Hoorcollege 1

Ontwikkelingspsychologie voor:

• Voorspellen volwassen functioneren
• Begrijpen menselijke natuur
• Begrijpen hoe gezond functioneren is te bevorderen

Ontwikkelingspsychologie: studie van verandering

• Binnen individuen
• Van conceptie tot dood
• From womb to tomb (ei tot eind)

3 domeinen ontwikkelingspsychologie

• Fysiologische ontwikkeling
• Cognitieve ontwikkeling
• Sociale en emotionele ontwikkeling

Stappen ontwikkelingspsychologie onderzoek

• Beschrijven ontwikkeling: systematisch in kaart brengen van stabiliteit en verandering over tijd
• Begrijpen ontwikkeling: aantonen ontwikkelingsmechanismen/oorzaken
• Optimaliseren ontwikkeling: hoe ondersteunen voor algemene, klinische populatie

Nature: Ontwikkeling bepaald door genetische aanleg (nativisme). Thomas Hobbes “bij geboorte zijn er ‘predisposities’ vb egoïsme”. Rousseau: “mens is van nature goed”

Nurture: Ontwikkeling bepaald door omgeving (empirisme). John Locke “menselijke geest is onbeschreven bij geboorte, alle kennis is gevolg van ervaring”.

• Er is sprake van wederzijdse beïnvloeding (interactie)

Vormen van interactie

• X-vorm
• V-vorm

Continue ontwikkeling: Ontwikkeling vindt geleidelijk plaats, zonder abrupte veranderingen Discontinue ontwikkeling: Ontwikkeling is opeenvolging van abrupte veranderingen (ontwikkeling verloopt in ‘stadia’)

Hoorcollege 2

Vier interactionistische theorieën voor nature, nurture

• Ecologische theorie (Bronfenbrenner)
• Psycho-sociale ontwikkelingstheorie (Erikson)
• Evolutionaire psychologie (Darwin en co)
• Zelf-determinatie theorie (Deci en Ryan)

Ecologische theorie (Bronfenbrenner)

• 1.Kind: Aanleg, persoonlijkheid, biologische en genetische
• factoren
• 2.Microsysteem: Directe omgeving van het kind (school,
• familie)
• 3.Mesosysteem: Connecties tussen de microsystemen
• 4.Exosysteem: Indirecte omgevingen (bijv.
• werkomstandigheden van ouders)
• 5.Macrosysteem: Culturele context
• 6.Chronosysteem: Tijd

Psycho-sociale ontwikkelingstheorie (Erikson)

• Ontwikkeling wordt bepaald door interactie van 3 systemen: biologie, psychologie, cultuur
• Ontwikkeling bestaat uit 8 stadia (de 5 stadia van freud+ 3 extra=lifespan perspectief)
• Elk ontwikkelingsstadium bestaat uit een conflict uit twee uitersten (bvb intimiteit vs isolement). Die de basis voor een ontwikkelngstaak vormt. Succesvolle oplossing leidt tot deugden (vb liefde). Niet oplossen (stagnatie) leidt tot pathologie

Evolutionaire psychologie (Darwin en co)

• Maturation approach: universeel verloop van stadia en groei door evolutie (verschil tussen levensfases in biologische taken)
• Evolutie ledit tot vastlegging van adaptieve conditionele ontwikkelingspaden

Zelf-determinatie theorie (Deci en Ryan)

• Organisch perspectief: kinderen zijn van nature gedreven om te leren en zich te ontwikkelen
• Omgeving kan natuurlijke ontwikkeling stimuleren/dwarsbomen. Base behoeften: competentie, autonomie, verbondenheid

Onderzoeksdesign

• Zelfrapportage: vragenlijst, interview
• Ouder/leerkracht/peer rapportage
• Observatie: naturalistisch (alledaagse omgeving) of gestructureerd (geënsceneerde omgeving)
• Cross-sectionele methode: vergelijkt groepen proefpersonen van verschillende leeftijd
• Longitudinale