Waar gaat dit artikel over?

John Forrester schreef in “On Kuhns case” dat “The Structure of Scientific Revolutions” een belangrijke invloed had gehad op zijn eigen leven. Ook schreef hij over het vinden van “andere waarheden” en “andere persoonlijkheden" (selves) met betrekking tot identiteit. Zo beschreef hij hoe Kuhn een historicus was, maar ook een filosoof die geïnteresseerd was in de psychoanalyse. Kuhn had veel invloed gehad op wetenschappers en de wetenschap. Zo worden wetenschappelijk historische gebeurtenissen tegenwoordig anders geïnterpreteerd vergeleken met vóór Kuhn. Tegenwoordig wordt er bij historische gebeurtenissen vooral geschreven over de invloed van de omgeving en gaat het niet meer om een speciale ‘leider’ met ‘obsessies’. Kuhns ideeën hadden ook invloed op hoe namen worden gebruikt. Zo wordt de naam ‘Pavlov’ niet alleen gebruikt om Ivan Pavlov aan te duiden: er wordt ook gerefereerd naar het Pavlov laboratorium en alle mensen die daar zijn geweest. Ook worden namen gebruikt om bepaalde perioden aan te geven, bijvoorbeeld “vóór Kuhn” en “na Kuhn”. Dit betekent dat biografieën van wetenschappers vaak niet over de wetenschapper zelf gaan, maar meer over de relaties tussen de wetenschapper en zijn omgeving. Dit betekent dat historische verhalen tegenwoordig referentieel zijn. Dit is terug te zien in Forrester’s werk “Language and the Origins of Psychoanalysis”. Volgens Forrester is psychoanalyse niet gebaseerd op biologie of neurologie, maar is het gebaseerd op linguïstiek en filologie.

Een probleem met referentiele geschiedenis is dat er soms een bepaalde invloed is, maar dat er geen referentie is naar de bron van deze invloed. Dit wordt dan ‘hauntology’ (achtervolging) genoemd.

Forrester schreef over Kuhn en beschreef hoe Kuhns problemen leken op die van hem. Hij schreef dat hij achtervolgd (haunted) werd door dit idee. Echter, niet alleen Forrester, ook veel andere hedendaagse wetenschappers worden nog achtervolgd door Kuhn zijn ideeën. Volgens Forrester werd Kuhn beïnvloed door Piaget, Kant, Bruner en Postman. Forrester richtte zich op de invloed van Piaget op Kuhns ideeën. Volgens Forrester was Kuhn beïnvloed door Piaget, maar refereerde Kuhn niet genoeg naar Piaget.

In dit artikel wordt beschreven hoe Forrester werd achtervolgd door Kuhn, en hoe Kuhn werd achtervolgd door Piaget.

Wat valt er te zeggen over Piaget?

Jean Piaget was een bioloog die uiteindelijk een filosoof werd. Hij is een van de grote namen in de hedendaagse psychologie. In 1957, tijdens de Koude Oorlog, ontstond er de behoefte tot het opleiden van wetenschappers, technologen, ingenieurs en wiskundigen. Piaget’s werk over de ontwikkeling van kinderen was hierbij belangrijk, de vraag was namelijk: hoe ontwikkelen kinderen zich intellectueel en hoe kunnen wij dit beïnvloeden? Echter was Piaget hier niet in geïnteresseerd. Ook identificeerde hij zichzelf niet als “ontwikkelingspsycholoog”. In plaats daarvan noemde hij zichzelf “genetisch epistemoloog”. Ook was zijn methode vooral gebaseerd op biologie en filosofie. Zijn latere werk was gebaseerd op de Zweedse variant van de psychoanalyse. Piaget schreef ook autobiografieën. Echter waren deze schrijfsels erg idealistisch en schreef hij niet over zijn interesse in de psychoanalyse. Dit leidt ertoe dat men geen goed beeld kon vormen van de échte Piaget.

Een van de beste boeken over Piaget’s denkwijze is het boek “Piaget before Piaget”. Dit boek beschrijft de vroege levensjaren van Piaget tot zijn afstuderen. Het boek beschrijft Piaget, op basis van archieven, vóórdat hij beroemd werd. Pas na dit boek raakte Piaget geïnteresseerd in de psychoanalyse. Er kwam echter nog een boek, genaamd “Jean Piaget and Neuchâtel”, waarin het verdere verloop van Piaget’s carrière werd beschreven. Zo was Piaget een doctoraat in filosofie begonnen, maar had hij deze nooit afgemaakt. Dit wordt gezien als een belangrijke periode voor Piaget’s otnwikkeling. Echter, er ontbreken details over deze periode, wat het moeilijk maakt om kennis te ontwikkelen hierover.

Wat voor paradox was er?

De archieven die werden gebruikt om boeken te schrijven over Piaget tonen aan dat de situatie rondom Piaget veel genuanceerder is dan werd gedacht. Er blijkt zelfs een paradox te zijn, dat zelfs invloed heeft gehad op Kuhn. Zo schreef Kuhn:

“Ik heb veel gelezen over Piaget. En ik dacht, goh, deze kinderen ontwikkelen ideeën op dezelfde manier als wetenschappers. Echter – en ik denk dat Piaget dit zelf niet goed begreep -, deze kinderen worden gesocialiseerd; het is geen spontaan leren wat ze doen. Ze leren datgeen wat er al bestaat.”

Er bestond ook een paradox, dat te maken had met conflicterende interpretaties van Piaget’s werk. Dit betekent dat er een behoefte is aan herinterpretatie van zijn werk. Dit kan bereikt worden door beter te kijken naar zijn ideeën over ‘part-wholism’.

Wat was Piaget’s part-wholism?

In een autobiografische passage schreef Piaget:

“Ik begreep opeens (toen ik 18 werd), dat alles in de wereld (cellen, organismen, soorten, de maatschappij) alleen maar gedeeltes (parts) zijn van een groter geheel (whole).”

Wanneer men dit leest vanuit het beeld van Piaget vóór de Tweede Wereldoorlog, kan dit betekenen dat kinderen individuele delen zijn van een groter geheel. In het boek “Mouvement et Vitesse” beschreef Piaget hoe kinderen snelheid en beweging waarnemen. Volgens Piaget zien kinderen snelheid als dat één part wordt overgenomen door een andere part. Pas wanneer kinderen zich ontwikkelen zien zij snelheid in relatie tot een geheel. Dit werk toont aan dat, om kinderen te kunnen begrijpen, men zich moet verplaatsen in het kind.

Piaget schreef ook over hoe kinderen redeneren met getallen. Hij schreef: “het kind kan echter een geheel zien of gedeelten, maar niet het geheel én één gedeelte”. Ook schreef Piaget dat een belangrijke ontwikkeling van kinderen is dat zij zich realiseren dat ze onderdeel zijn van een groter geheel. Piaget beschreef ook zijn part-wholism theorie in relatie tot sociale systemen waarin kinderen ontwikkelen.

Piaget’s idee over dit part-wholism was de basis voor zijn latere ideeën. Zo beschreef hij hoe kennis ontstaat: het ontstaat altijd in een ‘sociaal milieu’, dat een bepaalde manier van leren voorschrijft (normen en waarden). Iemand zijn of haar denkwijze is dus gebaseerd op zijn of haar sociale leven.Dit betekent dus ook dat vóórdat iemand iets kan leren, hij of zij toegang moet hebben tot ervaringen en kennissen.

In Piaget’s essay genaamd “genetische logica en sociologie” beschrijft hij dat de ontwikkeling van een kind het resultaat is van aanpassing aan de sociale en fysieke omgeving. Hij beschrijft ook dat “door imitatie en taal, en door druk vanuit volwassenen wordt een kind gesocialiseerd”. Opmerkelijk is dat Piaget zijn theorie baseerde op slakken: hij vergeleek slakken met hele jonge baby’s. Dit betekent dat Piaget eigenlijk een bioloog was: echter was zijn biologische benadering gebaseerd op psychologie en zijn psychologie was gebaseerd op biologie. Deze relatie moet men in de gaten houden wanneer men probeert Piaget’s werk te interpreteren. Ook bepaalde termen, die men vooral vanuit een psychologisch perspectief interpreteert, moeten anders geïnterpreteerd worden. Zo gebruikte Piaget de term ‘accommodatie’ voor veranderingen in mensen, en niet ‘adaptatie’. Wanneer hij refereerde naar ‘adaptatie’, gebruikte hij de term ‘reflexen’. Piaget was dus beïnvloed door drie verschillende benaderingen; een sociale benadering, een biologische benadering, en een logische benadering.

Wat waren Piaget’s ideeën?

Volgens Piaget oefenen volwassenen druk uit op het ontwikkelende kind. Deze druk, samen met coöperatie en reciprociteit zorgen er voor dat kinderen dingen leren en dus de overtuigingen van volwassenen overnemen. Dit betekent niet dat hetgeen wat zij hebben geleerd ‘de waarheid’ is. Wanneer kinderen later in staat zijn tot abstract redeneren, leren zij dingen zelf. Dit is een modern ideaal in Piaget’s werk. Dit is dus een vorm van logica: ontwikkeling verloopt in stappen. Echter beschreef Piaget logica ook op een andere manier. Zo beschreef hij logica als de manier om tot uitkomsten te komen waar iedereen het mee eens is. Volgens Piaget kan logica ontwikkelen.

Wat valt er nog meer te zeggen?

Door dieper te duiken in Piaget’s vroegere werken kan er een beter beeld ontstaan van de theorie die zo gepopulariseerd werd in Amerika. Er zijn een aantal belangrijke opmerkingen: Piaget’s vroege werk gaat niet alleen over cognitieve ontwikkelingen. Kinderen hun mogelijkheid tot leren is vergelijkbaar met aanpassing in een slak. Door veranderingen in de omgeving trekt de slak zich terug in zijn huisje. Mensen en kinderen doen iets soortgelijks: ze houden zich vast aan objecten, maar ook aan mensen en aan ideeën.

Piaget maakte later de overstap van biologie naar de psychoanalyse. Zo beschreef hij mentale ontwikkeling als “de transitie van het onbewuste naar het bewustzijn en het overkomen van conflicten tijdens dit proces”. Deze conflicten konden zowel intellectueel als moreel van aard zijn. De belangrijkste invloed van de psychoanalyse op Piaget’s werk is dat Piaget een voorstander was van het interviewen van kinderen om meer inzicht te krijgen op hun prestaties bij intelligentietests.

Wat valt er te concluderen?

Volgens dit artikel delen post-Kuhniaanse analisten en historici dezelfde waarden als Piagetiaanse ontwikkelingspsychologen. Echter zou het beter zijn als de term “ontwikkeling” zou worden vervangen door “genetische epistemologie”. De overeenkomst is dat beiden ‘in het hoofd’ van anderen willen kijken en de wereld willen bekijken vanuit de individu.