Het one size fits all protocol, ook wel transdiagnostische interventie genoemd, is een innovatieve benadering in de geestelijke gezondheidszorg die zich richt op gemeenschappelijke factoren die verschillende psychische aandoeningen onderliggend zijn. In tegenstelling tot traditionele behandelingen die per diagnose verschillen, focust transdiagnostiek op overkoepelende processen zoals emotieregulatie, cognitieve vaardigheden en mindfulness.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het one-size fits all protocol?

• Focus op gedeelde processen: Transdiagnostiek richt zich op de gedeelde mechanismen die verschillende psychische klachten in stand houden, in plaats van op de symptomen die per diagnose verschillen.
• Modulaire interventies: De interventies worden opgebouwd uit losse modules die gericht zijn op specifieke vaardigheden en processen, zoals het herkennen van emoties, het omgaan met stress en het verbeteren van het probleemoplossend vermogen.
• Flexibele aanpak: De interventies worden afgestemd op de individuele behoeften en leerdoelen van elke cliënt, ongeacht de diagnose.

Waarom is het one-size fits all protocol belangrijk?

• Efficiëntere zorg: Door te focussen op gedeelde processen kan transdiagnostiek een breed scala aan psychische problemen behandelen met minder behandelvormen, wat leidt tot efficiëntere zorg.
• Effectievere behandeling: Uit onderzoek blijkt dat transdiagnostische interventies net zo effectief, of zelfs effectiever kunnen zijn dan traditionele behandelingen per diagnose.
• Verminderde stigmatisatie: De focus op vaardigheden en processen in plaats van labels kan stigmatisatie rondom psychische aandoeningen verminderen.

Wat is een toepassing van het one-size fits all protocol in de praktijk?

• Groepstherapie: Transdiagnostische interventies worden vaak toegepast in groepstherapie, waarbij cliënten met verschillende diagnoses samenwerken aan het verbeteren van hun vaardigheden.
• Individuele therapie: De modules kunnen ook worden aangepast voor individuele therapie, waarbij de therapeut samen met de cliënt een behandelplan opstelt gericht op de specifieke behoeften.
• Preventie: Transdiagnostische principes kunnen ook worden ingezet in preventieprogramma's om mentale veerkracht en emotionele vaardigheden te bevorderen bij jongeren en volwassenen.

Praktijkvoorbeeld

Een psycholoog biedt een transdiagnostische groepstherapie aan voor cliënten met angst- en depressieklachten. In de groep leren de cliënten verschillende vaardigheden, zoals het herkennen van automatische gedachten, het ontwikkelen van copingmechanismen voor stress en het toepassen van mindfulness-technieken.

Ondanks de voordelen van transdiagnostiek, zijn er ook enkele kritische kanttekeningen:

Kritische kanttekeningen

• Complexiteit van gedeelde processen: De exacte werking van de gedeelde processen die verschillende psychische aandoeningen onderliggend zijn, is nog volop in onderzoek.
• Vereist getrainde therapeuten: Effectieve uitvoering van transdiagnostische interventies vereist therapeuten met gedegen kennis van de verschillende psychische aandoeningen en de onderliggende processen.
• Niet geschikt voor alle cliënten: In sommige gevallen kan een traditionele behandelmethode per diagnose nog steeds de voorkeur hebben, bijvoorbeeld bij cliënten met ernstige of complexe problematiek.