Wat zijn culturele geloofssystemen (met betrekking tot de opvoeding van kinderen)?

Culturele geloofssystemen over de opvoeding van kinderen kunnen worden gedefinieerd als een reeks persoonlijke cognities die ouders en andere verzorgers hebben over de aard van kinderen en hun ontwikkeling, en over hun functioneren in sociale groepen (zoals de vriendengroep, het gezin, de gemeenschap, en de samenleving als geheel). Geloofssystemen omvatten normen en waarden met betrekking tot de persoonlijke en sociale ontwikkeling van kinderen. Ze specificeren passende strategieën om deze normen en waarden te socialiseren.

Waarop zijn culturele geloofssystemen van verzorgers gebaseerd?

Culturele geloofssystemen van verzorgers komen voort uit twee bronnen, te weten alledaagse persoonlijke ervaringen met opvoeding in bepaalde contexten, en sociaal gedeelde culturele opvattingen over opvoeding binnen bepaalde gemeenschappen.  Deze bronnen zijn dynamisch met elkaar verbonden. Sociaal gedeelde culturele overtuigingen bieden schema´s voor het interpreteren en evalueren van bepaalde gebeurtenissen en situaties in de opvoeding van kinderen, en voor het definiëren van actiedoelen en strategieën om deze doelen te bereiken. Op een persoonlijk niveau zijn daarbij cognitieve processen betrokken die cognities transformeren van gedeeld en algemeen naar persoonlijk en situatiespecifiek. Op hun beurt worden deze persoonlijke ervaringen, door processen van cognitieve constructie of inductie, gecombineerd tot nieuwe algemene ideeën die worden gedeeld met de andere leden uit de gemeenschap.

Waarom is het belangrijk onderzoek te doen naar de culturele geloofssystemen van verzorgers?

Kinderopvangmedewerkers worden dagelijks geconfronteerd met socialisatiedoelen en het bewerkstelligen van optimale opvoedingspraktijken. Hierbij moeten zij in staat zijn om mogelijke culturele conflicten op te lossen. De culturele geloofssystemen van opvoeders en verzorgers zijn van groot belang bij het bepalen van de proceskwaliteit. De mate waarin zij hun overtuigingen onderschrijven heeft invloed op de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen.

Hoe kan het onderscheid tussen individualisme en collectivisme helpen bij het organiseren van clusters van verschillende culturele geloofssystemen (met betrekking tot de opvoeding van kinderen)?

Culturele geloofssystemen met betrekking tot het opvoeden van kinderen verschillen tussen culturele gemeenschappen. Een manier om deze culturele verschillen te onderzoeken is door het maken van een onderscheid tussen individualisme en collectivisme. Het onderscheid is geen dichotomie, noch zijn de categorieën mutueel uitsluitend of tegengesteld. Individualistische en collectivistische ideeën bestaan naar elkaar in culturen, maar verschillende culturen kunnen de nadruk leggen op de een of de ander. Individualisme verwijst naar geloofssystemen die de nadruk leggen op individualiteit, competitie, en onafhankelijkheid. Collectivisme verwijst naar geloofssystemen die de nadruk leggen op verbondenheid, samenwerking, en onderling afhankelijke zelfheid.

Wat betekent het onderscheid tussen algemene en kinderopvangspecifieke opvoedingsovertuigingen?

Algemene opvoedingsovertuigingen zijn de onderliggende, impliciete en als vanzelfsprekend beschouwde opvattingen over de aard van kinderen en hun ontwikkeling. Deze algemene opvattingen worden vaak niet bewust gehouden en worden minder vaak actief besproken door verzorgers. De culturele overtuigingen van de specifieke gemeenschappen van verzorgers vormen een belangrijke bron voor hun algemene opvoedingsovertuigingen. Kinderopvangspecifieke opvoedingsovertuigingen zijn de ideeën die rechtstreeks verband houden met het opvoeden van kinderen in een kinderdagverblijf. Zorgverleners delen de verantwoordelijkheid voor een groep kinderen en moeten continu elkaars opvoedingsaanpak bespreken en op elkaar afstemmen. Deze gesprekken vormen de bron voor de kinderopvangspecifieke opvoedingsovertuigingen van de verzorgers.

Wat zijn de belangrijkste conclusies met betrekking tot de invloed van culturele geloofssystemen van verzorgers op de opvoeding van kinderen in de kinderopvang?

Er worden drie conclusies getrokken:

• Nederlandse en allochtone verzorgers die werkzaam zijn in de Nederlandse kinderdagverblijven verschillen sterk in hun algemene ideeën over het opvoeden van kinderen, ondanks hun vergelijkbare beroepsopleidingen. Er bestaan verschillen in hun collectivistische en individualistische ideeën. Deze verschillen duiden op sterke invloeden van de culturele gemeenschappen waar de verzorgers lid van zijn.
• Er bestaat een hoge mate van consensus over bepaalde kernkwesties van opvoeding in kinderdagverblijven, ondanks anderszins verschillende opvattingen. Dit resultaat is in tegenspraak met eerdere wetenschappelijke bevindingen en werpt licht op de multidimensionele aard van culturele diversiteit in de kinderopvang.
• De opvoedingsovertuigingen van verzorgers worden gedeeltelijk bepaald door langdurige socialisatieprocessen door de geloofssystemen van hun culturele en religieuze gemeenschappen, en gedeeltelijk door hun professionele ervaringen en hun collega´s. De algemene opvoedingsovertuigingen van verzorgers werden voorspelt door de sociale context van het kinderdagverblijf (culturele diversiteit onder naaste collega´s en ervaring van verzorgers) en de culturele gemeenschap van zorgverleners (behorend tot de Nederlandse of immigrantengemeenschappen). Deze algemene opvoedingsovertuigingen voorspelden op hun beurt de specifieke opvattingen van verzorgers over kinderopvang.