Op ontdekkingsreis door de contenties... Deze blogpost is een work-in-progress (steeds verder in ontwikkeling). Tegelijkertijd - voel je vrij om te associeren, je gedachten te delen. Ik ben benieuwd wat je herkent, en wat wellicht ook helemaal niet.

Waarom eigenlijk contenties? Ontstaan vanuit de realisatie dat competenties (vaardigheden) slechts kijken naar de skills, de vaardigheden, maar niet naar hoe blij/tevreden je ervan wordt. Er zullen genoeg mensen zijn die vaardigheden herkennen als de essentie. Tegelijkertijd speelt ook juist de waardengedrevenheid voor andere mensen een belangrijke rol. Bijvoorbeeld bij het kiezen van een studie, een baan of hobby.

Net als met competenties, waarden en talenten kun je natuurlijk eindeloze lijstjes maken met termen. Hieronder dan ook een selectie, geinspireerd op de boeken van (geluks)psycholoog Ab Dijksterhuis.

• Zelfbewust zijn
• Onafhankelijk zijn
• Behulpzaam zijn
• Verbonden zijn
• Nuttig voelen
• Beleven
• Reisgericht zijn
• Evenwichtig zijn
• Onbeperkt voelen
• Met aandacht aanwezig zijn
• Tijdpadbewust zijn
• Empathie voelen
• Tolerant zijn

Zelfbewustzijn

• Een goed startpunt. 'Ken uzelve' stond (waarschijnlijk) gebeiteld in de tempel van het orakel van Delphi.
  • In het stellen van de vraag, zit meestal het antwoord al verscholen.
  • Door jezelf te kennen, begrijp je waarom je reageert zoals je reageert, waarom je denkt zoals je denkt, waarom je voelt zoals je voelt. Volgende stappen zijn om dat onder woorden (of in beeld) te brengen en zo ook 'jouw persoonlijke handleiding' met anderen te delen.
• Zicht op je zijn. Soms kunnen persoonlijkheidstesten (zoals 16personalities) hierbij helpen - maar enkel indien je die invult vanuit hoe je echt bent/handelt/denkt (en niet hoe je vanuit een bepaalde rol handelt, hoe je zou willen zijn, hoe je van anderen hoort dat je bent, e.d.) Ook feedback van andere kan inzicht geven, maar zegt heel vaak toch net wat meer over wat de ander ziet, dan over hoe jij bent.
• Tools:
  • observeer jezelf (alsof je een ander zou observeren, alsof je een 'fly on the wall' bent. Het helpt om je observaties een aantal dagen of weken op te schrijven. Wat zie je jezelf doen? Wat zijn je gedachten? Wat zijn je dromen?)
  • persoonlijkheidstesten (maar met wat bewustzijn - zie opmerking hierboven)
• Vragen die deze contentie oproept: welk kader hanteer je? Zelfbewustzijn betekent dat je jezelf (je eigen gedrag, je gedachten, je waarden, je ambities) kan ijken aan een kader. We zijn vaak geneigd om onszelf te relateren aan onze omgeving, sociale kaders en verwachtingen van onszelf. In de Self-Awareness theorie is dit kader er die je zelf meegeeft. Uiteindelijk zal je zelfbewustzijn zuiverder worden naar mate je het relateert aan je eigen kaders, je waarden. > Het is de ontwikkeling van dit eigen kader dat weer verder kan bijdragen aan je zelfbewustzijn.

Onafhankelijk zijn

Lagen van onafhankelijkheid

• Onafhankelijkheid kun je herkennen in een materialistisch opzicht (niet afhankelijk van een baan voor je inkomsten, van de bank voor je huis, e.d.)
  • Inspiratie op dit vlak kun je herkennen in boeken over ondernemerschap, maar bijvoorbeeld ook in de hele FIRE hype.
• Onafhankelijkheid kun je ook zien in een zelfstandigheid - zelfstandig ten opzichte van anderen, ten opzichte van familie, van je partner, e.d.
  • In boeken over relaties is veel geschreven over eigenheid in relaties, en valkuilen van wederzijdse afhankelijkheid en patronen die dat versterken of in stand houden.
• Maar onafhankelijkheid in een meer fundamentele zin kun je zien in een eigenheid in denken. Je eigen kaders, woorden, concepten, ideeen.
  • Voor inspiratie op dit vlak kun je bijvoorbeeld terecht bij Oosterse filosoof uit de 20e eeuw Jiddu Krishnamurti. Een van zijn quotes vat deze contentie mooi samen: 'Be your own teacher'
• Onafhankelijkheid biedt vrijheid, maar brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee.
• Tools: deze zullen erg verschillend zijn op basis van het soort onafhankelijkheid dat je (momenteel) nastreeft. Vragen om jezelf te stellen. Wat maakt dat ik (meer) onafhankelijk wil worden? Onafhankelijk van wie of wat? Wat zijn voorbeelden in mijn omgeving die inspiratiebronnen zijn voor onafhankelijkheid? Op welke vlakken stel ik me afhankelijk op? Op welke vlakken handel of denk ik onafhankelijk(er)?
• Vragen die deze contentie oproept zijn: hoe kun je omgaan met bepaalde afhankelijkheden die onvermijdelijk zijn? Is een bepaalde mate van (gezonde) afhankelijkheid mogelijk of zelfs wenselijk?
• Verder lezen voor wat alle lagen betreft: Covey heeft wat interessante gedachten over de weg van afhankelijkheid > onafhankelijkheid > samenhang (interdependency).

Behulpzaam zijn

Verbonden zijn

• In relatie zijn met. Een band hebben. Verbondenheid kan zijn met mensen, maar ook met objecten of ideëen.
• Hoewel je je ook heel erg verbonden kan voelen, is verbondenheid vaak ook zichtbaar in gedrag.
• Het gebrek aan verbondenheid is ook zo merkbaar in afwezigheid. (Dat geldt overigens voor alle competenties wel - dat ze zichtbaar, herkenbaar en voelbaar worden, wanneer ze volledig ontbreken.) Het ontbreken van verbondenheid is ontkoppeld zijn. Herkenbaar aan een distantie, een desinteresse.
• Tools: als je zoekt op 'teambuilding' zal je allerlei voorbeelden vinden van mogelijkheden om de verbinding met anderen te versterken.
• Vragen die deze contentie oproept: In hoeverre speelt de aanwezigheid bij elkaar een rol (en zit er dus een kern van waarheid in de uitspraak 'Uit het oog, uit het hart').

Nuttig voelen

• 'Van toegevoegde waarde zijn'
• Bij deze term is bewust het woord 'voelen' toegevoegd in plaats van het woord 'zijn'. In de basis gaat het namelijk over de ervaring van nut, en niet of het daadwerkelijk ook nuttig is.
  • Dit kun je overigens op twee manieren herkennen.
  • Zo kan je zelf veel nut ervaren, maar hoeft het niet perse nuttig te zijn (of door een ander als nuttig worden gezien).
  • Andersom kan ook. Je kunt zelf weinig nut ervaren, maar een ander kan wel herkennen dat wat je doet nuttig is.
• Soms kunnen dichters en denkers het mooi verwoorden. Ralph Waldo Emerson (je weet wel die van Walden) heeft ooit het volgende geschreven: The purpose of life is not to be happy. It is to be useful, to be honourable, to be compassionate to have it make some difference that you have lived and lived well.

Beleven

Reisgericht zijn

• Er zijn genoeg quotes te vinden over de analogie van de reis... life is a journey, not a destination
• Het is blijkbaar iets waar we onszelf regelmatig aan moeten herinneren. Iets wat we geneigd zijn te vergeten
• Soms is het een
• Vragen bij deze contentie: In hoeverre zijn de competentie 'resultaatgericht zijn' en de contentie 'reisgericht zijn' met elkaar te combineren?