Afdeling bestuursrechtspraak van de RvS (2006) - Artikel

Geschiedenis van de rechtsbescherming

Algemene bestuursrechtspraak bestaat sinds 1976, daarvoor was alleen bijzondere bestuursrechtspraak mogelijk. Vroeger werd een direct beroep als wenselijker ervaren. De rechterlijke macht had weinig expertise en de verzekeringsrechter kon dat wel bieden. Het hoogste beroep moest bij de Centrale Raad van Beroep. Dit alles valt terug te leiden tot het debat tussen Struycken en Loeff in het begin van de twintigste eeuw. Hierin voerde Struycken aan dat direct beroep beter was, omdat dan de democratische legitimatie beter was. Administratief beroep was het antwoord. Loeff vond een onafhankelijke rechter een betere optie. Struycken kreeg gelijk. Tot 1976 bestonden alle beroepen op beroep op de Kroon. Deze procedure hield in dat de minister uiteindelijk het laatste woord zou krijgen. Dit werd echter op den duur zo onwenselijk geacht vanwege de Trias Politica, dat Loeff uiteindelijk gelijk kreeg, ook deels door het omslaan van de gedachte dat de onafhankelijke rechter als de beste optie beschouwd werd. Ook in de uitspraak Benthem uit 1985 werd het bepaald: beroep op de Kroon voldeed niet aan het recht op een eerlijk proces. Benthem had voor de burgerlijke rechter zijn probleem voor moeten kunnen leggen, omdat het een zaak van burgerlijk recht betrof. De ABRvS werd geïnstalleerd als bestuursrechter. Beroep tegen alle overheidsbeschikkingen werd opeens mogelijk door de wet arob (administratieve rechtspraak op overheidsbeschikkingen).

Ontstaan ABRvS in 1994

De ABRvS (afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State) is geïnstalleerd door de Awb, en in 1994 in werking getreden. Bestuursrecht werd geïntroduceerd en geïntegreerd binnen de rechterlijke macht. Maar daar zag kabinet Balkenende 2 vanaf. Het kabinet wilde niet dat bestuursrechtspraak iets wezenlijks anders zou zijn dan de andere rechtsgebieden. Wat wel anders werd dan in andere rechtsgebieden is de cultuur van de goede toegang: lagere griffierechten, geen procesrisico, geen advocaatsverplichting en ongelijkheidscompensatie zijn exclusief voor het bestuursrecht. Ook in andere Europese landen zien we aparte situaties speciaal voor het bestuursrecht; Nederland is hierop dus geen uitzondering.

Bestuursrechtspraak staat niet voor iedereen open. Je moet belanghebbende zijn en er moet wel sprake zijn van een besluit. In het bestuursrecht toetst de rechter achteraf of het bestuursorgaan rechtmatig gehandeld heeft, terwijl de strafrechter en de civiele rechter juist zeggen wat rechtens is.

In het belang van eenheid van de uitleg van het bestuursrecht is dat er, van alle bestuursrechters, één orgaan is voor hoger beroep. Dat orgaan is de ABRvS. Zij fungeert als de Hoge Raad van het bestuursrecht. Omdat de RvS ook advies levert over wetsvoorstellen, is het verplicht dat een lid van de ABRvS geen recht spreekt in wetten waar deze in geadviseerd heeft. Dit speelt natuurlijk alleen bij wetten in formele zin.

Werkzaamheden en organisatie ABRvS

De ABRvS is, zoals al eerder vermeld, de hoogste rechter binnen de bestuursrechtspraak. Zij behandelen de hogere beroepen van alle zaken die bij de bestuursrechter zijn gekomen, behalve sociale verzekerings- en ambtenarenzaken. Deze komen bij het College van Beroep terecht. In sommige zaken is de ABRvS de enige rechter. Dit zijn bijvoorbeeld milieuzaken. Ook zaken met betrekking tot de Kieswet en verschillende terreinen van de gezondheidszorg zijn slechts appelabel bij de bestuursrechter. Hoger beroep in deze zaken niet mogelijk.

De ABRvS is onderdeel van de Raad van State. Deze adviseert nieuwe wetten door naar de Grondwet te kijken. Zij zijn eigenlijk de toetsers van de Grondwet, gezien de rechter dat niet mag (art. 120 Gw). De juistheid van de combinatie van rechtsprekende functie en adviserende functie is de laatste tijd ter discussie gesteld. Daarom mag van het EHRM een werknemer die over een wet geadviseerd heeft, niet meer rechtspreken. Dat zou in strijd zijn met de eerlijke procesvoering. Dat leidde tot de aparte afdeling van de wetgeving binnen de Raad van State.

Ten slotte

De ABRvS dient ook internationaal en Europees recht te respecteren in Nederlandse bestuursrechtspraak. Daarnaast dienen ze de toepassing van zowel geschreven als ongeschreven beginselen van behoorlijk bestuur voldoende te motiveren en te respecteren. Hier zit spanning tussen de grens van degelijke rechtsbescherming bieden en anderzijds de trias politica. Daarnaast is de bestuursrecher vaak degene die het slechte nieuws moet brengen als het orgaan zich niet houdt aan de bestuursrechtelijke normen van internationaal publiekrecht en Europees recht.

Image

Access: 
Public

Image

Join WorldSupporter!
Search a summary

Image

 

 

Contributions: posts

Help other WorldSupporters with additions, improvements and tips

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.

Image

Spotlight: topics

Image

Check how to use summaries on WorldSupporter.org

Online access to all summaries, study notes en practice exams

How and why use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?

  • For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
  • For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
  • For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
  • For compiling your own materials and contributions with relevant study help
  • For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.

Using and finding summaries, notes and practice exams on JoHo WorldSupporter

There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.

  1. Use the summaries home pages for your study or field of study
  2. Use the check and search pages for summaries and study aids by field of study, subject or faculty
  3. Use and follow your (study) organization
    • by using your own student organization as a starting point, and continuing to follow it, easily discover which study materials are relevant to you
    • this option is only available through partner organizations
  4. Check or follow authors or other WorldSupporters
  5. Use the menu above each page to go to the main theme pages for summaries
    • Theme pages can be found for international studies as well as Dutch studies

Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?

Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance

Main summaries home pages:

Main study fields:

Main study fields NL:

Follow the author: Vintage Supporter
Work for WorldSupporter

Image

JoHo can really use your help!  Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Statistics
708