe komt het bewustzijn voort uit materie?? Hoe kan materie dat veroorzaken? Niet makkelijk uit te leggen waarom wij over een subjectieve bewuste ervaring beschikken. Hoe hangen mentale toestanden samen met fysieke toestanden?

Aspect van bewustzijnsprobleem: hoe verhouden subjectieve ervaringen zich tot de materiele werkelijkheid. Mary de kleurenwetenschapper laat met zijn gedachte experiment zien dat alleen materie subjectieve waarneming niet kan verklaren: als ik álles wist wat er te weten was over de natuurkunde van het universum, dus ook van de hersenen, zouden we dan uiteindelijk kunnen achterhalen hoe iemand zijn subjectieve beleving is? voorbeeld: Mary heeft nooit kleuren gezien, maar leert wel alles over kleuren (álles). Dan stapt ze naar buiten, en ziet ze voor het eerst blauwe lucht. Nu is de vraag: leert Mary nu iets nieuws? Blijkbaar was er één ding dat ze niet wist, iets van de ervaring, ondanks dat ze verder alles wist. Hieruit volgt: ondanks dat je alle kennis kan hebben, zal er altijd nog 1 ding ontbreken. Subjectieve ervaring onttrekt zich ergens aan de objectieve beschrijving. Dus: kennis over.....read more