Society for the Protection of Unborn Children Ireland Ltd tegen Stephen Grogan (HvJ 04-10-1991. Zaak C-159/90)

Casus

Abortus is in Ierland steeds verboden geweest, eerst door de common law en vervolgens bij wet. In 1983 werd bij een bij referendum goedgekeurd constitutioneel amendement een derde alinea toegevoegd aan artikel 40, lid 3, van de Ierse grondwet, luidende als volgt: "De Staat erkent het recht op leven van het ongeboren kind en verbindt zich ertoe, met behoorlijke inachtneming van het gelijkwaardige recht op leven van de moeder, dat recht in zijn wetten te eerbiedigen en, voor zover doenlijk, door zijn wetten te verdedigen en te doen gelden." Volgens de Supreme Court in Ierland verbiedt artikel 40 lid 3 van de Ierse Grondwet eveneens om zwangere vrouwen te helpen bij het vinden van een kliniek in het buitenland. SPUC, verzoekster in het hoofdgeding, is een vennootschap naar Iers recht, die tot doel heeft de decriminalisering van abortus te voorkomen en het menselijk leven vanaf de conceptie te verdedigen en te beschermen. In 1989/1990 waren Grogan en de andere verweerders in het hoofdgeding bestuursleden van studentenverenigingen die bepaalde publicaties voor studenten uitgaven. Die publicaties bevatten informatie over de mogelijkheid om in het Verenigd Koninkrijk op wettige wijze abortus te laten verrichten, de naam en het adres van een aantal abortusklinieken in dat land en de manier om daarmee in contact te komen. SPUC neemt vervolgens contact op met Grogan met het verzoek de verspreiding van de informatie te stoppen en te vernietigen. Als Grondig niet reageert stapt SPUC naar de High Court met het verzoek om een verbod uit te vaardigen. De High Court komt echter voor een aantal vragen te staan die hij wenst voor te leggen aan het Hof van Justitie. 

Rechtsvraag

1. Valt de georganiseerde werkzaamheid of handeling bestaande in het verrichten van een abortus of medische zwangerschapsafbreking, onder de definitie van 'diensten' in artikel 60 EEG-Verdrag?  

2. Mag een lidstaat de verspreiding van dergelijke informatie alsmede de manier om er mee in contact te komen verbieden?

3. Kan iemand in Lid-Staat A aan het gemeenschapsrecht het recht ontlenen specifieke informatie te verspreiden over de naam en het adres van een of meer in Lid-Staat B gelegen klinieken waar abortussen worden verricht, alsmede over de manier om daarmee in contact te komen, wanneer abortus zowel in de grondwet als in het strafrecht van Lid-Staat A verboden is, maar onder bepaalde voorwaarden wettig is in Lid-Staat B?  

HvJ

1. Wat betreft de eerste vraagt geeft het Hof van Justitie aan dat werkzaamheden van vrije beroepen onder de definitie van diensten vallen. Volgens SPUC kan een abortus echter niet als dienst worden beschouwd op grond dat het volkomen immoreel is. Volgens het Hof kan de morele waarde van het betoog het antwoord op de vraag echter niet beïnvloeden. Er is dus inderdaad sprake van een dienst. 

2. Wat betreft de tweede en de derde vraag geeft het Hof van Justitie aan dat zodra een nationale wettelijke regeling binnen het toepassingsgebied van het gemeenschapsrecht komt, het Hof, alle uitleggingsgegevens moet verzamelen die de nationale rechter nodig heeft om de verenigbaarheid te kunnen beoordelen van die regeling met de fundamentele rechten waarvan het Hof de eerbiediging verzekert. Het Hof heeft die bevoegdheid echter niet ten aanzien van een nationale wettelijke regeling die niet binnen het kader van het gemeenschapsrecht valt. Daarom kan het HvJ niet anders beoordelen dan dat het gemeenschapsrecht er niet aan in de weg staat dat een Lid-Staat waar medische zwangerschapsafbreking verboden is, studentenverenigingen verbiedt informatie te verspreiden over de naam en het adres van in een andere Lid-Staat gelegen klinieken waar op wettige wijze vrijwillige zwangerschapsafbrekingen worden verricht, alsmede over de manier om daarmee in contact te komen, wanneer die klinieken op geen enkele wijze betrokken zijn bij de verspreiding van die informatie.