Artikelsamenvatting bij Why Migration Policies Fail van Castles - 2004

Sinds de jaren vijftig is controle op migratie een hot topic in Engeland en in de rest van Europa ook sinds halverwege de jaren zeventig. Migratiebeleid loopt echter niet altijd zoals gepland en er lijkt wel sprake te zijn van een globale migratie crisis. Vaak zijn er bepaalde doelen opgesteld, maar zijn de daadwerkelijke uitkomsten niet zoals gepland. De regering kan veel zaken niet onder controle houden zoals het binnenkomen van asielzoekers, migranten die zonder vestigingspapieren in een land wonen, en het vormen van nieuwe etnische groepen binnen een maatschappij. Het beleid van een land ten aanzien van migratie is zeer belangrijk, alleen zijn de resultaten vaak niet als gewenst.

Falend migratiebeleid

Er worden in het artikel een aantal voorbeelden van falende migratiebeleiden in verschillende landen genoemd. Een uitgebreid voorbeeld is het migratiebeleid in de Verenigde Staten. De regering in de Verenigde Staten is al jaren bezig om illegale instroom en illegale werkers te stoppen. Oorspronkelijk werden Mexicaanse arbeiders sinds de jaren veertig geworven om te werken in de agricultuur en andere sectoren. In 1964 is dit programma gestopt, maar was er nog steeds veel werk en te weinig werknemers. Hierdoor ging de binnenkomst van illegale migranten door op grote schaal. In 1986 stelde Amerika de US Immigration Reform and Control Act (IRCA) op die ervoor zorgde dat het als overtreding werd gezien wanneer je iemand aannam als werknemer die onbevoegd was. Ook werden er regelingen getroffen voor zo'n 2.7 miljoen migranten die aan konden tonen dat ze al voor een bepaalde periode in de Verenigde Staten hadden gewerkt. Hierdoor ging hun loon omhoog, omdat ze niet langer als illegalen hoefden te werken. Echter, hierdoor was er alsnog vraag naar illegale werkers die voor een laag loon konden werken. In 1994 werd Operation Gatekeeper ingevoerd. Hierbij werden extra controles uitgevoerd bij de grens van Amerika en Mexico, hoge hekken gebouwd, etc. De kost hiervoor waren ontzettend hoog en ook had dit veel doden tot gevolg, omdat de migranten nu via gevaarlijke gebieden probeerde de grens over te steken. In de jaren negentig ontwikkelden zich ook andere vormen van illegale arbeidsmigratie, met name van China. In de Verenigde Staten wordt geschat zo'n 9 miljoen ongedocumenteerden te hebben. Andere voorbeelden over falende migratiebeleiden die genoemd worden zijn onder andere Australië Het land had een naoorlogs immigratiebeleid opgesteld wat er voor zou zorgen het land 'wit' en Brits te houden, maar het tegenovergestelde is gebeurd. Australië is een van de meest diverse samenlevingen. In Duitsland leidde het werven van gastarbeiders voor tijdelijk verblijf tot gezinsherenigingen en permanente vestiging. Ook in Frankrijk, Nederland en Engeland leidde het naoorlogse migratiebeleid tot migratie op grote schaal.

Waarom mislukt een migratiebeleid?

Uit voorgaande voorbeelden blijkt dat het niet gaat om de zwakte van het land die doorslaggevend is of een migratiebeleid succesvol is of mislukt. Het wordt meestal pas duidelijk dat een migratiebeleid mislukt na een bepaalde periode. Wanneer deze gebaseerd is op een korte termijn blik van het migratieproces is de kans groot dat deze zal mislukken. Daarnaast is het noodzakelijk om het migratieproces als een lange termijn sociaal proces te zien met zijn eigen dynamiek. Er komen factoren bij die vaak niet kunnen worden voorspeld. Een falend migratiebeleid hoeft niet altijd negatief te zijn; vaak leidt dit tot samenlevingen opener zijn. Men kan een migratiebeleid mislukt noemen wanneer een beleid zijn gestelde doelen niet behaald, maar eigenlijk is het geen absoluut gegeven wanneer een beleid succesvol is of wanneer het faalt. Sommige doelstellingen kunnen behaald worden, maar waarschijnlijk niet alle doelen.

Migratieprocessen en samenhangende factoren

Het proces van migratie heeft te maken met verschillende factoren en invloeden tussen verschillende landen. Belangrijke factoren zijn factoren die voortkomen uit de sociale dynamiek van het migratieproces, factoren die samenhangen met globalisatie, trans-nationalisme en Noord-Zuid relaties, en factoren tussen politieke systemen.

De sociale dynamiek van het migratieproces

Er zijn twee belangrijke meningen die van invloed zijn in het vormen van een migratiebeleid. Ten eerste is er een economisch geloof in bepaald markt gedrag dat gebaseerd is op het neo-klassieke kosten-baten systeem. Het gaat hierom dat mensen zullen migreren wanneer dit hun individuele winst oplevert. De tweede mening is het bureaucratisch geloof dat regels die gemaakt zijn om migranten te categoriseren en hun toegang te kunnen reguleren en te bepalen zal leiden tot cluster gedrag. Deze beide meningen spreken van het idee dat migratie aan en uit gezet kan worden. Ook vergeten zij enkele zaken. Er werd gedacht in verschillende landen dat gastarbeiders op den duur het land wel weer zouden verlaten, en dit was niet het geval. Zij brachten echter hun families het land in en vestigden zich. In Duitsland is dit zelfs voor de eerste wereldoorlog gebeurd met Poolse immigranten en hetzelfde gebeurde na de tweede wereldoorlog weer. Migratie is een sociaal proces. Jonge arbeidsmigranten laten hun familie overkomen naar het land waar zij werkend. Daarnaast zijn er migranten netwerken die hun helpen een plek te vinden in een nieuw land en geven zij hulp om werk te vinden en andere zaken. De familie en community spelen een belangrijke rol. De beslissing om naar een ander land te gaan wordt zelfden door een persoon gemaakt, doorgaans door de hele familie. Vaak worden meerdere familieleden tegelijk naar een ander land gestuurd om kansen en inkomst te vergroten.

Ook is in economische migratie de persoon die naar een ander land gaat vaak een jonge man of vrouw die op zoek is naar tijdelijk werk. Het idee is om terug te keren naar het eigen land wanneer genoeg is gespaard, dit leidt echter vaak tot daadwerkelijke vestiging in het land. Met name wanneer de personen kinderen krijgen die naar school gaan en vrienden maken.

Daarnaast is er een hele industrie omtrent migratie waaronder advocaten, banken, werknemers, vertalers en huisbazen. Wanneer migratie wordt gekort betekent dit ook dat deze industrie waarschijnlijk door zal gaan, maar op een andere, illegale, manier. Immigranten zijn uiteindelijk gewoon op zoek naar een betere oplossing voor zichzelf en hun familie. Het is belangrijk om dit te beseffen.

Een laatste punt is dat minder ontwikkelde landen vaak arbeidsemigratie als oplossing van werkloosheid in eigen land zien. Migratie kan een vervanging worden voor ontwikkeling in plaats van een aanvulling voor het land. Veel landen zijn structureel afhankelijk van arbeidsmigratie, met name voor banen die anderen niet willen doen.

Globalisatie, trans-nationalisme en Noord-Zuid relaties

Internationale migratie bestaat binnen trans-nationale dimensies. Internationale migranten worden gedefinieerd als zij die buiten het geboorteland voor minstens 12 maanden hebben gewoond. Sinds 1975 het aantal migranten heeft zich verdubbeld en zestig procent van migranten wonen in ontwikkelde landen. Hier is bijna 10 procent migrant, in tegenstelling tot 1 in zeventig in ontwikkelingslanden. De migratie van het zuiden naar het noorden groeit het snelst.

Tegenwoordig is de belangrijkste grens die tussen het Noorden en het Zuiden, waarbij het noorden de machtige naties van Noord Amerika, West Europa, Japan en Oceanie worden gezien. Het zuiden wordt gezien als Afrika, Azië en Latijns Amerika. De Noord-Zuid verdeling is een gebruikelijke term voor een groeiend verschil in inkomen, sociale conditie, mensenrechten en veiligheid. Dit kan druk opleveren waardoor men naar betere levenscondities op zoek gaat en migreert. Vaak zijn er meerdere motivaties die aan de migratie ten grondslag liggen, zoals bijvoorbeeld armoede en schending van mensenrechten.

Globalisatie betekent beweging van grondstof, kapitaal, mensen en ideeën Globalisatie beweegt zich over grenzen heen. De meeste samenlevingen willen maar wat graag grondstof en kapitaal van een ander land hebben, maar niet zo graag de mensen en hun ideeën Daarom wordt er alles aangedaan om hoog opgeleide mensen uit ontwikkelingslanden aan te trekken. Globalisatie transformeert het karakter van migratie. Men reist verder, wat een grotere etnische diversiteit tot gevolg heeft. Vroeger emigreerde men slechts tijdelijk en meestal naar een land dichtbij.

Tot de jaren zestig werden migranten meestal gezien als gevestigden, of als tijdelijke arbeiders die apart gehouden werden van de samenleving en niet integreerden. Maar in de jaren zeventig vormden zich gemeenschappen (communities). Dit leidde tot multiculturalisme, welke het mogelijk maakt om trans-nationale gemeenschappen te vormen en buiten de grenzen te leven. Uiteindelijk is slechts drie procent van de wereldpopulatie migrant. De meesten van deze groep ziet zichzelf als reiziger.

Factoren tussen politieke systemen

Sommige regeringen hebben migratie gestimuleerd terwijl anderen een regulering hebben opgesteld, omdat ze inzagen dat migratie niet kon worden tegengehouden. Samenlevingen die arbeiders naar andere landen sturen voor emigratie hebben speciale departementen opgesteld, zoals in India (India's Office of the Protector of Emigrants) and in de Filippijnen (the Phillipine's Overseas Employment Administration). Het wordt echter moeilijk voor regeringen om migratie effectief te reguleren wanneer nationale economieën en locale gemeenschappen afhankelijk worden van het sturen van migranten. Dit kan leiden tot politiek conflict, omdat dit kan laten zien dat de regering in eigen land aan het falen is en geen goede leef- en werkomgeving kan creëren.

Een conflict tussen belangen van immigratielanden hebben ook te maken met structurele afhankelijkheid. Zelfs autoritaire immigratielanden kunnen te maken krijgen met een conflict van belangen. Een voorbeeld hiervan zijn de staten in de Perzische Golf en Africa die olie produceren. Er zijn desalniettemin twee factoren die kunnen leiden tot verandering. Ten eerste, afhankelijkheid van buitenlandse arbeid. De tweede factor is de feminisering van buitenlandse arbeidskrachten ten gevolge van het werven van huishoudelijk medewerkers, onderwijzeressen en medisch personeel. Dit kan potentieel gezinsvorming als gevolg hebben. Ook willen werkgevers de beste werknemers hebben. Stappen die de economie mogelijk kunnen doen destabiliseren worden natuurlijkerwijs ontweken.

Belangengroepen zijn een belangrijk onderdeel in het maken van een beleid. Sommigen zien migratie als een voordeel en anderen als een nadeel. In sommige arbeidsgebieden wordt voorkeur gegeven aan migranten en worden locale arbeiders geweerd. Vakbonden doen hier vaak niets aan, omdat zij zich meer richten op het organiseren van de nieuwe binnenkomers. Weer anderen willen het liefst geen immigranten in hun woonwijk hebben, omdat ze bang zijn dat het de huiscondities zal verslechteren. Sociale bewegingen, de media en de politiek hebben allemaal een belangrijke rol in het vormen van de reacties van mensen op migratie. In veel migratiebeleiden zitten geheime agenda's die voordoen bepaalde doelen te willen behalen, maar eigenlijk het tegenovergestelde doen.

Migranten die al langere tijd in een land wonen, krijgen meestal bepaalde rechten in liberale staten. Dit maakt het moeilijker om hen als tijdelijke buitenstaanders binnen de samenleving te zien. Dit heeft druk tot sociale opname en uiteindelijk toegang tot het burgerschap tot gevolg. Het is belangrijk om bepaalde rechten op den duur te geven aan de migranten. Zelfs in liberale westerse landen vindt veel racisme en discriminatie plaats en hebben migranten amper rechten. Sociale rechten zijn een belangrijk onderdeel van de verzorgingsstaat. Discussie bestaat over of sterke verzorgingsstaten naar geslotenheid neigen met betrekking tot migranten.

De Europese Unie en het migratiebeleid

In 1957 is in het verdrag van Rome vastgesteld dat er vrijheid van beweging van arbeiders bestaat tussen lidstaten van de European Economic Community (EEC). De migranten die buiten deze lidstaten vallen werden gezien als een nationale discussie en dus een nationaal 'probleem'. Het verdrag van Amsterdam in 1997 definieerde een beleid gericht op migratie, asiel en de vrije beweging van personen, visas etc wanneer de grenzen van de EU werden overgestoken. Beleidsprincipes van de meeting in 1999 van de Europese Commissie in Tampere bestaan uit vier belangrijke elementen. Dit zijn een efficiënter beheer van migratiestromen, partnerschap met landen van herkomst, een gemeenschappelijk Europees asielstelsel, en een eerlijke behandeling van mensen uit derdewereldlanden. Er was een coördinerend mechanisme nodig binnen de EU om de problemen omtrent migratie aan te pakken bij de wortel. De actieplannen bestonden uit voorstellen voor maatregelen voor samenwerking met de betrokken landen op drie geïntegreerde categorieën. Dit zijn buitenlands beleid, ontwikkeling en bijstand, en migratie en asiel. De actieplannen waren de eerste poging van de Europese Unie om een uitgebreide en samenhangende aanpak op te stellen waarin ook de landen van herkomst worden betrokken. Er was echter kritiek op deze actieplannen. De actieplannen gaan alleen terloops over preventieve maatregelen zoals het oplossen van conflicten, ontwikkeling en armoedebestrijding in de landen van herkomst. Daarnaast waren de actieplannen niet gebaseerd op uitvoerig overleg met de betrokken regeringen. Een ander punt van kritiek betreft het gebrek aan samenwerking met de NGO's, zowel in de landen van herkomst als in landen van de Europese Unie. Alhoewel er goede samenwerking met de grotere internationale organisatie bestond, was dit niet voldoende uitgebreid tot kleinere NGO's. Het grootste punt van kritiek was dat het een verzameling beleidsdoelstellingen was die bijna allemaal al opgenomen waren in verschillende beleiden binnen de EU en Europese Commissie. Dit ging met name over de gebieden van buitenlandse betrekkingen, handel en ontwikkelingsdoelen.

Veel economen stellen dat de meest effectieve manier van het stimuleren van ontwikkeling is door beleid gericht op de vrije handel en om minder ontwikkelde landen te betrekken in de mondiale economische verhoudingen. Op korte termijn zal dit tot meer migratie leiden, maar op de lange termijn zal dit voor een grotere gelijkheid en verminderde druk van de Zuid-noord migratie zorgen. De belangrijke kwesties zijn of de bevolking binnen de EU bereid is om de grotere veranderingen te accepteren die nodig zijn om mondiale ongelijkheid aan te pakken. En daarnaast of de lidstaten en beleidsorganen van de EU in staat zijn om maatregelen in te voeren om fundamentele verandering tot stand te brengen.