Koot Beheer/Tideman q.q. (HR 19-04-2013, NJ 2013, 291)

Casus

I.c. gaat het om de partijen Koot Beheer en curator mr. Tideman. Koot Beheer verhuurde een bedrijfsruimte aan Brand & Van Wijk Logistiek, die op 26 oktober 2010 door de rechtbank Den Haag failliet is verklaard. De curator gaat over tot opzegging van de huur op de voet van art. 39 Fw, waardoor deze op 31 januari 2011 eindigde. Per die datum heeft de curator het gehuurde ontruimd en leeg opgeleverd.

Volgens Koot Beheer is er opleveringsschade veroorzaakt die moet worden vergoed op grond van art. 7:224 BW en de algemene bepalingen van de huurovereenkomst met betrekking tot de oplevering. De in die bepalingen geregelde verplichting tot correcte oplevering van het gehuurde is in dit geval een boedelschuld, omdat deze verplichting is ontstaan door toedoen van de curator, namelijk door de opzegging van de huurovereenkomst. Koot Beheer vordert in deze procedure betaling van de curator van dit bedrag van € 24.000,-- als boedelschuld.

De curator bestreed dat en heeft aangevoerd dat de verplichting tot herstel van het pand reeds tijdens de looptijd van de huur is ontstaan en niet pas vanwege de opzegging. De kantonrechter volgde de curator hierin en wees de vordering van Koot Beheer af. Door Koot Beheer is toen sprongcassatie ingesteld.

Hoge Raad

De Hoge Raad geeft aan dat in geval van een wederkerige overeenkomst, die ten tijde van de faillietverklaring over en weer nog niet geheel is nagekomen (inclusief lopende duurovereenkomsten) de Faillissementswet bepaalt dat door het faillissement zelf de uit deze overeenkomsten voortvloeiende verbintenissen niet worden gewijzigd. Het is aan de curator om  conform artikel 37 lid 1 Fw te kiezen of hij de overeenkomst al dan niet zal nakomen.

Wanneer de curator besluit om de overeenkomst niet na te komen, dan levert dit voor de wederpartij steeds een ter verificatie in te dienen concurrente vordering op, behoudens door de wet erkende redenen van voorrang.

Ook geeft de Hoge Raad aan dat artikel 39 en 40 Fw. een uitzondering geeft voor huur- en arbeidsovereenkomsten. Zo zijn huur, loon en premieschulden vanaf de dag van het faillissement boedelschulden. De curator moet deze overeenkomsten dan ook opzeggen zodat deze boedelschulden niet verder oplopen.

De Hoge Raad heeft nu expliciet uitgesproken dat het in het licht van het bestaande wettelijke stelsel niet past dat als een curator in het belang van de boedel een huurovereenkomst beëindigt, de ontruimingsverplichting (en bij niet nakoming daarvan, de verplichting tot vervangende schadevergoeding) die daardoor ontstaat als een boedelschuld zou kwalificeren. Alle verplichtingen die kunnen ontstaan als gevolg van zo’n opzegging zijn dus niet (langer) een boedelschuld, maar slechts een verifieerbare, concurrente vordering.

Kern

Bij niet-nakoming van een wederkerige overeenkomst door een curator kan de wedepartij zijn daardoor ontstane vordering als concurrente vordering indienen.

Voor huurovereenkomsten en arbeidsovereenkomsten stelt de wet expliciet dat de vanaf de datum van het faillissement nog opkomende huur-, loon en premieschulden boedelschulden zijn. De curator zal deze overeenkomsten dan ook moeten beëindigen. M.a.w. de met een beëindiging van zulke duurovereenkomst opkomende vorderingen, zoals bijvoorbeeld ter zake een ontruimingsverplichting in geval van een huurovereenkomst, levert niet een boedelschuld op, maar alleen een concurrente vordering.
 

Relevant & Related:

• De Ranitz q.q./Ontvanger - Arrest
• Staat / Van Galen - Arrest