Sheetnotes 19/20

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? 

De theorie is afkomstig van H13 van Abnormal Psychology: An intergrative approach (eight edition). 

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Alle onderwerpen worden behandeld in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er is een positieve relatie tussen cannabis gebruik en een hoger risico op een psychose. Transcraniële Magnetische Stimulatie (TMS) kan gebruikt worden om het gebied van Broca te onderdrukken, waardoor de hallucinaties afnemen.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gemaakt over het tentamen. 

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

Er worden geen tentamenvragen behandeld. 

Hoorcollegeaantekeningen 19/20

1. Psychologische en sociaal perspectief 

Psychose is een toestand waarin men de werkelijkheid niet van fantasie kan onderscheiden en waarin men een nieuwe realiteit creëert. Het betreft meestal wanen (irrationeel geloof) en/of hallucinaties (sensorische ervaring in afwezigheid van een externe gebeurtenis). Er bestaan verschillende soorten wanen en hallucinaties (bijv. betrekkingswaan en auditieve hallucinaties). 

Schizofrenie

Schizofrenie is een van de psychotische stoornis waarbij de mensen wanen en/of hallucinaties hebben. Iedereen met schizofrenie heeft psychose meegemaakt, maar niet iedereen die psychose heeft doorgemaakt, heeft schizofrenie. Schizofrenie is meest ernstige psychotische stoornis. Bij schizofrenie komt een psychose het meeste voor. 

DSM-5 stelt diagnose van schizofrenie wanneer:

• Iemand twee of meer symptomen zoals wanen, hallucinaties, gedesorganiseerd spreken/gedrag of negatieve symptomen. 
• Functioneren gaat achteruit bij iemand met schizofrenie. 
• Psychose moet zes maanden aanwezig zijn. 

Verschil tussen DSM-IV en DSM-V was dat in de DSM-IV nog subtypes waren (niet meer in DSM-V) en dat in DSM-V ook de ernst van de symptomen in kaart worden gebracht. 

Andere psychotische stoornissen

• Schizoaffectieve stoornis = psychose + depressieve of manische stemming.
• Post-partum psychose = na de bevalling wanen of hallucinaties. 

Klinische beschrijving

Schizofrenie komt bij 1% van de mensen voor. Mannen hebben het meer dan vrouwen (1,5 keer meer kans). Ontstaan bij mannen rond 20^e en bij vrouwen rond 25^e, dit is in kindertijd al te zien. Het is een chronische stoornis, maar wel te behandelen. Patiënten hebben minder grijze stof in de hersenen dan andere mensen. Wanen en hallucinaties zijn beangstigend en gevaarlijk. Bij schizofrenie komt veel suïcide voor. 

Beloop schizofrenie

Het niveau van functioneren gaat al achteruit bij de kinderen. Rond 25^elevensjaar eerste symptomen. Daarna is er een kritische periode waarin veel functies uitvallen. Rond 40^e levensjaar blijven de symptomen stabiel. Schizofrenie is een revaliderende ziekte, hierbij kunnen we voorkomen dat mensen alle stadia doorlopen en daarom preventiemaatregelen nemen. 

Symptomen

Een van de symptomen zijn auditieve hallucinaties = stemmen horen. Trans diagnostisch perspectief = bepaalde factoren die verschillende stoornissen de oorzaken in stand houden (zoals kleine

Sheetnotes 19/20

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? 

In dit hoorcollege worden angststoornissen behandeld. Dit is hoofdstuk 5 van Abnormal Psychology: An intergrative approach (8th edition). 

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Alle onderwerpen komen aan bod in de bijbehorende literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er wordt een onderzoek besproken over het meten van angst aan de hand van het schrikreflex. Individuen met een angststoornis hebben een verhoogde schrikreflex en daarmee hogere activiteit in de amygdala. 

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen over het tentamen gemaakt. 

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?

Er worden geen tentamenvragen behandeld.

Hoorcollegeaantekeningen 19/20

1. Klinisch perspectief

Emoties

Emoties bestaan uit verschillende aspecten. Bij een emotie treden fysiologische, cognitieve, ervarings en motorische aspecten op. Er is wel samenhang tussen deze aspecten, maar deze samenhang is losbandig, het zijn “loosely coupled systems”. Emoties hebben een functie, namelijk het faciliteren van adaptatie (overleving van organisme en nakomelingen). Angst is een nuttige emotie, maar er is ook een angststoornis.

Bij een angststoornis ervaar je ongepaste angst, angst in de afwezigheid van objectief gevaar. Je bent bang voor zaken die voor andere mensen objectief normaal gezien worden. De prikkel die angst oproept is niet gevaarlijk. Daarnaast moet de patiënt hinder ervaren van de angst. 

Verschillende angststoornissen

Onder een angststoornis vallen volgens de DSM-5:

1. Seperation anxiety disorder = angst bij het verlaten van de ouders.
2. Selective mutism = verschijnsel bij kinderen dat ze onder bepaalde omstandigheden niet durven te praten.
3. Specifieke fobieën = angst voor specifieke zaken, zoals spinnen, hoogtes. 
4. Sociale angststoornis = angst voor afkeuring door anderen omdat anderen tekenen van sociale angst zien (blozen, trillen, etc.) 
5. Paniekstoornis = catastrofale minsinterpretatie van lichamelijke sensaties. Ze hebben last van angstaanvallen. 
6. Gegeneraliseerde angststoornis (GAD)

Vroeger vielen OCD en PTSS hier ook onder, maar zijn nu gescheiden van angststoornissen. 

Oorzaak angststoornissen

Hoe komt het dat angststoornissen zich ontwikkelen? Welke causale processen zijn verantwoordelijk? Deel van het antwoord ligt aan temperament/persoonlijkheid, zoals neuroticisme. Neuroticisme maakt individuen kwetsbaar. Ook al scoren angstpatiënten hoog op neuroticisme, van de mensen die hoog scoren op neuroticisme ontwikkelt slechts een minderheid een angststoornis. Angststoornissen bestaan voort door ‘safety behaviours’, zoals handen wassen, cognitief vermijden. 

Behandeling angststoornissen

Angststoornissen worden het meest behandeld met SSRIs (antidreppresiva), benzodiazepines of CGT (exposure of cognition bases). 

OCD geen angststoornis?

Veel mensen met OCD zijn bang en bezorgd. Maar daarnaast zijn er ook andere emoties, zoals schuld, walging en onzekerheid. Een meerderheid van de mensen hebben geen last van angst, maar geen goed gevoel. OCD = angst voor schuld

• Sheetnotes 19/20
• Hoorcollegeaantekeningen 19/20

Sheetnotes 19/20

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? 

In dit college wordt H7 behandeld uit het boek Abnormal Psychology: An integrative approach (8th edition). Er wordt ingegaan op burn-out en de vergelijking met depressie.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

In dit college wordt ingegaan op een burn-out, dit onderwerp komt niet aan bod in de literatuur. 

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden een aantal onderzoeken besproken over het procesmodel van burn-out en hoe burn-out getest wordt. 

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Deze opmerkingen worden niet gemaakt.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

Er worden geen tentamenvragen behandeld. 

Hoorcollegeaantekeningen 19/20

14% van de werknemers heeft last van burn-out klachten, dit is wat anders dan de diagnose burn-out.

Een burn-out is het opgebrand zijn door werk. Een burn-out onderzoeken we hoe het vanuit werk ontstaat. Natuurlijk kan stress ook vanuit andere dingen in het leven ontstaan, maar als het niet van het werk komt, gebruiken we niet de term burn-out. 

Burn-out in de media

Burn-out in de media kan heftig voorkomen en in grote aantallen. Belangrijke kanttekeningen hierbij zijn:

1. De aantallen burn-out klachten hoeven niet nieuw te zijn, dit kan altijd al zo geweest zijn, maar nu pas onderzocht.
2. Tegenwoordig gebruiken we heel veel krachttermen (ik ben kapot/ik kan niet meer), waardoor de vragenlijsten hierdoor heftiger ingevuld worden dan je je daadwerkelijk voelt. 

De ontdekking van burn-out

Burn-out is een metafoor voor uitgedoven kaars of lege batterij. Het verliezen of volledig kwijt zijn van energie. Een burn-out werd ontdekt in de Bijbel in het verhaal van Mozes, hierin staat beschreven dat hij emotioneel uitgeput is. 

De klinische benadering is begonnen met het gebruiken van de term burn-out door Herbert Freudenberger. Hij zag dat werknemers veel energie staken in hun werk, maar weinig resultaat kregen. De onderzoeksbenadering kwam op gang door Christina Maslach. Mensen die met mensen werkten, raakten gefrustreerd en konden niet hun emoties delen. Zij zag hierin veel cynisme. 

Wat is een burn-out?

Er zijn veel verschillende definities te vinden over burn-out. Overeenkomsten tussen de definities:

• Vermoeidheidssymptomen overheersen
• Atypische stresssymptomen kunnen voorkomen (er is geen duidelijk symptoom die iedereen heeft)
• ‘Werk’-gerelateerd (kan ook vrijwilligerswerk, mantelzorg of studeren zijn; het is structurele bezigheid met een bepaald doel)
• ‘Normale personen’ zonder psychopathologie (het is niet opgenomen in de DSM)
• Verminderde effectiviteit

Klachten houden gemiddeld 2,5 jaar aan. 

Burn-out volgens de MBI

Het eerste meetinstrument voor burn-out is de MBI. Deze is later vertaald door de MBI-GS. Nadeel is dat burn-out is geworden wat de MBI meet, aangezien dit het

• Sheetnotes 19/20
• Hoorcollege aantekeningen 19/20

Sheetnotes 19/20

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? 

In dit college wordt het onderwerp neurocognitieve stoornissen behandeld. Deze informatie is terug te vinden in de literatuur in H15 van Abnormal Psychology: An integrative approach (8th edition).

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Alle onderwerpen komen terug in het hoorcollege.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er wordt een toelichting gedaan over ERGO, dit is een Rotterdams gezondheidsonderzoek over hoe mensen oud worden. Zie college aantekeningen voor verdere uitleg.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

De vragen in de Kahoot zijn representatief voor het tentamen, zie de vragen hieronder. 

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

• Alzheimer is ongeneeslijk, er is geen behandeling voor preventie, vertragingen of genezing. 
• De Delier Observatie Schaal is onvoldoende betrouwbaar/objectief. 
• Parkison patiënten hebben een tekort aan dopamine. Deze cellen bevinden zich in de substantia nigra. 
• Subcortiale demenite en corticale dementie verschillen wat betreft affectieve en cognitieve symptomen.
• Oorzaak van een delirium zijn predisponerende (voorafgaande) factoren en uitlokkende factoren. 
• Een delirum kan van korte of lange duur zijn.
• Senescente cellen veroorzaken (mogelijk) dementie.
• Fenotype wordt gedefineerd als iemands waarneembare eigenschappen.
• Genotype wordt gedefinieerd als iemands unieke genetische patroon.
• De dementiebril ontwikkeld door Trimbos is een voorbeeld van virtual reality therapie.
• De LIBRA-index is een dementie voorspellend rekenmodel. 
• Wat levert gezond leven op? Negen jaar later aanvang ziekten, meer dementie en minder jaren met levensbedreigende ziekten.

Hoorcollege aantekeningen 19/20

Neurocognitieve stoornissen, stoornissen waarbij de hersenen betrokken zijn, vandaar de naam ‘neuro’.

Feiten

• Neuronen kunnen ook in het oude brein nog herstellen.
• Effect lichttherapie stemmingsproblemen Parkinsonpatiënten.
• Cognitieve training Alzheimer dementie helpt.
• Alzheimer lijkt in de toekomst te genezen (Cambridge).

Snelheid van je verwerking, werking en lange-termijn geheugen neemt af en woordkennis neemt toe in de jaren. In deze leeftijdsgroep (65+) komt niet alleen neurocognitieve stoornis voor, maar ook andere psychische stoornissen waaronder depressie het meest. Hoe ouder, hoe meer kans op neurocognitieve stoornis.

Delirium

Stoornis in je bewustzijn en je aandacht. Kan iedereen krijgen door een bepaalde gebeurtenis, zoals ongeluk. Het ontwikkelt zich in een korte tijd. Het is een direct gevolg van een somatische aandoening (blaas of longen). Het kan zowel acuut of persistent zijn. Er zijn verschillende soorten delirium: hypoactief, hyperactief of gemengd. Bij een fit jong persoon moet er een grote uitlokkende factor zijn, wil je delirium krijgen. Bij ouderen is deze factor veel kleiner, ouderen zijn dus veel kwetsbaarder. De symptomen van delirium worden behandeld met psychiatrische medicatie. De stoornis daarnaast zelf met psychosociale steun (psycho-educatie, omgeving optimaliseren). In ziekenhuizen wordt er gebruik gemaakt van een observatieschaal om delier vast te stellen. Wat ouderen kunnen

Sheetnotes 19/20

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? 

In dit college wordt het onderwerp ontwikkelingsstoornissen besproken met de nadruk op autisme en ADHD. De bijbehorende literatuur is H14 van Abnormal Psychology: an integrative approach (8th edition). 

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Alle onderwerpen komen terug in de literatuur. Het sluit goed aan bij de stof die behandeld wordt in het boek.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden geen recente ontwikkelingen besproken.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gemaakt over het tentamen. 

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

Er worden geen tentamenvragen behandeld. 
 

Hoorcollege aantekeningen 19/20

Een ontwikkeling is minder optimaal wanneer het te veel of te weinig van een bepaald gedrag vertoond, als de ontwikkeling te traag gaat of wanneer de ontwikkeling asynchroon verloopt. Wat we zien als normaal is sterk afhankelijk van leeftijd. 

Neurodevelopmental disorders = stoornissen die al vroeg in de (hersen)ontwikkeling zijn ontstaan. Hoe het in de werkelijkheid geuit wordt, is nog steeds erg bepalend door de omgeving. 

Autisme spectrum stoornis

Autisme komt 3,8 tot 60 per 10.000 kinderen voor (afhankelijk van de bron). In de Verenigde Staten is dit 1 op de 54 jongens. Verhouding van jongens meisjes is 4,4 staat tot 1. Bij hoge intelligentie is dit 15 : 1 en bij lage intelligentie is dit 2 : 1. 

Er is in de DSM-5 één categorie voor autisme, waaronder subcategorieën vallen die vroeger allemaal een aparte categorie hadden. De subcategorieën worden aan de hand van de ernst gegeven, zoals Asperger en PDDNOS. 

1. Persistente beperkingen in sociale communicatie, zoals beperkingen in sociale emotionele wederkerigheid, in non-verbale gedragingen, in het ontwikkelen, onderhouden en begrijpen van relaties.  

2. Beperkte, zich herhalende patronen van gedrag, belangstelling of activiteit. Abnormale sterke focus op bepaalde interesse of op bepaalde voorwerpen. Vasthouden aan vaste routines, moeite met veranderen. Stereotype en herhaalde motorische gedragingen. Hypo- of hypersensitiviteit voor sensorische stimuli. 

Problemen in spraak

Problemen in spraak ontstaan in 75% van de gevallen. 

• Syntax (grammatica) = vrij normaal, gaat vaak goed. 
• Prosody (intonatie) = monotoom, formeel, vragerig. Prosody is de manier waarop het melodietje, de intonatie, anders is en vaak herkenbaar bij kinderen met autisme. 
• Semantiek (begrip) = ze nemen alles letterlijk. Moeite met grappen, sarcasme, overdrachtelijk taalgebruik, jij-ik. Wanneer taal niet letterlijk is of refereert naar iets wat niet aanwezig is, vinden ze het lastig. 
• Pragmatiek (sociaal doel) = praten tégen iemand i.p.v. mét iemand. Ze communiceren niet om een relatie op te bouwen, maar om informatie te delen of te winnen. 

Problemen bij diagnostiek en prognose

Diversiteit = er is

Sheetnotes 19/20

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?

In dit hoorcollege worden voedingsstoornissen en eetstoornissen behandeld. Dit is terug te koppelen aan H10 van Abnormal Psychology: An integrative approach.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

In dit college wordt er dieper ingegaan op de ontwikkeling van een eetstoornis in verschillende leeftijdsfasen, risicofactoren en welke behandelingen recent gegeven worden.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er werd een onderzoek van genome wide association studies aangehaald, waaruit bleek dat er 8 loci gevonden zijn die geassocieerd worden met een eetstoornis. 

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen over het tentamen gemaakt. 

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

Er worden geen tentamenvragen behandeld. 

Hoorcollege aantekeningen 19/20

50% van de mensen met anorexia wordt niet beter en is chronisch ziek. 5-10% van de gevallen met anorexia overlijden eraan. 

De natuurlijke stand van het lichaam is dat men zoveel eet dan als je morgen geen eten hebt, je nog steeds kan functioneren. Mensen met een lage SES hebben een groter risico op obesitas. 

Eten en de (ab)normale ontwikkeling

Baby’s leren te eten op een natuurlijke manier. Wanneer een kind honger heeft, gaat het huilen en krijgt het te eten. Iatrogeen = kinderen die niet hebben aangeleerd dat er momenten zijn wanneer ze honger hebben (kinderen die te vroeggeboren zijn en constant zondevoeding krijgen). Sommige kinderen eten niet als ze gevaar voelen: uitdrukking van onwelbevinden. 

Voorwaarden voor normale ontwikkeling eetgedrag

• Fysieke factoren: ontwikkeling mond en keel (slikken), ademhaling, autonome zenuwstelsel, hartfunctie, maag-darmkanaal moet allemaal goed functioneren.
• Psychische factoren: karakter en vermogen om emoties te reguleren.
• Sociale factoren: interactie met de verzorgers/ouders, waarbij het karakter en de gedragsstijl van de verzorgers en de manier waarop zij het gedrag van hun kind interpreteren en hierop reageren een rol spelen. Een kind die niet wilt eten. 
• Psychische factoren bij de ouders: OCD of eetstoornis bij de ouders.
• Pedagogisch: koppig, weigerende kleuter.

Ontwikkeling in leeftijdsfasen

De basisschool is voor kinderen een rustige tijd met relatief weinig problemen (slechts ADHD of dyslexie). Aan het eind van de basisschool beginnen de eetstoornissen. Dit komt omdat in die periode kinderen voorlichting krijgen om gezond te eten en veel te bewegen. In de middelbare tijd is er veel groepsgedrag en zoeken naar eigen identiteit. Hier begint de grote psychiatrie, waaronder eetstoornissen. Als je een eetstoornis hebt ontwikkeld op de middelbare school is deze vaak al chronisch wanneer je student bent (jongvolwassene). Bij volwassenen komen voornamelijk boulimia voor en speelt er comorbiditeit voor. Daarnaast zullen de somatische klachten steeds meer toenemen

Sheetnotes 19/20

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? 

In dit hoorcollege worden verschillende persoonlijkheidsstoornissen behandeld. Dit sluit aan met H12 van het boek Abnormal Psychology: An integrative approach.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

Alle onderwerpen komen terug in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden geen recente ontwikkelingen besproken. Echter wordt er wel ingegaan op hoe de huidige classificatie van de DSM-5 tot stand is gekomen.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

De term egosyntoon komt vaak terug op het tentamen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

Er worden geen tentamenvragen behandeld. 

Hoorcollege aantekeningen 19/20

Criterium DSM-5 persoonlijkheidsstoorniss

1. Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedrag dat duidelijk afwijkt van wat binnen de cultuur van de betrokkene wordt verwacht.
2. Het duurzame patroon is inflexibel en komt tot uiting in een breed scala van persoonlijke en sociale situaties.
3. Het duurzaam patroon veroorzaakt klinisch significante lijdensdruk of beperkingen in het sociale of beroepsmatige functioneren of in het functioneren op andere belangrijke terreinen.
4. Het patroon is stabiel en van lange duur, en het begin ervan kan worden herleid tot op zijn laatst de adolescentie of de jongvolwassen leeftijd.
5. Het duurzaam patroon kan niet beter worden verklaard als een uiting of gevolg van een andere psychische stoornis.
6. Het duurzaam patroon kan niet worden toegeschreven aan de fysiologische effecten van een middel (een drug of medicatie) of aan een somatische aandoening (zoals een schedeltrauma). 

Kenmerken persoonlijkheidsstoornissen

• Chronisch disfunctioneren
• Begin uiterlijk op jongvolwassen leeftijd
• Disfunctionele patronen (denken, voelen, handelen) op vrijwel alle levensgebieden
• Gedrag is voor de persoon egosyntoon = ik-eigen (i.p.v. egodystoon = jezelf niet vinden passen bij de stoornis)
• Geeft lijdensdruk of beperking in functioneren
• Aanmelding GGZ vaak niet vanwege PS, maar door een crisis of andere mentale stoornis (depressie of paniekstoornis)

Epidemiologische gegevens

Prevalentie in de gewone bevolking 10% en in de GGZ 60.4%. Voor sommige PS-en geldt dat symptomen afnemen wanneer men ouder wordt. Men ik vaker gescheiden of leeft allen. Er zijn meer PS-en te vinden in de steden dan op platteland. Men heeft meer en heftiger life-events meegemaakt. Bij sommige PS-en speelt gender een rol (sommige stoornissen worden sneller gediagnosticeerd bij mannen of vrouwen omdat het daarbij ‘past’). Behandeling is moeilijk, vanwege egosyntoon (ik ben zo), alloplastic (= die ander moet veranderen en niet ikzelf moet veranderen) en tegenoverdracht (antisociaal of manipulatief gedrag).

Clusters

In DSM-5 zijn er 10 PS en die worden ingedeeld in 3 clusters:

• Cluster A = vreemd of excentriek gedrag (paranoïde, schizoïde of schizotypische PS). De schizotypische PS komt qua negatieve en positieve symptomen overeen met schizofrenie

Sheetnotes 19/20

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? 

Dit college behandeld het onderwerp slaapstoornissen. Deze literatuur wordt behandeld in H8 van Abnormal Psychology.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Er wordt dieper ingegaan op verschillende slaapstoornissen, waaronder nachtmerries. 

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Het blauwe licht van je telefoon zorgt niet voor slaapverstoring, maar juist de arousal die je krijgt van het actief bezig zijn.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gemaakt over het tentamen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

Er worden geen tentamenvragen behandeld. 

Hoorcollege aantekeningen 19/20

Slapen en waken

Slaap is een rustperiode voor lichamelijk en geestelijk herstel. Je activiteit van de dag beïnvloed hoe je ’s nachts slaapt en andersom. Slapen en waken zijn met elkaar verbonden. Het circadiaanse ritme betreft een proces dat zich iedere 24 uur herhaalt. Het homeostase systeem zegt hoe langer je wakker bent, hoe meer de slaapdruk toeneemt. Deze twee systemen houden het 24-uurs ritme in stand. Hoe langer je wakker bent, hoe meer slaapschuld je opbouwt, die weer afneemt door te slapen. 

Biologische klok

De biologische klok bevindt zich in de suprachiasmatische nucleus (SCN). Melatonine modelleert de biologische klok. Het is een automatisch systeem, waardoor je het nauwelijks kan beïnvloeden. Licht synchroniseert de biologische klok. De lichaamstemperatuur en hormoonconcentraties worden vanuit binnenuit geregeld. De lichaamstemperatuur neemt af tijdens het slapen. Melatonine neemt toe tijdens het slapen, net zoals het groeihormoon. Cortisol is laag tijdens het inslapen en hoog bij het wakker worden. Slapen heeft een positief effect op het cognitief functioneren (reactievermogen). Je korte termijn geheugen en cognitief vermogen neemt af vanaf 12 uur ’s nachts tot ’s ochtends 8 uur. 

Slaap fasen

In diepe slaap is er meer herstel. Tijdens REM-slaap meer geheugenprocessen. Dit kan je meten door middel van EEG of polysomnografie. 

• Fase 1 en 2 = lichte slaap.
• Fase 3 en 4 = diepe slaap (trage golven met hogere amplitude).
• Fase 5 = REM-slaap (korte golven). 

In het begin van de slaap is er vooral diepe slaap en aan het einde meer REM-slaap. Uit de REM-slaap ben je zo wakker. 

Functie van slapen

• Energiebesparing
• Restauratie: afweer, herstel en groei
• Geheugenbeheer: consolidatie en versterken van creativiteit.

Bij slecht slapen ervaar je op korte termijn vermoeidheid en niet meer kunnen concentreren. Op lange termijn is het niet alleen meer een mentaal probleem, maar ook op lichamelijk functioneren, zoals verslechtering immuunsysteem, groeiachterstand, groot risico op diabetes, obesitas en hart- en vaatziekten. 

Slaapstoornissen

Bij aanhoudende verstoring van de slaap spreken we van een slaapstoornis. Mensen