Waar gaat het artikel over?

Het doel van dit artikel is om te onderzoeken of het geloof in de vrije wil al dan niet van invloed is op de mate waarin de ene persoon het gedrag van de ander als opzettelijk waarneemt. Auteurs van dit artikel beweren dat hoe meer iemand in vrije wil gelooft, hoe meer ze opzettelijk gedrag aan anderen toeschrijven.

Wat is er tot nu toe onderzocht?

Vragen over de vrije wil zijn levenslange filosofische vragen uit de oudheid. De laatste tijd hebben cognitieve neurowetenschappers ook onderzoek gedaan op deze gebieden, wat suggereert dat vrije wil niet bestaat. Ook is onderzocht welk effect het al dan niet geloven in vrije wil heeft op een individu. Mensen die in vrije wil geloven, hebben in verschillende contexten een betere zelfbeheersing laten zien, evenals een hogere werktevredenheid. Mensen die niet in de vrije wil geloven, hebben de neiging getoond tot meer antisociaal gedrag, een verminderde prosociale houding en minder coöperatief gedrag. Vervolgens is aangetoond dat de manier waarop de intentie van een gedraging wordt beoordeeld, van invloed is op het oordeel van de persoon die dat gedrag uitvoert.

Hoe zijn de onderzoeken uitgevoerd?

Studie 1a

In totaal zijn 108 Duitstalige deelnemers geworven om deel te nemen aan het online onderzoek. Ze kregen in totaal 10 video's te zien van een voetbalwedstrijd, waarbij een speler de bal aanraakt met zijn hand of arm. In de eerste vijf video's is de bal opzettelijk aangeraakt, in de volgende vijf is de bal per ongeluk aangeraakt. Voor elke video moest de uitspraak "De speler raakte de bal opzettelijk aan met zijn hand/arm" worden beoordeeld op een 7-punts Likertschaal. Daarna werd de Free Will Inventory (FWI) ingevuld om het geloof in vrije wil, determinisme en dualisme te meten. Een meervoudige correlatieanalyse liet een positieve correlatie zien tussen de subschaal 'vrije wil' en de algemene score van waargenomen intentionaliteit. Noch determinisme, noch dualisme, noch de totaalscore van FWI hebben echter een significante correlatie met de totaalscore van waargenomen intentionaliteit. Daarna wordt een meervoudige regressieanalyse uitgevoerd, inclusief geloof in vrije wil, determinisme en dualisme als voorspellers en gepercipieerde intentionaliteit als afhankelijke variabele. Geloof in vrije wil bleef positief gecorreleerd met waargenomen intentionaliteit. Tot slot werd gemeten of het relevant was of de voetballers de bal opzettelijk of per ongeluk met hun hand of arm aanraakten. De hands werd als meer opzettelijk ervaren wanneer de bal inderdaad opzettelijk werd aangeraakt. Vervolgens werd het geloof in de vrije wil gecorreleerd met hoe dan ook een waargenomen intentionaliteit.

Studie 1b

Om de resultaten van Studie 1a te valideren, ter ondersteuning van de hypothese, werd dezelfde studie uitgevoerd met een grotere steekproef van 250 deelnemers. De werkwijze is hetzelfde gebleven. De resultaten van onderzoek 1b ondersteunden de resultaten van onderzoek 1a. Daarnaast is er een correlationele analyse uitgevoerd, waaruit bleek dat determinisme significant correleert met de algehele score van waargenomen intentionaliteit.

Bespreking van Studie 1a en Studie 1b

De resultaten van het onderzoek ondersteunden de hypothese dat hoe meer deelnemers in vrije wil geloofden, hoe meer intentie ze achter de acties van andere mensen zagen. Er zijn echter enkele beperkingen aan de resultaten. Eerst werd de waargenomen intentionaliteit met slechts één item bevraagd. Vervolgens had de vraag alleen betrekking op het onderwerp voetbal. Ten derde is ook het per ongeluk aanraken van de bal door de deelnemers aangegeven als opzettelijk gedreven gedrag.

Studie 2

Voor deze studie zijn 250 deelnemers gerekruteerd om een krachtige, vooraf geregistreerde studie uit te voeren om de waargenomen intentie van de deelnemers te meten. Daarvoor is een videoclip gepresenteerd met vier fragmenten van bewegende geometrische vormen, waaruit abstracte intenties zouden kunnen worden afgeleid. Na het bekijken van elke video gaven de deelnemers aan dat ze het eens waren met de twee uitspraken "De driehoeken gedroegen zich opzettelijk" en "De driehoeken bewogen willekeurig" op een 7-punts Likertschaal en vulden de FWI in. Een correlatieanalyse toonde een positieve correlatie aan van de subschaal 'geloof in vrije wil' met waargenomen intentionaliteit en een significante correlatie van FWI-totaalscore met waargenomen intentionaliteit. Bovendien is er een negatieve correlatie gevonden tussen determinisme en waargenomen intentionaliteit en geen correlatie tussen dualisme en waargenomen intentionaliteit.

Waaraan kunnen de resultaten van dit onderzoek bijdragen?

In alle onderzoeken is getest of personen die in vrije wil geloven acties van andere mensen als meer opzettelijk beschouwen. De hypothese wordt ondersteund, wat aangeeft dat geloof in vrije wil ook de waargenomen intentionaliteit van andermans actie verhoogt. Deze resultaten kunnen worden gebruikt in het onderzoek naar straf, aangezien eerdere studies hebben aangetoond dat mensen met een sterker geloof in vrije wil wangedrag van anderen sterk zullen straffen. Bovendien kunnen de resultaten worden gebruikt op het gebied van correspondentiebias en actor-observer bias, die aangaf dat het gedrag van andere mensen vaker wordt beoordeeld op interne- dan op externe gedrevenheid. Ten slotte kunnen de resultaten ook worden gebruikt in rechtszaken of onderwijsinstellingen.