Onderwijs- en Ontwikkelingspsychologie (17/18)
De uitgewerkte key terms voor het vak Onderwijs- en Ontwikkelingspsychologie per college. De key terms zijn op basis van de geupdate versie van de studiehandleiding.
O&O key terms 
Verduidelijking: op het tetamen worden de key terms zowel in het Engels als in het Nederlands gegeven.
O&O key terms college 3College 3 (Infancy, Language)
Preferential looking: een methode voor het bestuderen van visuele aandacht bij infants waarbij er twee patronen of twee objecten aan het kind worden getoond om te zien of de kinderen een voorkeur hebben voor de een boven de ander.
Visual acuity: hoe scherp een kind kan zien.
Contrast sensitivity: de vaardigheid om verschillen te detecteren tussen lichte en donkere stukken in een visueel patroon.
Cones: de licht-sensitieve neuronen die hoog geconcentreerd zijn in de fovea.
Perceptual constancy: de perceptie van objecten als constante grootte, vormen, kleuren enz ondanks de fysieke verschillen in het retinale beeld van het object. VB: als we een persoon zien en hij draait in een rondje of loopt, dan zien we de persoon van grootte en vorm veranderen, maar de persoon zelf verandert niet.
Object segregation: het identificeren van losse objecten.
Optical expansion: een diepte cue waarbij een object steeds groter wordt (meer dan de achtergrond), dit is een indicatie van dat het object dichterbij komt.
Binocular disparity: het verschil tussen het retinale beeld van een object in het ene oog en het retinale beeld van het object in het andere oog wat zorgt voor twee verschillende beelden die naar de hersenen worden gezonden.
Stereopsis: het proces waarbij de visuele cortex de verschillende neurale signalen (veroorzaakt door binocular disparity) verwerkt tot een beeld, dit zorgt voor de perceptie van diepte.
Monocular depth cues (of pictorial cues): de perceptie van dieptecues die met één oog apart kunnen worden gezien (zoals relatieve grootte en interposition).
Auditory localization: het lokaliseren van het waargenomen geluid.
Intermodal perception: het combineren van informatie van twee of meer zintuigen.
Reflexes: aangeboren, gefixeerde patronen of acties die voorkomen als een reactie op een specifieke stimulatie (grijpen, zuigen, slikken).
Stepping reflex: een neonataal reflex waarbij een kind het ene been optilt en daarna het anderen been in een gecoördineerd patroon wat lijkt op lopen.
Prereaching movements: onhandige, slaande bewegingen in de buurt van objecten die ze zien.
Self-locomotion: de vaardigheid om zichzelf voort te bewegen in de omgeving (va 8 maanden).
Scale error: de poging van een jong kind om een actie uit te voeren op een klein object, wat onmogelijk is vanwege de grote discrepantie in de relatieve groottes van het kind en het object.
Violation of expectancy: een procedure die gebruikt wordt om de cognitie van kinderen te bestuderen waarbij kinderen een situatie wordt getoond die verbaasdheid of interesse zou moet oproepen als het de verwachtingen of kennis van het kind schendt. à het experiment waarbij een kind aan een situatie wordt gehabitueerd waarna er een onmogelijk situatie wordt getoond.
Habituation: het herkennen van een eerdere ervaring/object; de reactie op een eerdere ervaring/object leidt tot een verminderde reactie wanneer dit object vaker gepresenteerd wordt.
.....read more O&O key terms college 4College 4 (Language)
Hoofstuk 6 (exclusief pp. 279-282)
Symbols: systeem voor het representeren van onze gedachtes, gevoelens en kennis en voor het communiceren met andere mensen; gebruiksmiddel bij onze communicatie met anderen.
Comprehension: begrijpen wat anderen zeggen, schrijven of uitbeelden (passief).
Production: spreken, uitbeelden of schrijven naar anderen (actief).
Phoneme: de kleinste stukjes (begripvolle) geluiden die een taal kan produceren
Phonological development: het verkrijgen van de kennis van een geluidssysteem van een taal.
Morpheme: de kleinste onderdelen van een taal die nog betekenis hebben, bestaat uit een of meerdere fonemen.
Semantic development: het aanleren van het systeem voor het uitdrukken van betekenissen van een taal (bijvoorbeeld het leren van woorden).
Syntactic development: het leren van de syntax (de regels) van een taal.
Pragmatic development: het leren van hoe je een taal moet gebruiken.
Critical period: de periode waarin de taal gemakkelijk ontwikkelt, na de kritieke periode (tussen 5 jaar en de puberteit) wordt het moeilijker om de taal aan te leren en wordt het bijna onmogelijk om de taal perfect te leren beheersen
Bilingualism: de vaardigheid om twee talen te gebruiken (tweetaligheid).
Infant-directed speech: de special manier van praten die volwassenen aannemen als ze tegen baby’s en hele jonge kinderen praten (kenmerken IDS: emotioneel, overdreven, langzaam, duidelijk en overdreven gezichtsuitdrukkingen).
Prosody: het karakteristieke tempo, ritme, melodie, cadens en intonatie patroon van een taal.
Categorical perception: de perceptie van spraakgeluiden die behoren tot een bepaalde categorie.
Voice onset time (VOT): de tijdsduur tussen het moment dat lucht door de lippen gaat en het moment dat de stembanden beginnen te vibreren.
Word segmentation: het proces waarbij wordt ontdekt waar woorden beginnen en eindigen in vloeiende spraak.
Distributional properties: het fenomeen dat in elke taal bepaalde geluiden vaker samen voorkomen dan andere geluiden.
Babbling: herhaaldelijke medeklinker-klinker spraak (bababa).
Reference: het associeren van woorden en betekenissen (in taal en spraak).
Holophrastic period: de periode waarin kinderen woorden gaan gebruiken, ze spreken een woord uit om iets duidelijk te maken in plaats van een hele zin.
Overextension: een woord in een bredere context gebruiken, dan dat het woord past (een vorm van generaliseren); elke vierpotige een hond noemen.
Fast mapping: een proces van snel nieuwe woorden leren door het op een contrasterende manier horen van een bekend woord en onbekend woord.
Pragmatic cues: aspecten van de sociale context die gebruikt worden voor het leren van nieuwe woorden (bijvoorbeeld het gebruiken van de aandachtsfocus van de ouders).
Linguistic context: de betekenis van een woord raden aan de hand hoe het woord gebruikt woord, wat voor soort woord is het.
Syntactic bootstrapping: het strategisch gebruiken van de grammaticale structuur van hele zinnen om de betekenis te achterhalen. (het belangrijke hier is
.....read more O&O key terms college 5Hoofdstuk 10: pp. 418-445
Emotion: niet alleen je gevoelens, maar veel complexer. Emoties hebben verschillende componenten:
Discrete emotions theory: stelt dat emoties zijn aangeboren en vanaf de geboorte van elkaar te onderscheiden zijn, volgens de theorie gaat iedere emotie gepaard met een specifieke set van lichamelijke reacties en gezichtsuitdrukkingen.
Functionalist perspective (theorie): de basisfunctie van emoties is om actie te ondernemen om een bepaald doel te bereiken (doelgericht). In deze theorie zijn emoties afhankelijk van de context door interpretatie).
Social smiles: vanaf 6-7 weken oud lachen kinderen naar anderen.
Separation anxiety: gevoelens van angst die kinderen ervaren als ze worden gescheiden (of denken dat ze worden gescheiden) van individuen waar ze emotioneel aan gehecht zijn.
Self-conscious emotions: emoties zoals schuld, schaamte en trots die gerelateerd zijn aan ons bewustzijn van andermans reacties op ons.
Social referencing: het gebruiken de gezichtsuitdrukkingen en stem van een ouder of andere volwassenen om te bepalen hoe je om moet gaan met mogelijk bedreigde situaties.
Emotional intelligence: het cognitief kunnen verwerken van emotionele informatie (van jezelf en van anderen) en het kunnen gebruiken van die informatie om eigen gedachten en gedrag te kunnen sturen.
Display rules: normen uit een sociale of culturele groep over wanneer, waar en hoeveel iemand zijn emoties moet laten zien. Maar ook wanneerwanneer en waar het laten zien van emotie onderdrukt en maskeert moet worden.
Emotion regulation: een set bewuste en onbewuste processen die gebruikt worden om zowel emotionele ervaringen en expressies te monitoren en te moduleren.
Co-regulation: de verzorger geeft het kind de benodigde comfort of afleiding zodat het verdriet verminderd wordt.
Self-comforting behaviors: herhaaldelijke acties die arousal reguleren door een positieve fysieke sensatie te bieden.
Self-distraction: wegkijken van een verontrustende stimulus om zo het arousallevel te reguleren.
Social competence: de vaardigheid om persoonlijke doelen te behalen in sociale interacties terwijl tegelijk een positieve relatie wordt behouden met de ander.
Temperament: individuele verschillen in emotie, gedragingen en mate van aandacht die een kind laat zien in een bepaalde situatie. Aanwezig vanaf de babytijd waardoor gedacht wordt dat het genetisch bepaald is (+deels omgevingsfactoren).
Hoofdstuk 14: pp. 590-618
Prosocial behavior: vrijwillig gedrag bedoelt om anderen te helpen. Bijvoorbeeld het helpen, het delen of het troosten van een ander.
Conscience (geweten): een intern regulatiemechanisme dat de vaardigheid van een individu vergroot om te conformeren aan gedragsnormen die in zijn of haar cultuur worden geaccepteerd. Het zorgt ervoor dat wij ons naar de sociale normen gedragen.
Verschillende type beslissingen:
O&O key terms college 1Gametes (germ cells): de reproductieve cellen (ei- en spermacel), de gameten zijn de enkele cellen die elk 23 chromosomen bevatten
Meiosis: celdeling die de gameten produceert
Conception: het samensmelten van een ei- en spermacel
Zygote: een bevruchte eicel
Embryo: de naam voor de “baby” tussen de 3e en 8ste week van de prenatale ontwikkeling
Fetus: de naam voor de “baby” vanaf de 9e week tot aan de geboorte
Conception --> zygote --> embryo --> fetus
Mitosis: de celdeling die leidt tot twee identieke dochtercellen
Apoptosis: genetische bepaalde (programmed) celdood, ‘cell suicide’, bijvoorbeeld het afsterven van de cellen die de vliezen vormen tussen vingers en tenen.
Identical twins: Eeneiige tweeling: genetisch identieke tweeling, ontstaan uit splitsing van de celmassa, de zygoten hebben exact dezelfde set genen. Ongeveer 1/3 van alle tweelingen zijn eeneiig.
Fraternal twins: Twee-eiige tweeling: een tweeling die niet genetisch identiek is. Ontstaan bij aanwezigheid van meerdere eicellen in de baarmoeder. Twee-eiige tweelingen hebben de helft van hun genen gemeen. Ongeveer 2/3 van alle tweelingen zijn twee-eeiig.
Neural tube: een groeve die uiteindelijk uitgroeit tot de ruggenmerg en de hersenen.
Placenta: het supportsysteem voor de fetus. Het houdt de bloedsomloop van moeder en kind gescheiden, maar een membraam zorgt ervoor dat sommige “materialen” tussen moeder en kind gedeeld worden (denk aan zuurstof en voedingsstoffen van moeder naar kind en van kind naar moeder koolstofdioxide en “afval” van de baby).
Umbilical cord: onderdeel van het support systeem; een buis die de aderen bevat die moeder en kind met elkaar verbinden.
Phylogenetic continuity (fylogenetische continuïteit): het idee dat door gemeenschappelijke evolutionaire geschiedenis, mensen veel karakteristieken, gedrag en ontwikkelingsprocessen delen met dieren, met name zoogdieren.
Teratogen: omgevingsfactoren die van risico zijn op de prenatale ontwikkeling
Sensitive period: de periode waarin de ontwikkeling van de baby het meest gevoelig is voor de effecten van externe factoren; prenataal, de sensitieve periode is wanneer de foetus het meest gevoelig is voor de schadelijke effecten van teratogenen.
Hoofdstuk 11: Paragraaf 'The Caregiver-Child Attachment Relationship' (pp. 465-480)
Attachment: de hechte, voortdurende emotionele band tussen kind en ouders/verzorgers. De emotionele band met een specifiek persoon. Kan ook ontstaan tijdens de volwassenheid.
Attachment theory: een theorie gebaseerd op het werk van John Bowlby die veronderstelt dat kinderen een aangeboren mechanisme hebben om gehecht te raken aan hun verzorgers om de kans op overleving te vergroten.
Secure base: veilige uitvalsbasis; de aanwezigheid van een verzorger geeft een kind een gevoel van veiligheid en maakt het mogelijk dat het kind de omgeving kan gaan ontdekken.
Internal working model of attachment: de mentale representatie dat een kind van zichzelf heeft, van het hechtingsfiguur en van relaties in het algemeen. Is ontstaan door ervaringen met de verzorger(s).
Strange situation: een test/procedure ontwikkelt door Mary Ainsworth om de hechtingsstijl van het kind
.....read more O&O key terms college 2Genome: de complete set genen van een organisme.
Genotype: het genetische material da teen individu erft.
Phenotype: de observeerbare expressie van het genotype, zowel fysiek als gedrag.
Environment: elk aspect van een individu en zijn of haar omgeving (behalve de genen).
Chromosomes: DNA-moleculen die genetische informatie bevatten; chromosomen zijn gemaakt van DNA: moleculen die alle biochemische bevatten die betrokken zijn bij de formatie en het functioneren van een organisme.
Genes: secties (delen) van chromosomen die de basale eenheid van erfelijkheid vormen in alle levende dingen.
Sex chromosomes: de chromosomen (X en Y) die iemands geslacht bepalen.
Mutation: een verandering in een sectie van DNA.
Crossing over: het proces waarbij delen van het DNA switchen van de ene chromosoom, naar de ander; crossing over promoot de variabiliteit onder individuen.
Regulator genes: genen die de activiteit van andere genen controleren; reguleren het aan- en uitzetten van andere genen.
Dominant allele: een allel dat, als het aanwezig is, wordt geuit.
Recessive allele: een recessief allel komt alleen tot uiting als er geen dominant allel aanwezig is.
Homozygous: twee van dezelfde allelen hebben voor een eigenschap (recessief + recessief OF dominant + dominant).
Heterozygous: twee verschillende allelen hebben voor een eigenschap (recessief + dominant).
Polygenic inheritance: als bepaalde trekken door meer dan een gen worden geregeld.
Norm of reaction: alle fenotypes die (in theorie) kunnen ontstaan vanuit de interactie tussen een bepaald genotype en alle omgevingen waarin het kan overleven en ontwikkelen.
Behavior genetics (gedragsgenetica): de wetenschap die zich bezighoudt met hoe vanuit een combinatie van genetische factoren en omgevingsfactoren variatie in gedrag en ontwikkeling ontstaat.
Heritable (erfelijk): verwijst naar elke eigenschap of elk kenmerk dat via genen overgedragen/beïnvloed kan worden.
Multifactorial: verwijst naar eigenschappen en kenmerken die beïnvloed worden door zowel omgevingsfactoren als genetische factoren.
Heritability (erfelijkheid): is een statistische schatting van de proportie van de gemeten variantie van een bepaalde eigenschap tussen individuen in een bepaalde populatie, die toe te schrijven is aan de genetische verschillen tussen individuen.
Cerebral cortex: “grey matter” van het brein die een belangrijke rol speelt in ons menselijk functioneren (zien, horen, schrijven, voelen van emoties enz.).
Cerebral hemispheres: de twee helften van de cortex; zintuigelijke input van de ene kant van ons lichaam wordt verwerkt in de tegenovergestelde hemisfeer.
Neurogenesis: de proliferatie (snelle toename) van neuronen door celdeling.
Myelination: het proces waarbij myelineschedes om de axonen worden gevormd.
Synaptogenesis: het proces waarbij neuronen synapsen gaan vormen met andere neuronen, hierdoor ontstaan er triljoenen connecties.
Synaptic pruning: overbodige synapsen (die bijna nooit geactiveerd worden) worden verwijderd.
Plasticity: de capaciteit van het brein om beïnvloed te worden door ervaringen.
Experience-expectant plasticity: het proces
.....read more
Je vertrek voorbereiden of je verzekering afsluiten bij studie, stage of onderzoek in het buitenland
Study or work abroad? check your insurance options with The JoHo Foundation
Add new contribution