Sheetnotes 2017/2018

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• Het onderwerp arbeidsrecht wordt in 2017/2018 in deel 2 van de hoorcolleges behandeld, in plaats van in deel 1. Het vak begint in 2017/2018 met ondernemingsrecht, gevolgd door het arbeidsrecht.

• Het voorbeeld dat in de aantekeningen uit 2016/2017 genoemd wordt over de actuele stakingen van de politie is niet meer van toepassing.

• De termijnen voor opzegging à artikel 7:672 BW worden in 2017/2018 uitgebreid behandeld.

• Het onderwerp 'op staande voet ontslagen (artikel 7:677 BW) wordt besproken in 2017/2018.

• Aanneming van werk is artikel 7:750 BW, in plaats van artikel 7A:1639 BW (de arresten “boefje” en “gouden kooi” worden in dit verband genoemd).

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• De transitievergoeding is verhoogd tot een maximum van €77.000 (eerst was dit €75.000) of één jaarsalaris + eventueel additionele billijke vergoeding.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• De ketenbepaling van artikel 7:682 BW is zeer belangrijk. Kijk hier naar voor het tentamen.

• Arceer in je wettenbundel de benoeming van de duur van de proeftijd en de termijnen die in art. 7:652 BW genoemd worden.

• Arceer artikel 7:610 BW, 7:616 BW, 7:617 BW in je wettenbundel. Deze artikelen gaan over het vermoeden van een arbeidsovereenkomst.

• Het is belangrijk dat je de punten en voorwaarden van de arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW) uit kunt leggen.

• Ken de mogelijkheden die kunnen leiden tot het einde van de arbeidsovereenkomst (artikelen; ontbinding kantonrechter; opzegging met en zonder toestemming; wederzijds goedvinden).

• De verplichtingen van de werkgever en werknemer dien je voor het tentamen te kennen: gebruik hiervoor de artikelen 7:611 BW, 7:611a BW en 7:658 BW. 

Collegeaantekeningen 2016/2017

ARW 2 bevat 700 pagina’s leerstof, terwijl ARW 1 350 pagina’s bevatte. Dit is goed om te beseffen. Je kunt hierdoor uitrekenen hoeveel pagina’s je per dag of per week zou moeten doornemen om goed voorbereid de tentamenweek in te gaan.

Arbeidsrecht

Het merendeel van de bevolking werkt op basis van een arbeidsovereenkomst. Ambtenaren hebben een ander soort arbeidsovereenkomst (bijvoorbeeld de politie), dit is de laatste tijd erg actueel. Doordat de politie valt onder de ambtenaren hadden zij geen recht om te staken. De afgelopen tijd hebben ze erg veel actie gevoerd tegen hun cao. Waarschijnlijk gaat deze cao ook veranderen en zullen er uiteindelijk geen ambtenaren meer bestaan, zoals deze nu bestaan.

Bij het arbeidsrecht zijn subsidiariteit en proportionaliteit erg belangrijk. Later in het college komen we hier op terug.

Een arbeidsovereenkomst is een benoemde overeenkomst (art. 7:10 BW). Hierin staan de normale totstandkomingeisen. Een

Sheetnotes 2017/2018

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De behandelde onderwerpen zijn in 2017/2018 wat week 2 betreft hetzelfde, maar ze worden in een iets andere volgorde behandeld.

• Het internationaal conflictenrecht wordt in 2017/2018 als nieuw onderwerp behandeld.

• Het stappenplan 'hoe komt een Verdrag tot stand' is ten opzichte van 2016/2017 uitgebreid.

• De conformeringsplicht wordt behandeld.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Tijdens het college wordt er een casus gegeven. De docent stelt hier toepasselijke vragen over, om erachter te komen welk recht van toepassing is. Deze casus (en andere) helpen je te oefenen met de manier van denken die bij dit vak van je gevraagd wordt.

• Belangrijk om te weten is waar de term “volkenrecht” voor staat in het internationaal recht! Dit staat voor verkeer tussen:

  • Staten onderling;

  • Staten en volkenrechtelijke organisaties;

  • Direct tot individuele personen.

• Ken de twee termen voor doorwerking van verdragen in het nationale recht: dualisme en monisme.

Collegeaantekeningen 16/17

Inleiding

De verhouding tussen internationaal en nationaal recht, is het moeilijkste element van ons recht.

Stel je voor dat de zeespiegel internationaal recht is, het land achter de dijk is het nationaal recht. Dit geeft aan dat het internationaal boven het nationaal recht staat. Anders gezegd geldt het recht van de grotere gemeenschap boven het recht van de kleinere gemeenschap.

Volgens het Weens verdragsrecht moet een staat het internationale recht te goeder trouw naleven. Dit is allemaal nog extern.

Nu gaan we naar het interne, dus hoe gaat het water door de dijk heen naar binnen toe. Daarbij zijn twee implementatiesystemen. De ene wordt transformatiestelsel genoemd. Het transformatiestelsel zet alle internationale verplichtingen om in nationale recht, althans wanneer het om verdragen gaat.

Nederland heeft het incorporatiestelsel. Oftewel: het water komt over de dijk en overspoelt het hele land. Het internationale recht is een hogere norm binnen ons land. Het internationale recht wordt niet vertaald in nationaal recht, dus we hebben in Nederland ook geen keuze wat er binnen komt. Dit geldt voor verdragen en voor gewoontes.

Het incorporatiestelsel van Nederland staat niet in art. 93 en art. 94 GW zoals ze ons bij staatsrecht vertellen. In art.93 en art. 94 GW wordt alleen een bevoegdheid gegeven aan de rechter. In art. 93 GW staat dat er een bekendmakingseis is en dat de rechter alleen ieder verbindend verdragsrecht toe mag passen. Deze bekendmaking gebeurt in het tractatenblad. Dus niet in het staatsblad. Tractaat is een ander woord voor verdrag.

In art.94 GW staat de toetsingsplicht en bevoegdheid van de rechter en de consequenties die hieraan worden

Sheetnotes 2017/2018

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• Dit college besteedt meer aandacht aan de instellingen van de EU en de artikelen waar deze instellingen mee moeten werken.

• De geschiedenis van de EU wordt in chronologische volgorde uitgebreid behandeld.

• Het Europees Burgerinitatief is een onderwerp dat in 2017/2018 voor het eerst besproken wordt.

• Ook het doel van de EU en hoe de verschillende doelstellingen behaald worden zijn belangrijk.

• Het convergentiecriteria is geschrapt, dit onderwerp wordt in 2017/2018 niet behandeld tijdens het hoorcollege.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• De Europese Rekenkamer wordt nu gezien als de belangrijkste instelling van de EU.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Artikel 9 VEU is belangrijk! Weet waar dit artikel over gaat en welke arresten hierbij horen.

Collegeaantekeningen 16/17

Prejudiciële vragen

Prejudiciële rechter: een nationale rechter vraagt hoe hij een bepaling in het unierecht uit moet voeren. Sinds een paar jaar kan een lagere rechter ook aan het hof prejudiciële vraag stellen. Hierdoor kunnen lagere rechters niet het recht allemaal verschillend uitleggen. De lagere rechter is bevoegd, maar niet verplicht prejudiciële vragen te stellen. De hoogste rechter móet en is dus verplicht prejudiciële vragen te stellen wanneer er over een bepaald onderwerp nog nooit een uitspraak is gedaan.

Het Hof van Justitie

Het Hof van Justitie bouwt aan Europa. Ze willen welvaart brengen. De belangrijkste interpretatiemethode die het Hof van Justitie gebruikt, is de teleologische interpretatiemethode. Ze zullen altijd kijken naar het doel van Europa.

Het Hof van Justitie werd overbevraagd, waardoor er twee gerechten bij gekomen zijn. Het gerecht in eerste aanleg en het ambtenarengerecht. Het Hof van Justitie is ook bestuursrechter.

EEG

Vóór de Europese Unie waren er drie verdragen. De EGKS, EEG en de EGA. De EEG is verreweg het belangrijkst voor het ontstaan van de Europese Unie, daar gaan we nu op verder.

De doelen van de EEG waren:

• het bevorderen van evenwichtige economische activiteit;

• een hoog niveau creëren voor werkgelegenheid;

• een gelijke behandeling voor man en vrouw;

• goede kwaliteit van milieu;

• levensstandaard omhoog brengen;

• Wereldwijd een groot concurrentievermogen ontwikkelen.

De ambities van de EEG waren onder andere een supranationaal beleid. De EEG is begonnen met het ontwikkelen van de landbouw, vervoer en mededinging. Het ontwikkelen van de landbouw moest hongersnoden voorkomen, het verbeteren van het vervoer moest zorgen voor gelijke kansen voor iedereen en mededinging moest zorgen voor eerlijke concurrentie.

Om eerlijke concurrentie te creëren werden tarifaire belemmeringen opgeschort. Tarifaire belemmeringen zijn douane tarieven. Binnen de EEG werden de tarieven opgeschort, buiten

Sheetnotes 2017/2018

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• Er is een recent voorbeeld toegevoegd: Vindicatlid Wouter B schuldig aan zware mishandeling, ter vervanging van een oud voorbeeld. 

• Het arrest 'Onbeschermde sex door HIV drager' wordt besproken. Dit arrest is van belang voor voorwaardelijk opzet: er dient sprake te zijn van een daadwerkelijk groot risico, er wordt gekeken naar de ernst van het gevolg en de bewuste aanvaarding van de aanmerkelijke kans.

• Het legaliteitsbeginsel wordt uitgebreider uitgelegd. De stappen van artikel 16 GW en artikel 1 Sr worden volledig langs gegaan.

• Er worden voorbeelden gegeven van hoe de structuur van een strafbepaling in elkaar zit: bestanddelen, elementen e.d.

• Er wordt tijdens het college diep ingegaan op de belangrijkste elementen van de algemene bepalingen boek 1 Strafrecht.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Sinds 2016 is er sprake van een onbeperkt spreekrecht voor het slachtoffer; op het moment van het hoorcollege in 2016/2017 werd nog gezegd dat dit een wetsvoorstel was. Inmiddels is dit wetsvoorstel aangenomen en is de wet in werking getreden.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Artikel 91 Sr is een belangrijke schakelbepaling! 

• Ken het onderscheid tussen objectieve en subjectieve bestanddelen.

Collegeaantekeningen 16/17

We gaan vandaag verder met het college over strafrecht.

Er zijn strafbare feiten die strafbaar gesteld worden, zoals bijvoorbeeld diefstal. Strafbare feiten zijn formeel omschreven. Ook zijn er strafbare gevolgen, deze zijn materieel omschreven. Het veroorzaken van een strafbaar gevolg is bijvoorbeeld doodslag of dood door schuld. Bij een strafbaar gevolg is de causaliteit van belang. Hier zijn verschillende theorieën op gemaakt.

• Conditio sine qua non: bijvoorbeeld wanneer er geen hulp gezocht is voor een gewonde baby, dan was de baby niet dood gegaan;

• Redelijke voorzienbaarheid: wanneer een kind niet uit huis geplaatst wordt en daarna vermoord door haar moeder, is de gezinsvoogd dan dood door schuld toe te rekenen;

Bij beide theorieën is van belang of er sprake is van toerekening naar redelijkheid.

Bestanddelen spelen een grote rol bij het strafbare feit. Bestanddelen moeten worden bewezen, de elementen worden voorondersteld. Soms maken de elementen deel uit van de bestanddelen. De elementen zijn wederrechtelijkheid en schuld. Wanneer wederrechtelijkheid een bestanddeel is, moet de officier van justitie deze wel bewijzen. Wederrechtelijkheid is bijvoorbeeld een bestanddeel bij diefstal of vernieling. Bij dood door schuld, is schuld een bestanddeel en moet dit dus bewezen worden.

In art. 287 Sr wordt de stel- en bewijsplicht behandeld. Er heeft een zaak plaatsgevonden in Groningen, waar een TBS’er een weekend vrijuit mocht. Deze misdroeg zich in de stad en

Sheetnotes 2017/2018

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De behandelde onderwerpen zijn in 2017/2018 hetzelfde gebleven, maar de volgorde van behandeling is nu chronologisch.

• Belangrijke artikelen die behandeld worden: Art. 167 Sv,  Art. 12 Sv, Art. 6 lid 1 EVRM en Art. 79 RO.

• De actoren van het strafproces worden besproken:

  • Verdachte (art. 27 e.v. en art. 486 Sv e.v.)

  • Raadsman (art. 37e.v. , 28a Sv en art. 6 EVRM jo. 18 GW)

  • OvJ (art. 9 Sv) 

  • De zittende magistratuur (art. 268 Sv, 368 Sv, 382 Sv, 495 Sv)

  • Het slachtoffer (art. 51 e.v. Sv) 

• Het voorbereidend onderzoek en opsporingsonderzoek (art. 140 e.v. Sv, artikel 132a Sv) worden in 2017/2018 uitgebreid behandeld, evenals de dwangmiddelen en bijzondere opsporingsbevoegdheden (art. 94 e.v., art. 126g e.v. Sv).

• Ook de de dagvaarding wordt behandeld: art 258 Sv, art. 588 e.v. Sv, art. 261 Sv, art. 6 EVRM.

• Strafbeschikking wordt ook besproken: art. 257a e.v. Sv.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Belangrijke wijziging in geval van Ophouden voor onderzoek: de duur is 9 uur in plaats van 6 uur. Artikel 61 Sv is vervallen!  

Collegeaantekeningen 16/17

Toets strafrecht van vorige week belangrijkste fouten:

Bij een veroordeling zal de strafrechter steeds een straf of een maatregel opleggen, of een combinatie van beide: onjuist, schuldig verklaren zonder strafoplegging is ook een optie.

Handelen in strijd met artikel 3b lid 1 jo. Artikel 10 lid 1 sub 1 Opiumwet moet worden gekwalificeerd als een overtreding. Juist, achterin de opiumwet staat een verzamelbepaling van strafsancties en wat een overtreding en misdrijf is.

De voorbereiding van het overtreden van artikel 131 Sr levert een strafbaar feit op. Art. 131 is een misdrijf, maar kent geen acht jaar gevangenis straf dus klopt niet.

Ons strafrecht kent voor alle hoofdstraffen een minimum, dit is onjuist. Dit kennen wij niet in Nederland.

Van het nulla poena-beginsel mag niet worden afgeweken. Dit is het verbod op terugwerkende kracht. In art. 7 lid 2 van het EVRM, staat de uitzondering, dan mag er wel van worden afgeweken.

Strafprocesrecht

Oorzaken van de fouten die rechters maken in het strafproces: rechters worden niet geschoold in empirisch onderzoek en menen dat ze een magisch oog hebben, hierdoor menen ze zelf te kunnen beoordelen of iemand de waarheid spreekt. Rechters zijn eigenwijze mensen.

Welke uitspraak kan een rechter doen:

Wanneer de dagvaarding nietig is: vrijspraak

Wanneer de rechter onbevoegd is: ontslag van alle rechtsvervolging wegens niet strafbaarheid van het feit

Officier van justitie niet ontvankelijk: ontslag van alle rechtsvervolging wegens niet strafbaarheid dader.

Schorsing vervolging:

Sheetnotes 2017/2018

Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De behandelde onderwerpen zijn in 2017/2018 hetzelfde gebleven, maar de volgorde van behandeling is nu chronologisch.

• De onderwerpen 'legaliteitsbeginsel' (art. 1:2 lid 2 Awb) en 'specialiteitsbeginsel' (art. 3:4 lid 1 Awb) worden dit jaar behandeld.

Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Er wordt in het hoorcollege de nadruk gelegd op de term Bestuursorgaan; dit is te vinden in artikel 1:1 Awb. In lid 2 van dit artikel zijn uitzonderingen op de bestuursorganen te vinden. Er werd benadrukt dat deze uitzonderingen belangrijk zijn om te kennen voor het tentamen.

• De term belanghebbende moet je voor het tentamen kunnen toepassen! Weet wanneer iemand dit is:

  • Eigen persoonlijk belang

  • Objectief

  • Actueel

  • Art. 1:2 Awb: degene wiens belang rechtstreeks bij het besluit is betrokken; eigen en persoonlijk belang. 

Collegeaantekeningen 16/17

Moeilijke vraag toets afgelopen week

Het aannemen van een rechtvaardigingsgrond leidt soms tot vrijspraak, dit is het geval wanneer wederrechtelijkheid een bestanddeel is!

Bestuursorganen herhaling van gister

Een a orgaan is een rechtspersoon krachtens publiekrecht ingesteld. Een b orgaan is een rechtspersoon krachtens privaatrecht ingesteld.

De Nederlandsche Bank is een rechtsorgaan, belast met overheidstaken. Het is een soort toezichthouder op particuliere banken. De Nederlandsche Bank is een b-orgaan.

De APK-keurder is maar voor een heel klein stukje bestuursorgaan. Ook dit is een B-orgaan.

Een A-orgaan is altijd Awb plichtig. Een B-orgaan is alleen bij uitoefening bestuursbevoegdheid Awb plichtig. Dus de APK-keurder is alleen Awb plichtig wanneer hij APK’s doet.

Publiekrechtelijk handelen: besluit

We kennen vier besluiten:

• Algemeen verbindend voorschrift (avv): hierin wordt bepaald hoe een bestuursorgaan om moet gaan met een aan haar toegekende bevoegdheid;

• Beleidsregels (art. 1:3 lid 4 Awb). De beleidsregel lijkt op een algemeen verbindend voorschrift. Een beleidsregel wordt ook wel een ‘kan’ regel genoemd. “de minister kan iets doen, is hier niet toe verplicht;

• Bestuurlijke maatregel

• Beschikking: is een besluit in een individueel geval (art. 1:3 lid 2 Awb). Dit staat recht tegenover het algemeen verbindend voorschrift.

Besluit

Kenmerken van een besluit zijn:

• Schriftelijke beslissing, dit is een op schrift gestelde bedoeling;

• Publiekrechtelijk van aard;

• Door een bestuursorgaan;

• Rechtshandeling: een beoogd rechtsgevolg.

Het is belangrijk het verschil tussen publiek en privaat rechtelijk besturen. Publiekrechtelijk besturen is door middel van een wetgevende bevoegdheid, privaatrechtelijk besturen is vaak door middel van het eigendomsrecht. Een voorbeeld van privaatrechtelijk handelen is het aanpakken van de riolering. De riolering is eigendom van de gemeente, dus de gemeente kan ook beslissen

Sheetnotes 2017/2018

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Geen recente ontwikkelingen (artikelen van de grondwet al zeer oud en zal niet gauw sprake zijn van een wijziging) 

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

• Zorg ervoor dat je bij de grondrechten begrijpt welke reikwijdte een artikel heeft en welke beperkingen hieraan worden gegeven. Kunnen de beperkingen bijvoorbeeld slechts bij wet in formele zin worden gesteld of ook door lagere organen worden gesteld? 

• Lees de grondrechten uit de GW en begrijp welke positieve verplichtingen hieruit kunnen voortvloeien 

• Besteed met name aandacht aan artikel 7 GW.

Collegeaantekeningen 16/17

Je bent belanghebbende in de zin van art. 1:2 Awb wanneer er sprake is van:

• Een eigen belang;

• Persoonlijk belang;

• Actueel belang;

• Objectief bepaalbaar belang;

• Rechtstreeks.

Bestuursprocesrecht

Wanneer een beschikking jouw treft, kun je niet meteen naar de rechtbank. Je moet dan eerst bezwaar of beroep indienen bij het bestuursorgaan. Beroep is dat je niet bij hetzelfde bestuursorgaan bezwaar indient, maar bij een ander bestuursorgaan.

Wanneer je een onvoldoende haalt op je tentamen, kun je hiertegen in bezwaar. De student is dan vanzelfsprekend belanghebbende. Is de vader van de student ook belanghebbende in dit geval? Nee, er is geen sprake van een eigen belang. Dus daar stuit het al op af, waarschijnlijk stuit het ook al af op het persoonlijk belang. Maar in ieder geval stuit het af op het rechtstreekse belang.

De hoofdregel is, dat je altijd terechtkomt bij de rechtbank. Over het algemeen word je daar bij ARW niet mee lastig gevallen.

De vraag is dan nog waar de absolute en relatieve competentie op uit komt. Stel dat iemand in Zwolle woont, hij wil een terras beginnen in Groningen. De burgemeester in Groningen staat dit niet toe. De café-eigenaar wil in beroep gaan tegen deze beschikking van de burgemeester van Groningen. Bij welke rechtbank kan hij dan terecht? Hiervoor bestaat art. 8:7 Awb. De burgemeester maakt deel uit van de rechtspersoon Gemeente, dus zal het plaatsvinden voor de rechtbank Noord-Nederland. De plaats van de rechtspersoon is dus van belang, omdat het hier gaat om een lager orgaan. Zou het hier gaan om een hoger orgaan, dan gaat het om de woonplaats van de bezwaarmaker. Dat zou dan de rechtbank Zwolle zijn.

Na de beslissing van de rechtbank, is hoger beroep mogelijk. Er zijn vier hogere beroepsinstanties. Vroeger waren dit veel meer, maar dit is inmiddels opgeschoond. We hebben nog wel steeds te maken met verschillende hoogste bestuursrechters.

Je kunt bij de Centrale Raad van Beroep