Huisbezoek Breda (CrvB 19-12-2017, ECLI:NL:CRVB:2017:4473)

Feiten

I.c. gaat het enerzijds over besluitvorming en mandatering en anderzijds over privacy tijdens een huisbezoek. Het college is bevoegd tot onderzoek naar het (voort)bestaan van het recht op bijstand.

De appellante ontving bijstand voor alleenstaande en stond ook als alleenwonend ingeschreven in de Basisregistratie. In december 2014 is door een buitengewoon opsporingsambtenaar bij de afdeling Toezicht en Handhaving een onderzoek ingesteld naar de rechtmatigheid van de verleende bijstand. Op 3 februari 2015 is samen met de inspecteur een huisbezoek afgelegd op het uitkeringsadres. De bevindingen en de resultaten van het onderzoek zijn voor de commissie Sociale Zekerheid (commissie SZ) aanleiding geweest om de bijstand van appellante in te trekken omdat appellante in strijd met haar inlichtingenverplichting niet had gemeld dat zij niet woonde op het uitkeringsadres. Het besluit op bezwaar is door de commissie SD namens het college genomen.

CrvB

I.c. is het bestreden besluit namens het college door de commissie Sociale Zekerheid (commissie SZ) genomen. De Afdeling heeft eerder geoordeeld dat mandaat van de bevoegdheid om op bezwaar te beslissen niet mag worden verleend aan een niet-ondergeschikte. De commissie SD kan worden gezien als een onafhankelijke bezwaarschriftencommissie. Daarom was deze commissie niet bevoegd om in mandaat te beslissen op de bezwaren van appellante tegen de genomen besluiten. Het college heeft echter het bestreden besluit voor zijn rekening genomen, zodat, gelet op het bepaalde in art. 6:22 Awb, in de onbevoegdheid van de commissie SD geen reden is gelegen het bestreden besluit niet in stand te laten.

Wat betreft het onderzoek naar de woonsituatie geldt het volgende. Het college is bevoegd om onderzoek te doen naar het (voort)bestaan van het recht op bijstand. De opsporingsambtenaar was als gemeenteambtenaar bevoegd het onderzoek namens het college uit te voeren. Een huisbezoek zou niet alleen door een toezichthouder mogen worden uitgevoerd.

Het zonder toestemming openen en onderzoeken van kasten en laden tijdens een huisbezoek is onrechtmatig als hiervoor geen redelijke grond of enige concrete aanleiding voor bestond. De privacy van appellante is in ernstige mate geschonden. Ook omdat in het door de gemeente opgestelde protocol Huisbezoek expliciet staat vermeld dat medewerkers nooit zelf deuren of kasten mogen openen. Men had hier wel medewerking voor kunnen vragen aan appellante.

De opsporingsambtenaar heeft tijdens het huisbezoek foto’s gemaakt van de woning terwijl niet is gebleken dat appellante hem daarvoor toestemming heeft verleend. Het is toegestaan om zonder toestemming van een belanghebbende openlijk van foto’s te maken tijdens een huisbezoek. Mits de foto’s alleen de manier van bewoning betreffen en bijdragen aan een behoorlijke verslaglegging door het college. Foto’s kunnen hierbij aanzienlijk bijdragen aan de verduidelijking. De foto’s dienen dan ook gerechtvaardigde belangen van het college.

Kern

Het niet bevoegd beslissen op bezwaar hoeft niet te leiden tot vernietiging van het bestreden besluit. Wat betreft huisbezoeken wordt geoordeeld dat dit niet door een daartoe aangewezen toezichthouder hoeft te worden gedaan. Het zonder toestemming maken van foto’s tijdens het huisbezoek brengt niet een ongerechtvaardigde inbreuk op de privacy met zich mee. Het zonder toestemming openen van tijdens een huisbezoek is echter wel in strijd met het recht op privacy.