Ervaringen zouden meer tevredenheid geven dan materiële bezittingen. Een verklaring die daar voor wordt gegeven is dat ervaringen een groter onderdeel uitmaken van de zelfbeleving dan materiële bezittingen. Ongeacht hoeveel mensen proberen om hun zelfbeeld te uiten aan de hand van consumpties, hun bezittingen blijven ‘buiten’ de zelf. Daarentegen, iemands ervaringen blijven bestaan binnen het geheugen en het levensverhaal. Ze vormen onderdeel van iemands autobiografie en daardoor van het zelfbeeld.

Material Values Scale

Mensen hebben zeer uiteenlopende interesses in materialistische consumptie. Het is niet onwaarschijnlijk dat persoonlijkheidskenmerken relateren aan materialisme. Materialisme kan worden gemeten met de Material Values Scale. Dit zou moderatie kunnen bieden aan de neiging van ervaringen om een groter deel uit te maken van het zelfbeeld. Er is inderdaad bewijs gevonden dat participanten die laag scoorden op de MVS meer tevreden waren met hun positieve ervaringen dan hun positieve bezittingen. Maar individuen die hoog scoorden op de MVS waren even tevreden met beiden.

Definities

Er moet onderscheid worden gemaakt tussen materiële en ervaringsuitgaven. Dit onderscheid is gebaseerd op de intentie van de aankoop. Materiële aankopen worden gemaakt met de intentie van eigenaarschap en bezit. Het betreft meestal fysieke objecten, zoals auto’s en kleding en gadgets welke in iemands bezitting zij voor een bepaalde periode. Ervaringsuitgaven worden gemaakt met de intentie van het opdoen van ervaring. Ze zijn ontastbaar en vergankelijk, zoals vakanties, uit eten gaan, theaterbezoeken. Ze blijven bestaan in het geheugen.

Materiële en materialistische uitgaven

Materiële en materialistische uitgaven zijn theoretisch verschillend. Materiële uitgaven betreffen tastbare objecten gericht op eigenaarschap. Materialistische uitgaven betreffen uitgaven gericht op het uitstralen van rijkdom of status. Materialistische mensen maken veel materiële uitgaven, halen veel van hun levensgeluk uit het uitstralen van status, meten hun succes op basis van hun rijkdom en definiëren zichzelf en anderen op basis van hun aankopen, status en rijkdom. Er zijn verschillende interessante relaties mogelijk tussen materiële, materialistische en ervaringsuitgaven, zoals:

• Een ervaringsuitgave kan materialistisch zijn, bijvoorbeeld een extravagante spa-vakantie.

• Een materieel goed kan materialistisch zijn, zoals een duur stereosysteem als deze is aangeschaft om rijkdom uit te stralen en op te scheppen tegenover vrienden.

• Hetzelfde materieel goed kan ook niet-materialistisch zijn en wellicht een ervaringsuitgave, bijvoorbeeld wanneer hetzelfde dure stereosysteem is gekocht om nieuwe muziek op een intense manier voor de ontwikkeling van de zelf te beluisteren.

• Een ervaringsuitgave kan eigenlijk een materiële uitgave zijn, bijvoorbeeld wanneer een strandvakantie alleen is geboekt zodat iemand volledig kan uitrusten en uitslapen zonder gedoe van een ander.

Wat is de rol van het geheugen bij het definiëren van de zelf?

Iemands herinneringen van het verleden spelen een rol bij het definiëren van de zelf. Zowel het episodische als het semantische geheugen vormen belangrijke elementen van het zelfconcept. Het semantische geheugen betreft algemene kennis over de wereld en een samenvatting van het zelfbeeld (e.g. “ik ben een goede voetbalspeler”). Het episodische geheugen betreft onze eigen herinneringen die de samenvattingen van de zelf bevestigen (e.g. eerdere ervaringen op het voetbalveld). Ervaringen zouden een belangrijker deel uitmaken van het zelfconcept dan bezittingen, omdat ervaringen alleen blijven doorbestaan als episodische herinneringen die autobiografisch zijn en verbonden aan het zelfconcept. Bezittingen bestaat buiten het geheugen als tastbare objecten. Iemands herinnering aan een bezitting en de bezitting zelf kunnen de zelf verbinden aan het object, maar tot een mindere mate.

Waarom zijn ervaringen extra bevredigend door hun nauwere verband met de zelf?

Ten eerste omdat we ervaringen als onderdeel van het zelfbeeld graag positief willen ervaren. Zelfs als de ervaring teleurstellende momenten bevat, willen we onszelf niet graag negatief evalueren. De ervaring wordt daarom liever positiever ervaren. Ten tweede omdat ervaringen zo subjectief en ontastbaar zijn, is het makkelijker om de aandacht te richten op de positieve aspecten ervan. Ten derde worden aankopen die als het bereiken van een hoge orde doel worden beschouwd nauwer verbonden aan het zelfbeeld. Met name ervaringen als gevolg van hun doelen en wat zij bereiken worden vaker beschouwd op een hoge orde niveau.

Resultaten

• Zelfs sterke materialisten plaatsen hun bezittingen niet nauwer aan hun zelfconcept dan hun ervaringen. Participanten betrekken meer ervaringsaankopen bij het vertellen van hun levensverhaal dan materiële aankopen. Dit effect blijft bestaan zelfs wanneer men kosten en significantie van de aankopen beschouwd.

• Kennis over iemands ervaringsaankopen geeft meer inzicht in iemands zelfconcept dan iemands bezittingen. Zelfs mensen die hoog scoren op materialisme hechten meer waarde aan de ervaringsaspecten dan de materiële aspecten van een aankoop.

• Participanten houden nauwer vast aan hun ervaringen dan aan hun materiële bezittingen. Zij stellen dat hun herinneringen aan ervaringen belangrijker zijn dan materiële bezittingen, en dat als zij moeten kiezen tussen het verwijderen uit het geheugen van ervaringen of bezittingen, zij liever de bezittingen verwijderen. Het verwijderen van de ervaringen zou leiden tot een grote veranderingen van wie zij eigenlijk zijn.