De vier verschillende vragen van meer descriptief naar meer normatief (prescriptief) zijn: empirisch, conceptueel, interpretatief en normatief. Bij een descriptieve vraag gaat het over hoe de dingen zijn en bij een normatieve vraag gaat het over hoe de dingen zouden moeten zijn (is vs ought). Het verschil tussen descriptief en normatief ligt dus niet aan tijd. Een uitspraak is normatief als deze een waardeoordeel bevat, zoals ‘iets is goed’. Een descriptieve vraag is erop gericht te achterhalen wat op een zeker moment de stand van zaken is in de werkelijkheid, een weergave van feiten dus. Hier bestaat de uitspraak van de rechter uit een combinatie van een uitleg van geldende jurisprudentie, wet- en regelgeving, naast een objectieve weergave van de feiten. Verder zijn er vragen die betrekking hebben op technologische ontwikkelingen, maar ook vragen over waarheidsvinding zijn van toenemende aandacht.

De vier verschillende vragen van meer descriptief naar meer normatief (prescriptief) zijn: empirisch, conceptueel, interpretatief en normatief. Bij een descriptieve vraag gaat het over hoe de dingen zijn en bij een normatieve vraag gaat het over hoe de dingen zouden moeten zijn (is vs ought). Het verschil tussen descriptief en normatief ligt dus niet aan tijd. Een uitspraak is normatief als deze een waardeoordeel bevat, zoals ‘iets is goed’. Een descriptieve vraag is erop gericht te achterhalen wat op een zeker moment de stand van zaken is in de werkelijkheid, een weergave van feiten dus. Hier bestaat de uitspraak van de rechter uit een combinatie van een uitleg van geldende jurisprudentie, wet- en regelgeving, naast een objectieve weergave van de feiten. Verder zijn er vragen die betrekking hebben op technologische ontwikkelingen, maar ook vragen over waarheidsvinding zijn van toenemende aandacht.

Empirische vragen

Een empirische vraag is erop gericht om bij voorkeur op systematische wijze feiten vast te stellen op basis van zintuiglijke waarneming. Hierbij wordt er onderscheid gemaakt tussen een kwantitatief en een kwalitatief onderzoek. Een kwantitatief onderzoek is grootschalig en daarin worden waarnemingsgegevens zoveel mogelijk in getallen uitgedrukt om vervolgens statisch te kunnen worden geanalyseerd. Dit bevat gesloten vragen. Kwalitatief onderzoek daarentegen is kleinschaliger en gericht op de ervaring van een persoon vast te stellen. Dit bevat open vragen. De uitspraak van de rechter steunt dus ook sterk op de bekwaamheid de waarheid te achterhalen.

Conceptuele vragen

Een conceptuele vraag is erop gericht de inhoud van begrippen te analyseren. Dit is bijvoorbeeld het geval met ‘diefstal’, waarbij er binnen de definitie gebruik gemaakt wordt van vaag taalgebruik, zoals ‘enig goed’, ‘wegnemen’ en ‘wederrechtelijk’. Er is hier sprake van een continuüm tussen zuivere analyse en zuivere stipulatie, waarbij conceptuele en empirische benaderingen in elkaar overlopen.

Interpretatieve vragen

Een interpretatieve vraag is op het vaststellen van betekenissen gericht en benodigd de interpretatie van een jurist. Wanneer de interpretatie van het recht systematisch in leerstukken wordt geanalyseerd, spreken we van rechtsdogmatiek. Het recht is in moeilijke gevallen vaak tenminste gedeeltelijk onbepaald, zoals te zien is aan het feit dat interpretatie op de scheidslijn tussen descriptief en normatief geplaatst is. Het onbepaalde deel wordt aan de hand van morele evaluatie bepaald.

Normatieve vragen

Een normatieve vraag is gericht op het doen van normatieve uitspraken over een bepaald fenomeen en over hoe de dingen zouden moeten zijn. Het zijn morele waardeoordelen. Hier is de vraag of het zin heeft in discussie te gaan over iets dat puur subjectief is. Bij een normatieve stelling is het de bedoeling deze te onderbouwen met sterke argumenten, bijvoorbeeld vanuit een normatieve theorie zoals het utilisme of kantianisme. Op basis van deze theorieën kan er een kritische maatstaaf bepaald worden, waar men dan ook weer kritisch over moet blijven.