Boon/van LOon (HR 27-11-1981, ECLI:NL:HR:1981:AG4271)

Onderwerp

Verknochtheid pensioenaanspraken en pensioenrechten tot de huwelijksgemeenschap.

Casus

De echtscheiding is tussen Boon en Van Loon uitgesproken. Echter, er rijst een geschil over de deling van de ontbonden huwelijksgemeenschap. De notaris maakt een proces-verbaal van zwarigheden op en er volgt een zwarighedenprocedure voor de rechtbank te Den Bosch. Volgens de vrouw moesten de pensioenrechten van de man als activa worden beschouwd en had zij een recht op uitkering van een deel van de pensioenrechten.

Hoge Raad

De Hoge Raad loopt vooruit op art. 1:94 BW en onderzoekt in hoeverre de pensioenrechten in de verdeling van de ontbonden huwelijksgemeenschap moeten worden betrokken. Pensioenrechten zijn voorwaardelijke vorderingsrechten, die op het tijdstip van de ontbinding van de gemeenschap reeds bestaan ook als er nog geen uitkering wordt genoten. Volgens art. 1:94 lid 3 BW vallen zij dan ook in de algehele gemeenschapen moeten zij in de verdeling van de gemeenschap worden betrokken, behalve wanneer zij zodanig verknocht zijn met de persoon van echtgenoot die rechthebbende is, dat deze verknochtheid zich hiertegen verzet.

De waarde van het pensioenrecht dient verrekend te worden niet alleen van tijdens het huwelijk opgebouwde pensioenrechten, maar ook voor het huwelijk mits er een vorm van huwelijksgemeenschap tussen de echtgenoten bestaat.

Relevante verdere informatie

De pensioenrechten zijn onderwerp van discussie geweest met betrekking tot de vraag of deze rechten verknocht waren aan de persoon van de rechthebbende:

1. In 1959 oordeelt de Hoge Raad dat het ouderdomspensioen valt onder -thans- art. 1:94 lid 3 BW. Een pensioen is zo sterk verknocht aan de persoon van de rechthebbende dat het buiten de gemeenschap valt. De waarde telt niet mee in economische zin en niet in goederenrechtelijke zin.

2. In het arrest Boon - Van Loon bepaalt de Hoge Raad dat eenpensioen voorziet in de behoefte van beide echtgenoten, daarom dient de waarde van het pensionrecht verrekend te worden. Niet alleen de waarde tijdens maar ook voor het huwelijk, als er maar sprake is van een gemeenschap tussen de echtgenoten.

3. Op 1-5-1995 trad de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, de Wvps, in werking. Een ouderdomspensioen valt niet goederenrechtelijk in de gemeenschap, art. 1:94 lid 4 BW. Een pensioenrecht is privé.

De waarde moet volgens art. 1:155 BW wel verevend worden, maar alleen de huwelijksperiode telt mee en er vindt verevening plaats ongeacht het huwelijksvermogensregime.