Kranenburg/Kranenburg - Arrest

HR 5 december 2003, NJ 2004,150 (Kranenburg/Kranenburg)

Casus

In casu leidde een omvangrijke beslaglegging tot het faillissement van de beslagdebiteur.

Het gaat hier om een conflict tussen zeven erfgenamen waarvan de moeder was overleden.

De eiser K. was algemeen gevolmachtigde en beheerder van een bankrekening van hun moeder. De verweerder K. liet conservatoir beslag leggen op de aan zijn broer (eiser) toebehorende onroerende zaken, omdat hij gehouden was tot het doen van rekening en verantwoording inzake zijn beheer van de gelden van zijn moeder en hij dit niet had gedaan. Ook zou zijn broer zich een bedrag van ƒ 300.000,-- hebben toegeëigend.

De eiser wordt door de rechtbank en hof veroordeeld tot betaling en wegens het niet afleggen van rekening en verantwoording. Na de veroordeling hebben beide partijen onderhandeld over de opheffing van het beslag. Kranenburg zou een hypotheek kunnen afsluiten om zo de verweerder te kunnen betalen. Maar dit ging niet door en de eiser werd uiteindelijk failliet verklaard.

Nadat het faillissement was geëindigd heeft de eiser tot cassatie vordering tot schadevergoeding ingesteld. Hij stelt dat de verweerder onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld door o.a. conservatoir beslag te leggen voor een (veel) hoger bedrag dan uiteindelijk is toegewezen, door het beslag niet op te heffen en door tegen de definitieve verlening van surséance van betaling te stemmen.

Hoge Raad

De Hoge Raad komt tot het volgende standpunt. Op de beslaglegger rust een risicoaansprakelijkheid voor de gevolgen van het door hem gelegde beslag indien de vordering waarvoor beslag is gelegd geheel ongegrond is. Deze situatie doet zich in het onderhavige geval niet voor, nu het hof heeft vastgesteld dat K. c.s.. een vordering op K. hadden. Indien de vordering of de vorderingen ter verzekering waarvan het beslag is gelegd slechts gedeeltelijk wordt of worden toegewezen, heeft dit niet tot gevolg dat het beslag ten onrechte is gelegd. De vraag of een beslaglegger aansprakelijk is voor de gevolgen van een beslag omdat het is gelegd voor een te hoog bedrag, lichtvaardig is gelegd of onnodig is gehandhaafd, moet worden beantwoord aan de hand van criteria die gelden voor misbruik van recht.

Hieruit blijkt dat het op de weg van de beslagene ligt om te bewijzen dat sprake is van misbruik van recht en dat hieraan zeer hoge (motiverings) eisen worden gesteld.