Dyslexie: diagnostiek en behandeling - Van der Leij - Universiteit Utrecht
Van der Leij
Dyslexie. Diagnostiek en behandeling
Diagnostiek en behandeling van dyslexie
Definitie: dyslexie is een specifieke leerstoornis die zich kenmerkt door een hardnekkig probleem in het aanleren van accuraat en vlot lezen en/of spellen op woordniveau, dat niet het gevolg is van omgevingsinvloeden en/of een lichamelijke, neurologische of algemene verstandelijke beperking.
- Probleem – criterium van significante achterstand: niveau van lezen/spellen op woordniveau is lager dan op grond van chronologische leeftijd verwacht mag worden.
- Hardnekkigheid – criterium van didactische resistentie: minimaal 6 maanden aanwezig ondanks interventies op het remediëren ervan. De achterstand is dus persistent en resistent voor instructie. Interventies moeten minimaal betrekking hebben op zorgniveau 3 (op school, maar buiten context van reguliere/verlengde instructie).
- Exclusiefactoren: algemene verstandelijke beperkingen, doof- of slechthorendheid, blind- of slechtziend, neurologische stoornissen, onvoldoende beheersing van de instructietaal en algemene omgevingsfactoren. Het IQ moet boven de 70 liggen.
Het criterium dat dyslexie gepaard dient te gaan aan een discrepantie tussen lezen/spellen en algemene intelligentie, deugt wetenschappelijk gezien niet.
Onderkennende diagnose
- Criterium van significante achterstand: prestaties met lezen en/of spellen bij de laagste 10% normscores.
- Criterium didactische resistentie: persistent (drie opeenvolgende meetmomenten) en resistent (zorgniveau 3 aan hulp is geboden).
- Exclusiefactoren: IQ moet boven de 70 liggen.
Verklarende diagnose
- Onderliggende (cognitieve) tekorten
- Neurocognitieve ontwikkelingsstoornissen door erfelijkheid en functioneren van het brein.
- Procesgerelateerde cognitieve tekorten: tekorten in het lees- en spelsysteem.
- Algemene cognitieve tekorten: fonologisch bewustzijn, benoemsnelheid, letterkennis, letter-klankassociaties en visuele aandachtsspanne.
Indicerende diagnose
Behandeling
- Moet evidence-based zijn.
- Multifactorieel verklaringsmodel: meerdere risicofactoren die de kans op dyslexie, afzonderlijk of in interactie met elkaar vergroten.
Commentaar
Nadruk op toetsing van cognitieve risicofactoren
Ambivalentie: aan de ene kant wordt gezegd dat dyslexie niet veroorzaakt hoeft te worden door cognitieve afwijkingen. Anderzijds wordt er wel veel aandacht besteed aan cognitieve factoren zoals fonemisch bewustzijn, benoemsnelheid, verbaal werkgeheugen en fonologisch tekort.
- Psychodiagnosticus gaat op zoek naar cognitieve tekorten (zijn makkelijk te vinden, ook bij niet-dyslectici). Wat als er niks wordt gevonden? > teruggaan naar onderkennende diagnose, of nagaan of de interventies op school wel van voldoende kwaliteit waren.
Gebrek aan nadruk op toetsing van didactische resistentie
Het kan voor de psychodiagnosticus lastig zijn om bij oudere leerlingen/cliënten na te gaan of de interventie van goede kwaliteit is geweest (want bijv. lang geleden). De brochure geeft een mogelijke oplossing: een proefbehandeling, een verkorte versie van het toetsen van didactische resistentie. Pikt de cliënt het snel op, dan is de kans op hardnekkigheid klein en vice versa.
Voor jongere leerlingen, in bijzonder de leerlingen van 7-12 jaar die in aanmerking kunnen komen voor buitenschoolse zorg, ligt dit anders. Psychodiagnosticus heeft hier de functie van Poortwachter-Zorg: alleen degenen die er de grootste behoefte aan hebben moeten die zorg krijgen. Er wordt in praktijk echter te veel aangemeld en toegelaten.
Moeilijk voor een psychodiagnosticus te bepalen of scholen voldoen aan criteria voor interventie omdat hij geen aanwijzing krijgt waar hij bij die check op moet letten. Er is wel criteria voor tijd (6 maanden) maar niet voor inhoud of methode. Daarnaast kan, ontdaan van extreme uitsluitingsfactoren, het uitblijvende resultaat van RTI beschouwd worden als het enige doorslaggevende criterium, maar ook voor de verklaring.
Weinig aandacht voor het leerproces
Er wordt gesproken van risico- en beschermende factoren, welke in de indicerende diagnose vertaald worden in te remediëren, te compenseren en te dispenseren elementen van de behandeling. Die factoren worden echter niet toegelicht. Inhoudelijk en methodisch krijgen die behoeften dus geen plaats in de stapsgewijze diagnostiek. Waar in het leerproces gaat het mis?
Mate van ernst niet onderscheiden
Geen indeling (zoals bij DSM-5) in lichte, matige en ernstige varianten die corresponderen met (enige) ‘aanpassingen/ondersteuningen’(licht), ‘aanpassingen/ondersteuning gedurende dagdeel’(matig), en ‘aanhoudende gespecialiseerde ondersteuning gedurende het grootste deel van de schooljaren’ (ernstig).
Conclusie
Doorlezen.
Join with a free account for more service, or become a member for full access to exclusives and extra support of WorldSupporter >>
Behandeling - Artikelen - Universiteit Utrecht
- Indiceren in dialoog - Bartelink - Universiteit Utrecht
- NVO Interventies - Universiteit Utrecht
- Mapping evidence-based treatments for children and adolescents: application of the distillation and matching model to 615 treatments from 322 randomized trials - Chorpita - Universiteit Utrecht
- Leerprincipes, symbolen en terminologie - Cladder - Universiteit Utrecht
- Evidence-based werken in de Jeugd-GGZ - De Graaf - Universiteit Utrecht
- Integrative treatment in persons with intellectual disability and mental health problems - Dosen - Universiteit Utrecht
- Family therapy for child and adolescent eating disorders: A critical review - Jewell - Universiteit Utrecht
- Conceptual models and their relevance to assessment and intervention - Johnson et al. - Universiteit Utrecht
- Meta-analysis of therapeutic relationship variables in youth and family therapy: The evidence for different relationship variables in the child and adolescent treatment outcome literature - Karver - Universiteit Utrecht
- Mathematics interventions for children with special educational needs - Kroesbergen - Universiteit Utrecht
- Oplossingsgericht Perspectief - Le FEvere de Ten Hove - Universiteit Utrecht
- Perceptions of the first family counseling session: why families come back - McAdams - Universiteit Utrecht
- Interactief perspectief - Pijnenburg - Universiteit Utrecht
- Gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen - Prins - Universiteit Utrecht
- Leerstoornissen: dyslexie en dyscalculie - Ruijssenaars - Universiteit Utrecht
- Meta-analysis of therapeutic relationship variables in youth and family therapy: The evidence for different relationship variables in the child and adolescent treatment outcome literature - Karver - Universiteit Utrecht
- Wat is praktijkgestuurd effect? - Veerman - Universiteit Utrecht
- Regulatieve cyclus - Tak - Universiteit Utrecht
- Dyslexie: diagnostiek en behandeling - Van der Leij - Universiteit Utrecht
- Testing standard and modular designs for psychotherapy treating depression, anxiety, and conduct problems in youth - Weisz - Universiteit Utrecht
- Algemeen en specifiek werkzame factoren in de jeugdzorg; Stand van discussie - Yperen - Universiteit Utrecht
- Training emotional intelligence related to treatment skills of staff working with clients with intellectual disabilities and challenging behavior - Zijlmans - Universiteit Utrecht
Contributions: posts
Spotlight: topics
Behandeling - Artikelen - Universiteit Utrecht
Artikelen bij het vak 'Behandeling' 2019-2010.
Online access to all summaries, study notes en practice exams
- Check out: Register with JoHo WorldSupporter: starting page (EN)
- Check out: Aanmelden bij JoHo WorldSupporter - startpagina (NL)
How and why use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?
- For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
- For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
- For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
- For compiling your own materials and contributions with relevant study help
- For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.
Using and finding summaries, notes and practice exams on JoHo WorldSupporter
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
- Use the summaries home pages for your study or field of study
- Use the check and search pages for summaries and study aids by field of study, subject or faculty
- Use and follow your (study) organization
- by using your own student organization as a starting point, and continuing to follow it, easily discover which study materials are relevant to you
- this option is only available through partner organizations
- Check or follow authors or other WorldSupporters
- Use the menu above each page to go to the main theme pages for summaries
- Theme pages can be found for international studies as well as Dutch studies
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
- Check out: Why and how to add a WorldSupporter contributions
- JoHo members: JoHo WorldSupporter members can share content directly and have access to all content: Join JoHo and become a JoHo member
- Non-members: When you are not a member you do not have full access, but if you want to share your own content with others you can fill out the contact form
Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance
Main summaries home pages:
- Business organization and economics - Communication and marketing -International relations and international organizations - IT, logistics and technology - Law and administration - Leisure, sports and tourism - Medicine and healthcare - Pedagogy and educational science - Psychology and behavioral sciences - Society, culture and arts - Statistics and research
- Summaries: the best textbooks summarized per field of study
- Summaries: the best scientific articles summarized per field of study
- Summaries: the best definitions, descriptions and lists of terms per field of study
- Exams: home page for exams, exam tips and study tips
Main study fields:
Business organization and economics, Communication & Marketing, Education & Pedagogic Sciences, International Relations and Politics, IT and Technology, Law & Administration, Medicine & Health Care, Nature & Environmental Sciences, Psychology and behavioral sciences, Science and academic Research, Society & Culture, Tourisme & Sports
Main study fields NL:
- Studies: Bedrijfskunde en economie, communicatie en marketing, geneeskunde en gezondheidszorg, internationale studies en betrekkingen, IT, Logistiek en technologie, maatschappij, cultuur en sociale studies, pedagogiek en onderwijskunde, rechten en bestuurskunde, statistiek, onderzoeksmethoden en SPSS
- Studie instellingen: Maatschappij: ISW in Utrecht - Pedagogiek: Groningen, Leiden , Utrecht - Psychologie: Amsterdam, Leiden, Nijmegen, Twente, Utrecht - Recht: Arresten en jurisprudentie, Groningen, Leiden
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
1279 |
Add new contribution