De voortgang van onderwijs-zorgarrangementen - Van Kessel, Fafieanie - Artikel

Onderwijs-zorgarrangementen (OZA's) zijn ontwikkeld voor kinderen met een gecombineerde zorg- en onderwijsvraag, ook voor het regulier onderwijs. Alleen de kinderen die zeer intensieve zorg nodig hebben, kunnen een beroep doen op de Wet langdurige zorg. Een probleem is dat gemeenten wellicht te weinig kijk hebben op het belang van de OZA's. Degene die de OZA's uitvoeren hebben weinig zeggenschap over de financiering. Een OZA is bedoeld voor leerlingen die ondersteuning in zowel zorg als onderwijs nodig hebben en daar het liefst een gecombineerd plan voor krijgen (“één gezin, één plan, één plan”). Er zijn verschillende doelgroepen; kinderen met een ernstige beperking en gedragsproblemen, of met een chronische ziekte; kinderen met psychiatrische of gedragsproblemen of voor kinderen in een gesloten setting, zoals gesloten jeugdzorg.

Financiën

Een gebrek aan informatie speelt een probleem, met name wanneer de gemeentes niet precies weten hoe de OZA's werken. Speciaal onderwijs en zorgvoorziening voelen zich vaak de probleemeigenaar, maar dat is niet het geval. Door middel van gesprekken uit initiatief van de gemeenten moet dit opgelost worden. De afspraken moeten duidelijk zijn, bijvoorbeeld over welke partijen betrokken zijn en wat de reikwijdte is van een OZA. De OZA's moeten in het Ondersteuningsplan opgenomen worden. In een Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO) moeten gemeentes en OZA's overeenstemming krijgen.

Taken samenwerkingsverband

De taken van het samenwerkingsverband passend onderwijs zijn de volgende. Er moet geïnventariseerd worden welke OZA's aangeboden moeten worden; welke verbanden leerlingen op OZA-locaties hebben geplaatst, de manier van financiering en door wie, wat de omvang; doelgroep; inhoud en resultaten zijn, hoe de zorg wordt ingekocht, hoe de AWBZ-overgangsmaatregelen ingezet worden door het samenwerkingsverband, welke afspraken er over financiering zijn vastgelegd, wat het belang is van de OZA's, of de OZA's al opgenomen zijn in het Ondersteuningsplan en er wordt in kaart gebrach welke verantwoordelijkheden verschuiven bij 18- en 18+.

Voorbereiding: gemeente

De voorbereidingstaken van de gemeente zijn dezelfde als de taken van het samenwerkingsverband, behalve dat de gemeente ook moet kijken wat voor arrangementen er in de regio of gemeneten worden aangeboden en uit welke gemeenten de geplaatste jongeren komen.

Verkennen

Dit houdt in dat er een besef is dat er urgentie is in het onderwijs wat betreft leerlingen die niet het onderwijs krijgen dat ze nodig hebben. Dit moet onderbouwd worden door middel van analyses en casusbeschrijvingen bijvoorbeeld. Er moet kennis zijn over de wetgeving en rekening gehouden worden met de financiering en inhoudelijke consequenties voor alle partijen.

Betrekken

Betrekken gaat over het mobiliseren van de eigen onderwijsorganisatie en de samenwerking en de eigen zorgpartners en de gemeente, de gemeenschappelijke dringendheid formuleren, een gemeenschappelijke opdracht formuleren en het vormen van een projectgroep.

Het gesprek

De vragen die beantwoord moeten worden in het gesprek tussen gemeenten en samenwerkingsverbanden gaan over een aantal kwesties. Is er een gedeelde visie over samenwerking en de OZA's en het nut hiervan, is er zicht op de doelgroepen, is er een gedeeld beeld met betrokken partijen, het maken van schriftelijke afspraken, hoe zit het met de financiering (OZA's zijn vaak onbekend bij de financier), hou rekening met de tijd die het kost, komen er afspraken over de integrale procedure van toewijzing en toelaatbaarheid, wat voor inhoudelijke afspraken zijn er, is er een centraal hoofdpersoon, zijn er aanvullende stappen of afspraken nodig, wie zijn er allemaal betrokken bij de financiering en wie wordt hier de hoofdverantwoordelijke voor (de gemeente?), hoe valt een OZA binnen de kwaliteitscyclus van de instellingen/gemeenten/samenwerkingsverbanden, is er juridische dekking en is er een overeenstemming over het vaststellen van de afspraken.

Wet langdurige zorg (Wlz)

Bekostiging vanuit de Wet langdurige zorg wordt niet door de gemeenten geregeld. Kinderen die kwetsbaar zijn, een beperking of een somatische aandoening hebben worden geholpen vanuit de Wlz.