HR 5 juni 1987, NJ 1988, 702 en AB 1988, 276 (Goeree I) - Arrest

HR 5 juni 1987, NJ 1988, 702 en AB 1988, 276 (Goeree I)

Casus

Verweerders in cassatie -CIDI c.s.- hebben Goeree c.s. in kort geding gedagvaard voor de President van de Rb. te Zwolle en gevorderd dat de President Goeree c.s. zal verbieden door te gaan met het verspreiden van het Gospelblad "Evan" 1985 nr. 3 en Goeree c.s. verder te verbieden zich in de toekomst bij het in het openbaar uitdragen van hun zienswijze beledigend, kwetsend dan wet onnodig grievend uit te laten jegens de leden van de joodse bevolkingsgroep op verbeurte van een dwangsom.

De President heeft de vordering toegewezen. Het Hof heeft het vonnis van de President bekrachtigd onder wijziging van de gronden. De HR merkt het volgende op: Ook art 1401 BW kan beperkingen stellen aan de wijze waarop van de vrijheid van belijden van godsdienst gebruik wordt gemaakt.

Het hof heeft o.g.v. zijn vaststellingen m.b.t. de omstandigheden van het onderhavige geval -in het bijzonder de strekking van de uitlatingen van Goeree, de gekozen bewoordingen, de aan hun uitgaven gegeven vorm en de huis-aan-huisverspreiding daarvan- gewogen tegen de achtergrond van "alles wat de Joodse mensen in WO II is aangedaan" en de daaruit voorkomende, bij diverse mensen bestaande rechtsgevoelens, zonder schending van enige rechtsregels kunnen oordelen dat Goeree c.s. bij het belijden van hun godsdienstige overtuiging "hun verantwoordelijkheid volgens de wet" hebben verzaakt, dus onrechtmatig hebben gehandeld.

Noot

In kort geding is op basis van art 162:6 BW een verspreidingsverbod gevraagd. Het hof wijst erop dat de grondrechten op vrijheid van belijdenis en meningsuiting kunnen worden beperkt. Ook art 162:6 BW wordt geacht een mogelijkheid tot beperking van deze grondrechten te bieden.

Het is een wet in formele zin (zoals de artt. 6 lid 1 en 7 lid 1 GW dit eisen) en strekt tot bescherming van de rechten en vrijheden van de anderen (zoals de artt 9 en 10 ECRM dit eisen). Veelal wordt van het voorbehoud ("behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet") geen gebruik gemaakt, omdat zowel door de overheid als door de belijders van de godsdienst als regel goed werd verstaan wat wél en wat niet onder belijden kan worden begrepen. In deze zaak is het voorbehoud door de rechter evenwel toegepast.

Hierbij rijst de vraag hoever een burger mag gaan in de uitoefening van zijn grondrechten t.o.v. medeburgers?

Gesteld wordt in casu dat ook art 162:6 BW beperkingen kan stellen aan de wijze waarop van de vrijheid van godsdienst gebruik kan worden gemaakt. Dit is opmerkelijk nu art 162:6 BW geen zelfstandige norm bevat, maar slechts een sanctie stelt op (dreigende) normschending. De weg die de HR ingeslagen heeft kan ertoe leiden dat het grondrecht wordt beperkt door al het in de samenleving geldende recht (formele wet, lagere regelgeving en ongeschreven recht) voor zover een daarmee strijdig handelen als een onrechtmatige daad kan worden geformuleerd.

In casu wordt de ongeschreven zorgvuldigheidsnorm toegepast. Door de onderhavige toepassing van art 1401 BW wordt in feite een algemene beperking geïntroduceerd.

Zijn de beperkingsclausules van de grondrechten artt 6 en 7 GW en 9 en 10 EVRM evenals de discriminatieverboden van artt 1 GW en 26 BUPO onverkort van toepassing op horizontale verhoudingen? In kort geding procedures wanneer de rechter verboden en dwangsommen oplegt wordt de betrokkenheid van de overheid en daarmee het verticale karakter steeds sterker.

Image

Access: 
Public

Image

Join WorldSupporter!
This content is related to:
Arresten en jurisprudentie: uittreksels en studiehulp - Thema
Search a summary

Image

 

 

Contributions: posts

Help other WorldSupporters with additions, improvements and tips

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.

Image

Spotlight: topics

Check the related and most recent topics and summaries:
Activity abroad, study field of working area:

Image

Check how to use summaries on WorldSupporter.org

Online access to all summaries, study notes en practice exams

How and why use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?

  • For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
  • For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
  • For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
  • For compiling your own materials and contributions with relevant study help
  • For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.

Using and finding summaries, notes and practice exams on JoHo WorldSupporter

There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.

  1. Use the summaries home pages for your study or field of study
  2. Use the check and search pages for summaries and study aids by field of study, subject or faculty
  3. Use and follow your (study) organization
    • by using your own student organization as a starting point, and continuing to follow it, easily discover which study materials are relevant to you
    • this option is only available through partner organizations
  4. Check or follow authors or other WorldSupporters
  5. Use the menu above each page to go to the main theme pages for summaries
    • Theme pages can be found for international studies as well as Dutch studies

Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?

Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance

Main summaries home pages:

Main study fields:

Main study fields NL:

Follow the author: Law Supporter
Work for WorldSupporter

Image

JoHo can really use your help!  Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Statistics
555