Moderne Retorica

Retorica in de huidige tijd (?)

Bij het woord 'Retorica' hebben velen een negatief idee; het wordt veelal geassocieerd met bombastisch taalgebruik, clichés en misschien zelfs manipulatie. De oorsprong van retoriek ligt echter in het Oude Griekenland, waar bijvoorbeeld Aristoteles (384 v.Chr. - 322 v.Chr.) zich verdiepte in het onderwerp. Hij plaatste retorica in de context van intellectuele verhandelingen en legde de nadruk op welsprekendheid en overtuigingskracht; twee vaardigheden die ook vandaag de dag nog relevant zijn:

Hoewel het vaak met politiek wordt geassocieerd, kan retorica natuurlijk ook toegepast worden. Wanneer je bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek hebt, is het belangrijk dat je jezelf en je boodschap goed kunt presenteren:
- Als je correct, passend en duidelijk praat komt wat je wilt zeggen beter over. Wanneer je laat zien dat je de nodige kennis van zaken hebt (ethos), een vrolijk of vertrouwd gevoel kunt oproepen (pathos) en kunt beargumenteren waarom je een goede kandidaat voor een bepaalde functie bent (logos), heb je waarschijnlijk een succesvol sollicitatiegesprek gehad.

Tijdens je studie, werk of stage is er ook een grote kans dat je een keer een presentatie moet geven:
- Begin met een pakkende indeling, met bijvoorbeel een vraag, citaat of anekdote die relevant is voor je onderwerp. Quintilianus (35-100 n. Chr.), een bekend Romeins retoricus, zei al over de inleiding van een van zijn boeken: "Het begin heeft geen andere bedoeling dan de toehoorder ontvankelijk te maken voor de rest van ons betoog." Maak het doel duidelijk en waarom je presentatie interessant is, om welwillendheid te kweken onder je publiek. Laat ook merken dat je weet waar je over praat om je ethos te vergroten.
- Daarna komt de kern van je verhaal. Hierbij is het van groot belang om geordende en relevante informatie te geven, met verhelderende voorbeelden. Structurerende overgangszinnen zijn hierbij essentieel, bijvoorbeeld: "Het is nu duidelijk dat X een probleem is, maar hoe gaan we dat oplossen?"
- De afsluiting van je verhaal is essentieel om je boodschap goed over te brengen: benoem de belangrijkste zaken nog een keer, om vervolgens je conclusie te trekken. Hierbij kun je signaalwoorden of -zinnen gebruiken zoals 'Kortom...' of 'Ik wil graag afronden met...' omdat het dan waarschinlijker is dat je publiek onthoud wat je gaat zeggen.