Checklist: Theorie stampen en toepassen

Tijdens je studie en je werk wordt je gevraagd om andermans ideeën in te zetten om onder meer informatie te structureren, problemen te analyseren, nieuwe ideeën te genereren en kritisch te blijven denken. Dat kan best overweldigend zijn, zeker als je gevraagd wordt dat te doen in papers, presentaties en podcasts, of debatten op de werkvloer of in je werkgroep.

Om jezelf theoretische stromingen en invloedrijke ideeën eigen te maken kan het helpen om jezelf vragen te stellen zoals:

Checklist bij het kennismaken met theoretische stromingen en invloedrijke ideeën

• Wat is het centrale idee van deze stroming? Wat wil deze stroming verklaren of begrijpen?

• Welke personen, denkers en wetenschappers worden geassocieerd met deze stroming? Wanneer leven ze?

• Wat zijn de belangrijkste argumenten om de ideeën te onderbouwen? Wat is daarbij de argumentenstructuur?

• Welke begrippen zijn cruciaal voor deze stroming? Welke termen worden vaak gebruikt en wat betekenen ze?

• Wat zijn concrete en aansprekende voorbeelden? Welke abstracte begrippen en ideeën kunnen worden verduidelijkt met voorbeelden uit de praktijk?

• Wat zijn de belangrijkste bronnen? Welke boeken, artikelen, stukken en naslagwerken kan je associëren met deze stroming?

• Welke kritiek is er op deze stroming? Wat zijn de zwakke punten of tegenargumenten?

Checklist om dieper te gaan

• Hoe past deze stroming in een breder kader? Hoe verhoudt ze zich tot andere theorieën, wereldbeelden of vakgebieden?

• Welke aannames liggen ten grondslag aan deze stroming? Waar gaat men van uit?

• Hoe is deze stroming in de loop der tijd veranderd? Zijn er nieuwe ontwikkelingen geweest?

• Welke methoden gebruikt deze stroming om tot kennis te komen? Hoe onderzoekt men de onderwerpen?

• Welke empirische bewijzen zijn er voor deze stroming? Wordt de theorie ondersteund door feiten?

• Welke praktische gevolgen hebben deze stromingen? Hoe kunnen we deze theorieën toepassen in de praktijk?

• Welke vragen blijven onbeantwoord binnen deze stroming? Wat zijn de openstaande kwesties?

• Welke argumenten vind ik overtuigend en waarom?

Checklist bij het vergelijken van theoretische stromingen

• Wat zijn de overeenkomsten tussen deze stromingen? Welke aspecten hebben ze gemeen?

• Wat zijn de verschillen tussen deze stromingen? Op welke punten lopen ze uiteen?