Deze samenvatting is gebaseerd op “Where my girls at?” van Emerson, R. (2002)

In de ‘zwarte muziek’, vooral in hip-hop, spelen mannen meestal de hoofdrol en worden vrouwen vaak genegeerd. De muziek bevat vaak ook anti-vrouwen berichten in beelden die hiermee samenvallen. Wel komen vrouwen in de muziek vaak voor als danseressen en modellen.

In 1990 was er echter een toename in de representatie van donkere vrouwen in muziekvideo’s. Zij gebruikten de muziekvideo’s als manier van promotie, creativiteit en zelfexpressie. De vrouwen zien zichzelf als onafhankelijk en sterk. Deze studie onderzoekt de representatie van donkere vrouwen in muziekvideo’s door de analyse van een sample video’s met donkere vrouwen in de hoofdrol aan het eind van 1990.

Methode

In totaal is er een sample van 56 muziekvideo’s. De video’s waren opgenomen van verschillende zenders; BET, MTV en VH1. De meeste video’s kwamen van BET en de minste van VH1. De video’s zijn opgenomen op tijden waarop de kans het grootst was dat tieners en jong volwassenen ze zouden zien.

De analyse van de muziekvideo’s vond in twee delen plaats. Allereerst werd de totale sample gecodeerd en vervolgens was er een specifiekere analyse van de teksten van subsamples. Codeer-categorieën waren ontwikkeld om belangrijke thema’s en patronen in de video’s te identificeren en om een interpretatieve analyse te vergemakkelijken. De codeer-variabelen waren; het filmpunt van de camera, tegen wat voor mensen werd ‘gesproken’, de presentatie van de genderrollen, lichaam, relaties tussen vrouwen, relaties met mannen, de aanwezigheid en graad van woede/agressie van vrouwen, de aanwezigheid van geweld, expressie van vrouwelijke seksuele wensen, seksueel gedrag, beelden van moederschap, aantal en geslacht van groepen, de aanwezigheid van dans, geluid, het type verhaal in de video, het beeld dat de artiest laat zien, referenties naar andere video’s/liedjes/media, de betekenis van ‘Blackness’, klasse, geografische setting en leeftijd.

De codeer-categorieën die meest frequent voorkomen blijken de meeste impact te hebben. Hierom zijn 20 muziekvideo’s in het sample geselecteerd die de meest sterke thema’s vertonen. Deze 20 video’s zijn geanalyseerd.

Stereotypen

De video’s reflecteren hoe ras, klasse en geslacht de autonomie van donkere vrouwen blijven beperken. Er zijn bepaalde stereotype beelden van donkere vrouwen. Deze komen terug in de manier waarop video’s van donkere vrouwen worden geprogrammeerd en komt ook terug in de inhoud van de video’s. De inhoud gaat vooral over de lichamen van de vrouwen, construeren een een-dimensionele donkere vrouwelijkheid en verder worden de sociale beperkingen vertoont die jonge donkere vrouwen meemaken door het tonen van de mannelijke sponsors.

Het lichaam

Van vrouwelijke artiesten wordt verwacht dat zij aan bepaalde lichamelijke kenmerken voldoen. Ze moeten aantrekkelijk zijn (en dun!). In de video’s worden de dunne, aantrekkelijke artiesten afgebeeld als objecten van het mannelijk verlangen.

Een-dimensionele vrouwelijkheid

Het portret dat geschetst wordt van de donkere vrouwelijkheid is een-dimensioneel. Ze worden alleen gezien als snoep voor het oog en er wordt geen ander beeld van ze gegeven. Er is dus geen totaalbeeld van de vrouwelijkheid, maar wordt beperkt tot het zien van vrouwen als lustobject. Hierom willen ze ook alleen aantrekkelijke vrouwen in video’s.

De mannelijke sponsor

De rol van vrouwen is vooral seksueel en ze worden niet serieus genomen. Veel vrouwen worden naar het publiek toe gepresenteerd als onder leiding te staan van een mannelijke sponsor. Omdat mannen de hip-hop wereld domineren, worden vrouwen beperkt in hun creatieve autonomie.

Ondanks de doorgaande objectificatie en exploitatie van donkere vrouwen in muziekvideo’s heeft de auteur toch bewijs gevonden voor participeren, weerstand en assertie van de vrouwelijke vertegenwoordiging. Deze vertegenwoordiging kwam tevoorschijn door de identificatie met betekenissen van ‘Blackness’; een assertie van autonomie/vocaliteit/onafhankelijkheid en een expressie van partnerschap/samenwerking. In deze video’s draagt ‘blackness’ geen negatieve associatie. Het is hierbij juist de basis voor kracht, sterkte en positieve zelfidentiteit. De auteur vond dat donkere vrouwen sterk gecontextualiseerd werden met ‘blackness’. Ze exploreren thema’s van vrouwelijkheid en associëren deze direct met ‘blackness’. Vrouwen representeren dus ook ‘blackness’, maar wel in mindere mate dan de mannen doen. Ondanks de predominantie van traditionele genderrollen in muziekvideo’s, worden donkere vrouwen vaak gezien als actief, vocaal en onafhankelijk. Door het vocale aspect kunnen vrouwen hun eigen interesses en ontevredenheden uiten. Hierdoor kunnen vrouwen hun eigen identiteit vormgeven.

Vrouwelijke donkere artiesten zoeken elkaar vaak op voor steun en partnerschap. Ze werken veel samen. Dit is nodig om te overleven in de muziekindustrie. Hierdoor hebben de vrouwen geen mannelijke sponsor nodig die het grootste deel van de spotlight opeist. In plaats hiervan delen de vrouwen de spotlight. Doordat er geen mannen betrokken bij zijn, kunnen de vrouwen zelf bepalen wat de inhoud van de muziekvideo is en zijn ze in staat hun standpunten te uiten.

In hun eentje is het voor vrouwen moeilijk door te breken in de muziekindustrie. Hierom hebben ze vaak een man boven zich, omdat deze al ‘binnen’ is en zij zo makkelijker de industrie binnen komen. Mannen en vrouwen kunnen ook een gelijke relatie in de muziek hebben, waarin zij samenwerken en de vrouw gewoon creatieve controle heeft. In veel video’s heeft de vrouw een stijlvol imago. Ze presenteren zichzelf als sexy en provocatief. Ook kunnen ze een seksueel imago uitstralen. Dit seksuele imago kan samengaan met thema’s van onafhankelijkheid en kracht. Het blijft een feit dat seks verkoopt. Vrouwen blijven het object van seksueel verlangen.