Verslag van mijn vrijwilligerswerk als verloskundige in Oeganda

1. Voorbereidingen

Laten we beginnen bij het begin. 1,5 jaar geleden kwam ik terug in Nederland na mijn buitenlandse stage in Ethiopië! Al direct bij terugkomt miste ik het land en had ik heimwee naar de plek waar ik was en de mensen die ik er heb leren kennen. 

Het gevoel om terug te gaan om mensen te kunnen helpen was daarnaast ook heel sterk, want wat mogen wij toch blij zijn met onze gezondheidszorg en alle middelen die we in het dagelijks leven tot onze beschikking hebben.

Eind juni 2013 kreeg ik na 3jaar hard werken, mijn diploma als verloskundige en met veel enthousiasme en motivatie ging op zoek naar een baan als verloskundige in Nederland. Zowel in de (eerstelijns)verloskundigenpraktijken als in de ziekenhuizen is er op dit moment een overschot aan verloskundigen en daardoor moeten ze veel mensen afwijzen. Wat ik dan ook met grote regelmaat te horen kreeg, het afgelopen jaar was; We wijzen u af omwille van het ontbreken aan (recente)werkervaring. Alsof ik mijn diploma zomaar heb gekregen, en alsof mijn bevallingen in Ethiopië niet meetellen.

Afgelopen Augustus kwam ik door een van mijn verloskundige vriendinnen (Robin Verstraeten, op dit moment als vrijwilliger in Ghana) in contact met de vrijwilligersorganisatie Vrijwillig Wereldwijd.

Na mijn intake-gesprek, goedkeuring en aanmelding, ben ik nu officieel een vrijwillig via deze organisatie. Als ‘lid’ heb ik me ook aan kunnen melden bij Joho, waar ik nu ingeschreven sta als wereldsupporter!

In eerste instantie zou ik ook naar Ghana vertrekken, maar ik vond dit vanwege de recente Ebola uitbraak niet langer veilig. Daarom heb ik mijn bestemming gewijzigd naar Uganda. 

Uganda ligt in Oost-Afrika en precies op de evenaar! De buurlanden zijn Kenia, Rwanda, Tanzania, Kongo en Zuid-Sudan. In de stad Jinja, ga ik 5 maanden als verloskundige werken in het Main Hospital. Wie weet kan ik de taal ook leren, maar ik ga er in ieder geval veel ervaringen opdoen.

Er zijn natuurlijk een aantal praktische zaken waar je aan moet denken; paspoort, visum, vaccinaties, aanschaffen van een ‘reisapotheek’, maar daarnaast zijn er ook nog andere zaken waar je aan moet denken. Verzekeringen, alle administratieve zaken in Nederland afronden en mijn baan opzeggen…

Dat laatste vond ik erg lastig, met heel veel plezier heb ik voor IVT gewerkt en het voelde heel raar om mijn ontslag brief te schrijven, deze aan mijn leidinggevende te geven en daarna ook de spullen in te leveren en afscheid te nemen. Nu is er ook geen weg meer terug en dat is toch nog even slikken.

Natuurlijk heb ik met heel veel plezier naar mijn vertrek uitgekeken, maar nu het nog maar 3 dagen is tot mijn vertrek, vind ik het toch nog veel spannender dan gedacht.

In 6 weken tijd heb ik al mijn voorbereidingen gedaan, om 5 maanden van huis te zijn. Niet alleen de voorbereidingen voor mezelf, maar ook voorbereidingen op de ‘locals’ te helpen.

Om de Afrikaanse moeders en baby’s in Jinja te helpen heb ik namelijk spullen ingezameld. Baby-kleertjes, spullen uit de kraampakken, medische materialen, verloskundige materialen en lekkere warme omslagdoeken en mutsjes!!!

Ik heb echt ontzettend veel hulp gekregen hierbij! Van Dungenaren, maar ook uit Schijndel, Sint-Michielsgestel, Den Bosch, Vlijmen, Nieuwkuijk, Vught, Sint-Oederode, Rosmalen en Berlicum.

Dit heb ik van bekenden maar ook van anonieme supporters gekregen! Zelfs de verloskundige praktijken in de regio heb ik veel materialen gekregen om mee te nemen! Ongelofelijk hard verwarmend dat iedereen zo meeleeft!

Zo heb ik bijvoorbeeld alleen van de handwerkers in Den Dungen al 200(!) handgemaakte baby-mutsjes gekregen en daarnaast nog ongeveer 50 handgemaakte slofjes.

Alles bij elkaar staat er zo’n 150 kilo klaar om met de post gestuurd te worden. Er is zelfs al een ‘test-pakket’ onderweg om te kijken of het ook echt aankomt.

Naast deze spullen ben ik ook een kaartenactie begonnen. Vanaf 24-11 zijn er setjes kaarten te koop en de totale opbrengst komt ten goede aan een project in Jinja. Ik ben nog op zoek naar een project waarvan ik zeker weet dat het geld op de plek terecht komt, hierover later meer!

Als jullie geïnteresseerd zijn; op Grinsel 68 (5271 TL) in Den Dungen liggen de kaarten klaar. Het zijn setjes van 6 luxe wenskaarten met bijpassende enveloppen die voor alle gelegenheden verstuurd kunnen worden. De setjes kosten €10,00 en in overleg kunnen ze ook met post NL bezorgd worden (voor meer informatie bel 06-30362273). De ontwerpen zijn gemaakt door Sabine Smits en Aremy Stewart. Misschien een leuke kerst gedachten om 10 euro te doneren en daar nu deze mooie kaarten voor terug te krijgen? Er is immers altijd een goede reden om een kaartje te sturen! ;)

Ik ben iedereen die me geholpen heeft heel erg dankbaar en wil jullie via mijn blog op de hoogte houden van wat ik allemaal meemaak. Super leuk dat jullie mijn verhalen lezen! Jullie mogen ook altijd een reactie plaatsen!

2. Aankomst

Ik ben nu 2 dagen in Jinja en zal jullie een beschrijving doen van de plek waar ik nu ben. De komende tijd blijf ik in een familyhouse wat verbonden is aan de stichting. Hier wonen 9 kinderen van verschillende leeftijden. De ´mama´ noemen ze aunty Aida, ze heeft een zoontje, Joshua van 2. Daarnaast zijn er nog een schoonmaakster Scovia en een bewaker Andrew en kok Rukya.

Naast mij is er nog een andere vrijwilligster, Diede, met wie ik de komende 2 maanden samen een kamer deel. Het verblijf in het familyhouse is heel aangenaam en de kinderen hebben me heel hartelijk ontvangen.

Jinja is een stad in het zuiden van Uganda, dichtbij het Victoria Lake. Het is ongeveer 2/4uur rijden vanuit de hoofdstad(ligt er voornamelijk aan hoelaat je vertrekt en of er verkeersopstoppingen zijn).

Het is best wel een grote stad en je ziet ook dat deze stad zich aan het ontwikkelen is.

Gisteren ben ik in het stadsziekenhuis geweest, het Main Hospital. Dit is een regional referral hospital wat betekend dat dit na de health centres de eerste doorverwijsplek is voor patiënten.

Helaas ben ik nog niet op de labour ward geweest (dit zijn de verloskamers en kraamkamers) en zal ik daar de komende tijd ook nog niet heen kunnen gaan! Er zijn namelijk een hoop problemen met de registratie. In Nederland sta ik ingeschreven in het BIG register als verloskundige, dit betekend nog niet dat je in Uganda gelijk aan de slag kan als je het diploma laat zien. 

Op voorhand zei de persoon die hiervoor verantwoordelijk is dat alles geregeld was, er is toestemming gegeven in het ziekenhuis voor mijn komst en de gegeven zijn verstuurd naar The Nurses and Midwives Counsil in de hoofdstad. Het enige wat we bij aankomst nog zouden moeten doen, was naar de hoofdstad gaan en een stempel halen bij dit Counsil.

Zoals jullie wel kunnen raden, was dit niet het geval…

Op 19-11 landde ik om 13u in Entebbe, daar werd ik opgehaald door Brian. Hij is een local en het hoofd van de stichting. Samen met hem en een chauffeur gingen we gelijk naar de hoofdstad voor DE ‘stempel’.

Toen we uiteindelijk na even zoeken op de juiste plek waren aangekomen, bleken er zo’n 30 wachtenden voor ons te zijn. Toen we aan de beurt waren kwam ze met een lijst van zeker 15 documenten die we zouden moeten overleggen voor de registratie. Deze moet ik in interview met een lid van the Counsil verdedigen en daarna pas krijg ik DE stempel.

Als ik dit op voorhand had geweten had ik natuurlijk gezorgd dat ik al deze documenten bij me zou hebben, vertaald in het Engels en met de juiste kopieën, maar om dit nu vanuit Uganda te regelen is echt niet zo gemakkelijk. Het kan best nog langer dan een maand duren voordat ik ook echt alles in orde heb en toestemming heb om in het ziekenhuis te gaan werken…

Het is zoals jullie vast wel begrijpen een erg grote teleurstelling om dit te horen. Vooral als je al 24uur aan het reizen bent, de bestemming nog niet hebt bereikt en niet weet OF en wanneer dit geregeld is.

3. Eerste week

Eigenlijk ben in vandaag pas 6 dagen in Jinja, maar het lijkt al veel langer! Ik voel me al thuis in het familyhouse en het wennen aan Uganda ging ook heel snel.

Op mijn eerste echte dag hier kreeg ik een rondleiding van Brian. We zijn vanaf hier naar het ziekenhuis gelopen, dat was ongeveer 4 kilometer. Het ‘normale’ vervoersmiddel hier is een boda-boda. Dat is een brommertje waar naast de bestuurder nog max. 3 personen op kunnen worden vervoerd. Er zijn ook nog taxi-busjes, die rijden naar andere dorpen/steden hier ‘in de buurt’ en ook nog grote vervoersbussen die zelfs tot Kenia en Sudan rijden.

Wij gingen op mijn verzoek lopen, omdat ik zo makkelijker de weg kan onthouden en meer oriëntatiepunten heb. (Daar heb is nu helaas Evelien niet voor)

Zo heb ik hier al heel veel gezien, zoals supermarktjes, telefoonwinkels voor een sim-kaart en grotere restaurants en auto’s. Hieraan merk ik wel dat ik in een grotere stad ben!

Het ziekenhuis ziet er mooi uit het is echt een groot terrein met veel gebouwtjes. Elke gebouw is een afdeling van het ziekenhuis. Zo is er een apart gebouw voor de afdeling chirurgie voor mannen en vrouwen in het totaal schat ik dat er iets van 20-30 gebouwtjes, maar ik zal ze zeker nog eens tellen.

We hebben in het ziekenhuis gevraagd of ik al eerder zou mogen beginnen dan dat de registratie rond was, maar dat was helaas niet mogelijk. Hoe de labour ward eruit ziet kan ik jullie hopelijk volgende week vertellen, want ik heb goede hoop dat we deze op volgende week voor de registratie bij de ambassade en the counsil terecht kunnen. In Uganda draait namelijk alles om connecties en Brian heeft veel goede connecties!

Vrijdag ben ik met een van de kindjes naar het ziekenhuis gegaan, want hij was gevallen en zijn pols zag er niet goed uit. Ik ben al gepromoveerd tot dokter in het huis en er werd gevraagd op ik hem wilde onderzoeken. Nu ben ik extra blij dat ik mijn diploma heb gehaald van Eerste Hulp bij Kinder Ongelukken! ;) Het duurde wel even voor we in het ziekenhuis waren, maar uiteindelijk konden we foto’s laten maken en kregen we een dokter te zien. Goed nieuws, geen breuk, met een steunverbandje en rust moet het nu herstellen.

´s Avonds was ik met Diede meegegaan naar ´de berg´ op deze berg ligt de wijk massese karamoja. Zij heeft hier een babysitter project voor tienermoeders. De moeders die in dit project zijn opgenomen kunnen tegen betaling hun kind naar een van de babysitters brengen. In ruil daarvoor krijgt het kind eten, wordt er op hun gelet en zorgen de babysitters dat de baby´s en hun kleding schoon zijn. Deze wijk is een soort sloppenwijk waar de aller armste uit de stad in ´huisjes´ wonen. Zonder dit project kunnen de tienermoeders niet naar de stad om werk te zoeken en dus ook niks verdienen om eten voor zichzelf en hun kind van te kopen. 

De tienermoeders brachten kun baby’s/peuters voorheen naar een kinderoppas van gemiddeld 8 jaar of waren gedwongen hun kind mee te nemen. Hierdoor werd de kans om een baantje te vinden voor die dag kleiner, maar ze verdiende daardoor ook minder.

Diede heeft dit project helemaal zelf opgezet en dit loopt nu ruim een maand. De moeders staan zelf echt achter dit project en er wordt door hun elke week gebruik van gemaakt. 

Ik mocht dus met Diede mee naar de berg, om de mensen te leren kennen. Het was mooi om te zien dat er steeds iemand bereid was om te vertalen als je iets wil vragen. Dit zijn allemaal mensen die van het platteland naar de stad zijn gekomen in de hoop op een beter leven en waarvan de meeste dus ook niet de locale taal, Luganda, spreken. De kindjes vinden het heel leuk om een nieuwe ´Muzungu´ te zien en binnen no time had ik aan elke hand/arm 10 kinderhandjes.

Misschien kan ik bijdragen aan het project van Diede door gezondheidsvoorlichting te geven, want ik vind het zelf een super goed project! Diede heeft er in haar voorbereiding ook goed over nagedacht.

Zaterdag zijn we naar een internetcafé gegaan in de hoop om belangrijke mails te kunnen sturen voor mijn registratie maar helaas is het internet niet zoals thuis en is dat niet 1, 2, 3 gebeurd.

’s Middags zijn we naar berg nummer 2 gegaan, Massese Danida, daar woont een gehandicapt kindje genaamd Denise. Diede is van opleiding logopediste en hoop dit kindje door een pictogenda te leren communiceren. De moeder is erg trots op haar dochter, verzorgd deze met haar volle aandacht en liefde en dit is hartverwarmend om te zien. Hoe dit ik Afrika meestal met een gehandicapt kind gaat is namelijk totaal anders. Gewoonlijk wordt zo’n kind weggestopt is huis en niet aan de buitenwereld getoond uit angst dat de omgeving het kind ziet als een vloek over de familie.

Mijn bijdrage aan dit probleem kan zijn om de geboorte zorg te verbeteren. Hierdoor ook te zorgen dat de kans dan een kind gehandicapt raakt door problemen bij de geboorte, te verkleinen.

Zondag zijn we naar een tweeling gegaan een aantal dorpen verderop. Deze tweeling is geboren eind Juli bij 9 maanden zwangerschap (of dit ook echt zo is, weten veel moeders niet). De moeder is in het ziekenhuis tijdens de bevalling overleven. Niemand in haar familie weet hoe dit gebeurt is.

De kinderen zijn nu precies 4 maanden oud en worden verzorgt door de oma en de zussen van de moeders. De vader komt zo vaak als mogelijk langs maar heeft nog 3 andere kinderen om voor te zorgen. Er is niemand in de familie die de baby’s borstvoeding kan geven en veel geld voor baby-voeding is er niet. De kinderen zien er erg mager uit. Ze wogen met de geboorte 1,5kg (de zoon) en 2kg (de dochter). Diede had mij gevraagd om mee te komen kijken naar de kinderen om ze te onderzoeken en een advies te geven.

Het jongetjes zag er niet goed uit, ondervoedt en met verminderde reactie op prikkels. Bij het meisje kun je nog net niet alle botjes tellen, maar er is ook nergens baby-vet te zien. De kinderen krijgen nu soya-melk dit is een soort waterig papje waar ze ongeveer 50 calorieën per dag door binnen krijgen.

Deze kinderen wegen nu ongeveer 3 en 4 kilo, dit is evenveel als een kind in Nederland gemiddeld bij de geboorte weegt! Hartverscheurend om een baby zo op z’n reserves te zien teren.

Dit gaat zo niet langer, als een kind lange tijd ondervoedt is dan is er kans op hersenschade en algehele ontwikkelingsachterstand. Ik was heel blij om te horen dat Diede voor de komende 2 maanden een bijdrage kan doen aan de juiste babyvoeding! 

In een grote supermarkt in Mukono hebben we de geschikte babyvoeding gevonden deze kost 18.000 shilling. De gemiddelde Oegandees verdient 3.000 UGX per dag, jullie begrijpen dat deze voeding dan ook écht niet te betalen is. Omgerekend betalen we nu €8,50 voor een kleine pot, kunstvoeding. Ik verwacht dat de tweeling hier 4 a 5 dagen van kan eten. De voeding is hier dus duurder dan in Nederland!

Het dorp waar de tweeling woont is lastig te bereiken. Om even op bezoek te gaan kost dus de hele dag. Eerst op een scooter (boda-boda) naar de stad, daar in een taxi-busje richting de hoofdstad. ‘Even’ wachten tot die vol zit en dan ±2uur naar het stadje Mukono. Vanaf daar is het nog een dik kwartier op een boda-boda en in een klein dorpje vinden we dan de familie. We wilden de tijd nemen om het verhaal te horen van de familie en de tweeling te onderzoeken. Het verhaal van kunstvoeding klaarmaken was helemaal nieuw en het duurde ook even voor we water hadden gekookt om de flesjes schoon te maken, om het water voor de voeding klaar te maken en deze aan de kindjes te geven. Omdat Uganda op de evenaar ligt is het hier even lang dag als nacht. Om 18u begint het te schemeren en om 19u is het donker. We moesten hierna dus weer naar huis terug omdat we nog ruim 2,5u terug moesten reizen!

Maandag zou eigenlijk mijn eerste werkdag zijn, maar helaas nog ‘even’ geduld. Brian en ik gingen naar een internetcafé om AL de benodigde documenten te printen en te kopiëren. Dit zouden eigenlijk originelen moeten zijn, dus ik ben benieuwd of ze mijn aanvraag goedkeuren. Hiervoor alleen hadden we al de halve dag nodig. Mailtjes sturen is me helaas weer niet gelukt wegens het internet. Wel heb ik een plek gevonden waar ik wifi heb op mijn telefoon dus als ik daar heb kan ik jullie WhatsAppjes lezen!

Ook heb ik een goede daad gedaan door Diede te helpen, want haar pinpas was ingeslikt door de geldautomaat! Uiteindelijk is alles goed gekomen, maar dat zag er zo eerst niet uit!

’s Avonds hadden we geen stroom (dit was pas de tweede keer sinds ik er ben dat we daar last van hadden!), maar we hadden een leuke activiteit bedacht! Muziek maken met de kinderen!

Wat er hier aan muziek instrumenten zijn in huis zijn, een jambe, schud ei, belletjes, fluit en een tamboerijn. We hebben alleen 9 kinderen, dus toen had ik glazenflesjes met verschillende hoeveelheden water gevuld en toen hadden we allemaal wat. Super leuk om te zien dat de kindjes hier zo blij van werden. Liedjes zingen en muziek maken met 2 gekke ‘Muzungu’s’.

Het locale eten in Uganda schijnt best wel lekker te zijn. Pannenkoekjes met ei erin gerold, een gerecht met bananen en dan nog verschillende met groenten. Helaas hebben ze hier in huis alleen geld voor rijst met bonen. Dit eten we dus elke middag en avond.

In de supermarkten zijn veel dingen te koop en ook frisdrank, zo heb ik al hetzelfde drankje gevonden wat we vaak in Ethiopië dronken! Mirinda! Het is heel zoet maar zo af en toe wel lekker, bijvoorbeeld wanneer ik me flauw voel, omdat we pas rond 14u lunchen. ;)

Hier hebben ze zelfs ook de bosbessen smaak van Mirinda en dat smaakt een beetje naar Cassis!

Ondertussen heb ik ook een nieuw telefoonnummer voor hier, als je die graag wilt hebben, stuur dan mama of Laura even een appje!

Vinden jullie het leuk om post te sturen? Het duurt gemiddeld 1-1,5 maand voor het aankomt, maar de andere vrijwilliger heeft al vaker post gehad, dus het kan wel. Het adres is; 

Blessings4you-Uganda

to volunteer Elise Romijnders

P.O. Box 326

Jinja

Uganda / Africa

4. Na Regen komt zonneschijn

Vandaag schijnt de zon hier en is het een mooie dag in Jinja! De afgelopen dagen hebben we de zon wat minder gezien en ook het regen seizoen is nog niet volledig afgelopen ;)

Deze week heb ik weer veel dingen meegemaakt, maar ik heb jullie nog geen ziekenhuis verhalen te vertellen! Morgen is de grote dag, dan ga ik met Brian naar de hoofdstad en dan hoop ik met heel mijn hart dat ik me kan registreren als verloskundige in Uganda. Daarna duurt het nog 3 werkdagen voor het Counsil het ziekenhuis officieel toestemming geeft en dan… Oh happy day

De afgelopen week was een lastige week. Elke dag moet ik opnieuw iets verzinnen om me mee bezig te houden en daarnaast ben ik eigenlijk ook heel de week ziek geweest.

Diede heeft me goed verzorgd en met liters thee en liefde van de kindjes in huis ben ik nu weer beter.

In het project van Diede kan ik helpen door de tienermoeders tips en adviezen over de baby’s te geven en kan ik haar ook ondersteunen bij meetings.

Op 1 December is ook Donna hier in huis gekomen, zij is een verpleegkundige die hier voor 6 weken in Uganda is. Zij mag morgen beginnen in het ziekenhuis…

Ik red hier wekelijks levens, deze keer niet van een tweeling, maar van een puppy! We hebben een mini hondje gevonden die in the middle of nowhere voor Diedes neus door zijn pootje zakte. Ze moest hem wel meenemen en we waren bang dat hij de reis naar huis niet zou overleven. We hebben hem al aardig opgelapt. Ontwormd, vlooien vrij gemaakt en de naam Troubles gegeven. Hij was namelijk ernstig in de problemen toen hij ons vond. Het project waar in verblijf laat een aantal steken vallen en is daarom ook beter Troubles4you-Uganda te noemen.

Gisteren en vandaag zijn Diede, Donna en ik omgedoopt tot eerste-hulp-verpleegkundigen! Dat Diede daar niet eens een diploma voor heeft, maakt niemand iets uit. Er is namelijk een groot voetbaltoernooi georganiseerd voor 20 scholen hier in de stad. Iedereen die mij kent weet ‘hoe dol’ ik op voetbal ben, maar gelukkig heb ik me er toch goed vermaakt.

Vanavond zetten de kindjes weer hun schoen en ze hopen allemaal op meer van die lekkere pepernoten! Ze kunnen Sinterklaasje Bonne Bonne Bonne al heel goed zingen, dus wie weet vind hij de weg naar hier wel.

Voor de volgende week hoop ik op minder regen en meer zonneschijn! 

Ik houd jullie op de hoogte van mijn registratie en vind het heel leuk om jullie leuke reacties te lezen!

Groetjes vanuit Uganda

5. The start of something new

Deze week is een nieuw begin. Afgelopen zondag zijn we verhuisd naar een Guest House een klein stukje verderop in Danida. De reden hiervoor is niet zo leuk, maar het is een goede beslissing geweest om te verhuizen. Het familyhouse waar we verbleven had niet genoeg plaats voor 3 vrijwilligers waardoor er 1 uit huis werd geplaatst. Voor mij voelde het niet goed om hierdoor Diede kwijt te raken en nu wonen Donna, Diede en ik samen in 2 kamers.

Ik zal voor jullie het Guest House proberen te omschrijven. Het is een groot stenen gebouw midden in een wijk vol met lemen hutjes. Voor de poort staat een grote boom die als een soort wilg een hutje creert en waar een tafeltje met stoelen staat. Onze eigen boomhut, voor als we met de straatkindjes willen kletsen. 

Boven op de muren van het guest house ligt een extra laagje cement en daarin zijn allemaal kapotte cola en sprite flesjes geduwd. Dit zijn net de kantelen van ons eigen kasteel. ;) Deze muren met scherpe uitsteeksels werken natuurlijk heel goed om inbrekers tegen te houden!

Als je door de poort binnen komt heb je een kleine overdekte binnenplaats waar allemaal tafeltjes en stoeltjes staan en aan de andere kant is een bar! We wonen dus eigenlijk bij een café. Als je door een klein gangetje loopt kom je uit bij een tweede binnenplaats. Daar is ook het wc/douche gebouw. Daar hebben we ook een klein terrasje waar we ’s avonds buiten kunnen zitten en ’s ochtends kunnen ontbijten enzo. Ooh en heel belangrijk waar we onze was op kunnen hangen ;)

Er zijn ongeveer 10 kamers te huur en ze zijn elk ongeveer 3 bij 3,5 meter. Onze 2 kamers zijn met een tussendeur met elkaar verbonden, dus het is eigenlijk een grote kamer. We hebben allemaal een eigen bed en verder staat er eigenlijk geen meubilair in de kamers. Met al onze koffers en huisraad is het toch best vol.

We hebben er al ons eigen plekje van gemaakt en het voelt er echt gezellig.

Ons huis heeft Afrikaanse luxe. Dat betekend dat we onze wc (een gat in de grond) maar met 10 andere hoeven te delen ipv 100. Ook is er een badkamer waar je kunt ‘douchen’ om dat ook echt te kunnen haar je eerst bij de waterton een teiltje water(opgevangen regenwater) en dan loop je met al je spullen naar het hokje wat men onze badkamer noemt. We hebben daar ook licht als je de deur open laat staan.

Ondanks deze omschrijving ziet het er netjes uit. De vloer is een mooi mozaïek gemaakt en de muren hebben een mooie oranje kleur. Het is ook fijn om nu ons eigen plekje te hebben!

Er zijn ook Afrikanen die hier een kamerhuren en de huurbaas is ook altijd in de buurt om een oogje in het zeil te houden. De buurt waar we verblijven is relatief veiliger dan bij ons oude huis. Eerst woonde we in een afgelegen straat, maar nu midden in een dorp. De kindjes is deze buurt zijn altijd super blij als ze ons zien. Dan roepen ze Mzungu Mzunguuuuu (dit betekend ‘Witte’) net zolang tot we reageren en dan rennen ze naar ons toe of gaan ze met z’n allen zwaaien!

Donna is voor ons ook een goede bewaakster, want zij is een ex-militair!

Donna zal hier de komende 4-5 weken met ons verblijven en over 6 weken gaat ook Diede naar huis. Ik hoef dan niet opnieuw te verhuizen, omdat we de huur per persoon betalen en niet per kamer. Dit is dus voor de komende 4 maanden mijn huis!

De kinderen in het family house waren heel verdrietig dat wij gingen verhuizen en vonden het heel jammer dat we weg moesten. De verhuizing was ook nog een hele klus. We wonen niet zo veel verder, maar het is te ver om te lopen met alle bagage en de wegen zijn ook slecht. We moesten dus alle spullen in de brandende Afrikaanse middagzon op de scooter vervoeren.

Heel handig natuurlijk… Een tas bij de chauffeur tussen zijn benen, dan een koffer, dan een van ons drieën met nog een rugzak en extra tassen! Zo zijn we 4x heen en weer gereden om alles hier te krijgen! 

De kinderen miste ons al zo na een halve dag, dat ze hier op visite zijn gekomen en thee zijn komen drinken. Ze weten nu waar we blijven en dat maakt het al een stukje minder erg. De deur staat hier namelijk altijd open voor bezoekers.

We moeten nu we hier wonen zelf voor ons eten zorgen, dat is wel even wennen! We hebben nu een basisvoorraad brood in huis en hopen maar dat we daardoor geen last van muizen krijgen. Om de hoek kunnen we chapati en Rolex halen, dat zijn een soort pannenkoekjes die lekker smaken en waar ze ook een gebakken ei in kunnen rollen (roll – eggs). We zullen dus niet verhongeren, maar we zijn nog op zoek naar een kok of een vuurtje waar we op kunnen koken. We hebben al wel een paar borden, bekers en een waterkoker gekocht en kunnen dus goed vooruit!

Wat ook een nieuw begin is deze week is het werk in het ziekenhuis. Na lang wachten ben ik nu een geregistreerde verloskundige bij de Ugandese overheid en heb ik goedkeuring gekregen om in het ziekenhuis te werken! Yes yes yes.

Afgelopen dinsdag heb ik goedkeuring gekregen om als verloskundige in het Main Hospital te beginnen. Die dag werd ook mijn uniform aangemeten, want ik moet daar is zo´n super grappig jurkje met een gevalletje van kant op een hoofd gaan werken!

Ik wordt 1 maand ingewerkt op de afdeling voor gynaecologie en zwangerschapscontroles en vanaf 12 Januari mag ik daar dan op de verloskamers beginnen! Dit is een groot en druk ziekenhuis met gemiddeld 500-600 bevallingen per maand. Jullie begrijpen dat ik niet kan wachten tot het 12 Januari is!

Op woensdag had ik mijn eerste werkdag in het Mpummedu hospital. Dit is iets wat ik erbij doen, omdat ik hier wel gelijk op de verloskamers mag beginnen! Het is een klein en rustig ziekenhuis met gemiddeld 150-200 bevallingen per maand. Dit was ook de eerste keer dat ik hier een verloskamer kon bekijken en het is erg vergelijkbaar met Ethiopië. Ik had veel geluk, want ik heb op deze dag (10-12-14) twee baby’s ter wereld kunnen brengen! De vroedvrouwen bleven bij de bevalling aanwezig, maar lieten me wel mijn eigen gang gaan. Uganda is nu meisje en een jongetje rijker! De bevallingen gingen allebei goed. De ene moeder beviel heel vlot van haar zevende kind! En de andere moeder kreeg haar eerste kind. 

Ik heel blij dat ik deze kans kreeg van de vroedvrouwen en heel gelukkig om voor het eerst sinds lange tijd te doen waar is zoveel van houd, bevallingen begeleiden!

Ik ben niet langer bereikbaar via Whatsapp helaas, maar via mijn Ugandese nummer of e-mail kan ik jullie berichtjes wel lezen! Mijn nummer is +256774679680.

Deze donderdag vertrekken we met z’n allen naar Moroto en zijn daar een lang weekend ‘op vakantie’. We hebben een geschikte auto met chauffeur gehuurd en die rijdt de ongeveer 12 urige rit. Er zijn 3 jongens in het project die daar zijn geboren en heel graag de kerstdagen bij hun ouders en familie vieren. Wij brengen ze daar heen en gaan zelf ook op safari in het … park. In het totaal zijn we dan 4 of 5 dagen van huis. Ik heb er heel veel zin in! We weten al wel dat het daar heel HEET zal zijn en het noorden en oorsten staan er ook om bekend dat het er heel droog is, dus ik ben benieuwd.

6. The middle of nowhere

Afgelopen weekend ben ik samen met de meiden een weekendje weg gegaan. Het doel van onze reis was om 4 jongens naar hun ouders te brengen, zodat ze daar de kerstvakantie door kunnen brengen. De jongens komen uit het Noord-Oosten van het land uit de streek Karamoja. De reis is ruim 500 km en op de onverharde Afrikaanse wegen is dit een hele rit. Deze jongens zijn 2 jaar geleden naar Jinja gekomen in de hoop op onderwijs en een beter leven. Sindsdien hebben ze hun ouders, broers zussen en overige familie en vrienden niet meer gezien. Super dat wij iedereen blij konden maken!

Ik zal proberen het plaatje te schetsen. Op vrijdag ochtend om 5 uur begon de reis en reden we de zon tegemoet. De rit duurde ruim 10 uur en hoe verder we van Jinja vandaan reden, hoe minder steden en dorpen we tegen kwamen. De begroeiing werd steeds droger en kaler, omdat er in het Noorden van Uganda extreme droogtes heersen. We reden al een aantal uren over onverharde wegen en het werd in de auto steeds stoffiger!

Uiteindelijk lagen de dorpen meer dan een halfuur uit elkaar. 

Wat ik dan bedoel met een dorp zijn ongeveer 4 lemen hutjes van 1,5-1,7m hoog met een rieten dak. Deze hutjes staan in een kring en daaromheen is een soort vogelnest gebouwd met hoge takken met scherpe punten. Er is een klein poortje waar je doorheen kunt kruipen om op het erf te kunnen komen. Een goede verdediging tegen krijgers en dieven, zodat het vee en het voedsel veilig zijn. Hier woont 1 familie met grootouders, ouders, kinderen, kleinkinderen. Soms zijn er een paar ‘vogelnestjes’ bij elkaar in de buurt en is het een groot dorp. De jongens woonden in wat te vergelijken is met een voorstad, aangezien en hier ook een hele grote wijk was met krotjes. In deze krotjes die je ook bij ons in de sloppenwijken ziet, wonen heel veel Afrikaantjes. Er was zelfs een school en er waren een paar winkeltjes. 

Het was super om de gezichten van de jongens en hun vrienden en familie te zien toen ze na 2 jaar weer met elkaar verenigd werden! De blijdschap was zeer groot, ook voor mij om dit mede mogelijk te maken.

Wij gingen die zelfde dag nog terug naar Moroto, waar we net voor de schemering aankwamen. Moroto is een stad en daar konden we de auto na laten kijken. Het busje waarmee we op weg waren was namelijk van Afrikaanse kwaliteit en viel nog net niet uit elkaar. In Moroto verbleven we in een guesthouse en we waren allemaal blij dat we ons bedje in konden!

Zaterdag gingen we even buiten de stad verschillende stammen (in vogelnestjes) bezoeken. Ongelofelijk om te zien dat alle kinderen uit de omliggende huizen ons zo snel kunnen spotten. Binnen no time hadden we ongeveer 40 kinderen om ons heen verzameld en waren we met ze aan het dansen en zingen. Vele van hun hebben nog nooit eerder een blanke gezien en wij waren dus reuze interessant.

Het was daar echt zó heet dat ik er bijna van flauw viel, dus ik was heel blij dat we even in de schaduw onder een boom konden zitten! 

De omgeving is echt mooi om te zien, maar ongelofelijk dat er nog steeds vele mensen zo leven. Het is moeilijk om dit met woorden uit te leggen, hopelijk lukt het deze keer om ook foto´s toe te voegen.

Zondag reden we al vroeg weer weg uit Moroto om nog verder naar het Noorden te rijden. We reden over nog slechtere wegen dan de dag daarvoor en waren blij dat we na ruim 7 uur dan eindelijk op de plaats van bestemming waren! Vandaag gingen we namelijk op safari! Donna en ik waren nog nooit in een Wild park geweest en Diede, was ook nog nooit in dit park geweest dus we waren super benieuwd!

Het park ligt in Kidepo en dat ligt helemaal boven in Uganda. Het park is ruim 1100 km² groot en de grenzen van het park vallen samen met de grens tussen Uganda en Kenia, maar ook met de grens tussen Uganda en Zuid-Sudan.

In het park leven heel veel verschillende dieren, maar de dieren kunnen ook gewoon het park uit lopen, of zich verstoppen, dus het is altijd maar afwachten welke je ook echt te zien krijgt!

We gingen ook overnachten in Kidepo en in het wild park staan kleine hutjes genaamd Bandas waar wij in gingen slapen. Er is geen hek of wat dan ook om de Bandas en de dieren kunnen hier ook vrij tussendoor lopen.

Om 16 uur waren we helemaal klaar voor ‘the game drive’, het dak van ons busje open, wij met z’n drieen uit het dak! Voorin onze ranger Zachary met zijn geweer en de chauffeur. We wilden graag de dieren van the big 5 spotten en in het bijzonder de leeuwen. 

Ik vond het heel bijzonder om alleen al de natuur in het park te zien. Het is net of je de tv aanzet op national geographic, alleen dan live. De savanne bomen, het hoge gras, de hitte van de zon en de geluiden van vogels en het ruisen van de wind. Hier kom je echt van tot rust!

Toen we net vertrokken waren, zagen we al een paar buffels en verder hebben we verschillende antilopes gezien en groepjes wrattenzwijnen. Na een tijdje zoeken hadden we de kudde met buffels gevonden. Het waren honderden en honderden van deze grote beesten samen zover als je kon kijken. Er liepen ook veel kleintjes bij de mama’s en deze waren al groter dan onze Nederlandse koeien.

Ondertussen waren we nog steeds op zoek naar de leeuwen, maar hoorde we ook dat de giraffen en zebra’s niet meer te zien waren vanaf de ‘wegen’ door het park.

Toen opeens zagen we in de verte twee olifanten! De ranger zat 2 min. van te voren nog te vertellen dat de olifanten nu nog in de bergen tussen Uganda en Sudan waren en dat ze pas in Januari aan hun trektocht naar het park zouden beginnen.

We hadden dus geluk! Hoe dichterbij we bij de olifanten kwamen, hoe meer we er zagen. Uiteindelijk was het een kuddes van 30 olifanten waarvan er ook nog een paar baby’tjes waren! Super mooi om deze enorme beesten van zo dichtbij te zien!

We moesten van de gids weer richting huis en toen BAM, een lekke band!

Wij uit die auto, op 100 meter van de olifanten en toen begon onze chauffeur aan het vervangen van de band. Gelukkig hadden we een reserveband mee en een krik. Helaas was hij niet zo handig als hij eruit zag en natuurlijk alles op het Afrikaanse tempo, want 1,5 uur later stonden we daar nog! Ondertussen was het pikkedonker en zagen we verschillende ‘zwarte vlekken’ dichterbij komen. We waren heel blij met de hulp die we kregen van een ander groepje mensen die op safari waren. Even later konden we namelijk terug naar onze slaapplek. 

We hebben nog gezellig even bij het kampvuur gezeten en dit deed me denken aan afgelopen zomer. Toen zaten we met de vrijwilligers van Mini-Gestel ook gezellig bij het vuur. 

Maandag gingen we weer naar huis. Het was prachtig om de zon op te zien komen in dit stukje Uganda! Het was jammer dat we door de mankementen aan de auto niet nog een keer een ‘game drive’ konden maken.

Voor we weer naar huis konden moesten we de auto alweer laten maken.

Hij viel nu echt van ellende uit elkaar! 

Een korte samenvatting van deze dag; we hebben weer 500km gereden, ongeveer 5,5u bij 3 verschillende autogarages gewacht en uiteindelijk waren we om half 4 ’s nachts pas weer thuis!

Op woensdag en donderdag heb ik gewerkt op de gynaecologie afdeling van het Main Hospital in Jinja en elke vrijdag ga ik in een health centre even verderop helpen.

Er zijn in het ziekenhuis niet zoveel dingen die moeten gebeuren, dus ik heb er een dagtaak aan om werk te zoeken. Ondertussen leer ik wel de verschillen in werkwijze en hoe het materiaal hier gebruikt wordt. 

Op donderdag had ik weer geluk. Ik kreeg de kans om bij een keizersnede te zijn en heb nu letterlijk en figuurlijk mijn derde Ugandese baby helpen geboren te worden!

Het is een mooi jongetje geworden en hij maakt het goed!

7. Kerst in Uganda

Dit jaar vier ik voor het eerst kerst in het buitenland. Het is dus super raar dat het nu met kerst ongeveer 30 graden is, in plaats van een paar graden rondom het vriespunt. Hier kijkt iedereen uit naar de kerstdagen al lang voordat ze er aan komen. Uganda is een arm land, maar iedereen probeert van het weinige geld dat er is iets te sparen. Met kerst geven mensen elkaar soms cadeautjes, maar gaan voornamelijk terug naar de dorpjes waar ze oorspronkelijk vandaan komen om kerst met hun families te vieren. Jinja loopt dus voor een deel leeg en ook de geldautomaten waren deze week leeg ;)

In alle restaurantjes en ‘winkeltjes’ die je in de december maand voorbij loopt klinkt kerstmuziek. Ook zie je af en toe ergens een plastic boom staan en wat slingers hangen. Voor mij blijft het kerstgevoel uit omdat ik niet ‘even’ met mijn familie naar St Jacobus de meerdere kan lopen voor de kerst-mis en daarna thuis worstenbroodjes kan eten! 

Als verrassing had Donna voor ons broodjes gehaald in de stad en hadden we een echt kerstontbijt! 

Op eerste kerstdag waren we uitgenodigd om te komen eten. We wilden graag iets lekkers eten, dus zijn we eerst zelf boodschappen gaan doen!

Ons kerstmaal bestond uit spaghetti met tomatensaus, zelfgemaakte frietjes en daarnaast nog pompoen en kalkoen! Dit was dezelfde irritante kalkoen die ons eerst elke ochtend wakker maakte.

Het smaakte allemaal erg lekker en we hebben het ook erg gezellig gehad samen.

Verder zal ik ook even een up-date doen over een paar dingen waar ik jullie al eerder over heb verteld, beginnende met de tweeling.

De tweeling

De tweeling in Chat-to-me maakt het goed, ze drinken nog steeds elke dag poedermelk.

Vooral het jongetje ziet er veel beter uit! Hij is nog steeds mager, maar zijn botten zijn niet meer te tellen en hij kijkt nu ook veel helderder uit zijn ogen en lacht! Zijn zusje heeft zelfs een beetje babyvet! Zij heeft van die mooie baby handjes met kussentjes en lijkt veel op haar overleden moeder. De familie is zo zorgzaam voor deze kindjes en is zo blij met de hulp die Diede en ik ze geven. Het is mooi om te zien dat ze zo trots op deze tweeling zijn. Ze hebben hard gevochten in de eerste levensmaanden om te kunnen overleven. Er volgde een hele foto-shoot in te schattige kerstpakjes!

De mama´s

Met de tienermoeder gaat het ook goed. Het aantal is gegroeid naar 27 moeders en 8 van hen zijn babysitters. Het project begint nu ook een officiële NGO te worden. NGO staat voor Non Governmental Organisation en wij noemen dat ook wel een stichting. De naam van het project heet Mama&Me en de registratie is nu in volle gang, maar met de bureaucratie hier in Uganda kan dat nog wel even duren. 

Ik kan Diede nog steeds helpen met advies over sommige zaken en bij het uitdelen van voedsel.  Ook zijn er twee mama’s hoogzwanger! Daarbij doe ik tijdens de wekelijkse meetings een zwangerschapscontroles en beantwoord ik al hun vragen.

Het is super mooi om te zien dat de mama’s die de volgende dag moeten oppassen trouw om 18u aan de poort van ons huis staan voor een zakje eten voor de baby’s, die ze gaan verzorgen! Ook komen veel van de moeders trouw naar de vergadering op dinsdagavond. Daar kunnen ze zelf inbreng doen in het project en worden er ook elke week aanpassingen doorgevoerd!

Sommige kinderen zijn ziek of ondervoed en Mama&Me zorgt dan voor de nodige medicatie en hulp, zodat de kindjes door dit project ook echt kans hebben op een beter leven.

Diede heeft echt veel aspecten van dit project al goed uit gedacht vooral ook dat de moeders zelf inbreng hebben in de invulling van het project, maakt dat ze zo toegewijd zijn!

Deze week kregen alle mama’s een kerstverassing! Je kunt hier veel kopen van weinig en voor 1,5euro per persoon kregen de mama’s alle ingrediënten voor een kleine kerstmaaltijd. Er is toen ook een mooie groepsfoto gemaakt die ik jullie graag wil laten zien! 

Omdat ik het project van Diede zo goed vind en ik ook zie dat elke cent van het geld goed wordt besteed heb ik besloten dat de totale opbrengst van de kaartenactie naar Mama&Me gaat!

Willen jullie nog graag kaarten kopen? Of kennen jullie nog iemand die graag kaarten wil? Dan kun je altijd even bellen naar Ermy Romijnders (0630362273) of langs gaan op Grinsel 68.

Bootje op Nijl

Samen met Donna heb ik vorig weekend een boottocht gemaakt op de witte Nijl. De witte Nijl ontspringt in het Victoria Lake en stroomt o.a. langs Bujagali. Vroeger waren hier ook watervallen te zien alleen nu is er een grote dam gebouwd en is het een meer geworden. Het was een mooie dag om te varen en het was ook heel rustgevend om even uit de stad en in de natuur te zijn.

Toen ik in Ethiopië was ben ik naar Lake Tana geweest, waaruit de blauwe Nijl ontspringt. Al dat water samen vormt dus de Nijl.

Regen

De kerstdagen waren niet alleen maar zonnig. De dagen daarvoor hadden we al een paar flinke buien gehad en op eerste kerstdag was het zelfs aan het donderen en bliksemen! Wat een beetje jammer is dat dan ook de stroom uitvalt en we altijd maar even moeten afwachten wanneer deze weer terug komt!

Werkdagen

In het ziekenhuis was het deze week vrij rustig, omdat iedereen thuis de kerstdagen wilde doorbrengen, inclusief de patiënten! Er zijn ook wel ernstige casussen geweest, die voor mij wel interessant waren om te zien. 

Een van de moeders had namelijk ernstige vorm van hoge bloeddruk en had meerdere malen een eclamptisch insult(soort epileptische aanvallen na de bevalling). Ik had net verwacht dat ze het zou overleven omdat er pas na een halve dag met medicatie werd gestart en haar bloeddruk en bloedwaardes net eens werden opgevolgd. Na twee dagen zat ze echter weer vrolijk in haar bed en mocht ze net voor de kerst naar huis. Haar baby had ze nog geen naam gegeven en ze vroeg aan mij of ik een naam aan haar zoon wilde geven. Ik heb haar een paar suggesties gedaan waarvan ze er een gekozen heeft. Echt een eer om dat te mogen doen!

Ondertussen heb ik nog een bezigheid gevonden om de tijd in het ziekenhuis te doden, namelijk Luganda leren. Luganda is de lokale taal en dat is voor mij natuurlijk een uitdaging erbij!

Volgende week ga ik namelijk beginnen met zwangerschapscontroles in het ziekenhuis en het lijkt me leuk als ik de vrouwen zelf wat vragen kan stellen.

Ik weet al een aantal algemene zinnen en begroetingen, maar wil dus ook nog ´even´ wat ´ziekenhuis zinnetjes´ leren.

Haren

Deze week heb ik mijn haren laten invlechten. Het leek me wel leuk om weer even zo lang haar te hebben als voordat ik het doneerde aan stichting haarwensen.

Ik had me goed laten informeren en ging met een lunchpakketje op weg naar de kapper. Het kon namelijk wel ´even´ duren! 9,5 uur en ruim 250 vlechtjes later kon ik weer naar huis!

Als klant bij de kapper mag je op de grond op twee kussentjes gaan zitten en gaan er vervolgens 3 kapsters om je heen op een stoel zitten. Het is geen fijn gevoel wanneer ze met een nieuw vlechtje beginnen en vooral niet als ze dat met z´n drieën tegelijk doen! Het eindresultaat mag er wezen en het blijf volgens de kapsters 2 maanden zitten!

Met mijn nieuwe haar verdien ik echt mijn Afrikaanse naam. Dat is namelijk Nangobi en betekend prinses. Wel grappig dat de Ugandezen mijn nieuwe naam zo leuk vinden, dat al meer mensen me Nangobi noemen dan Elise!

8. Vervolg op kerst

Op tweede kerstdag ben ik nog gaan werken in het ziekenhuis. In Uganda wordt deze dag namelijk niet echt als een feestdag gevierd en het ziekenhuis is ook gewoon open. Het was alleen zo rustig op de gynaecologie dat ik van zuster Sarah toestemming kreeg om te gaan helpen op de verloskamers!!!

Ik natuurlijk helemaal blij, want ik zag al een bank vol met aanstaande mama´s! Er zijn geen bedden beschikbaar voor de vrouwen die met weeën naar het ziekenhuis komen. Ze wachten daarom op hun beurt op een bankje voor de verloskamers. De verloskamers van dit ziekenhuis bestaat uit 4 bevalbedden samen in een kleine ruimte. Het zal niet groter zijn dan 4 bij 4 meter en dan is er nog een gangetje wat helemaal vol met spullen staat. Veel van deze spullen worden niet gebruikt omdat de materialen zo versleten zijn dat ze niet meer te gebruiken zijn. Zo gaat dat dus in een staatsziekenhuis waar gemiddeld 500 baby´s per maand geboren worden!

5 Minuten nadat ik me gemeld had op de verloskamers beviel er al een mama. Ze was door de vroedvrouwen de gang op gestuurd om rond te gaan lopen en de weeën op te wekken. Ze ging dus alleen maar op een bed liggen, perste 2x en hup daar was haar kindje al! Ik wist in die 5 minuten natuurlijk nog niet waar alle materialen lagen enzo dus ik kon het kindje niet zelf aanpakken.

Er was nog een andere zwangere met weeën. En een halfuurtje na de eerste bevalling kwam er nog een derde binnen. Genoeg voor mij om mee te helpen dus. Bij de tweede mama die beviel kon ik goed zien hoe de vroedvrouwen hier werkte. Ik schrok er echt van hoe weinig materialen er zijn in het ziekenhuis! De vrouwen moeten best veel spullen meenemen en  materialen zoals steriele handschoenen, infuusnaalden, verband en gaas moeten ze allemaal zelf kopen. Voor de gemiddelde Ugandees is dat best wel een uitgave en er zijn er dus ook bij die zich hiervoor in de schulden moeten steken. Voor sommige moeder is dit ook de reden waarom ze niet naar het ziekenhuis komen om te bevallen. Een thuisbevalling is een derde wereldland absoluut niet veilig en mede hierdoor overlijden hier ook meer moeders en baby´s bij de bevalling

In Ethiopië heb ik ook in een staatsziekenhuis gewerkt en daar waren de bevallingssetten tenminste compleet. In je bevallingset zitten altijd 3 en vaak 6 instrumenten. Hier waren er slecht 2 klemmen beschikbaar en zelfs die waren zo vaak gebruikt dat je ze bijna niet meer open en dicht kreeg. Er waren niet eens scharen, echt onbegrijpelijk.

Voor ik vertrok heb ik veel babykleertjes ingezameld maar ook deze verloskundige instrumenten. Helaas zijn de postpakketten tot nu toe nog niet aangekomen. Ik heb goede hoop dat ze nog zullen komen en ik kan echt niet wachten om de vroedvrouwen in dit ziekenhuis blij te maken met deze zeer bruikbare spullen! Zij kunnen hiermee namelijk alleen in dit ziekenhuis al ruim 6000 mama¨s betere zorg aanbieden.

De derde mama had het ondertussen ook zwaar en ze sprak best wat Engels dus ik kon haar door de weeën heen coachen. Ze wilde niet dat ik verder dan 2 stappen van haar bed vandaan ging en dat heb ik daarom ook niet gedaan.

Toen ze zover was heb ik haar kindje aangepakt! Het was een mooie bevalling en haar zoontje maakt het goed! Na de bevalling wilde ze dat ik haar kindje een naam zou geven en weer heb ik een paar namen genoemd waar zij er eentje uit heeft gekozen. 

Ik was echt super blij dat ik vandaag de kans kreeg om een kerstkindje aan te pakken en om deze moeder te kunnen steunen. 

Sipi Falls

Afgelopen weekend gingen Donna en ik naar de Sipi Falls. Dit zijn een aantal verschillende watervallen in het Kapchorwa district. We vertrokken al vroeg van huis en dankzij onze goede chauffeur waren we al na 3 uur op de plek van bestemming.

De nacht voor we gingen had het flink geregend en zelfs geonweerd en gebliksemd. Ook onderweg hadden we nog wel een dik uur flinke regen.

Toen we bij de Sipi Falls waren aangekomen was het droog maar bewolkt. Best aardig weer om zo´n flinke wandeling te maken.

Het beloofde een zware tocht te worden, omdat de watervallen zich op verschillende plekken op Mount Elgon bevinden. Nou een zware toch was het zeker, maar het was ook echt de moeite waard om te zien!

De eerste twee watervallen waren nog redelijk goed te bereiken, maar de grond was wel erg glibberig van de regenval van die ochtend. De derde waterval had geen pad. Nouja het ´pad´ was volledig overwoekerd door vanalles en het was gewoon dichte bush bush. Ik was heel blij met de hulp die ik onderweg kreeg van de twee Afrikaantjes waarop in kon steunen. Het pad was namelijk zo onzichtbaar dat ik in de afgrond was gevallen!

Het laatste stukje naar de derde waterval was een en al modder en het was echt van steentje naar steentje springen en hopen dat deze goed genoeg vast lag. 

Het uitzicht bij deze waterval was echt mooi. Dit was namelijk de hoogste en het was een prachtig zicht om al dat water van ruim 100 meter naar beneden te zien storten. Het gaat ook met zo veel kracht! De terugweg was erg zwaar. Dankzij de bemoedigende woorden van Donna en de hulp van de gids en een kindje ben ik uiteindelijk weer boven gekomen.

Relaxdag

De dag na de Sipi Falls deden we rustig aan om onze voetjes te sparen. ´s Ochtends zijn we een kijkje gaan nemen op de markt in de stad. Daar verkopen ze op een deel van de markt groenten, fruit, vis en vlees. Op een ander deel van de markt verkopen ze schoenen, kleding en gebruiksvoorwerpen. Dit deel was door de kerstdagen nu alleen niet open.

De geur op de markt was echt al vanaf een afstand te ruiken. Omdat het afval, (in verschillende stadia van ontbinding) tussen de kraampjes in lag en het vlees niet gekoeld bewaard kan worden.

´s Middags zijn we naar the source of the Nile gegaan. Dit was een bepaald punt bij het Victoria Lake, waar de exacte oorsprong is. Het begon helaas 5 minuten nadat we er waren heel hard te regenen! We hebben net zolang gewacht tot het weer was opgeklaard. Daar zagen we ook een groep kinderen dansen en muziek maken in de klederdracht van deze streek. De meiden waren aan het dansen en de jongens waren muziek een het maken met trommels en een soort xylofoon. Ze halen hier geld mee op om hun eigen schoolgeld van te kunnen betalen!

Dat is wel even anders dan bij ons

9. Happy New Year

Voor jullie allemaal veel geluk voor in 2015! Deze oudejaarsavond en nieuwjaarsdag hebben wij gevierd vanuit de hoofdstad! We vertrokken op de 31e vroeg in de ochtend met een taxibusje naar Kampala! Voor Donna was het wel even spannend omdat ze altijd last heeft van wagenziekte. Dat in ons busje rotte vis lag, hielp daar niet echt aan mee. Wat echt super vies was, dat er in zo’n busje ook allemaal kakkerlakken rondlopen! Uiteindelijk werd het Donna te veel en zijn we per boda-boda verder gereisd. Helaas wilde ze ons niet helemaal met de scooter naar Kampala brengen en zijn we het laatste stukje met de auto gegaan.

Kampala is een grote stad en het verkeer is echt een gekkenhuis. Daarom duurt het ook eindeloos lang om van a naar b te komen. We bleven logeren bij vrienden van Diede en we gingen ‘even’ langs huis…

’s Avonds gingen we een stukje buiten de stad naar een dans voorstelling. Daar werden dansen vertoond van verschillende stammen in Uganda en ook van enkele omliggende landen. Dat was heel mooi om te zien en de dansen werden begeleid met de bijbehorende muziek op echte Afrikaanse muziek instrumenten. Ongelofelijk dat deze dansen ook nog steeds in verschillende plekken in Uganda gedanst worden bij speciale gelegenheden.

Deze avond was voor Donna een stuk minder leuk! Ze had opeens last van een erge allergische reactie en haar hele huid zat onder de rode gezwollen plekken. Het verspreidde zich zo snel en ze ging bijna dood van de jeuk, dat ze die zelfde avond nog naar de apotheek is gegaan voor medicatie.

Hier wordt het nieuwe jaar met vuurwerk ingeluid, net als bij ons. Hoe dat gaat is wel even anders. Door een aantal grote hotels in de stad wordt vuurwerk ingekocht en om middernacht afgestoken. Dit mag dus niet door alle burgers worden gedaan. Ook duurt het vuurwerk slechts 5 minuten! Vanaf 23u stromen de straten vol met mensen die een goed plekje zoeken om naar het vuurwerk te kunnen kijken. Het was super leuk om te horen en zien hoe de Ugandezen hier op het vuurwerk reageren! Na iedere pijl kwam er ooh en aah uit het publiek en mensen gingen helemaal uit hun dak als er siervuurwerk te zien was! 

Na het vuurwerk gingen we naar huis en dat was maar beter ook. Ondertussen hadden mensen namelijk gedronken en op straat werd het steeds onrustiger.

De volgende dag ging het helemaal niet goed met Donna. De uitslag was nog veel erger geworden en daarom ging ze ’s ochtends vroeg naar het ziekenhuis. Daar kreeg ze behandeling met verschillende medicijnen en een infuus! Toen ze daar enigzinds van opknapte gingen we weer terug naar huis. Waarschijnlijk was de oorzaak een soort processierups, maar dat zullen we nooit zeker weten. De dokter schrok zelf erg van hoe ze eraan toe was en we zijn allemaal blij dat het niet tot shock heeft geleid. Met de medicijnen cocktail ging het gelukkig steeds beter en na een paar dagen was de uitslag en jeuk helemaal weg.

Werkdagen

De afgelopen dagen heb ik meegeholpen bij de zwangerschapscontroles in het ziekenhuis. 

Hoe dat bij ons in Nederland gaat weten velen van jullie vast wel. Je maakt een afspraak met je verloskundige, gaat er naartoe. In een kwartiertje wordt je helemaal nagekeken en doe je je verhaal. 

Hier in Uganda gaat dat even anders. Er komen voor 10u ruim 60 zwangeren naar de afdeling. Daar geven ze een schriftje af (waarin de controles worden opgeschreven) en gaan dan op een bankje zitten wachten. EIN-DE-LOOS wachten!

Als je voor de eerste keer op controle gaat bij een nieuwe zwangerschap wacht je eerst op je beurt bij de hoofdvroedvrouw. Daar wordt je in een hokje gecounseld voor HIV/AIDS, dan ga je naar een ander hokje voor de echte test en dan nog naar een derde hokje voor de uitslag van de test.

Alle moeders krijgen dus de mogelijkheid om zich te laten testen bij een nieuwe zwangerschap en indien ze positief zijn, wordt er direct gestart met medicatie!

Daarna wachten de mama’s totdat hun naam wordt geroepen en dan worden ze gewogen, de bloeddruk gemeten en de armen opgemeten. Het opmeten van de omtrek van de armen wordt hier standaard gedaan, omdat dit een goede manier is om na te kijken op de moeder ondervoed is.

Daarna mogen ze weer op een bankje gaan zitten en wachten totdat ze bij de vroedvrouw of dokter worden geroepen. Daar wordt dan eindelijk de echte controle gedaan. De controle houdt in dat de mama’s wordt gevraagd hoe het met ze gaat, dat er wordt gevoeld aan de buik hoe de baby ligt en er met een houten toeter naar het hartje van de baby wordt geluisterd. Binnen 5 minuten staat ze dan weer buiten en moet ze bij het laatste bankje gaan zitten om alle gegevens te laten registreren.

Als ze pech heeft moet ze ook nog wachten op vaccinaties of medicijnen.

De werkdagen zijn voor mij goed gevuld, want er kwamen dus ruim 60 zwangeren op een gewone dag. Het ergste is wel dat er maar 2 verloskundigen op de hele afdeling werken en rest wordt geregeld door 10 studenten! Als de mama’s geluk hebben dan is er een dokter aanwezig, maar dat is de helft van de tijd ook niet het geval.

Wel vind ik het heel frustrerend dat de moeder zoooo lang moeten wachten en dat de kwaliteit van de controles niet veel voorstelt. Hier moet namelijk de echte risicoselectie plaatsvinden en daar komt niets van terecht. Je kunt je vast ook wel voorstellen dat de zwangeren maar 3 of 4x in de hele zwangerschap op controle komen!

Er is nog zoveel ruimte voor verbetering, maar ik ben wel blij om te zien dat de moeders in ieder geval in grote getalen komen!

Baby’s

Door het project van Diede weten de moeders uit de nabij gelegen sloppenwijken ons nu te vinden voor hulp. Deze week kwamen er een paar moeder langs met baby’s die er slecht aan toe waren. 

Het is alleen niet altijd even makkelijk om een baby ook echt te helpen!

Zo was er een casus van een moeder die thuis is bevallen van haar tweede kindje. Ze had geen geld voor de materialen die nodig zijn bij de bevalling en het transport naar het ziekenhuis. Na de bevalling was het kind erg moe en wilde niet drinken aan de borst. Nu is het kind ongeveer 1,5 week oud en het drinkt nog altijd niet goed uit de borst. Het is voor mij erg moeilijk om zo’n jong kind te zien dat er zo slecht aan toe is! 

In de tijd dat ik als kraamverzorgster heb gewerkt zie je soms ook in Nederland van zulke baby’s. Na een paar daagjes kolven en bijvoeden zie je ze snel opknappen, maar die mogelijkheden heb je hier niet. Er is een enorme taalbarrière met de moeder van dit kind en de tips en adviezen die ik haar geef neemt zo niet aan. Door cultuur verschillen en schaamte is het namelijk niet zo makkelijk om met een handkolf moedermelk af te kolven en dit met een flesje aan het kind te geven. 

Ik ben benieuwd hoe dit verhaal afloopt… Wat namelijk nog erger is om te zien dan een dood baby’tje is een baby’tje dat aan het sterven is. 

Afscheid nemen

Hier in Danida is al bijna tijd om afscheid te nemen van Diede en Donna. Over minder dan een week is Donna al weer thuis en op de 17e verlaat ook Diede het land.

We hebben veel leuke dingen samen gedaan en daarom vind ik het ook helemaal niet leuk als de meiden weggaan. Om nog extra te genieten van onze laatste dagen gaan we samen een ‘weekendje’ weg! We gaan naar het westen van het land en gaan daar naar de Murchison Falls National Park. Daar schijnen indrukwekkende watervallen te zijn en gaan we ook nog een keer een safari maken! Daarna gaan we Donna uitzwaaien op het vliegveld en komt ze weer jullie kant op.

Avondje uit

Het lijkt nu alsof deze week alleen maar bestond uit ellende, maar dat is zeker niet het geval. We leren steeds mee mensen kennen in de stad en zo kom je nog eens op plekken, waar je anders niet zou komen.

Zo waren we gisterenavond op een feestje bij Flavours. Flavours is een bekend restaurant in de stad, gerund door een Nederlandse, waar elke eerste zaterdagavond van de maand een open podium is.  Als iemand van jullie mij nog een kaartje wil sturen kan dat naar Flavours!

Flavours

to volunteer Elise Romijnders

P.O. Box 1747

Jinja, Uganda

Africa

Het open podium is voor onbekende muzikanten de kans om bekendheid te krijgen bij het grote publiek. Er waren veel zangers bij die echt heel goed konden zingen en natuurlijk ook paar die nog even moesten oefenen... ;)

Dit restaurant ligt vanaf Danida gezien, aan de andere kant van de stad en dat is ook de kant waar meer blanken verblijven. Het was een hele leuke avond en ik ga er zeker vaker heen!

10. Safari

Sinds vannacht zijn we weer ´back home´ en de dagen daarvoor waren we op safari in het Westen van het land. Donderdag middag kwam we aan in het park en gingen we de watervallen bekijken. In dit park is het niet veilig om naar de watervallen te lopen, wat we wel konden bij de Sipi Falls, omdat er veel krokodillen zitten. We zijn toen met een boot gaan varen en deze tocht duurde ongeveer 2,5uur. Tijdens de tocht hebben we verschillende vogels, krokodillen, een paar olifanten en veel nijlpaarden gezien! We konden vrij dichtbij de nijlpaarden komen en deze grote beesten waren indrukwekkend om te zien! Er was veel stroming bij de Falls en daarom konden we niet zo dichtbij de watervallen komen. Dat was jammer, maar het uitzicht was nog steeds prachtig.

Onze verblijfplaats stelde niet veel voor. Het was een oude schuur met een paar bedden in een kamer gezet, het was echter nog steeds een upgrade in vergelijking met ons ‘huis’ in Danida, omdat we hier een douche hadden. ;)

Op vrijdag vertrokken we vroeg op een game-drive. Het was prachtig om de zon op te zien komen en het uitzicht in het park was heel mooi. Het is een groot park van meer dan 4000km². Het is bijzonder om te zien, dat er zoveel verschil is in begroeiing. Een kant van het park is bijvoorbeeld meer jungle, met een dichte bomenpartij en veel apen. Een stuk verderop is dan een uitgestrekt graslandschap met alleen af en toe een savanne boompje, waar de leeuwen zich kunnen verstoppen. Dan zijn er ook nog de kale vlaktes en de groene stukken langs het grote meer. We hebben giraffen gezien, heel veel antilopes, een grote kudde buffels en zelfs een luipaard in actie. Het was jammer dat we de leeuwen niet meer hebben kunnen spotten, maar het was weer een hele mooie safari!

Zaterdag vertrokken we rond 8u naar het vliegveld in Entebbe, de rit duurde heel lang. Uiteindelijk waren we er rond 18u en hebben we voor het laatst samen wat gegeten aan het strand. Toen was het toch echt tijd om gedag te zeggen en Donna uit te zwaaien!

Baby Zikuku

Even een update over het kleine meisje waar ik me zo´n zorgen over maakte. De kleine baby in Masese is ondertussen wat opgeknapt. De moeder heeft met de hulp van haar buurvrouw haar eigen situatie verbeterd. Ze heeft een week lang extra eten gekregen om aan te sterken en de baby heeft, door het kolven en vaker aanleggen, nu ook meer moedermelk te drinken. Ze heeft al een kind grootgebracht dus hopelijk loopt het goed af. 

Ziekenhuis

Afgelopen week heb ik me in het Main Hospital nuttig kunnen maken bij de zwangerschapscontroles. Deze keer stonden de vroedvrouw open voor wat tips en verliep alles veel meer gestructureerd.

Op maandag had Donna haar laatste werkdag in Mpummude hospital en kreeg ik van haar een telefoontje dat het daar heel druk was. Om 14u vertrok ik bij het ene ziekenhuis om met de brommer naar het andere ziekenhuis te gaan. Daar zaten nog een paar vrouwen te wachten voor een zwangerschapscontrole. Precies toen ik daar mee klaar was kwam er een vrouw de verloskamers binnen wandelen om te bevallen. Daar had ik weer eens even geluk mee. ;) Het was een vlotte bevalling en haar zoontje maakt het goed. 

Er waren nog een paar andere vrouwen met weeën opgenomen en een van hun was mijn kapster! Ik had een paar dagen daarvoor nog een check-up bij haar gedaan en vandaag was dan de dag dat ze ging bevallen. Ze wilde graag dat ik bij haar bevalling zou zijn, dus besloot ik om nog wat langer in het ziekenhuis te blijven.

Het was geen makkelijke bevalling en de baby had daarom ook extra ondersteuning nodig. 

De dag voor ik vertrok heb ik nog een reanimatiebijscholing kunnen volgen en daar was ik op dat moment heel dankbaar voor. Toen moeder en baby weer stabiel waren kon ik haar blij maken met kleertjes en doeken. 

Ondertussen zijn er namelijk 2 grote pakketten aangekomen en zijn er nog 3 onderweg. Morgen mag ik aan de slag op de verloskamers in het Main Hospital en daar kan ik verder met uitdelen!

11. De tweeling

Hier in Uganda worden er best wel veel meerlingen geboren. De hoofdvroedvrouw van Main Hospital vertelde me deze week dat er vorig jaar een maand was dat er 22 tweelingen en drie drielingen zijn geboren! Ik heb tot voorheen nog nooit een tweeling, laat staan een drieling op de wereld gezet omdat mijn mama´s ´helaas´ via een keizersnede zijn bevallen.

De naamgeving van baby´s gaat hier anders dan in andere landen. Iedereen krijgt 2 namen maar deze namen hebben niets met familie te maken, alleen met namen die binnen een bepaalde stam voorkomen. Zo komen er dus minder vaak mensen met dezelfde naam voor.

De naamgeving voor tweelingen is in heel het land hetzelfde! Al voor de geboorte weet de moeder dat haar kinderen een van de volgende vier namen krijgt: Waiswa, Babirye, Kato of Nakato.

De namen worden namelijk aan de kinderen gegeven afhankelijk van de volgorde waarin ze geboren worden en het geslacht. In de eerstgeborene een meisje dan heet ze Babirye is de eerste een jongen dan heet hij Waiswa. Is de tweede een meisje dan heet ze Nakato en is het een jongen dan heet hij Kato.

Zo zie je dat sommige namen die wij voor een meisje gebruiken zoals Emma of Kato, hier gewoon jongensnamen zijn!

DE tweeling waar ik nu al een tijdje voor zorg heten Babirye en Kato. Jullie weten nu dus zelf wie er als eerste geboren is! ;) Ik heb al eerder wat over hun situatie verteld en deze is nu nog steeds ongeveer hetzelfde, behalve dan dat ze 6 maanden zijn geworden! HOERA

Dat betekend niet alleen dat het veel beter met ze gaat (toen ik ze voor het eerst zag waren ze echt vel over been), maar ook dat ze iets anders dan alleen melk kunnen drinken! Het is voor mij lastig om in te schatten hoeveel de kids op een dag drinken en hoeveel melkpoeder ik per week precies voor ze moet kopen. 

Daarom had ik bedacht dat het wel een goed idee was om ze een weekendje in Jinja te laten logeren. Nadat we toestemming hadden gekregen van de vader en van de oma, gingen Melissa en ik afgelopen zaterdag ’s ochtends vroeg op pad naar hun dorpje. 2uur later waren we er en waren Babirye en Kato helemaal klaar om met ons mee te gaan.

Ze werden met een groot laken om ons heen geknoopt en daar gingen we dan op een brommer terug naar de taxibus. Het is niet alleen spannend om met kleine kinderen op een boda-boda te rijden, omdat de weg heel hobbelig en bobbelig is, maar het is nog spannender als het kinderen van een ander zijn.

Zowel Babirye en Kato vielen binnen 5 minuten in slaap en heel de taxi-rit naar huis, wat ruim een uur duurde, hebben ze zich keurig gedragen! We waren super blij, want hoe ziet het eruit als 2 witte Muzungu’s 2 kleine Afrikaanse baby’s meenemen die heel hard aan het krijsen zijn? Precies, niet goed.

Toen we aankwamen in Jinja was het etenstijd en hun flesjes waren binnen 5 minuten op. Zo snel dat ze er ook nog banaan bij hebben gekregen. ;)

Het is nu zo heet hier dat de tweeling het ook heet had en daarom hebben we ze in een teiltje met verfrissend water gewassen. Afgelopen weekend was het ruim 35 graden! Ondertussen was er ook versterking aangekomen, Sarah bleef logeren en vind het leuk om te helpen met de tweeling.

Ik heb de tweeling gewogen en ik ben super trots. Babirye weegt nu 6,9kg en Kato weegt 6,2kg! Binnenkort gaat hij zijn zus inhalen terwijl hij altijd zoveel lichter woog!

Ze beginnen nu eindelijk babyvet te krijgen, maar zouden met deze leeftijd eigenlijk 7,5kg moeten wegen. De kindjes zijn allebei heel vrolijk en vooral Babirye is dol op de aandacht die we haar gaven, heerlijk om haar gegiechel te horen!

’s Middags ben ik boodschappen gaan doen met Kato en heb hem net als alle Afrikaanse moeders hier op mijn rug gedragen. Dat wordt gewoon gedaan met een laken of een babydoek. Super leuk om zo met hem rond te lopen en binnen 5 minuten was hij weer diep in slaap.

’s Nachts hadden Melissa en ik allebei een van de kindjes bij ons in bed en ze hebben helemaal niet gehuild. We hadden verwacht dat ze nog wel wakker zouden worden, maar we hebben heerlijk uit kunnen slapen tot de eerste voeding ’s ochtends. Omdat ze zich zo netjes hadden gedragen mochten ze mee naar de kerk. ;)

De dag vloog voorbij met nog meer flesjes en een badje en voor we het wisten waren  tante Sylivia en Erin al weer in de stad om ze op te komen halen en mee naar huis te nemen. 

Babirye en Kato doen nu 1 dag over een blik poeder en dat kost hier omgerekend 5,5euro. Ik ben heel blij dat ik met jullie hulp voor de tweeling kan zorgen. Er is intussen genoeg geld bij elkaar verzameld voor 1 maand voeding, dus als er nog mensen zijn die wat kunnen missen dan hoor ik het graag!

Gisteren was er een hele speciale dag in het ziekenhuis. Een van de patiënten die ik had toegewezen gekregen was zwanger van een meerling. Toen ik haar onderzocht voelde ik het eerste kind in hoofdligging en de andere in stuitligging. Ze was al bijna klaar om te bevallen en ik mocht de kindjes op de wereld zetten! Omdat de dokter op de OK stond en dit mijn allereerste bevalling van een tweeling zou worden kreeg ik hulp van de hoofdvroedvrouw. Toen ze eenmaal zo ver was mocht ze gaan persen en werd het eerste kindje geboren. Een flinke meid van 3,2kg. Het tweede kindje lag er goed voor maar kwam met zijn voetjes en billetjes eerst, het was een hele mooie geboorte en dit was dan een jongetje van 2,9kg. Als je goed hebt opgelet weet je wat dit betekend! Ik heb gisteren mijn eigen Babirye en Kato op de wereld gezet!

De moeder en kindjes zijn in goede gezondheid en ik ben heel blij met dit cadeautje, dat ik ze op de wereld heb mogen zetten!

Veel liefs uit Uganda

12. Life in Uganda

Het is nu alweer ruim vier weken geleden dat ik ben begonnen op de verloskamers in Jinja. In die weken is er veel gebeurd en daar wil ik jullie graag over updaten.

Een week nadat Donna is vertrokken heb ik Diede naar het vliegveld gebracht. Het was heel fijn dat ik 2 maanden samen met haar kon doorbrengen, maar aan alle mooie dingen komt een einde!

Nadat Diede vertrok ben ik opnieuw verhuisd. Danida was niet de beste plek om te wonen en vooral in mijn eentje was het daar niet veilig genoeg.

Nu woon ik samen met Melissa in de stad. Zij is een Canadese werkt voor een lokale NGO. Ik ben heel blij dat ik bij haar kan wonen! Het is maar 10 min. lopen naar het werk dus dat is echt ideaal.

Mijn dagelijks leven bestaat vooral uit hard werken in het ziekenhuis. Ondertussen heb ik al heel wat bevallingen kunnen doen, de omstandigheden waarin dat gebeurd zijn niet altijd even makkelijk.

Het is hier elke dag minimaal 30 graden en dat betekend dat het vooral heel HEET is in het ziekenhuis.

Iedereen moet een uniform dragen naar het niveau waarin hij of zij is opgeleid. Je hebt dus studenten in het groen/blauw, dan heb je de paarse jurkjes voor de verpleegsters die een certificaat hebben behaald. Roze voor verpleegkundige die een diploma hebben behaald. Als je een bachelor hebt afgerond, zoals ik bachelor in de verloskunde heb gestudeerd krijg je een witte jurk.

Dan is er nog een rangen verschil te onderscheiden in een riem die je over je uniform draagt. Je hebt gewoon een witte, als je net begint. Als je medeverantwoordelijke bent voor de afdeling krijg je een rode band. Het hoofd van de afdeling draagt dan een zwarte band.

Stel je even voor je gaat werken, ook al is het maar 10 minuten lopen, toch is het al heel warm voor je in het ziekenhuis aankomt! Daar moet iedereen zich omkleden, maar je uniform is wit en schijnt door, dus moet je ook nog een onderjurk aan. Omdat het helemaal niet handig is dat je uniform wit is en het daarom snel vies wordt op de verloskamers moet je over je uniform ook nog een schort dragen. Deze is ook wit, dus heel veel verschil maakt het niet, maar als je dan een vlek ergens hebt zit die in ieder geval niet op je uniform.

Tijdens een bevalling draag je over je eigen outfit dan nog eens een plastic schort, een stuk landbouwplastic dat je helemaal om je heen moet wikkelen. Dit laat de gevoelstemperatuur stijgen naar 40 graden en dan mag het werk beginnen!

De eerst twee weken op de verloskamers waren vooral heel erg zwaar. De werkdruk is hoog omdat er aan de ene kant veel patiënten vanuit de regio komen, maar er vanuit de andere kant ook veel doorverwijzingen zijn.  De afdeling wordt verbouwd en aangezien dat op een Afrikaans tempo gaat, zijn ze er een paar maanden langer dan gepland mee bezig. 

Wat er dus gebeurd is dat er nu ergens in een gang een tafel is neer gezet om patiënten op te kunnen nemen en de dossiers te bewaren. De moeders die komen met weeën of gebroken vliezen zitten vervolgens in de gang te wachten op een klein bankje. Als dat bankje vol is dan zitten ze op de grond en als er helemaal geen ruimte is wachten ze naast het gebouw in de schaduw tot er plek is in de wachtrij.

Totdat de verbouwing klaar is, wordt er nu een klein hok gebruikt als verlosafdeling. Dat dit DE verloskamers van een groot referral hospital zijn, is best schandalig, maar acht als het voor tijdelijk is dan kan dan hier allemaal gewoon.

De kleine kamer heeft 4 bevalbedden en een wastafel die kapot is. Een babyopvang tafel die zo vol staat dat je er, als je geluk hebt , nog net je baby op kwijt kan en 3 emmers om je instrumenten in schoon te maken.

Als je voor een moeder het dossier hebt ingevuld moet je eerst wachten totdat er een bevalbed leeg is. Vervolgens kun je haar onderzoeken en weet je hoe ver ze ongeveer is. Als er 4 vrouwen tegelijk aan het bevallen zijn dan ben je dus wel even aan het wachten. Wanneer de moeders hun kind op de wereld hebben gezet moeten ze dus zo snel mogelijk weg, om weer plaats te maken voor anderen. Helaas ligt de kraamafdeling, waar de moeders nog minimaal 6 uur moeten blijven vaak ook vol, dan moeten de pas bevallen moeders op een mat in de gang liggen. Wel even anders dan bij ons natuurlijk.

Wat voor mij persoonlijk heel lastig was, toen ik begon op de afdeling, was dat er niemand erg beschikbaar was om vragen aan te stellen of uit te leggen hoe er hier precies gewerkt wordt.

Er zijn meestal 3 verloskundige op de afdeling met mij erbij meegeteld. Verder zijn er altijd minstens 10 studenten aanwezig. Elke paar weken komt er een nieuwe groep. 

In ons systeem krijg je eerst een flinke hoeveelheid kennis en praktijk toetsen voordat je naar het ziekenhuis mag om te gaan observeren en worden alle praktijk handelingen onder supervisie gedaan.

Hier is dat niet zo! De studenten worden voordat ze ook maar enige theoretische kennis hebben naar het ziekenhuis gestuurd en daar is er niemand die ze echt dingen uitlegt of leert, ze doen maar wat.

Dat maakt het werken op de afdeling heel lastig, in de weinige ruimte die er is lopen ze vooral in de weg. Ook zijn ze in het team niet gewend aan vrijwilligers zoals ik. Ze weten niet zo goed wat ze met mij aan moeten en het duurde zeker twee weken voordat ze me een beetje begonnen te accepteren op de afdeling. Ondertussen zie je zoveel dingen die niet alleen anders, maar ook gewoon niet goed gaan, dat ik gillend gek werd. Ik stond op een gegeven moment ook op het punt om naar huis te komen, omdat ik niet kon doen waarvoor ik gekomen ben. Na een goed gesprek met de hoofdvroedvrouw waren er een paar kleine veranderingen  en nu zijn ze als team gewend aan mij en kan ik me ook echt nuttig maken. 

Er zijn al veel casussen geweest die niet goed zijn afgelopen en het is heel moeilijk om dat te zien gebeuren. Veel moeders moeten een keizersnede krijgen, omdat een bevalling op de natuurlijke weg niet ging of teveel risico´s met zich meebracht. Bijna al mijn patiënten in de eerste twee weken kregen na veel vertragingen een keizersnede.

Er zijn heel veel redenen waarom er vertragingen kunnen zijn voordat een patiënt een keizersnede krijgt. De redenen kunnen wij ons niet voorstellen, maar die zijn hier nu heel normaal voor mij geworden. Om even getallen te noemen al 11 van ´mijn´ moeders hebben een operatie gekregen en dat is ongeveer een derde van alle baby´s die ik hier tot nu toe geboren heb geholpen. 

Omdat het voor mij gevoel zo lang duurde voordat ik het Main hospital écht kon werken en ik graag veel moeders wil helpen ben ik ook nog op zoek gegaan naar een ander ziekenhuis waar ik als vrijwilliger kan werken. Uiteindelijk ben ik in contact gekomen met het hoofd van het ziekenhuis in Iganga. 3 weken geleden ben ik ook daar begonnen met werken. Het is een streekziekenhuis waar een drukke kraamafdeling bij hoort en waar ik me nu 2 dagen in de week nuttig maak.

Daar zijn de omstandigheden heel anders en soms wat beter, maar het is ver weg van Jinja dus het is niet makkelijk om daar qua vervoer te komen.

Soms vraag ik me af waar ik in hemelsnaam aan begonnen ben, door Nederland te verlaten. Soms ben ik alles en iedereen beu en wil ik me spullen pakken en terug komen. Maar als er dan een moment komt dat je lekker aan het werk bent en weer een mooie bevalling kunt doen, dan voel ik me voor even thuis.

Mijn leven buiten het ziekenhuis is niet zo heel interessant. Het is vaak al laat voordat ik thuis ben en na het eten ga ik dan vaak nog even skypen voor ik weer ga slapen. Er is een paar dagen na dat Diede vertrok een andere vrijwilliger gekomen. Sarah is een verpleegkundige en woont en werkt in Mpummude. Dat is hetzelfde ziekenhuis waar ik ook een paar dagen heb gewerkt, maar waar het op de kraamafdeling vrij rustig is. Ik zie Sarah meestal 2x in de week, maar het is niet altijd even handig om 's avonds af te spreken.

Zo is er een ritme gekomen rondom werken in het ziekenhuis en doe ik niet veel anders. Soms spreek ik in de weekenden wat af, maar soms is het ook wel fijn om een dag in de week niks te doen. Daarom heb ik dus al even geen blog meer geschreven.

13. Update

Het is alweer een maand geleden dan jullie in het zonnige zuiden van Nederland carnaval hebben gevierd en ook alweer een maand geleden dat ik mijn vorige blog heb geschreven! Wat kan de tijd toch snel gaan. Vandaag over 4 weken vertrek ik uit Uganda en daarna zal ik nog een week in Ethiopië verblijven.

Het wordt steeds moeilijker om een blog te schrijven, omdat er al veel dingen normaal zijn geworden. Toch heb je af en toe een momentje nodig waar je terugkijkt op wat je allemaal hebt meegemaakt

Tweeënhalve week geleden hebben we een nieuwe huisgenoot gekregen, Rachel. Zij komt net als Melissa uit Canada en komt voor 5 weken helpen bij de organisatie van Melissa, Santuary. Vandaag is Danny aangekomen, hij verblijft de komende 10 dagen ook in ons huis. Het is leuk om ze mee te nemen en dingen in de buurt te laten zien. Dat laat je met andere ogen naar ‘jouw stad’ kijken.

Zo ben ik vorig weekend samen met Rachel naar de tweeling gegaan. Ze groeien goed en zien er heel tevreden uit. Over 2 weken komen ze weer een weekendje logeren en daar heb ik nu al zin in!

Ook zijn we samen naar het maandelijkse open podium bij Flavours geweest.

Daar kreeg ik een leuke verrassing want er waren 2 kaartjes aangekomen! Het is heel leuk om jullie leuke reacties en lieve kaartjes te lezen!

In het ziekenhuis heb ik al veel gecompliceerde patiënten gehad. Alle dingen die mis kunnen gaan tijdens een bevalling die heb ik hier ongeveer wel gezien. Aan de ene kant is die ervaring heel waardevol en leer je er veel van. Aan de andere kant is het ook heel lastig om te moeten zien dat een moeder en kind achteruit gaan, terwijl je niet altijd iets aan kunt doen om dit te voorkomen of verhelpen. Dat is niet omdat ik daar de kennis niet voor heb en in sommige gevallen zijn er zelfs ook de materialen voor. Maar hoe de dingen hier altijd gaan zo zullen ze in een noodgeval ook gaan. 

Ondertussen ben ik heel geduldig geworden. Echtwaar, het is mogelijk.

Toch is elke dag in het ziekenhuis weer opnieuw lastig. Eerst proberen te achterhalen welke patiënten al eerder opgenomen waren en welke nieuw zijn. Daarna welke dringend hulp nodig hebben en welke nog wat langer kunnen wachten. Als je vervolgens een patiënt hebt, een dossier, de handschoenen en andere dingen die je nodig hebt, moet je nog een leeg bed zien te bemachtigen.

De tijd vliegt ondertussen voorbij en als je moeder vervolgens nog niet zo ver gevorderd is in de bevalling dan ben je het bed weer kwijt aan een meer dringender geval. Dan begin je weer opnieuw met een moeder vinden die je kunt helpen.

Als je moeder een complicatie heeft dan moet ze soms door een dokter of student dokter gezien worden. Als je geluk hebt dan is de dokter in de buurt en kan ze aansluiten in de rij van patiënten die hij gaat onderzoeken. Als je pech hebt staat de dokter vast op de operatiezaal en is hij daar een paar uur bezig. Soms is er geen tijd om te wachten en doe je wat je kunt, maar overleven baby´s en soms zelfs moeder de bevalling niet. Dat laat je wel even stil staan bij wat er nu echt belangrijk is in het leven.

Aan de ene kant is het heel fijn om écht iets te kunnen betekenen en écht het verschil uit te kunnen maken tussen een goede en een slechte uitkomst van de bevalling. Er zijn echter ook veel momenten waarbij ik zo ver mogelijk bij het ziekenhuis vandaan wil zijn. Voor mij is er maar één ding belangrijk en dat is mijn patiënt. Er werkt hier helaas geen team op de verloskamers, maar een aantal mensen met verschillende doelen. Waar geld in een corrupt land als dit helaas ook een grote rol speelt. Als je niet als een team kunt werken zijn de patiënten daar uiteindelijk de dupe van en ik kan daar in mijn eentje niets aan veranderen. Hoe graag ik dat ook zou willen. 

Soms in een écht noodsituatie kan een beetje aanmoediging en vasthoudendheid er wel voor zorgen dat er dingen sneller gedaan worden. Zo kwam er deze week een moeder binnen met een uitgezakte navelstreng. Door de druk die een wee veroorzaakt wordt de navelstreng afgekneld en krijgt het kind  geen zuurstof. Je hebt in dat geval geen tijd te verliezen en moet zo snel mogelijk een keizersnede doen. In de afgelopen maand zijn er 3 moeders binnen gekomen met een uitgezakte navelstreng waarbij de baby´s het alle drie niet hebben gered. Er was er zelfs één bij met een uitgezakte arm.

Door de manier van werken hier zijn er heel veel vertragingen bij het voorbereiden van een patiënt op een operatie. Soms duurt het wel 3-4uur voordat ook moeder helemaal voorbereid is en geholpen wordt. 

Wonder boven wonder kreeg ik het bij deze moeder voor elkaar om haar binnen 1uur na opname op de operatietafel te hebben. Ik heb de dokter bij de keizersnede geassisteerd en gelukkig werd er een levend kind geboren! Het voelt heel goed om letterlijk levens te kunnen redden!

In de afgelopen weken heb ik een verpleegkundige uit Amerika leren kennen die twee weken op de verloskamers kwam werken. Zij woont hier al 11 jaar en spreekt de lokale taal. Het is fijn om te kunnen overleggen over casussen. Ook kon ik haar een beetje opvangen en uitleggen hoe alles hier werkt. Het blijkt dat ik hier toch het ‘systeem’ aardig heb leren kennen, want ik kon haar best wat tips geven. Ze heeft me uitgenodigd om dit weekend op bezoek te komen bij haar familie. Ze woont op een van de eilanden in victoria lake en er gaat 1x per dag een boot van het eiland naar het vaste land. Ik ben heel benieuwd hoe het daar zal zijn en ik heb er zin in om een nieuw stukje van Uganda te leren kennen.

Laat ik maar snel vertrekken, anders mis ik de boot nog!

14. Bijna naar huis!

Ja ja ondertussen is het al weer bijna tijd om naar huis te gaan. Dat voelt aan de ene kant heel fijn, maar aan de andere kant ook heel raar. Het is heel erg lastig geweest om in dit team en in dit ziekenhuis als verloskundige te werken. Aan de ene kant heb ik er veel moeders kunnen helpen, maar aan de andere kant zijn er ook zoveel moeders geweest waar de zwangerschap en bevalling nog veel beter kunnen worden opgevolgd!

De afgelopen weken heb ik wat minder gewerkt en daardoor ook meer tijd gehad om na te denken en te verwerken wat ik allemaal gezien en gedaan heb. Het is fijn dat ik ondertussen ook een aantal andere dokters en verloskundigen heb leren kennen die een westerse opleiding hebben gevolgd om te praten over hoe er op de langere termijn verbeteringen kunnen worden aangebracht.

Vandaag was mijn laatste werkdag en samen met een ervaren gynaecoloog heb ik letterlijk een leven kunnen redden. Een moeder kreeg na lang, heel lang wachten een keizersnede. De operatie liep zoals gepland, maar op het allerlaatste moment voordat ze weer dichtgemaakt zou worden zagen we dat er aan de achterkant een scheur in de baarmoeder was ontstaan. Dit is de plek waarom je een scheur het makkelijkste over het hoofd kunt zien en wat in veel gevallen een fatale afloop heeft!

De doktor was eerst van plan om een andere operatie eerst te doen en werkte, omdat ik hem assisteerde volgens eigen zeggen extra nauwkeurig. Het heeft zo moeten zijn dat ik juist bij deze moeder de operatie zou assisteren, want anders zou ze hoogstwaarschijnlijk zijn overleden. Tijdens de keizersnede waren haar dochtertje en zoon gezond geboren en ik ben heel blij dat ik op deze manier mijn tijd in het ziekenhuis kan afsluiten. Het leven van deze mama en haar Babirye en Kato zijn de laatste drie levens die ik door mij vrijwilligerswerk heb kunnen veranderen!

Het team op de verloskamers is zo gewend aan westerlingen die, maar voor een aantal dagen in de week of voor een korte tijd in het ziekenhuis komt werken dat ze vaak niet de moeite doen om te bedanken. Wat de verloskundigen voor mij vanmiddag deden raakte me daarom ook intens! Ze namen de tijd om samen met mij rond te tafel te zitten voor een heuse afscheidsparty!

Ze waarderen de hulp die ik hun de afgelopen 4 maanden dag in dag uit heb gegeven dus wel degelijk! Ze hadden zelfs geld bij elkaar gelegd voor een cadeautje en hadden allemaal een persoonlijk afscheidswoord voorbereid.

De laatste dagen neem ik de tijd om lekker uit te rusten en me voor te bereiden op het leven in Nederland. Ik ben ook heel trots om te vertellen dat ik dankzij deze ervaring uit ben genodigd op een sollicitatiegesprek en ik ben heel hoopvol dat ik binnenkort in Nederland als verloskundige aan de slag kan!

Tot snel 

15. Home sweet home

Thuis, wat fijn om dat eindelijk na al die maanden te kunnen zeggen!

Ik ben intussen een week thuis en wat vliegen de dagen aan me voorbij!

Afgelopen weekend landde ik na een lange reis op Europese bodem. In Brussel stonden mijn familie en lieve vriendin waarmee ik in Ethiopië al mijn bevallingsverhalen heb kunnen delen me op te wachten. Na de nodige traantjes te hebben gedroogd vervolgde ik mijn thuisreis naar Nederland. De eerste dagen waren gevuld met familiebezoekjes die heel blij waren mij weer te zien. Toen ik aan het einde van het weekend weer voor het eerst naar mijn huisje in Den Bosch ging, zaten mijn lieve vriendinnen me op te wachten voor een Surprise ‘welkom thuis’ feestje! 

Echt super lief dat iedereen van heinde en verre kwam om mij zo thuis te heten!

Het is heel raar om weer ander eten te eten en weer in een land te zijn waar alles heel snel gaat. Ik zit echt middenin een cultuurshock en daarom heb ik nog een heel warrig hoofd en ben ik snel moe. Gelukkig vangt mijn zusje me heel goed op, want we gaan vanaf nu lekker samenwonen in Den Bosch.

De dagen daarna waren vooral uitrusten en me verder voorbereiden op mijn sollicitatiegesprek. Hopelijk krijg ik binnenkort goed nieuws te horen en wordt ik de nieuwe verloskundige in een ziekenhuis in Rotterdam. Maarja hoe kunnen ze mij nou weigeren nadat ik net even ruim 100 baby’s mee op de wereld heb gezet?! ;)

In de laatste week voor ik naar huis kwam wilden nog heel veel mensen me even zien en gedag zeggen. Zo is het afscheid nemen ook heel dubbel.

In deze 5 maanden heb ik stiekem toch wel heel veel mensen leren kennen en daar zitten hele mooie personen tussen. 

Vooral in de laatste weken had ik meer contact met andere westerse verloskundigen en artsen en zie ik dat anderen zich ook hard inzetten om de gezondheidszorg in Oeganda vooruit te helpen. Dit geeft mij hoop! Hoop voor de moeders en voor de toekomstige baby's en voor de dingen die zij weer voor anderen kunnen doen.

Blijvende veranderingen aanbrengen kost tijd en heel veel doorzettingsvermogen. Vijf maanden vallen daarbij in het niet en het heeft me doen inzien dat de meest krachtige personen degene zijn die dingen willen doen voor anderen, omdat ze een goed hart hebben en niet alleen omdat ze daar voor betaald krijgen.

Daarom ben ik ook heel dankbaar dat ik in mijn laatste week voor vertrek Christine heb leren kennen. Zij is een Ugandese verloskundige die werkt met haar hart!

Christine heeft een heel bijzonder levensverhaal en daar wil ik graag een stukje van met jullie delen, omdat het een inspiratie is voor iedereen.

Nog niet eens 18 jaar was ze en in haar familie waren toen al 4 vrouwen overleden, door gebrek aan verloskundige zorgen. Haar oma, twee tantes en een zus van Christine overleden tijdens of vlak na de bevalling. Dit zorgde ervoor dat zij al op jonge leeftijd zeker wist wat ze wilde gaan studeren en waarom ze als zeer gemotiveerde student haar diploma tot verloskundige wist te bemachtigen.

Ze heeft het in haar verloskundige carrière ver geschopt en kwam uiteindelijk terecht in een dorpje genaamd Malagita. Toen zij daar in de buurt een familielid bezocht, werd ze letterlijk en figuurlijk staande gehouden door een vrouw in baringsnood. Gelukkig was ze goed voorbereid op reis gegaan en hielp zij deze vrouw door de bevalling heen. De vrouw was vanuit het dorpje Malagita op weg naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis, omdat er geen verloskundige in haar dorp werkte. Omdat de mensen in het dorp haar zo dankbaar waren voor haar hulp, moest ze haar reis onderbreken om te komen eten. In die nacht dat ze in het dorp was, heeft ze nog 10 andere vrouwen verlost! Ongelofelijk toch?!

Omdat veel vrouwen vanuit Malagita het niet redden tot het dichtstbijzijnde ziekenhuis smeekte ze haar om in het dorp te komen wonen en vanuit daar als verloskundige te werken. In de daarop volgende jaren werden er door iedereen in het dorp bijdrage geleverd om er voor te zorgen dat er een kliniek kon worden opgezet waar de bevalling veilig plaats kon vinden. Iedereen gaf wat ze konden missen. Zo kwamen de bouwmaterialen: Stenen, hout, zand, cement en de bouwvakkers om de kliniek op te bouwen samen met het eten voor hun van iedereen. Uiteindelijk staat de kliniek er en werkt Christine als eerstelijns verloskundige tegen betaling wat de vrouwen ook maar kunnen missen.

Wat het mooie is, dat Christine werkt met haar hart en dat ze net zo begaan is met ‘haar moeders’ als ik dat ken van de Nederlandse verloskundigen en dit is heel zeldzaam in Oeganda. Ze zal nooit iemand hulp weigeren, ookal komt deze met lege handen en een lege portemonnee terwijl ik daar ontelbare levens in die ‘korte vijf maanden’ dat ik in het Referral Hospital werkte door verloren heb zien gaan. 

Christine is niet alleen als verloskundige in de samenleving actief door bevallingen te toen, maar leidt ze nieuwe verloskundigen op. Daarnaast ziet ze het als haar verantwoordelijkheid om goede zwangerschapscontroles te doen en gezondheidsvoorlichting te geven over geboorte beperking en het vaccineren en verzorgen van de baby’s.

Het zou mij heel gelukkig maken om te weten dat ik iets bij kan dragen aan de toekomstige moeders en baby´s die in Oeganda geboren worden. Daarom wil ik heel graag geld inzamelen om steriele handschoenen te kopen voor de bevalling, zodat Christine zich kan beschermen tijdens de bevallingen die zij doet. 

Heel veel zwangeren kunnen het geld voor deze handschoenen niet betalen, maar een bevalling doen zonder handschoenen voor de verloskundige dat kan gewoon ECHT niet en daarom moeten ze zich soms in de schulden steken.

Voor iedereen die hier ook graag iets aan bij wil dragen, dat kan! Laat het me maar weten en dan vertel ik je hoe ook jij hieraan mee kunt helpen.

Voor degene die graag nog meer van mijn verhalen lezen, nu ik weer thuis ben schrijf ik mijn blog voortaan op httpspublicpublicpublic://blog/p1080849.jpgblog/p1090518.jpgblog/img7573.jpgwww.wereldsupporter.nl/nl/profile/eliseromijnders 

Super bedankt voor alle lieve reacties en bemoedigende woorden in de afgelopen maanden, deze hebben mij echt kracht gegeven op moeilijke dagen! 

Veel liefs Elise