HR 3 oktober 2008, NJ 2009, 80 (Achmea/Cobussen) - Arrest

Onderwerp: Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Rechtsvraag:

Valt de arbeidsongeschiktheidsverzekering onder de schadeverzekering of sommenverzekering?

Casus:

Cobussen is directeur van een groothandel bouwproducten. In juni 1996 liep hij door een ongeval ernstig knieletsel op waardoor hij zijn oude functie niet meer volledig uitoefent. Na het ongeval ontving hij nog wel inkomsten van zijn vennootschappen. Achmea, de verzekeringsmaatschappij, heeft Cobussen vanaf 30 juni 1996 tot 1 januari 2002 op basis van de arbeidsongeschiktheidsverzekering uitkeringen gedaan.

Cobussen vorderde in dit geding veroordeling tot doorbetaling van de periodieke arbeidsongeschiktheidsuitkeringen van Achmea. Hij stelde zich op het standpunt dat de arbeidsongeschiktheidsverzekering moet worden aangemerkt als een sommenverzekering gelet op de polisbladen die het verzekerde bedrag en het jaarlijkse klimpercentage vermelden, het feit dat geen correctiebepaling in de verzekeringsvoorwaarden is opgenomen en het feit dat Achmea nummer naar zijn inkomensgegevens of zijn inkomensontwikkeling heeft geïnformeerd. Hiertegen voerde Achmea aan dat de arbeidsongeschiktheidsverzekering een schadeverzekering is, omdat de verzekering ertoe strekt om de schade te vergoeden (gederfd inkomen). Achmea stelt zich op het standpunt dat gezien de nettoresultaten van het bedrijf van Cobussen en gezien het loon uit arbeid dat Cobussen als directeur van het bedrijf genoot, verdere uitkering kan worden geweigerd omdat er geen sprake is van inkomensderving.

Hoge Raad / Leerstuk:

Voorop gesteld wordt dat artikel 7:925 lid 1 toepasselijk is voor de verzekeringsovereenkomst. De wetgever stelt met dit artikel vast dat de wet slechts twee categorieën van verzekering kent. Deze kunnen elkaar wel overlappen zodat een overeenkomst deels schade- en deels een sommenverzekering is. Artikel 7:944 omschrijft de schadeverzekering als een verzekering strekkende tot vergoeding van vermogensschade die de verzekerde zou kunnen lijden. Artikel 7:964 omschrijft de sommenverzekering als een verzekering waarbij het onverschillig is of en in hoeverre met de uitkering schade wordt vergoed.

Met betrekking tot de in lid 2 van artikel 7:925 BW bedoelde persoonsverzekering vermeldt de memorie van toelichting dat een persoonsverzekering een schade- of een sommenverzekering kan zijn. Onder persoonsverzekering als sommenverzekering valt allereerst de levensverzekering. Ongevallen-, arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsverzekering strekken in beginsel wel tot vergoeding van schade, maar de daarvoor uit te keren vergoeding is reeds bij de overeenkomst vastgelegd, ongeacht of het bedrag door op geld waardeerbare schade wordt gerechtvaardigd. Daarom is er volgens de Hoge Raad sprake van een sommenverzekering.