Wat zijn voor- en nadelen van een dubbele nationaliteit? En wat zijn aandachtspunten als je het verlies van de Nederlandse nationaliteit wilt voorkomen?

Door allerlei oorzaken kan je als Nederlander een dubbele (of meervoudige) nationaliteit hebben. Die mogelijkheid van het hebben van een dubbele nationaliteit ligt tegelijkertijd tegenwoordig sterk onder vuur. Tevens kan je je Nederlandse nationaliteit ook onverwacht (en/of onbedoeld) verliezen, bijvoorbeeld door onoplettendheid rondom het verlengingsmoment.

Voordelen van een dubbele nationaliteit

Een dubbele nationaliteit kan prettig zijn, bijvoorbeeld:

• als je reist kan je bepaalde landen makkelijker binnenkomen als je beschikt over meerdere nationaliteiten
• als je je wilt vestigen in het land waarvan je de nationaliteit bezit verloopt dat over het algemeen makkelijker en kom je in aanmerking voor allerlei voordelen
• je hebt met een dubbele nationaliteit voordeel als je bepaalde visa wilt verkrijgen
• je kunt stemmen in het land waarvan je de nationaliteit bezit

Wanneer je een enkele nationaliteit hebt, zijn je rechten vaak duidelijker en eenduidiger; er kan minder discussie ontstaan over waar je wel, of niet, recht op hebt.

Nadelen van een dubbele nationaliteit

• verschillende, soms conflicterende, wet- en regelgeving kan van toepassing zijn op jouw situatie
• er zijn verschillen in dienstplicht
• er zijn verschillen in kiesrecht
• je valt onder meerdere belastingregimes, hetgeen tot onduidelijkheden kan leiden

Wordt dubbele nationaliteit gestimuleerd of juist afgeremd?

De Nederlandse overheid wil tegenwoordig, net als veel overheden uit andere landen, dubbele nationaliteit zoveel mogelijk beperken.

• De enkelvoudige nationaliteit is al sinds de negentiende eeuw het uitgangspunt van de Rijkswet op het Nederlanderschap.
• Voor wie Nederlander wil worden, geldt een verplichting om de oorspronkelijke nationaliteit op te geven.

Tegelijkertijd is er een sterker wordend tegengeluid waarbij het aanhouden van de Nederlandse nationaliteit (als "eerste" of "tweede" nationaliteit) wel mogelijk moet zijn, ook al word je verplicht de nationaliteit van het land waar je je vestigt aan te nemen. Juist om nationaliteitsproblemen voor de vele Nederlanders die zich elders gaan vestigen, al dan niet tijdelijk, te voorkomen.

Verlies van de Nederlandse nationaliteit

Ga je emigreren, dan verlies je NIET automatisch de Nederlandse nationaliteit. Cruciaal daarbij is dat je telkens TIJDIG je paspoort of identiteitskaart (en/of dat van je partner, kinderen) verlengt. Op dit moment is het eigen verantwoordelijkheid van Nederlanders in het buitenland om, als zij van plan zijn een andere nationaliteit aan te nemen, zich te (laten) informeren over mogelijke gevolgen vanuit de relevante wet- en regelgeving.

Er is geen actieve informatieplicht vanuit de overheid; je komt er dus vaak pas achter als je je paspoort wilt gaat verlengen (en dit niet meer blijkt te kunnen), of als je reist en aan de grens met Nederland komt.

Nieuwe wetgeving in de maak

Er wordt sinds 2017/2018 gewerkt aan nieuwe wetgeving rondom (dubbele) nationaliteit.

• Opties worden onderzocht ter verruiming van de mogelijkheid van het bezit van meerdere nationaliteiten voor aankomende eerste generatie emigranten en immigranten (zij die zélf naar het buitenland verhuisd zijn).
• Gelijktijdig komt er dan voor volgende generaties (kinderen van die emigranten en immigranten) een verplicht keuzemoment, dat daadwerkelijk leidt tot het behoud van niet meer dan één nationaliteit.

Daarnaast ligt er begin 2019 een uitspraak van het Europees Hof van Justitie, die Nederlanders mogelijk nieuwe kansen biedt om hun Nederlanderschap terug te krijgen als ze dat, onbedoeld, bij het verlengingsmoment zijn verloren. 

• De uitspraak (onder andere n.a.v. het arrest Tjebbes) opent de deur voor een gang naar de rechter, die per individueel geval kan toetsen of het redelijk is dat iemand zijn paspoort is ontzegd.
• Het arrest draait om de vraag of iemand überhaupt wel automatisch het Nederlanderschap kan verliezen, omdat je met het verlies van het Nederlanderschap ook het Europees burgerschap kwijt raakt...wat niet zomaar kan. 

Ofwel: het Nederlandse recht kan wel eens conflicteren met het Europese recht...en welk recht weegt dan zwaarder?

Deel je ervaringen

• Heb jij positieve of negatieve ervaringen rondom het verlengen van je Nederlandse nationaliteit?
• Ben je je ervan bewust dat er situaties zijn waarbij je je Nederlanderschap kan verliezen?
• En hoe werkt die verlenging praktisch gezien, in het land waar je woont en werkt?
• Wat vind jij van het recht op dubbele nationaliteit, of juist de mogelijke afschaffing daarvan?

Deel je ervaringen via een reactie hieronder, of schrijf er een eigen blog over.

Lees meer