Modelleren (H1)
Modelleren is het vereenvoudigd weergeven van de werkelijkheid.
Doel: situatie beter begrijpen/besturen.
Het is een creatief denkproces, niet goed/fout maar geschikt/ongeschikt.
7 stappen proces (zie slides/boek)
Probleem defineren. Belangrijkste vaardigheid is luisteren
Data verzamelen. Op basis van feiten
Model ontwikkelen. Welke aannames van de toekomst: ‘stel nou…’ vragen (Kun je later weer gebruiken).
Verifiëren. Nog steeds recht aan het probleem: heb je het begrepen? Je hebt dus al model + informatie maar nog geen oplossing
Optimaliseren. Oplossingen bedenken m.b.v. een model (Excel)
Communiceren. Ook aangeven hoe gevoelig het model is (welke variaties er zijn op algemene oplossing)
Uitvoering
Een model bestaat uit:
Parameters (gegevens + aannames)
Beslissingen (variabelen)
Uitkomsten (consequenties)
Structuur (samenhang)
Bij verificatie vraag je jezelf af: “is dit model juist?”
Bij validatie vraag je jezelf: “helpt dit model?”
Spreadsheet modellen (H2)
Spreadsheet modellen zijn rijen en kolommen met cellen waarin gegevens/relaties tussen andere cellen met gegevens staan.
Gegevens:
Relaties: de cel bevat (de uitkomst van) een formule waarin naar andere cellen wordt verwezen.
Veel gemaakte fouten:
Foute/verouderde gegevens
Onjuiste bewerkingen op gegevens
Absolute/relatieve verwijzingen
Instelling handmatige herberekening
Toevoegen/weghalen van rijen/kolommen
Voordelen van spreadsheets: zie slides
Data analyse (H2+H3)
Data analyse is vanuit date een model construeren
Patronen herkennen (verondersteld verband)
Hypothese testen/veronderstelling verifiëren (verondersteld verband)
Alternatieven vergelijken (en andere alternatieven vinden)
Voorlopige keuze: voorlopige theorie, er kan dus nog een betere komen.
Voorbeeld theorie: ‘belonen is beter dan straffen’, maar het patroon is andersom. Wat mis is met deze patroonherkenning is dat er onterecht invloed verondersteld wordt op de uitkomst, zoals bijvoorbeeld het straffen bij het gooien van een dobbelsteen.
Dus: altijd kritisch zijn op eigen veronderstelling en eigen denkfouten door kritiek adresseren.
Oplossing: dataset splitsen
Vertrouw niet alleen op een grafiek maar bekijk ook de achterliggende data bij bijvoorbeeld het aantonen van een trend. Voor voorbeeld zie slide!
Reden tot snelle patroonherkenning: de mens wil graag patronen zien:
Geeft gevoel van controle
Wordt versterkt als eigen gedrag de verklaring is (“ik heb hard gewerkt dus verdien ik een bonus”)
Cognitieve bias: niet meer van de eigen denkwijze afwijken
Trends aantonen: regressie (H3)
Met Excel kun je trends aantonen
Zie slide voor voorbeeld!
Houd het model zo simpel mogelijk
Geschikt of niet?
.....read more
Add new contribution