Samenvatting Hoofdstuk 4. Strafrecht. Jeugdrecht in de Praktijk. Universiteit Utrecht

Hoofdstuk 4: Strafrecht

• YOUTURN: opvoedingmsethodiek uit de JJI’s

• Bjj: Beginselenwet Justitiële jeugdinrichtingen. 

• Minder plekken in jji’s, want dalende criminaliteitscijfers + voorkeur rechters om ernstig delinquente jongeren vanwege hun behandelingsbehoefte eerder naar een beveiligde gesloten inrichting te sturen dan naar een JJI. 

• Grond jeugdstrafrecht: beperkte of verminderde verantwoordelijkheid van de minderjarige

• Jeugd Strafprocedures

  • Deuren jeugdstrafzitting in principe gesloten

  • Verplicht ter terechtzitting te verschijnen. 

  • Gezaghebbende ouders dienen voor de zitting te worden opgeroepen + verschijningsplicht. 

  • Inlichtingen over de persoonlijkheid van de minderjarige

  • In principe voor 1 rechter

  • Altijd een raadsman

• Jeugdstrafrecht is verhard: strafmaxima omhoog en meer (lichte) sancties. Ook verplichting tot afgifte DNA-materiaal. → meer lichte sancties hebben er niet voor gezorgd dat er ook minder zware sancties toegepast worden. 

• ZSM: Zo spoedig mogelijk. Alle ter kennis gekomen info wordt zsm met ketenpartners besproken. 

• Meeste delicten buitengerechtelijk afgedaan. (door politie of OM)

  • Halt → geen strafblad

• Officiersmodel: de OvJ kan een taakstraf van ten hoogste 60 uur opleggen, of een geldboete, en/of de verplichting tot betaling aan de staat van een som geld ten behoeve van slachtoffer, en/of de onttrekking aan het verkeer en/of ontzetting van bevoegdheid tot besturen motorrijtuigen voor ten hoogste 6 maanden. 

  • Geen vrijheidsbeneming, maar wel vrijheidsbeperking

• Rechter: 

  • Straffen: jeugddetentie max 1 of 2 jaar, taakstraf (werk/leer) max 200 uur of geldboeten van maximaal ruim 4000. 

  • Maatregelen: PIJ, plaatsing in inrichting voor jeugdigen → max 7 jaar. → kan omgezet worden in TBS (jongere kan zo levenslang opgesloten zitten) Is eigenlijk de ergste straf die een jongere kan krijgen (vinden ze zelf meestal)

  • Gedragsbeïnvloedende maatregel (GBM)

  • Vrijheidsbeperkende maatregelen

• Ondergrens jeugdstrafrecht is 12 jaar. 

• UN Beijing Rules (1985)

• Bovengrens jeugdstrafrecht is 18 jaar

• Sinds 2014: jongvolwassenen tot 23 jaar kunnen volgens jeugdstrafrecht berecht worden. 

• 16- en 17-jarigen kunnen bij hoge uitzondering via volwassen strafrecht berecht worden. 

• Belang van het kind = primaire doel

• Strafbare feiten kunnen ook civielrechtelijk worden afgedaan. 

• Inquisitoire traditie: proces heeft de vorm van officieel onderzoek dat van staatswege is geleid en is gericht op waarheidsvinding.

• Accusatoir traditie: strijd tussen twee gelijke partijen ten overstaan van een onpartijdige rechter die slechts de procedures bewaakt en verder geen actieve rol heeft. 

• Politie: boete van max 390 euro of jongere doorsturen naar Halt.

• Discretie: beslissingsbevoegdheid. 

  • Om door te sturen naar Halt, vrijwillige hulpverlening, RvdK, OM

  • Dit heeft zowel Politie als OM → uniek

  • OM heeft vervolgingsmonopolie

  • Opportuniteitsbeginsel: OvJ kan beslissen dat een zaak niet hoeft voor te komen en de zaak zelf af doen. 

• Overtreding → kantonrechter

  • Niet automatisch advocaat en jongere is niet verplicht te verschijnen

• Consultatiebijstand: recht op advocaat bij eerste verhoor door politie

• Verhoorbijstand: recht op advocaat tijdens verhoor 

• 16- en 17-jarigen kunnen afstand doen van advocaat bij lichte feiten. 

• (16/17-jarige kunnnen volgens volwassen strafrecht vervolgd worden: Waarom is dit niet goed → Nederland zou zich moeten houden aan het IVRK en GC. no 24, en uit deze instrumenten volgt dat Nederland een apart jeugdstrafrechtsysteem moet hebben voor jeugdigen tot 18 jaar ten tijde van het delict. Uit de instrumenten volgt niet dat een uitzondering zoals opgenomen in artikel 77b Wetboek van Strafrecht is toegestaan. 

• Waarom is dit wel goed → Het Nederlandse jeugdstrafrechtsysteem kent relatief lage strafmaxima. De uitzondering van artikel 77b Wetboek van Strafrecht biedt de mogelijkheid om bij zeer ernstige delicten een volwassensanctie met (veel) hogere strafmaxima op te leggen, en het gedrag van de jeugdige dus meer/sterker af te straffen. Hiermee wordt waarschijnlijk tegemoet gekomen aan de wens van het slachtoffer / de roep van de samenleving.