Op 15 januari 2009 raakte een vliegtuig vlak na het opstijgen vanaf LaGuardia Luchthaven in New York ganzen. Beide motoren verloren vermogen en de bemanning besloot al snel dat een noodlanding in de Hudsonrivier de beste optie was. Door de uitstekende prestaties van de bemanning hebben alle 155 mensen aan boord van het toestel de noodlanding overleefd. Intensivisten kunnen waardevolle lessen leren uit deze gebeurtenis, met name het belang van simulatietraining en checklists. Door van de luchtvaartindustrie te leren kan de intensivist de principes van de bemanning toepassen om zo de kans op fouten te verkleinen en de veiligheid van de patiënt te vergroten.

Crew Resource Management (CRM)

Bij het analyseren van vliegtuigongelukken bleek dat storingen vaak gerelateerd zijn aan piloten en communicatieve vaardigheden in plaats van de technische storingen van het vliegtuig zelf. Om deze vaardigheden te verbeteren heeft de luchtvaartindustrie crew resource management ontwikkeld. Alle bemanningsleden hadden de jaarlijkse CRM-opleiding gehad en de piloot Sullenberger had zelfs een uitgebreide academische studie gehad. CRM, oorspronkelijk cockpit resource management, werd ontwikkeld als workshop gesponsord door de National Aeronautics and Space Administration. Samen met de luchtvaartindustrie was het plan om de luchtvaartongelukken te voorkomen. Door het succes wat met de CRM geboekt werd, namen andere openbare instellingen de workshop over, zoals leger, politie en brandweer.

De principes van CRM zijn het handhaven van een team en de structuur, probleemoplossende strategieën toepassen, het communiceren van het team, het uitvoeren van de plannen en het beheren van de werklast, terwijl de teamvaardigheden verbeteren. Piloten worden ingehuurd en beoordeeld, niet alleen op hun technische vaardigheden, maar ook op de CRM, met inbegrip van hun leiderschapskwaliteiten. Fouten worden hierbij gezien als kansen om dingen te verbeteren. In de CRM opleiding krijgen piloten de opdracht om de waarschijnlijkheid van succes van een project bij verschillende opties tegen elkaar af te wegen. Hierbij moeten ze ook rekening houden met de nadelen van een bepaald plan en de uitvoering. Hiervan kunnen intensivisten leren. Een veel voorkomende fout die gemaakt wordt in “kan niet ventileren, kan niet intuberen”- situaties is bijvoorbeeld het volharden in standaard endotracheale intubatiepogingen, terwijl de patiënt ondertussen desatureert. Intensivisten die zich bewust zijn van de CRM principes zouden eerder kiezen voor een ander plan. Ook zou de intensivist niet meer dan twee pogingen wagen op een centraal veneuze lijn op dezelfde plek wanneer het percentage complicaties toeneemt. In plaats daarvan zou hij een andere plek uitkiezen of het iemand anders laten doen.

Tijdens de vlucht werden procedurele fouten vermeden doordat de bemanning zich hield aan de vastgestelde protocollen. Uit onderzoek blijkt dat 43% van de fouten te wijten was aan problematische coördinatie van het team. De CRM principes zijn ideaal voor medische situaties omdat er beperkte tijd is, complexe en meerdere informatiebronnen, meerdere spelers en snel wijzigende situaties.

Checklists

Checklists zorgen ervoor dat alle procedures worden gevolgd, waardoor er geen afhankelijkheid is van het geheugen van de mens. Middels checklists blijken ook de communicatie op de ICU te verbeteren en de verblijfsduur neemt significant af. Dit komt voornamelijk dat medische fouten vaak te wijten zijn aan het ontbreken van informatie. Door een systematische aanpak middels een checklist wordt niets over het hoofd gezien.