Perceptions of the first family counseling session: why families come back - McAdams - Universiteit Utrecht

McAdams

Perceptions of the first family counseling session: why families come back

Doel studie: waarom komen families terug naar familietherapie na de eerste sessie?

Inleiding

Onderzoek wijst uit dat ongeveer de helft van de cliënten in psychotherapie na de eerste sessie niet meer terugkomen. In de eerste sessie mogen cliënten verwachtingen van het proces uiten die hun kunnen motiveren of juist kunnen demotiveren waardoor ze stoppen. Voor zowel therapeut als cliënt zijn uitkomsten slechter wanneer er na de eerste sessie wordt gestopt. Familietherapie (meer uitval na 1^e sessie) kan een stressvolle situatie zijn: familiegeheimen die mogelijk boven tafel komen, het is een nog vrij nieuw concept (mensen zijn er dus niet bekend mee), mensen uit etnische minderheid kunnen bang zijn voor negatieve stereotypering en familiemodellen die geen rekening houden met hun culturele identiteit. Ook de ervaring van de eerste sessie is een beslissende factor om wel/niet door te gaan.

Eerder onderzoek heeft niet kunnen verklaren waarom cliënten stoppen na de eerste sessie: niet duidelijk wat ‘premature dropout’ precies is (is dat 1, of enkele sessies?), de focus lag op waarom cliënten kiezen op niet terug te gaan i.p.v. wat redenen zijn om wel terug te gaan. Uit onderzoek bleek wel dat belangrijke factoren voor aandacht, participatie, effectiviteit en uitval zijn: verwachtingen en percepties van cliënten van het proces van familietherapie, uitkomsten, en cliënt-therapeut rollen.

Twee onderzoeksvragen:

1. Welke factoren beïnvloeden de keuze van de familie om wel terug te gaan naar therapie na hun eerste sessie?
2. Wat kunnen familieadviseurs doen om de potentie dat cliënten teruggaan na de eerste sessie te vergroten?

Methode

Sample, procedure: 87 families die familietherapie ontvingen. Er werden vragenlijsten ingevuld over de redenen waarom families kozen om terug te gaan naar familietherapie.

Discussie en implicaties

Welke factoren beïnvloeden de keuze van de familie om wel terug te gaan naar therapie na hun eerste sessie?

• Therapeut-gerelateerde factoren: begrip van familie; kennis, expertise en wens om te helpen; inspanningen om gezinsconsultatieproces uit te leggen en te demystificeren; gevoel van hoop geven; veilige plaats bieden; (verklaart 40% van variantie in continueringskeuze)
• Familie-gerelateerde factoren: perceptie van financiële betaalbaarheid van familietherapie; gemak ervan; waarschijnlijkheid dat het problemen op zal lossen; (verklaart 17% van variantie in continueringskeuze)
• Het blijkt dat factoren die buiten het bereik van de therapeut liggen (familie-gerelateerde factoren), aanzienlijk minder kritisch kunnen zijn voor de voortzetting van de cliënt na de eerste sessie, dan de factoren die voor de therapeut toegankelijk zijn.
• Dus: gezinstherapeuten zijn geen hulpeloze slachtoffers van uitval van cliënten na eerste sessie, maar het grootste potentieel voor het nemen van de beslissing om terug te keren na de eerste sessie ligt in de handen van de therapeuten.

Wat kunnen familieadviseurs/therapeuten doen om de potentie dat cliënten teruggaan na de eerste sessie te vergroten?

1. Begrip en steun tonen;
   • Niet gelijk zoeken naar een oplossing maar goed luisteren om zo ook de aard van de problemen goed te begrijpen.
2. Professionele kennis en expertise tonen;
   
   • Een positief verband tussen expertise/training van therapeut en de therapeutische doeltreffendheid kan niet bewezen worden. Echter: de perceptie dat de familietherapeut professionele kennis en expertise bezat, had een grote invloed op de keuze van de participanten om terug te keren.
3. Echt willen helpen (en dit tonen);
   
   • ‘compassion fatigue’: therapeuten kunnen een verminderde capaciteit om te luisteren en empathisch te reageren op hun cliënten ervaren door emotionele uitputting.
4. Informatief en transparant zijn over het proces;
   
   • ‘tentative transparency’: de therapeut deelt gelimiteerde informatie om vervolgens de reacties van de cliënt te observeren om te beslissen of er meer informatie gedeeld moet worden.
5. Hoop geven dat problemen opgelost kunnen worden;
   
   • 3 elementen: opstellen en verduidelijken van doelen, routes van verandering identificeren en zelfbestuur/regie opbouwen.
6. Een veilige omgeving creëren om problemen in te confronteren;
   
   • De cliënten een gevoel van controle geven in het therapieproces.
   • De taal van de therapeut (dus niet dominant, veroordelend).

Beperkingen

• Alle participanten waren voor gelijke sociale/gedragsmatige problemen verwezen.
• Hetzelfde demografische profiel.
• Alle sessies waren bij dezelfde familietherapie kliniek.
• Klein aantal items op de vragenlijst die een hoge lading hadden met de familie-gerelateerde factor.

Conclusie

De bevindingen suggereren dat gezinstherapeuten een aanzienlijke hoeveelheid invloed kunnen hebben op de beslissing van een familie om na de eerste bijeenkomst terug te keren naar de gezinstherapie. Terwijl sommige invloeden op de beslissing van een familie om door te gaan (bijv. kosten, gemak, lidmaatschapsovereenkomst, etc.) buiten de controle van een gezinstherapeut kunnen liggen, lijkt het erop dat de belangrijkste invloeden binnen de aard van de door de therapeut overgebrachte perspectieven van zichzelf, de familie, de gezinstherapeutische omgeving en het gezinstherapieproces kunnen liggen.