Flag theory. Ik had er nog nooit van gehoord. 'Vlaggetjes planten', dat wel. Ofwel in je reizende leven zoveel mogelijk verschillende landen aandoen. Lijstjes bijhouden met waar je al geweest bent, scrap landkaarten openkrassen bij een volgend nieuw land, of -heel modern- in je socials een digitale wereldkaart bijhouden zodat al je volgers verlekkerd en jaloers kunnen kijken waar je nu weer bent geweest. Maar...er blijken ook hele theorieën over te bestaan. En niet pas heel recent; de geschiedenis van 'flag theory' gaat terug naar 1964.

Flag theory is the art and science of being a permanent traveler.

How to Keep Your Money and Your Freedom

Al in 1964 sprak Harry D Shultz in zijn boek 'How to Keep Your Money and Your Freedom' over het zodanig inrichten van je (zakelijke en privé) leven dat je zoveel mogelijk vrijheid behoudt en op een belastingvriendelijke manier je inkomen genereert. De vroegere 'flag theory' bevatte drie kernelementen/'flags':

1. Het hebben van een tweede paspoort, zodat je voorkomt dat je (hoge) belasting betaalt in het enige land waar je geboren bent en als staatsburger ingeschreven staat. Of wellicht staat de regelgeving, de rechten en plichten, van het land waar je nu nog staatsburger bent je wel niet (meer) aan.
2. Het veiligstellen van je bezittingen buiten je vaste woonland, zodat je die kostbare bezittingen vooral stalt in een land dat stabiel is en door een stabiele, betrouwbare overheid wordt gerund. En ze dus niet zomaar verliest aan, bijvoorbeeld, wanbeleid.
3. Het regelen van een legaal verblijfsadres in een belastingvriendelijk land -een 'tax haven', zo je wilt. Kortom: inkomstenbelasting betalen dáár waar de belastingtarieven voor jouw privé-situatie zo laag mogelijk zijn...of waar je zelfs helemaal géén belasting betaalt (nou ja, een beetje dan). Het ontduiken van belastingbetaling is nog steeds -waar ook ter wereld- illegaal. Maar het ontwijken van belastingen, het inruilen van een vriendelijker belastingsysteem voor een onvriendelijker systeem, niet.

Van drie naar vijf

In de jaren '80 van de vorige eeuw werd de oorspronkelijke theorie gebaseerd op het werk van Shultz omgezet naar een 'five flag theory'.

4. Vlag nummer 4 betreft het vestigen/verplaatsen van je zakelijke onderneming in een land dat een zo vriendelijk mogelijk belastingklimaat schept voor ondernemers -of specifieker, voor de branche of soort producten/diensten waarin jij onderneemt. Vennootschapsbelasting, dividentbelasting, omzetbelasting, etc. Zéker een optie als je toch al locatie-onafhankelijk onderneemt.
5. De vijfde vlag wordt gegeven aan het land waar je je dagelijkse leven doorbrengt, waar je je meeste privé-tijd spendeert. Ook wel de 'playground', ofwel speelplaats genoemd.

Een voorbeeld

Het volgende praktijkvoorbeeld, geleend van freedomsurfer.com:

John is a Canadian citizen and a tax resident of Malaysia (domicile rules). Canada does not usually tax its non-resident citizens and Malaysia does not tax its residents if they spend under 60 days in-country in any given year. John’s business is based in the Cayman Islands, with a payment processing subsidiary in the UK. Neither countries tax the type of income that John’s business generates. John’s liquid assets are held in Hong Kong and Singapore where they are not subject to any form of taxation. John spends most of his time on the road, traveling from country to country. He never stays long enough to become a tax resident nor does he establishes sufficient local ties to move his domicile. John lives tax-free and runs his business tax-free.

John uit het voorbeeld is een typische 'PT' – een 'permanent traveler' – ook wel 'perpetual tourist' genoemd. De eeuwigdurende reiziger dus. Ook al wordt bovengenoemde theorie al tientallen jaren toegepast door avonturiers, vrijheidszoekers of slimme zakenlui, veel landen hebben hun belastingstelsel er niet in de loop der tijd op aangepast. Ofwel, veel van de 'mazen' in de wet, waarop de theorie is gebaseerd, bestaan nog steeds. De nieuwste termen die aan deze 'flag theory aanhangers' worden gegeven zijn 'working nomads', 'digital nomads', 'global nomads'.

Van vijf naar zes, zeven, acht en meer 'flags'

Het toepassen van flag theory is tegenwoordig haalbaar voor iedereen die zich er een beetje in wil verdiepen. Natuurlijk, heb je een stevig inkomen te besteden dan huur je de betere adviseur in om oplossingen te bedenken voor de (belasting)uitdagingen die je in de loop der tijd tegenkomt. Maar door de opkomst van internet kan iedereen die zich wil inlezen en bereid is een internationaal perspectief als uitgangspunt te nemen een zekere (belasting)vrije status bereiken. Vrij verkeer van personen en goederen wordt steeds verder uitgebreid; ervaringen van voorgangers zijn eenvoudig te vinden, lezen en kopiëren op je eigen situatie; overheden strijden vaker met elkaar dan vroeger om het aantrekken van nieuwe werkgelegenheid en investeringsgelden. Wel lijken de regels rondom het mogen hebben van een dubbel paspoort weer strenger te worden als gevolg van ongewenste migratie; hoewel de discussie daarover nog volop gaande is.

Uitgangspunt wordt meer en meer dat je, wederom vanuit een internationaal perspectief, doorlopend de beste oplossing(en) realiseert voor zaken waar je tegenaan loopt.

6. offshore company: het opzetten van een legal entity, meestal een bedrijf of trust, die onroerend goed kan aan- of verkopen, handelstransacties kan verrichten, bankrekeningen kan openen, aanvragen voor staatsburgerschap kan indienen, belastingvoordeel kan genereren, etc.
7. offshore banking: het kiezen van één of meerdere internationale of lokale banken die je tegoeden en bezittingen beschermen tegen verlies, diefstal, faillisementen, e.d.
8. digitale veiligheid / digitale bescherming: het zorgvuldig kiezen van één of bij voorkeur meerdere landen waar je belangrijke documenten, bedrijfsservers, wachtwoord-overzichten, patenten, domeinregistraties etc. onderbrengt. In een tijd waarin haast alles via internet loopt, of daarmee verbonden is, is deze vlag een van de belangrijkste tools ter bescherming van je ultieme vrijheid.
9. digital asset management: (nog) niet voor iedereen weggelegd, maar de ontwikkeling gaat snel: het kiezen voor digital wallets waarmee je digitaal grenzenloos betaalt. Crypto currency, blockchain, bitcoins: het zouden zomaar eens de standaard betalingsinstrumenten van de nabije toekomst kunnen worden.

Kern van de 'flag theory', al sinds de jaren '60 van de vorige eeuw, is dat je díe rechtspraak of dát rechtsgebied kiest voor het onderwerp wat op dat moment belangrijk voor je is. In plaats van dat je 'het ermee doet' waar je geboren en getogen bent, kies je voor een veel flexibeler omgeving: de wereld. Het één breng je onder in land x, het ander in land y, of verschuif je van land a naar land b omdat de regelgeving verandert.

Deel je ervaringen

• Hoe heb jij je privé en zakelijke leven ingericht als permanent reiziger of working nomad? Waar betaal jij belasting en waar heb jij je onderneming geregistreerd?
• Heb jij ervaring met sterke veranderingen in wet- en regelgeving doordat je 'Nederland' hebt verruild voor een andere bestemming, of bestemmingen? Wat is daarin in je voordeel, en wat in je nadeel? Heb je geprobeerd die nadelen om te buigen, door delen van bijvoorbeeld je bezittingen of zakelijke activiteiten onder te brengen onder andere wetgeving in een ander land?
• Deel je kennis, ervaring,tips en tricks door reacties op dit blog. Of schrijf er zelf een (kort) blog over.

Meer lezen

• Meer weten over het bestaan van Digital nomads, Working nomads, Global nomads of Remote Workers? Gebruik JoHo's keuzehulp Working nomad & Digital nomad.
• Je vindt er bijvoorbeeld richtinggevende antwoorden op vragen als:
  • Werk je als digital of working nomad altijd op zelfstandige basis?
  • Op welke manier blijf je als working nomad of rondtrekkend werknemer bereikbaar en hoe regel je onderweg een werkplek?
  • Wat zijn fiscale aandachtspunten als je voor langere tijd in het buitenland gaat wonen, werken of reizen en een eigen onderneming in Nederland hebt?
  • Op welke manier kan je jezelf verzekeren als digital nomad of rondtrekkend werknemer?
• Geïnteresseerd (geraakt) in de Flag Theory? Lees er meer over op https://flagtheory.com/.