Samenvattingen: de beste jurisprudentie en arresten voor verbintenissenrecht en rechtsbetrekking samengevat

Amercentrale (HR 13-06-1975, NJ 1975/509)

Rechtsartikelen

B.W. art. 1405; K. art. 283

Rechtsvragen

1. Aansprakelijkheid op grond van art. 1405 BW
2. Toepasselijkheid van art. 283 K. op aansprakelijkheidsverzekering

Casus

Op het terrein van de Amercentrale voor de opslag van stookolie bevond zich onder meer de onderhavige tank, cylinder- of trommelvormig met een diameter van circa 45 m, een hoogte van circa 12,5 m, een eigen gewicht (zonder de heaters) van circa 400 ton en een inhoud van circa 20 000 m3. Deze was aangesloten op een gedeeltelijk ondergronds lopend leidingnet en ter plaatse aangebracht. Het Hof is er kennelijk van uitgegaan, dat de tank is geconstrueerd door het aan elkaar lassen van metalen platen. Door op de grondslag hiervan te oordelen dat de tank moet worden aangemerkt als een gebouw in de zin van art. 1405 BW, heeft het Hof niet blijk gegeven van een onjuiste opvatting

Azivo/GGD (HR 10-11-1989, NJ 1990, 700)

Kort

Als geen wettelijke contracteerplicht bestaat kan het in concrete omstandigheden onrechtmatig zijn om toch niet de prijs te betalen voor de dienst die beide partijen niet kunnen ‘ontwijken’.

Casus

Deze zaak betreft een geschil tussen een Ziekenfonds en een zorgaanbieder. Bedacht moet worden dat de feiten zich afspelen aan het begin van de jaren 1980, toen de wettelijke regeling en vorm van ons zorgverzekeringsstelsel er totaal anders uitzagen. Heel kort gezegd bepaalde de Ziekenfondswet in art. 44 dat de ziekenfondsen (vergelijkbaar met de tegenwoordige zorgverzekeraars) overeenkomsten moesten sluiten met bepaalde categorieën van zorgaanbieders. Dat betekende dus een contracteerverplichting voor ziekenfondsen die de contractvrijheid opzij zette. Echter, tot 1985 stonden aanbieders van ambulancediensten niet op die lijst van aanbieders waar de ziekenfondsen mee moesten contracteren. Er was dus ruimte voor onderhandeling over tarieven en dergelijke. Die onderhandelingen en de resulterende overeenkomsten werden

Bardoel-Swinkels (Zeug Geel 113) (HR 24-02-1984, NJ 1984, 415)

Casus

Zeug Geel 1-13 was uit het bedrijf van Swinkels ontsnapt en terecht gekomen tussen de varkens van Bardoel. De zeug leed aan een besmettelijke ziekte. De hele veestapel van Bardoel raakte besmet met dezelfde ziekte. Bardoel eist van Swinkels een schadevergoeding.

Rechtsvraag

Is Swinkels aansprakelijk?

Hoge Raad

Indien een varken een besmettelijke ziekte overbrengt op een varken uit een naburige stal (en wel als gevolg van een gedraging), dan is de bezitter indien hij het besmettingsgevaar niet kende niet aansprakelijk, tenzij bijvoorbeeld de besmetting het gevolg is van letsel dat het besmette dier aan het andere heeft dier heeft toegebracht. Immers in het veronderstelde geval dat de bezitter van het varken de gedragingen daarvan in zijn macht heeft, mag hij het dier niet het andere dier laten bijten.

Het enkel in contact laten komen met andere varkens behoort

Blaauboer/Berlips (HR 03-03-1905, W 1905, 8191)

Casus

D. Blaauboer, een makelaar woonachtig in Amsterdam, kocht in 1881 een aantal percelen bouwterrein. Bij de koop had hij met de verkoper, de heer Berlips, afgesproken dat er een weg zou worden aangelegd op de daarvoor bedoelde strook land. Toen die weg na een aantal jaren nog niet was aangelegd, besloot D. Blaauboer de heer Berlips hierop aan te spreken. De heer Berlips gaf aan dat hij de bedoelde strook land een aantal jaren geleden al had verkocht, waardoor de afspraak was overgegaan naar de nieuwe eigenaar.

De Hoge Raad moest dus bepalen of de vordering ook daadwerkelijk mee over is gegaan naar de nieuwe eigenaar, waardoor D. Blaauboer de vordering kan verhalen bij de koper van de bedoelde strook land. De Hoge Raad oordeelde dat als er sprake is van een persoonlijke afspraak, alleen de actieve zijde van de vordering

Bramer/Hofman (HR 14-06-2002, NJ 2003, 112)

Feiten

Hofman is in mei 1995 met Bramer overeengekomen dat Bramer aan haar een nog te bouwen panelenpers met in- en uitvoertransport zou leveren voor ƒ140000,- excl. BTW, conform Bramers opdrachtbevestiging van 23 mei 1995. Partijen zijn een betalingsregeling overeengekomen en de panelenpers is in juli 1996 geleverd.

Hofman heef de pers vervolgens verhuurd aan Colpro. Bramer heeft aan Hofman naast de overeengekomen ƒ140000,- excl. BTW nog op 7 en 24 december 1996 meerwerk in rekening gebracht voor een bedrag van ƒ26165, 65 onderscheidenlijk ƒ12328, 34. Tevens heeft Bramer Colpro enkele facturen toegestuurd. Colpro heeft op deze facturen ƒ37913, 64 onbetaald gelaten.

In een brief van 8 januari 1997 heeft Hofman aan Bramer een storingsmelding van 7 januari 1997 bevestigd en Bramer in gebreke gesteld en hem gesommeerd de storing te verhelpen. Bramer heeft zich bij brief van 10 januari 1997 beroepen

Campina/Van Jole (HR 19-11-1993, NJ 1994, 156)

Rechtsvraag

Wanneer kan een wederpartij, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid, geen ongewijzigde instandhouding van een overeenkomst meer verwachten (onvoorziene omstandigheden)?

Feiten

Van Jole is als chauffeur van een melkwagen in dienst van Campina. In 1980 krijgt hij een brief van Campina waarin staat dat hij tot zijn pensioen hetzelfde werk kan blijven doen. Bij een reorganisatie in 1989 word Van Jole voor de keus geteld. Of een andere functie binnen het bedrijf, of als zelfstandig ondernemer voor Campina gaan rijden. Op grond van de brief uit 1980 vordert Van Jole een verklaring voor recht dat hij aanspraak kan maken op voortzetting van zijn oude baan. Campina verweert zich met een beroep op onvoorziene omstandigheden.

Kern

Een beroep op onvoorziene omstandigheden kan pas worden toegewezen indien:
a. de onvoorziene omstandigheden niet in de overeenkomst zijn verdisconteerd (ook niet stilzwijgend). (6:258

CBb 3 juli 2002 (CBR)

De vervulling van de taken die aan het CBR bij artikel 50 van het Reglement rijbewijzen zijn opgedragen, behelst niet de uitoefening van een economische activiteit, maar komt neer op de uitoefening van een overheidsprerogatief. Het onderzoek naar, en bij voldoening de afgifte van verklaringen van, de rijvaardigheid van gegadigden, waarmee het CBR is belast, betreffen taken die een wezenlijk en normaal onderdeel vormen van regelgeving ter bescherming van de verkeersveiligheid.

Chan-a-Hung/Maalste (HR 04-05-2001, ECLI:NL:HR:2001:AB1426)

Casus

Een 16-jarige bromfietser komt tijdens slechte weersomstandigheden en in het donker op het fietspad in aanrijding met een 33-jarige fietser, waardoor de bromfietser blijvende letselschade oploopt. De fietser blijft ongedeerd. De fietser reed op hetzelfde fietspad tegen de toegestane rijrichting in. De bromfietser was niet verzekerd tegen de financiële gevolgen van een ongeval als het onderhavige, terwijl de fietser tegen wettelijke aansprakelijkheid was verzekerd. De bromfietser vordert in de onderhavige procedure te verklaren voor recht dat de fietser op grond van artikel 6:162 BW aansprakelijk is voor zijn schade. Hij meent dat de fietser een ernstige verkeersfout heeft gemaakt en dat hem geen enkele schuld treft. De fietser stelt dat de bromfietser wel een verwijt treft en concludeert dat

Kelderluik (HR 05-11-1965, NJ 1966, 136)

Casus

Een bezoeker (Duchateau) van een café te Amsterdam tuimelt onverhoeds in de bierkelder, waarvan het luik was opengezet door personeel van de NV Coca-Cola. Voor het gat waren drie kistjes opgestapeld. Het slachtoffer spreekt de NV Coca-Cola, als werkgeefster, aan tot vergoeding van de schade. De rechtbank oordeelt dat men het gat had kunnen voorzien bij een normale voorzichtigheid.

Het Hof wijst de vordering voor de helft toe: slachtoffer had medeschuld aan het ongeval, hij had beter moeten opletten! Coca Cola had ook schuld, omdat deze meer rekening had moeten houden met de onoplettendheid van de bezoekers.

Hoge Raad

De Hoge Raad oordeelde: “alleen in het licht van de omstandigheden van het gegeven geval kan worden beoordeeld, of en in hoeverre iemand die een voor onoplettende derden gevaarlijke situatie schept, rekening moet houden met de mogelijkheid, dat die derden de nodige

De Beeldbrigade/Hulskamp (HR 27-04-2012, LJN BV1301)

Vormt een overeenkomst, waarbij de ene partij zich verbindt tot het ter beschikking stellen en installeren van computersoftware en de andere partij tot het betalen van een geldsom als tegenprestatie, een overeenkomst van koop/verkoop en kan bijgevolg titel 7.1 BW en daarmee de bijzondere verjaringsregeling in artikel 7:23 BW van toepassing zijn?

Hoge Raad

De toepasselijkheid van de kooptitel niet is beperkt tot de koop van zaken volgens de begripsomschrijving van artikel 3:2 BW. Uit artikel 7:47 BW, waarin is bepaald dat koop ook betrekking kan hebben op vermogensrechten, blijkt dat de wetgever de kooptitel van toepassing heeft geacht op alle goederen als bedoeld in artikel 3:1 BW, en dus aan die titel een ruim bereik heeft willen geven wat betreft het voorwerp van de koopovereenkomst. Een overeenkomst tot het aanschaffen van standaardcomputerprogrammatuur – op een gegevensdrager of via een download –

De kantharos van Stevensweert

HR 19 juni 1959, NJ 1960, 59.

Casus

Bij de rivier de Maas ter hoogte van Stevensweert wordt een zilveren drinkbeker gevonden tijdens baggerwerkzaamheden. De beker komt in handen van edelsmid Brom: deze ziet niet veel bijzonders in de beker maar wil hem kopen voor een waarde die iets hoger ligt dan de waarde van het gewicht in zilver. Kort daarna blijkt dat de beker een kantharos betreft. Brom begint een studie van zilversmeed- en gietkunst in de oudheid en publiceert op basis daarvan over zijn kantharos als beker van uitzonderlijke kwaliteit en waarde. De persoon die de beker aan Brom heeft verkocht (de verkoper) komt dit te weten via een krant en vordert vernietiging van de koopovereenkomst wegens dwaling.

Hier was duidelijk sprake van wederzijdse dwaling, want zowel Brom als de verkoper waren aanvankelijk van de onjuiste veronderstelling uitgegaan dat

HR 23-12-2005 RVDW 2006, 17 (De Rooij/Van Olphen)

Feiten

De Rooij van Van Olphen een onroerende zaak gekocht te Bloemendaal. De Rooij was van plan het woonhuis te laten slopen en het perceel in twee percelen te laten verkavelen en daar vervolgens  twee geschakelde woonhuizen te laten bouwen. Voorafgaande aan de levering van de onroerende zaak wordt het gebied waarin de onroerende zaak ligt aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Aanvragen voor een sloop- of bouwvergunning  worden vanaf dat moment aangehouden in afwachting van een nieuw bestemmingsplan.

De Rooij vordert  ontbinding van de koopovereenkomst stellende dat Van Olphen is tekortgeschoten in zijn uit die overeenkomst voortvloeiende verplichtingen, omdat de onroerende zaak niet voldeed aan hetgeen De Rooij op grond van de overeenkomst mocht verwachten. Van Olphen heeft immers volgens De Rooij in art. 5.3 van de koopovereenkomst gegarandeerd dat het gekochte geschikt was voor gebruik als bouwperceel voor twee halfvrijstaande

Des-dochters (HR 09-10-1992, AA 1993, 535)

Casus

Zes vrouwen zijn allen tijdens de zwangerschap van hun moeders blootgesteld aan de werking van Des doordat hun moeders deze stof toen hebben ingenomen. Des was vrij eenvoudig te produceren en patentvrij, waardoor diverse farmaceutische bedrijven dit middel op de markt hebben gebracht. Des werd aanbevolen omdat het miskramen en vroeggeboorten zou voorkomen, maar werd later verboden. De zes vrouwen, ook wel “Des-dochters” geheten, lijden alle aan bijzondere aandoeningen, waaronder een bijzondere vorm van kanker. Zij stellen de farmaceutische bedrijven die toen in Nederland Des in het verkeer hebben gebracht aansprakelijk uit onrechtmatige daad voor de gehele schade en vorderen vergoeding ervan. De farmaceutische bedrijven verweren zich onder meer met de stelling dat het niet mogelijk is

HR 17 december 2010, LJN BN6236; NJ 2012/155 (Dijkdoorbraak Wilnis)

m.nt. T. Hartlief

Relevante artikelen

Art. 6:174 lid 1 BW.

Rechtsregel

Bij de eisen als bedoeld in artikel 6:174 lid 1 BW gaat het om de eisen die men uit het oogpunt van veiligheid aan de desbetreffende opstal mag stellen. Daarbij spelen:

• gedragsnormen,
• veiligheidsvoorschriften en
• de in het algemeen aan een bezitter of gebruiker van die zaak te stellen zorgvuldigheidsnormen een belangrijke rol.
  (de zogenaamde Kelderluik-factoren spelen dus in dit geval weldegelijk een rol.)

De omstandigheid dat een opstal in algemene zin voldoet aan geldende veiligheids-voorschriften, staat niet in de weg aan het oordeel dat de opstal (niettemin) niet aan bedoelde eisen voldoet en derhalve ‘gebrekkig’ is in de zin van artikel 6:174 lid 1 BW. Het antwoord op de vraag of sprake is van een gebrekkige toestand hangt immers af van verschillende omstandigheden, waaronder:

Duwbak Linda (HR 07-05-2004, ECLI:NL:PHR:2004:AO6012)

Casus

In de Maas ligt een baggerschip met duwbak aangemeerd. Op een nacht zijn het baggerschip en de duwbak gekapseisd, waarna het baggerschip en de duwbak beide zinken. Het gebeurde werd veroorzaakt door de slechte staat waarin de duwbak verkeerde: er was lekkage ontstaan als gevolg van corrosie van de bodemplaten. Een jaar voor dit ongeluk was de duwbak gecontroleerd door een deskundige, waarop de Staat een "Certificaat van onderzoek" afgaf dat 7 jaar geldig was. Het baggerbedrijf stelt de staat en de deskundige die het onderzoek verrichtte aansprakelijk omdat de duwbak in strijd met het geldende veiligheidsreglement is goedgekeurd. 

Rechtsvraag

Is hier voldaan aan het relativiteitsvereiste?

Rechtsregel

Bij de beantwoording van de vraag of voldaan is aan het in artikel 6:163 BW neergelegde vereiste dat de geschonden norm strekt tot bescherming tegen de schade zoals de benadeelde die heeft geleden, komt het aan op:

Endlich/Bouwmachines (HR 22-10-2004, NJ 2006, 597)

Een ingebrekestelling heeft niet de functie om ‘het verzuim vast te stellen’, maar wel om de schuldenaar nog een laatste termijn voor nakoming te geven.

Voor zover vanwege spoedeisendheid van het herstel een schriftelijke ingebrekestelling met termijnstelling in overeenstemming met artikel 6:82 lid 1 BW niet mogelijk of niet zinvol is, de schuldeiser wel het in de betrokken situatie redelijkerwijs mogelijke zal moeten doen om de schuldenaar in de gelegenheid te stellen om het gebrek in de geleverde prestatie te herstellen. Echter, wanneer de schuldenaar door hem niet bereikt kan worden, of, bereikt zijnde, niet in staat is of zich niet bereid toont om met de noodzakelijke spoed afdoende maatregelen te nemen, brengen de maatstaven van redelijkheid en billijkheid mee dat het verzuim intreedt zonder dat een ingebrekestelling heeft plaatsgevonden. De schuldeiser zal de kosten van het langs een andere weg (doen)

Esmilo/Mediq Apothekenbeheer (HR 01-06-2012, LJN BU5609)

De enkele omstandigheid dat een overeenkomst tot een door de wet verboden prestatie verplicht, brengt niet met zich mee dat zij een verboden strekking heeft en dus nietig is, ook niet als beide partijen zich bij het sluiten van de overeenkomst bewust waren van dat wettelijk verbod. Immers, er is een groot aantal wettelijke verboden, in het algemeen van publiekrechtelijke aard, bij het opstellen waarvan de wetgever niet de privaatrechtelijke gevolgen voor ogen had. Een overeenkomst die in strijd komt met een zodanig verbod hoeft niet strijdig te zijn met de openbare orde.

Indien een overeenkomst verplicht tot een door de wet verboden prestatie dient de rechter in zijn beoordeling of de overeenkomst op die grond in strijd is met de openbare orde in elk geval te betrekken

• welke belangen door de geschonden regel worden beschermd,

• of door

Erven Van Hese/Koninklijke Schelde (HR 28-04-2000, ECLI:NL:HR:2000:AA5635)

Casus

Een werknemer is van 16 maart 1959 tot en met 7 juni 1963 in dienst geweest bij zijn werkgever en is gedurende zijn werkzaamheden blootgesteld aan asbeststof. In 1996 (meer dan 30 jaar na de laatste blootstelling aan asbest) is bij de werknemer de asbestziekte mesothelioom vastgesteld, een vorm van kanker die alleen veroorzaakt kan worden door het inademen van asbest. Op 29 oktober 1996 heeft de werknemer de werkgever aansprakelijk gesteld op grond van art. 7a:1638x (oud) BW. In de onderhavige, door de erven van de inmiddels overleden werknemer jegens de werkgever aangespannen, procedure staat de vraag of de verjaringstermijn van dertig jaren van art. 3:310 lid 2 BW van toepassing is centraal.

Hoge Raad

Op grond van art. 68a lid 1 jo. 73 Ow NBW is art. 3:310 BW en dus de verjaringstermijn van toepassing. Deze termijn heeft

Flatgebouw/VvE Parkeergarage

Feiten

I.c. gaat het om een zaak tussen de Vereniging van Eigenaars van een flatgebouw in Zandvoort tegen de Vereniging van Eigenaren Parkeergarage.

In 1966 is de parkeergarage Zandvoort gebouwd. Deze parkeergarage is voorzien van een buitentrap die wordt begrensd door een muur. In 1974 is het flatgebouw gebouwd. De muur vormde vanaf dat moment de begrenzing tussen enerzijds de buitentrap van de parkeergarage en anderzijds de parkeerplaats met een oprit van het flatgebouw. Nadat een bewoner van het flatgebouw in april 2015 constateerde dat de muur scheef stond, is

deze verlaagd. De parkeergarage heeft vervolgens het flatgebouw aansprakelijk gesteld voor haar schade als gevolg van de scheefstand van de muur. De oprit zou niet voldoen aan de eisen die daaraan in de gegeven omstandigheden mocht worden gesteld in de zin van art. 6:174 BW, omdat onder de oprit een grondkerende constructie ontbreekt. Volgens de parkeergarage

Gegaste uien (HR 07-03-1969, NJ 1969, 249)

Onderwerp

Derdenwerking van exoneratiebedingen

Relevante feiten

NV Noordermeer geeft aan landbouwer De Klerk een fiat tot het gassing van uien. De Klerk geeft vervolgens aan een gemeentelijk bedrijf ("Roteb") de opdracht om de bij De Klerk opgeslagen uien welke door larven van een insect zijn aangetast door (ver)gassing te ontsmetten, welke opdracht is aanvaard en uitgevoerd. De Klerk handelt hierbij niet openlijk in naam van Noordermeer. De uien bestonden dus ten dele uit uien van De Klerk en ten dele uit uien van NV Noordermeer. Na de gassing moesten de uien echter vernietigd worden. Noordermeer eist van de Gemeente vergoeding van de daardoor geleden schade, omdat de gasbehandeling ondeskundig, onvoorzichtig en/of roekeloos zou zijn verricht. Noordermeer spreekt de gemeente aan primair op grond van wanprestatie, subsidiair op grond van onrechtmatige daad. De gemeente verweert zich door zich jegens Noordermeer te beroepen

Gynaecoloog (HR 23-11-2012, NJ 2012, 669)

Casus

Deze zaak betreft de vraag naar de aansprakelijkheid van de gynaecoloog die op 16 december 1993 de leiding had bij de bevalling van de moeder van betrokkene 3 voor het hersenletsel dat betrokkene 3 rond haar geboorte heeft opgelopen. De volgende feiten hebben zich voorgedaan. Op 16 september 1993 uur is de moeder met weeën opgenomen in het Kennemer Gasthuis. Er is een CTG van de foetus gemaakt, dat geen bijzonderheden toonde. Daarna werd in verband met pijnklachten een infuus ingebracht, waarlangs epidurale anesthesie werd toegepast. Toen bleek dat de epiduraal niet werkte. Vervolgens braken de vliezen, waarbij bleek dat het vruchtwater vers meconium bevatte en vanaf dat moment heeft door middel van een schedelelektrode CTG- bewaking van de hartslag van de foetus plaatsgevonden. Uit de CTG bleek een extreem lage pH- waarde. Betrokkene 3 is door middel van een tangverlossing

Groentemarktcafé (HR 10-06-1932, NJ 1933, 5)

Onderwerp

toekomstige omstandigheid met betrekking tot dwaling. Art. 6:228 lid 2 BW

Casus

Brodero’s Bouwbedrijf verhuurt een café met bovenwoning, gelegen in Utrecht aan de Croeselaan, aan Driessen. Het café is gelegen in een vrijwel onbebouwde buurt. Maar de gemeente is voornemens een groentemarkt te vestigen nabij het café. Dit betekent dat veel verkeer van en naar de markt langs het café wordt geleid. Echter, nadat de huurovereenkomst is gesloten, wordt het raadsbesluit tot vestiging van de markt gewijzigd en een andere plaats voor de markt aangewezen.

Rechtbank

De rechtbank vernietigt de huurovereenkomst op grond van dwaling.

Hof

Het Hof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank. Partijen hebben het raadsbesluit, een te vestigen groentemarkt, namelijk beschouwd als een wezenlijke eigenschap, in de nu nog vrijwel onbebouwde buurt. Het café zou dus aangewezen zijn op de bezoekers van de groentemarkt.

Hoge Raad

Partijen hebben echter niet gedwaald over de eigenschappen welke

HR 8 oktober 2010, LJN BM6095; NJ 2011/465 (Hangmat)

m.nt. T. Hartlief

Casus     

Op 13 juli 2005 is A een ongeval overkomen. Op die dag hing zij in de tuin bij haar woning een hangmat op aan een gemetselde pilaar. Toen zij in de hangmat lag, is de pilaar afgebroken en over haar heen gevallen. A zal door het ongeval haar armen en benen nooit meer kunnen gebruiken en is voor de rest van haar leven volledig afhankelijk van de hulp van derden. A en B waren ten tijde van het ongeval gezamenlijk eigenaar van de woning waar het ongeval is gebeurd. Zij hadden een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren afgesloten bij Achmea ten behoeve van hen beiden. A en B zijn op 24 augustus 2005 in het huwelijk getreden. A heeft Ben Achmea gedagvaard voor de rechtbank en gevorderd voor recht te verklaren dat B jegens haar

HR 12-12-1997, ECLI:NL:HR:1997:ZC2524, NJ 1998, 208 (Gemeente Stein/Driessen)

Feiten

Het ging in deze zaak om een kraan die werd verhuurd door de gemeente Stein aan zand en

grindhandel Driessen. De lastbegrenzer van de kraan was uitgeschakeld en de

wielenbeveiliging was verwijderd. De kraan viel om met schade tot gevolg. Driessen spreekt de gemeente aan. De Gemeente beroept zich dan op de exoneratieclausule.

De betrokken personen waren Van Mulken (die wethouder van Openbare Werken en

Volkshuisvesting van de gemeente Stein was en daarna locoburgemeester) en

Zeelenberg (directeur van het havenbedrijf). In de procedure werd duidelijk dat de wethouder wel een vermoeden had, dat het veiligheidsaspect onder druk kon komen te staan. Hij had echter nagelaten hier maatregelen tegen te nemen.

Hoge Raad

De Hoge Raad oordeelde dat een beroep op een exoneratieclausule naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid als onaanvaardbaar geldt, als sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid,

Haviltexcriterium (HR 13-11-2015, ECLI:NL:HR:2015:3303)

Casus

Partijen baseren op de tekst van een overeenkomst waarbij vermogensbestanddelen aan de echtgenoten worden toegescheiden haaks op elkaar staande bedoelingen en verwachtingen. Geen van beider interpretaties is aanstonds volstrekt onaannemelijk. Het hof overweegt dat het Haviltexcriterium hier geen uitkomst biedt en leidt vervolgens de betekenis van de desbetreffende passage af uit de tekst van de overeenkomst.

Hoge Raad

De Haviltexmaatstaf brengt mee dat ook indien bij de uitleg van een overeenkomst groot gewicht toekomt aan de taalkundige betekenis van de gekozen bewoordingen, de overige omstandigheden van het geval kunnen meebrengen dat een andere (dan de taalkundige) betekenis aan de bepalingen van de overeenkomst moet worden gehecht. Beslissend blijft immers de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.

Anders dan het hof heeft overwogen,

Heesakkers/Voets (HR 13-09-2013, ECLI:NL:HR:2013:691)

Casus

Het gaat in deze zaak om de vraag of de appelrechter, gelet op Richtlijn 93/13/EEG (oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten; hierna: de richtlijn), ambtshalve gehouden is om buiten de grieven maar binnen de grenzen van rechtsstrijd te toetsen of een beding oneerlijk is.

Hoge Raad

De appelrechter is gehouden ambtshalve na te gaan of een beding uit het oogpunt van de in de richtlijn gegeven criteria oneerlijk is, ook indien hij daarbij buiten het door de grieven ontsloten gebied moet treden. Volgens het Nederlands appelprocesrecht behoort de rechter immers recht van openbare orde in beginsel ook toe te passen buiten het door de grieven ontsloten gebied, met dien verstande dat hij de grenzen van de rechtsstrijd van partijen dient te respecteren. Hij is dus niet tot dit onderzoek gehouden als tegen de toe- of afwijzing van de desbetreffende vordering in hoger beroep niet is

Hofland/Hennis (HR 10-04-1981, NJ 1981, 532)

Casus

Eiser tot cassatie, Hofland, heeft zijn huis te koop aangeboden in een woninggids. Hierbij heeft hij tevens de vraagprijs geplaatst. Verweerder in cassatie, Hennis, zag dit aanbod en aanvaardde het. Eiser tot cassatie, Hofland, trok zijn aanbod, na de aanvaarding van Hennis, echter in, waardoor Hennis niet de nieuwe eigenaar van het huis zou worden. Hennis gaf echter aan dat Hofland niet zomaar zijn aanbod kon intrekken, omdat er door de aanvaarding al een koopovereenkomst tot stand was gekomen. Hofland gaf echter aan dat er nooit sprake is geweest van een koopovereenkomst, omdat een advertentie, waarbij een vraagprijs staat beschreven, is bedoeld als een uitnodiging om in onderhandeling te treden.

Het hof gaf in hoger beroep aan dat de advertentie slechts een aanbod tot verkoop vormt. Hieruit blijkt dat de koper niet direct een overeenkomst heeft met de verkoper, als deze

HR 28 mei 1999, LJN ZC2912, NJ 1999, 564 (Johanna Kruidhof)

Feiten

Op 17 mei 1990 had de 11 jarige Johanna Kruidhof, op basisschool de Imenhof met haar klasgenote Marieke koffie- en theedienst verricht. Zij moesten dan voor de pauze in de keuken koffie en thee zetten voor de leerkrachten. Dit werd zonder toezicht van volwassenen gedaan. Een van de meisjes heeft een waterketel op het vuur gezet, en wel op de voorste gaspit. Toen Johanna vervolgens theezakjes uit het kastje boven het gaststel wilde pakken, vatte haar kleding vlam. Hierdoor liep zij over ongeveer 23% van haar lichaam brandwonden op. Hierdoor moest zijn maandenlang worden behandeld in het Brandwondencentrum. De ouders van Johanna moesten hiervoor veel vrije tijd en vakantiedagen opofferen voor de verpleging, bezoek aan artsen etc.

De ouders van Johanna hebben toen vergoeding van de door Johanna geleden schade geëist van de gemeente. Deze is

Kribbebijter (HR 11-03-1977, NJ 1997/521)

Onderwerp

Een vertegenwoordiger die in eigen naam ten behoeve van een opdrachtgever is opgetreden, kan zelf van de wederpartij schadevergoeding vorderen door wanprestatie jegens de opdrachtgever.

Casus

In 1972 verkocht Stolte aan de Duitser paardenhandelaar Lörsch, een negenjarig ruin met de garantie 'goed, eerlijk en braaf, en vrij van enig kwaad' en dus zonder verborgen gebreken. Echter na de levering bleek door 2 dierenartsen te zijn vastgesteld, dat het paard niet aan de garantie voldeed. Het paard bleek namelijk al bij de koop een 'kribbebijter' of 'kribbenslijper' te zijn. Stolte werd daarom aangesproken tot ontbinding van koopovereenkomst en tot vergoeding van schade. De vordering werd ingesteld door Schiphoff die stelde het paard gekocht te hebben. Lörsch zou in opdracht van Schiphoff hebben gehandeld. Stolte voerde echter aan dat Lörsch de koper was en niet Schiphoff.

De Rechtbank en hof

De rechtbank wijst de

Leeuwarden/Los (HR 07-12-2001, NJ 2002, 576)

Kort

Indien zich na een schadeveroorzakende gebeurtenis waarvoor iemand aansprakelijk is jegens de benadeelde, een latere gebeurtenis voordoet die dezelfde schade zou hebben veroorzaakt als die schade niet reeds was ontstaan, doet dit niet af aan de reeds gevestigde verplichting tot schadevergoeding van de voor de eerste gebeurtenis aansprakelijke. Behalve in gevallen waarin de latere gebeurtenis voor risico van de benadeelde komt, bestaat er geen grond daarover anders te oordelen indien het gaat om voortdurende schade. Dit geldt ook in gevallen waarin de schade voor het vervolg niet slechts hypothetisch maar in werkelijkheid veroorzaakt is door de handeling van de derde.

Feiten

Een huurder vordert van zijn voormalige verhuurder schadevergoeding, bestaande uit gederfde winst, wegens beëindiging van de huurovereenkomst. De verhuurder voert aan dat de huurovereenkomst ten gevolge van een brand, die zich later heeft voorgedaan, op grond van artikel 7A:1589 BW

HR 12-12-2008, ECLI:NL:HR:2008:BD3129, NJ 2009/332 (Maatzorg, Van der Graaf)

Feiten

Van der Graaf werkte sinds 2002 bij Maatzorg. Als verzorgingshulp kwam zij bij hulpbehoevende cliënten en verplaatste zich per fiets van huis naar huis om cliënten te bezoeken. Begin 2003 is zij onder werktijd bij het fietsen van de ene hulpbehoevende naar de andere hulpbehoevende gevallen, als gevolg van gladheid op de openbare weg. Hierdoor heeft zij een ernstige scheenbeenfractuur opgelopen. Zij was zelf niet verzekerd. Van der Graaf heeft Maatzorg toen aansprakelijk gesteld voor de gevolgen van het ongeluk en de schade die daaruit is ontstaan. Zij voert aan dat Maatzorg op grond van art. 7:658 BW, dan wel art. 7:611 BW, voor de schade aansprakelijk is.

De kantonrechter en het hof wijzen de vorderingen toe. Het hof overweegt dat, hoewel het fietsen plaatsvond in de uitoefening van de werkzaamheden, dit niet binnen het gezagsgebied van de

Mexx/Lundiform (HR 05-04-2013, LJN BY8101)

Casus

Het gaat i.c. om de uitleg van een tussen modehuis Mexx en interieurleverancier Lundiform gesloten (Engelstalig) contract betreffende de afname door Mexx van “hardware” voor de inrichting van Mexx-winkels, geproduceerd door Lundiform. Tussen partijen is een geschil ontstaan over de uitleg van de overeenkomst.

Volgens Lundiform heeft Mexx gehandeld in strijd met een in het contract opgenomen garantie. Volgens die garantie zou Mexx minimaal een bepaald aantal goederen afnemen. In dit verband heeft Lundiform zich o.a. beroepen op e-mails uit de periode voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst. Lundiform beroept zich op de afnamegarantie en stelt dat Mexx in dat kader ook toezeggingen heeft gedaan.
Het Hof gaat mee met de verweren van Mexx en neemt de taalkundige betekenis van de overeenkomst tot uitgangspunt. Volgens het Hof gaat het om een commerciële overeenkomst, gesloten tussen professioneel opererende partijen die over

Mol c.s./Meijer Beheer (HR 04-02-2000, NJ 2000, 562)

Kort

Bij de uitleg van de garantiebepalingen moet Haviltex-criterium worden toegepast. Indien zich niet het geval voordoet dat wegens de bijzondere aard of geringe betekenis van de tekortkoming ontbinding ongerechtvaardigd is, staat het de schuldeiser vrij te kiezen voor ontbinding ook wanneer aan hem een voor de schuldenaar minder bezwaarlijke mogelijkheid van redres ter beschikking staat; voor de werking van de redelijkheid en billijkheid is te dezer zake derhalve slechts een beperkte ruimte opengelaten. Op een onjuiste rechtsopvatting berust het betoog dat ontbinding na uitvoering van de overeenkomst niet of slechts onder bijzondere omstandigheden gerechtvaardigd is.

Feiten

Koper neemt alle aandelen over van aardappelverwerkende vennootschap. De verkopers delen niet aan de koper mede dat de vennootschap enige tijd een illegale bron heeft geëxploiteerd en illegaal afvalwater heeft geloosd. In het koopcontract hebben de verkopers een aantal garanties gegeven, waaronder garanties

NBM/Securicor (HR 18-11-1994, NJ 1995, 170)

Kern

Een moedermaatschappij wekt gerechtvaardigd vertrouwen bij wederpartij van dochtermaatschappij dat crediteuren van de dochter goed behandeld zullen worden. Afgaande op deze geruststellende verklaringen gaat wederpartij in zee met dochter. Het is onrechtmatig van de moeder om door de mededelingen het vertrouwen te wekken én dit vertrouwen vervolgens te beschamen.

Casus

Het beveiligingsbedrijf Securicor krijgt op 23 november 1989 opdracht van Van Luijk Moerdijk BV om het bedrijfspand van Van Luijk te beveiligen. Het bedrijfspand was even daarvoor door brandstichting ernstig beschadigd en Van Luijk werd daardoor in haar bestaan bedreigd. De moedermaatschappij Nederlandse Benzol Maatschappij B.V. (NBM), die op dat moment enig aandeelhoudster en bestuurder van Van Luijk Moerdijk BV was, had op 22 november 1989 besloten dat de activiteiten van Van Luijk definitief beëindigd zouden worden. Bij de eerdere besprekingen die tot het latere contract leidden, is een zekere Kikkert

Nefalit/Erven Karamus (HR 31-03-2006, NJ 2011/250)

Casus

Eiseres tot cassatie, Nefalit B.V. beschikt over een fabriek in de gemeente Hof van Twente. Hier heeft jarenlang een werknemer, genaamd Karamus, gewerkt. Gedurende de jarenlange dienst van Karamus, werd hij veelvuldig blootgesteld aan asbest, wat een gevaarlijke stof is, als men hiermee in aanraking komt. Asbest kan namelijk de luchtwegen van de mens beschadigen. Ongeveer twee decennia nadat Karamus gestopt was met werken bij Nefalit B.V. werd er longkanker geconstateerd bij Karamus. Na een aantal jaren bleek echter dat Karamus niet was opgewassen tegen deze ziekte, waardoor hij het leven liet. De familie van Karamus dacht dat deze ziekte was veroorzaakt door de jarenlange blootstelling aan asbest, waardoor ze Nefalit B.V. aansprakelijk stellen. Nefalit B.V. geeft weliswaar aan dat Karamus jarenlang is blootgesteld aan deze stof, maar geeft als tegenargument dat Karamus voor een periode van 28 jaar heeft gerookt.

Offringa/Vinck (HR 10-04-1998, RvdW 1998, 84C)

Casus

Offringa heeft een huis gekocht op Curaçao. Voor de koop heeft hij het huis bezichtigd en daarbij (weliswaar gerepareerde) scheuren in de woning geconstateerd. Na de koop is ernstige scheurvorming opgetreden van structurele aard, waarvan de permanente oplossing zeer kostbaar is.

Deze verkopers waren hiervan op de hoogte maar hebben verzuimd het aan de koper mee te delen.

Rechtsvraag

Had de verkoper een mededelingsplicht of had de koper een onderzoeksplicht?

Hoge Raad

"Bij de beoordeling van het middel moet worden vooropgesteld dat, wanneer een partij voor de totstandkoming van een overeenkomst aan de wederpartij bepaalde inlichtingen had behoren te geven teneinde te voorkomen dat de wederpartij zich omtrent de betreffende punten een onjuiste voorstelling zou maken, de goede trouw zich in het algemeen er tegen zal verzetten dat eerstgenoemde partij ter afwering van een beroep op dwaling aanvoert dat de wederpartij

Ontslagname (HR 15-11-2002, NJ 2003, 60)

Casus

Deze casus gaat over de ontslagname van een werknemer die geestelijk gestoord is. De werknemer en zijn gemachtigde beweren dat het ontslag vernietigbaar is, omdat de werknemer wegens een psychiatrische stoornis niet in staat was zijn wil te bepalen. De werkgever in kwestie heeft de arbeidsovereenkomst opgezegd, verkerende in het vertrouwen dat de werknemer zijn ontslag heeft gewild. De werknemer beroept zich op art. 3:34 BW, in de veronderstelling dat er verband bestaat tussen de stoornis en het ontslag. De werkgever beroept zich op art. 3:35 BW, in de veronderstelling dat hij erop kon vertrouwen dat zijn werknemer ook werkelijk zijn ontslag gewild heeft, en daardoor de arbeidsovereenkomst inderdaad vernietigd is en er geen verdere betaling plaats hoeft te vinden. De feitelijke instanties moeten beoordelen of de werkgever op grond van art. 3:35 BW er vanuit mocht gaan dat de werknemer

HvJ EU 9 november 2010, C-137/08; NJ 2011, 41 (Pénzügyi Lízing/Schneider)

Casus

Het verzoek om een prejudiciële beslissing betreft de uitleg van Richtlijn 93/13/EEG (oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten; hierna: de richtlijn).

Hof van Justitie van de Europese Unie

Het Hof is ex artikel 267 VWEU bevoegd, bij wijze van prejudiciële beslissing, een uitspraak te doen over de uitleg van het begrip ‘oneerlijk beding’ als bedoeld in artikel 3 lid 1 van de richtlijn en in de bijlage daarbij, alsmede de criteria die de nationale rechter kan of moet toepassen wanneer hij een contractueel beding toetst aan die richtlijn, met dien verstande dat het aan die rechter staat om, rekening houdend met die criteria, zich in het licht van de omstandigheden van het betrokken geval uit te spreken over de concrete kwalificatie van een bepaald contractueel beding.

De nationale rechter is verplicht om ambtshalve ‘maatregelen van instructie’ te nemen

Ploum/Smeets en Geelen II (HR 25-03-211, LJN BP8991)

Casus

In deze zaak was de vraag aan de orde of de eiseres tot cassatie door de verweerster in cassatie, aan wie zij een perceel grond met daarop een tankstation heeft verkocht en geleverd, aansprakelijk kan worden gehouden voor de schade die de verweerster lijdt doordat de grond verontreinigd blijkt te zijn.

Het Hof

De Hoge Raad heeft bij zijn arrest van 23 november 2007 het arrest van het hof Den Bosch vernietigd en naar het hof Arnhem terugverwezen. Dat hof heeft het vonnis van de rechtbank onder verbetering van gronden bekrachtigd.

Het hof Arnhem stelde dat de eiseres aansprakelijk was voor de schade die de verweerster had geleden doordat de grond verontreinigd bleek te zijn. Het hof oordeelde ten eerste dat het ervoor moet worden gehouden dat de eiseres tijdens de verkoop niet op de hoogte was van de

Pos/van den Bosch (HR 17-11-1967, NJ 1968, 42)

Casus

Vaak is de titel een overeenkomst. Het kan ook echter zijn dat de wet noopt tot overdracht van een goed, en dat de wet dus de titel is. Van den Bosch pacht een stuk weiland van Brouwer. In de overeenkomst is een clausule opgenomen die regelt dat als Brouwer en al zijn zussen overlijden, Van den Bosch het exclusieve recht heeft om de grond en de boerderij te kopen. Brouwer en zijn zussen overlijden, op een zus na, Neeltje. Neeltje heeft een achterneef, Pos, die haar vermogen beheert. Neeltje schenkt de boerderij aan Pos, die de schenking aanvaard, terwijl hij weet dat Van den Bosch het exclusieve recht heeft om de grond en de boerderij te kopen. Als Neeltje overlijdt, wil Van den Bosch de grond en de boerderij kopen. Hij komt er echter achter dat Pos het huis

Pseudovogelpest (HR 20-02-1976, NJ 1976/486)

Casus

Top BV verkocht zieke hennen aan van der Laan, met het gevolg dat in diens pluimvee-bedrijf duizenden kippen werden besmet en stierven. Top BV beriep zich op een beding dat zijn aansprakelijkheid beperkte tot het bedrag van de koopsom.

Hoge Raad

De HR overwoog in dit arrest als volgt:

• 'dat immers, blijkens art. 1542 BW, de verkoper die goederen heeft geleverd waarvan het hem voor of bij de levering bekend was dat zij gebreken hadden die de koper niet behoefde te verwachten, niet met succes een beroep kan doen op een contractueel beding tot beperking of uitsluiting van zijn aansprakelijkheid voor de schade die als een voorzienbaar gevolg van de aanwezigheid van deze gebreken aan de koper wordt toegebracht; dat in het algemeen bekendheid met de gebreken bij degene die de verkoper in zijn bedrijf belast heeft met de leiding

Quint/Te Poel (HR 30-01-1959, NJ 1959, 548)

Casus

Hubertus te Poel huurt van zijn broer Heinrich een pand. Hubertus vraagt aannemer Quint het pand te slopen en op dezelfde plaats 2 winkelpanden met bovenwoningen te bouwen voor F 80.035, te betalen in 4 termijnen. Als de huizen gebouwd zijn en Hubertus de 4e termijn dient te voldoen, blijft hij in gebreke. Quint komt er op dat moment pas achter dat Hubertus niet tot betaling in staat is en dat Heinrich de eigenaar is van het perceel grond waarop Quint de winkelhuizen heeft gebouwd. Heinrich is door natrekking (art. 3:4 lid 2 BW) ook eigenaar van de huizen. Door de werkzaamheden is Heinrich er in zijn vermogen op vooruit gegaan, terwijl hij heen tegenprestatie heeft geleverd.

Rechtsvraag

Kon Quint de schade die hij had geleden, terugvorderen van Quint?

Uit onrechtmatige daad kon Heinrich niet worden aangesproken, want Heinrich had

Royal & Sun/Universal Pictures (HR 17-02-2006, ECLI:NL:HR:2006:AU9717)

Kort

Het arrest gaat over de uitleg van een verzekeringsovereenkomst, de maatstaf bij toepasselijkheid van Nederlands recht en het bewijsaanbod. Verder komt het beroep op vervalbeding aan bod, de derogerende werking redelijkheid en billijkheid en schadebegroting op grond van art. 6:97 BW.

Feiten

Verweerster in cassatie heeft een video uitgebracht met een voor een derde beledigende inhoud. Nadat de derde haar tot schadevergoeding had aangesproken, heeft zij hem bij wijze van schikking daarvoor ten dele schadeloos gesteld. Voor dit deel heeft verweerster van haar verzekeraar, thans eiseressen tot cassatie, uitbetaling gevorderd. Het hof heeft geoordeeld dat in casu sprake is van een ‘accident’ in de zin van art. 1.1 van de verzekeringspolis. De stelling van eiseressen dat nu de verzekering is totstandgekomen op de Londense assurantiemarkt, de opvattingen op die markt beslissend zijn voor de uitleg van het begrip ‘accident’, heeft

Schriftelijkheidsvereiste (HR 09-12-2011, ECLI:NL:HR:2011:BU7412)

Kort

Ook de verkoper mag zich erop beroepen dat aan de mondelinge overeenstemming geen rechtsgevolg toekomt, mits hij een particulier is. Onder zeer bijzondere omstandigheden kan een beroep op het ontbreken van een schriftelijke vastlegging van de wilsovereenstemming naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn. In dat geval kan de weigerende partij niet worden veroordeeld tot medewerking aan schriftelijke vastlegging, maar slechts tot schadevergoeding.

Feiten

V heeft door tussenkomst van een makelaar zijn woonhuis te koop aangeboden. Op 20 juli 2006 heeft V een door K uitgebracht bod aanvaard. Vervolgens heeft de makelaar van V beide partijen een concept van de koopovereenkomst toegezonden ter ondertekening. Op 27 juli 2006 heeft V laten weten het concept niet te zullen ondertekenen, omdat hij niet in staat is de financiering van een ander huis rond te krijgen. In dit geding heeft K ontbinding van de koopovereenkomst

Spruijt/Tigchelaar (HR 24-10-1997, NJ 1998, 69)

Feiten

Spruijt heeft een auto gehuurd van Tigchelaar Autoverhuur BV. Deze kon zij echter niet op de afgesproken tijd retourneren, omdat de auto tijdens het verhuur is gestolen. Spruijt had in goede trouw de sleutels aan een bekende van haar gegeven, ene G. Deze heeft zich vervolgens de auto toegeëigend, tegen de wil van Spruijt in. De auto van Spruijt is dus gestolen, waardoor zij hem niet heeft kunnen inleveren bij Tigchelaar Autoverhuur BV, op het afgesproken moment.

Procedure en uitspraak

In de procedure staat de vraag centraal of er sprake is geweest van overmacht aan de kant van Spruijt (art. 6:75 BW). In eerste aanleg wordt overmacht aangenomen door de rechtbank. Hierop ging Tigchelaar in Hoger Beroep en kreeg ook gelijk. Spruijt is vervolgens in cassatie gegaan en krijgt bij de Hoge Raad alsnog gelijk: er was sprake van overmacht in

Staat/Vermaat (HR 02-02-1990, NJ 1991/292)

Feiten

Deze zaak gaat over het al dan niet doorbreken van de causaliteit. I.c. was ambtenaar Van Ruijven betrokken geweest bij een verkeersongeval. Het ongeval was te wijten aan de schuld van Vermaat. Hierdoor raakte Van Ruijven volledig arbeidsongeschikt. De Staat hanteerde jegens Vermaat sinds 1985 een regresactie voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen die vanaf 1979 aan Van Ruijven waren toegekend.

Enkele jaren later kreeg Van Ruijven een hartinfarct maar er werd vastgesteld dat dit niet te maken had met het letsel dat hij had opgelopen tijdens het verkeersongeluk. Als hij het verkeersongeval niet zou hebben gehad, dan was hij als gevolg van dit infarct ook definitief arbeidsongeschikt geworden. Vermaat meende daarom vanaf 1983 niet langer tot vergoeding gehouden te zijn, nu Van Ruijven in dat jaar het hartinfarct had gekregen die hem vanaf dat moment ook arbeidsongeschikt zou hebben gemaakt.

Sinds het hartinfarct werd de

Tandarts (HR 17-01-1958, NJ 1961, 568)

Onderwerp

• Relativiteitsbeginsel & correctie Langemeijer

• 1401 BW 6:163 NBW

Casus

In de wet wordt een vergunning verplicht gesteld voor tandartsen. Het is niet zo dat andere tandartsen een tandarts zonder vergunning aansprakelijk kan stellen. De vergunningplicht bestaat namelijk om de patiënt te beschermen tegen onbekwame tandartsen. Het is niet bedoeld om de broodwinning van concurrerende tandartsen te beschermen. Dhr. Dorenbos is meermalen strafrechtelijk veroordeeld wegens het onbevoegd uitoefenen van de tandheelkunde (op grond van art. 436 Sr). Dorenbos trekt zich echter van die veroordelingen weinig aan. Daarom besluit een groep tandartsen uit Tilburg (waar Dorenboos de overtredingen pleegt) Dorenbos civielrechtelijk aan te spreken. Ze eisen een verbod van uitoefening van de tandheelkunde, met een dwangsom van ƒ10.000,- per overtreding, en een schadevergoeding van één gulden. De rechtbank heeft de vordering toegewezen. In hoger beroep vernietigt het

HR 14 november 2008, LJN: BF0407 (Van Dalfsen/Gemeente Kampen)

Casus

Van Dalfsen exploiteerde een restaurant en was voornemens het restaurant te verplaatsen. In het najaar van 2001 zijn Van Dalfsen en de gemeente Kampen (gemeente) derhalve in overleg getreden over de aankoop van een aan de gemeente toebehorend pand. Dit pand dateerde uit het jaar 1500 en had de status van rijksmonument. Na de renovatie (in 1991) was het pand bij de gemeente in gebruik als kantoorruimte. Vestiging van een restaurant in het pand zou een wijziging in het planologisch regiem en technische aanpassingen van het gebouw met zich meebrengen.

Er was bij de eerdere renovatie (in 1991) reeds een statistische berekening gemaakt welke in het bezit was van de afdeling Bouw- en Woningtoezicht in het bouwdossier omtrent het pand. Van Dalfsen wist tijdens de onderhandelingen niet van het bestaan van deze berekeningen. De gemeente vroeg aanvankelijk een

Van der Heijden/Holland (HR 08-04-1983, NJ 1984, 717)

Kort

Dit arrest gaat over de psychosomatische verschijnselen bij een moeder na dood van een kind. Art. 1406 BW brengt mee dat aansprakelijkheid voor de onderhavige psychosomatische schade, als veroorzaakt door de dood van het kind is uitgesloten. Beoordeling van de vordering op de grondslag van art. 14O7 zou tot gevolg hebben dat eiseres als moeder van het overleden kind aanspraak zou hebben op vergoeding van andere schade dan waarvoor art. 1406 aan de daar bedoelde nabestaanden vergoeding toekent.

Feiten

Eiseres heeft geen succes gehad met haar vordering tot betaling van ƒ 9000 als vergoeding van immateriële schade die zij stelt te hebben geleden als gevolg van een aanrijding. De aanrijding vond plaats tussen een door haar bestuurde auto en een andere auto waarbij zij zelf lichte lichamelijke letsels opliep maar haar toen bijna 2-jarig dochtertje, dat achterin de auto

Van der Tuuk Adriani/Batelaan (HR 15-03-1996, NJ 1997, 3)

Rechtsartikelen

Ongerechtvaardigde verrijking (huidige 6:212)

Rechtsvraag

Is een vergoedingsplicht wegens ongerechtvaardigde verrijking mogelijk? (Ten tijde van dit arrest en het oude BW bestond dit nog niet.)

Feiten

Batelaan is apotheekhoudend huisarts. Adriani wil zich in die plaats vestigen als apotheker. Krachtens de Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WG) wordt de vergunning van de huisarts dan ingetrokken. De WG rept niet over een vergoeding voor de huisarts, maar de beroepsorganisaties achten deze op zijn plaats en hebben enkele richtlijnen hierover uitgevaardigd. A. doet B. een aanbod van vergoeding, maar B. slaat dit af. Vervolgens wordt de vergunning van B. ingetrokken. Alsnog wil B. dan het aanbod van A. aanvaarden, maar deze stelt dat dit is komen te vervallen. Vervolgens stelt A. een actie uit ongerechtvaardigde verrijking in.

Kern

Past vordering B in het Nederlandse rechtsstelsel? Er bestaan publiekrechtelijke wetten (o.a. Wet

Van Geest/Nederlof (HR 21-12-1990, NJ 1991, 251) Rechtsartikel 6:228 BW (dwaling)

Casus

Mevrouw Van Geest koopt een tweedehands auto. Zij is ondeskundig op het gebied van auto’s. Na de koop wordt een ANWB-keuring uitgevoerd en daaruit blijkt dat de auto betrokken is geweest bij een botsing waarvan de gevolgen slecht zijn hersteld. De auto bevindt zich in slechte staat. De verkoper Nederlof was hiervan op de hoogte, maar heeft hier niets tegen Van Geest over gezegd. Van Geest doet een beroep op de vernietigingsgrond dwaling (6:228 BW). Meer specifiek betoogt zij dat Nederlof zijn mededelingsplicht in de zin van art. 6:228 lid 1 sub b BW heeft geschonden. Ter verweer voert Nederlof aan dat Van Geest haar onderzoeksplicht heeft geschonden. Voor een succesvol beroep op art. 6:228 lid 1 sub b BW en dus een spreekplicht voor de wederpartij, gelden de volgende vier vereisten: a. De betrokkene is

Hof - datum - vindplaats

Hoge Raad (HR) 29/01/2016, ECLI:NL:HR:2016:147, RvdW 2016/221 (Vechtscheiding)

Casus

Partijen zijn gewezen echtgenoten. De man vordert veroordeling van de vrouw tot schadevergoeding omdat zij zowel de totstandkoming van het bindend advies over de afwikkeling van de huwelijk, waaronder de verkoop van de voormalige echtelijke woning, als de uitvoering daarvan langdurig heeft gefrustreerd, als gevolg waarvan de man schade heeft geleden, bestaande in extra (proces)kosten en een verminderde opbrengst van de woning. De vrouw verweert zich door te stellen dat zij, doordat de man tijdens hun huwelijk met een tractor op haar is ingereden, waarvoor hij strafrechtelijk is veroordeeld en zij onder behandeling is geweest, dan wel door de daarop volgende “vechtscheiding”, niet in staat was haar belangen te behartigen. De rechtbank heeft de vordering afgewezen. Het hof heeft de vordering grotendeels toegewezen. In cassatie klaagt de vrouw dat het hof heeft miskend dat

Verbouwing (HR 05-09-2008, NJ 2008, 481)

Relevant artikel

Art. 6:212 BW

Onderwerp

Ongerechtvaardigde verrijking

Casus

Een man en een vrouw hebben een relatie gehad. Gedurende deze relatie verbouwt de man de woning/winkel van de vrouw. Als de relatie uit is, vordert hij de hiertoe gedane uitgave van zijn vrouw terug. Aan deze vordering legt hij ongerechtvaardigde verrijking ten grondslag.

Rechtsvraag

Is voor rechtvaardige verrijking vereist dat de ene partij zich verrijkt ten koste van de wederpartij (die dus verarmt)?

Rechtsgang

Het Hof wijst de vordering af. Niet duidelijk is immers geworden dat de woning in waarde is toegenomen door de verbouwingen. Ook is niet gebleken dat de vrouw door de werkzaamheden en uitgaven van de man verrijkt is. Ten slotte is niet gebleken dat deze eventuele verrijking ten koste gegaan is van de man (de man is niet verarmd).

De A-G concludeert tot cassatie, welk oordeel door de

Vermeulen/Lekkerkerker (HR 10-03-1972, NJ 1972, 278)

Relevante artikelen

Art(t). 6:162 BW

Rechtsregel

Handelen krachtens een overheidsvergunning vrijwaart niet tegen aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad.

Casus

Doordat Vermeulen een plas met stadsvuilnis dumpte, waarvoor hij een vergunning had gekregen, werden zeer veel vogels aangetrokken. Hierdoor werd lonende exploitatie van de nabijgelegen boomgaard van Lekkerkerker onmogelijk. Deze vorderde een schadevergoeding o.g.v. onrechtmatige daad.

Hoge Raad

De vraag of hinder een onrechtmatige daad is hangt af van de ernst van de hinder en de omstandigheden waaronder die plaatsvindt. Dit in aanmerking genomen kan worden vastgesteld dat de activiteiten van Vermeulen een onaanvaardbare inbreuk vormden op het eigendomsrecht van Lekkerkerker Ook al was Vermeulen in het bezit van een Hinderwetvergunning, kon hem een verwijt worden gemaakt.

De regeling van de Hinderwet brengt niet mee dat men schade en hinder die men in het algemeen niet hoeft te dulden, wel zou moeten dulden van

Woningstichting Eigen Haard (HR 28-09-2018, ECLI:NL:HR:2018:1810)

Casus

Woningcorporatie Eigen Haard verhuurt aan X een sociale huurwoning. Het is in de huurovereenkomst bepaald dat X de woning niet mag onderverhuren of aan derden in gebruik mag geven, tenzij Eigen Haard hiervoor vooraf schriftelijk toestemming voor geeft. X heeft gedurende 6 maanden toch onderdak geboden aan een gezin, dat anders op straat kwam te staan. Het was volgens X de bedoeling dat dit slechts voor een korte periode was. Eigen Haard stelt dat X zodanig tekort is geschoten in de nakoming van zijn verplichtingen (namelijk de niet-naleving van het verbod) dat ontbinding van de huurovereenkomst gerechtvaardigd is. X stelt echter dat de tekortkoming de ontbinding niet rechvaardigt, vanwege de uitzonderlijke omstandigheden van het geval.

Rechtsvraag

In deze zaak worden er twee prejudiciële vragen aan de Hoge Raad gesteld:

1. Dient artikel 6:265 lid 1 BW letterlijk te worden uitgelegd, in

Wrongful Birth (HR 21-02-1997, NJ 1999, 145)

Casus

Een gynaecoloog vergeet na een operatie een spiraaltje bij een vrouw terug te plaatsen. Hij stelt haar daarvan niet op de hoogte. De vrouw raakt ongewenst zwanger (“doorkruising gezinsplanning”), maar brengt het kind gezond ter wereld. Zij vordert vergoeding van (1) de kosten van verzorging en opvoeding van het kind tot zijn achttiende jaar, (2) inkomensderving en (3) immateriële schade.

Hoge Raad

Ad (1) In verband met artikel 6:74 (toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de behandelingsovereenkomst), 6:96 en 6:98 BW, in onderlinge samenhang gelezen, is de arts aansprakelijk is voor alle vermogensschade die in zodanig verband met zijn fout staat dat zij hem naar de maatstaf van artikel 6:98

Zutphense Waterleiding (HR 10-06-1910, W 1910, 9038)

Casus

Nijhof, een handelaar in lederwaren, gebruikte voor de opslag van zijn waren de begane grond van een pakhuis. Op een nacht sprong de waterleiding en Nijhof kon de hoofdkraan niet afsluiten omdat deze zich boven in het pakhuis, in een woonhuis, bevond. De bewoonster weigerde het verzoek om de kraan dicht te draaien. Toen de politie erbij werd geroepen om de bewoonster te overreden om de kraan dicht te draaien, was het al te laat: de lederwaren waren onherstelbaar beschadigd.

Nijhof stelde vervolgens tegen de bewoonster een vordering tot schadevergoeding in o.g.v. art. 1401 en 1402 BW. Art. 1402 BW luidde: ‘een ieder is verantwoordelijk, niet alleen voor de schade, welke hij door zijen daad, maar ook voor die welke hij door zijne nalatigheid of onvoorzichtigheid veroorzaakt heeft.’

Rechtsvraag

Was de bewoonster nalatig in de zin van art. 1402 BW?