Inleiding; waar gaat het artikel over?

In dit artikel wordt ingegaan op een aantal uitspraken omtrent het vrij recent geïntroduceerde ouderschapsplan. Het ouderschapsplan is een (in beginsel) verplicht plan dat ouders, die van plan zijn om te scheiden, op moeten stellen. Het is een ontvankelijkheidsvereiste voor echtscheiding. De rechter toetst de afspraken over het algemeen slechts marginaal. Slechts als aangetoond kan worden dat het redelijkerwijs niet mogelijk was om een ouderschapsplan op te stellen, is echtscheiding zonder mogelijk.

Welke knelpunten zijn de laatste jaren in de rechtspraak opgedoken omtrent het ouderschapsplan?

ECLI:NL:RBLIM:2014:8536

Mevrouw dient eenzijdig een echtscheidingsverzoek in, terwijl zij ondertussen al hoogzwanger is van haar nieuwe partner. Bij het echtscheidingsverzoek zit geen ouderschapsplan. Rapport van Raad voor de Kinderbescherming overtuigt de rechter dat het voor de vrouw wel degelijk redelijkerwijs mogelijk was om een ouderschapsplan op te stellen, en dus is in beginsel haar echtscheidingsverzoek niet-ontvankelijk. Maar haar uitrekendatum was al dichtbij, dichterbij dan de datum waarop zij wel een ouderschapsplan kon indienen en de echtscheiding als nog uitgesproken kon worden. Omdat de (nog niet) ex-echtgenoot de juridische vader van het kind van de nieuwe partner zou worden als de scheiding niet uitgesproken zou worden voor de bevalling, koos de rechter ervoor in dit geval maar het ouderschapsplan te laten voor wat het is, uiteraard wel op voorwaarde dat later als nog een ouderschapsplan overlegd moet worden, dan wel een verklaring waarom dit niet mogelijk is.

ECLI:NL:RBNHO:2013:830

Mevrouw heeft een eenzijdig ouderschapsplan ingediend bij de Rechtbank Noord-Holland met daarbij het verzoek dat deze in de beschikking omtrent de scheiding zou worden opgenomen. De man weigerde mee te werken aan de procedure, verder nog goed contact met zijn bijna-ex, maar hij stelde tegen haar dat hij onderling de regeling omtrent het ouderschap wilde regelen en dit niet via de rechter wilde doen. De vrouw gaf bij de rechter aan een basisregeling te willen en dat zij haar eenzijdige plan als geschikt daarvoor zag. Aangezien het voor het kind het beste was, en ook aangezien de man niet gereageerd had op het plan toen hij de kans had, heeft de rechter het eenzijdige plan opgenomen.

ECLI:NL:HR:2013:847

In dit arrest van de Hoge Raad ging het om een vrouw en man die niet getrouwd waren, maar aan de rechter toestemming vroegen om te verhuizen. Hier stelt de Hoge Raad omtrent de regeling van zorg- en opvoedingstaken jegens het kind dat de ongehuwde ouders op grond van art. 1:247a BW jo 815 lid 2 Rv een ouderschapsplan op dienen te stellen, maar dat de rechter ook zelf een ouderschapsregeling vast kan stellen op grond van 815 lid 6 BW.

ECLI:NL:RBLIM:2014:3459

Man en vrouw gaan scheiden, hebben samen ouderschapsplan opgesteld en overlegd. In dat plan staat dat hun kind met de moeder mee zou gaan naar land B, een land waar een veilig thuis en goed onderwijs voor het kind voor de rechter niet vanzelfsprekend is. Rechter kwam na onderzoeken tot de conclusie dat als de betekenis van het plan voor het kind hem niet duidelijk is, hij meer onderzoek kan doen en de ouders meer duidelijkheid erover kan laten verschaffen. Tegelijk oordeelt de rechter dat hij, met het gezag van de ouders over hun kind in het achterhoofd, grote terughoudendheid toe moet passen bij dat onderzoek. Uiteindelijk wordt de echtscheiding als nog in behandeling genomen.